Βρίζω στην σημερινή εποχή σημαίνει εκτοξεύω απρεπείς χαρακτηρισμούς εναντίον κάποιου , βλαστημώ { έχει σχέση με την προσβολή ιερών ,λατρευτικών συμβόλων }, βωμολοχώ { αυτός που ελλοχεύει στους βωμούς }, περιυβρίζω { νεκρούς ,αρχές κτλ. } , υβρίζω .Είχε όμως το ίδιο νόημα και στο παρελθόν ;
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ – » Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής γλώσσας ».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η νοηματική προσέγγιση του βρίζω στην φράση : βρίζω / χέζω πατόκορφα {sic } βλ. πατόκορφα .Γιατί δηλαδή <> μόνο ; Το ρήμα <> δεν παρουσιάζει τινά ενδιαφέρον ; Απορώ και εξίσταμαι …{ βρίζω < βρίζω μεσν }
Βρισιά στη σημερινή εποχή σημαίνει λέξεις ή φράσεις που προσβάλλουν την τιμή και την υπόληψη κάποιου .Είχε όμως την αυτή έννοια στο παρελθόν ;
ΙΔΡΥΜΑ ΜΑΝ.ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής ».
Υβρίζω > υβρισία > Βρισιά.
Τι είναι όμως η * ύβρις και ποια η σχέση της με την αλαζονεία ; Διότι απαντήσεις για το ποιόν της Ύβρεως και για το ετυμολογικό της παρελθόν δεν μας παρέχουν τα σύγχρονα μεγάλα {!} λεξικά .Όμως ‘ Αρχή Παιδεύσεως η των Ονομάτων Επίσκεψις ‘- { ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ }.
HIERONYMUS BOSCH – » Θείο Βρέφος με «, { 1500 }.
Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Λεξικόν Ομηρικόν ».
Ύβρις , { συγγ.της ΥΠΕΡ } ,υπερ-οψία , αυθαιρεσία ,αυθάδεια προερχομένη ή από την συναίσθηση της υπεροχής των δυνάμεων μας ή από τον πλεονασμό των σαρκικών επιθυμιών μας. Συνδυάζεται με την Βία ,όθεν κακοπραγία , βιαιοπραγία.
ΦΩΤΙΟΥ – » Λέξεων συναγωγή ». Ύβρις : η αικία =βάσανος, κακοποίηση με πληγές μετά α] προπηλακισμού { προ+πηλός}=πετάω λάσπη,ονειδίζω και β] επηρείας{ επί + αρειά/ αρά }=χλευασμός, φοβέρες.
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».
Αικία , Προπηλακισμός και Ύβρις διαφέρουν.
ΣΟΥ’Ί’ΔΑ ή ΣΟΥΔΑ – » Λεξικόν ».
Ύβρις , υπόβαρίς τις ούσα ή παρά το ύειν βάρος . Δια της ύβρεως ανανεούται ο τύραννος .
ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ – »Οιδίπους Τύραννος », { στ.873-879 }.
Ύβρις φυτεύει τύραννον = Η αλαζονεία γεννά τον τύραννο.
ΔΩΡΙΚΟΥ , ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ – » Το δίγαμμα [ F ] ».
Υπέρ > super { s = δασεία + υπέρ }.
LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Υπέρ / υπείρ / ούπερ —> super . Ύβρις =αυθάδης βία πηγάζουσα εξ υπεβολικής συναισθήσεως δυνάμεως ή εκ πάθους .
ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ –<< Ο εν τη λέξει Λόγος >>.
Υπέρ —> ύπερις —-> ύπρις —> ύβρις. Η ύβρις παράγεται από την πρόθεση υπέρ γιατί υπερβαίνει το μέτρο. Καλείται και Υπερβασία ή υπερβολία.
ΓΡ.ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».
Ύβρις { υπέρ , superbia } = η υπέρβασις του ορθού μέτρου.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδρος », { 238 a }.
Ύβρις δε δη ΠΟΛΥΏΝΥΜΟΝ -πολυμελές γαρ και πολυμερές = Η ύβρις όμως έχει πολλά ονόματα , διότι έχει πολλά μέλη και πολλά μέρη.Και από τις μορφές της ύβρεως , αν κάποια τύχει και επικρατήσει σ’έναν άνθρωπο ,παρέχει σε αυτόν το όνομά της , το οποίο δεν είναι ούτε καλό ούτε επάξιο για αυτόν που το απέκτησε.
CARAVACCIO – » Medusa », { 1597 }.
EΥΣΤΡ.ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικό Ελληνο-Λατινικό » .
Supra / super > Superbia= ύβρις , arrogantia= αλαζονεία , supercillium = υπεροψία , injuria =αδικία , convicium = λοιδορία .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί Αρετών και Κακιών », { 1249 b }.
Το τριμερές της ψυχής.
ΣΤΟΒΑΙΟΥ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ – » Περί Αρετής», [64. Μετώπου Πυθαγορείου Μεταποντίνου ].
Το διμερές της ψυχής.
HNIOXOΣ-ΑΡΜΑ ΨΥΧΗΣ-ΛΕΥΚΟΣ &ΜΕΛΑΣ ΙΠΠΟΣ
Ύβρις είναι το υπέρ. Όλα τα υπέρ {super } είναι ύβρεις. Όλα τα υβρίδια είναι μικρές ύβρεις , διότι υπερβαίνουν το μέτρο Επειδή δε < η ύβρις είναι πολυώνυμον > θα εξετάσουμε ενδεικτικά τέσσερις περιπτώσεις υπερβάσεως του μέτρου και τα ονόματα που προκύπτουν ανάλογα με το ποιόν της υπερβολής.
1.ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ
ΘΕΟΓΝΙΔΟΣ – » Θεογνίδεια »,{ 378-380 }.
Σωφροσύνη = σύνεσις ; Όχι , διότι η σωφροσύνη είναι αρετή του επιθυμητικού . Η σύνεσις [= ικανότης κατά το μανθάνειν } είναι αρετή του Λογιστικού .Ύβρις = αφροσύνη ; Όχι , διότι η αφροσύνη είναι κακία του Λογιστικού και το Λογιστικόν δεν έχει μέτρον / μέσον .Άρα δεν υπάρχει και ύβρις , διότι ύβρις είναι η υπερβολή του μέτρου στις ηθικές Αρετές .
Η σωφροσύνη είναι το μέσον ανάμεσα σε αναισθησία και ακολασία.
ΘΕΟΓΝΗ – »Ελεγείες »,{ στ. 378-380 }.
H σωφροσύνη είναι το αντίθετον της ύβρεως , όπως προελέχθη , διότι είναι αντίστοιχα αρετή και κακία του επιθυμητικού { βουλητικού }.Η φρόνησις είναι αρετή του Λογιστικού μέρους της ψυχής. Άρα <<.. είτε στη σωφροσύνη είτε στην ύβρη στρέψει ο νούς …>>
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδρος », { 238 a }.
Της επιθυμίας λέγεται , υπάρχουν δύο είδη .Πρώτον η έμφυτος επιθυμία των ηδονών και δεύτερον η επίκτητος επιθυμία η επί τη βάσει της λογικής διαμορφουμένη τάσις προς το άριστον .Η πρώτη ,η αλόγιστος μορφή προς την ηδονή { φαύλες ηδονές } , λέγεται ακολασία .Η δευτέρα ροπή , η υπό του λογικού κατευθυνόμενη τάσις του ανθρώπου προς το άριστον ,λέγεται σωφροσύνη.
SALVADOR DALI – » The Enigma of My Desire» , { 1929 }.
2.ΑΔΙΚΙΑ
Γ.ΛΑΘΥΡΗ – » ΣΠΕΥΣΙΠΠΟΥ ΟΡΟΙ » .
Ύβρις = αδικία , που οδηγεί στην ατιμία.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί Αρετών και Κακιών », { 1251 a }.
Υπάρχουν τρία είδη αδικίας : η ασέβεια , η πλεονεξία και η ύβρις. Ύβρις είναι να επιδιώκει κάποιος τις ηδονές ,σε βάρος των άλλων οδηγώντας τους σε ατιμία {όνειδος}.
MICHELANGELO – » Last Judgment », Sistine Chapel, { 1534-1541}.
3. ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ -» Ηθικά Ευδήμεια ‘ ,{ 1221 a }.
Η αλήθεια είναι το μέσον μεταξύ των δύο άκρων { μιας υπερβολής και μιας ελλείψεως } , της ειρωνείας { είρων, ο προσποιούμενος ότι έχει λιγότερα απ’όσα έχει }και της αλαζονείας { αλαζών , ο προσποιούμενος ότι έχει περισσότερα απ’ όσα έχει}.
HIERONYMUS BOSCH – » Παράδεισος και Κόλαση », { 1490 }. 
4. ΟΛΙΓΩΡΙΑ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική Τέχνη », { 1378 b}.
Τρία είναι τα είδη της ολιγωρίας { ολίγη +ώρα =φροντίδα } : η καταφρόνησις , ο επηρεασμός και η ύβρις .Ύβρις εστί το βλάπτειν {= το να βλάπτει } και λυπείν {= το να λυπεί κάποιος τον άλλο ] με πράγματα για τα οποία αισχύνεται αυτός που τα υφίσταται.
ΘΕΟΓΝΙΔΟΣ – »Ελεγείες » , {στ. 153-154 }.
Τίκτει κόρος ύβριν = ο κορεσμός γεννά ύβριν .
Σαπφώ Νοταρά – » τι να τα κάνεις τα λεφτά βλάχος άνθρωπος ; »
Όλες οι τραγωδίες του Αρχαίου Ελληνικού θεάτρου στηρίζονται σε αυτό το τρίπτυχο : 
ΑΠ.ΤΖΑΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ -»Ετυμολογικές και Σημασιολογικές ανιχνεύσεις»,{ σελ. 305-306 }.
H Ύβρις {υπέρ} =η υπέρβασις των νόμων και του φυσικού δικαίου. Αντίθετον η ευνομία.
Η Νέμεσις { αυτή που νέμει , διανέμει το δίκαιον } δηλώνει το νεμεσάν , την δίκαιη αγανάκτηση και οργή.
Η Άτη { αάω ,Ατέων = παράφρων }, η σύγχυσις φρενών, η φρενοβλάβεια , η ορμή από πλάνη.
ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Πέρσες », { στ.820-822 }.
Ύβρις γάρ εξανθούσ’ εκάρπωσεν στάχυν άτης= όταν ανθίσει η υπεροψία { ύβρις } μεστώνει της καταστροφής { άτη } το στάχυ.
ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Αγαμέμνων », { στρ. δ’- 740 }.
Ύβρις , Θράσος , Άτα.
ΣΩΚΡ.ΤΖΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικόν Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών Αρχαιοτήτων ».
Ύβρεως γραφή .Η καταγγελία επί ακολάστων και επονειδίστων ύβρεων [ δι’ αισχρουργία ή δι’ επιθέσεως και πληγών }.
Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Λεξικόν Ομηρικόν ».
Το {υ}βρίζω στην καθομιλουμένη περιορίστηκε στην ατίμωση δια των λόγων .Βρισιά = λοιδορία.
M.C.ESCHER – » Relativity », { 1953 }.
*ΥΒΡΙΣ και ΥΒΡΗ διαφέρουν.
Ύβρις = αφηρημένο ουσιαστικό , η ιδέα . Κατάληξη -ις { ις-ινός = η δύναμις να.. , η ικανότης να .. }.
Ύβρη =συγκεκριμένο ουσιαστικό .Κατάληξη -η { ος-η-ον = αυτός , αυτή , αυτό }.
ΠΙΝΑΞ ΗΘΙΚΩΝ ΑΡΕΤΩΝ { 14 }.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ – ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. { gregoriusworld } 