Αφορμή για το σημερινό σχόλιο ήταν το άρθρο του Γ.ΧΑΡΗ στην Κυρ.εφημερίδα @EFSYN
Θα εστιάσω στο σημείο ,που γράφει για τους ‘ΕΠΗΛΥΔΕΣ’ και την προσπάθεια του να διευκρινίσει τις λεπτές αποχρώσεις των εννοιών στις ‘συνώνυμες ‘ λέξεις΄.
Το αποτέλεσμα είναι ο αχταρμάς. »Λίθοι ,πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα ». Το ,ότι δεν αρχίζει με την ετυμολόγηση των λέξεων ,είναι και το βασικό λάθος στρατηγικής του αρθρογράφου. Οταν μάλιστα επιθυμεί να δρέψει δάφνες γλωσσομαθείας. Γιατί »Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις »-Αντισθένης. Επειδή ΔΕΝ υπάρχουν συνωνυμες λέξεις ,ας δούμε ,τι σημαίνουν ετυμολογικά αυτές με αρωγό τα Μεγάλα Λεξικά της Ελληνικής γλώσσης { Etymologicon Magnum Lexicon [Thomas Gaisford S.T.P]-Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης [ Liddell & Scott]-Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης [Δ.Δημητράκου ].1.Επήλυδες {έπηλυς από το επήλυθον =επι + έρχομαι }.
Η λέξη ‘ έπηλυς ‘ έχει το δικό της νόημα ,το δικό της νοηματικό φορτίο. Ανεξάρτητο των ιδεολογικών ‘προσήμων’ ή αγκυλώσεων του εκάστοτε μαθητευόμενου μεν ημιμαθή δε Προκρούστη της Ελληνικής .Διότι το αντίθετο του επήλυδος είναι ο αυτόχθων. Αφου λοιπόν, ο αυτόχθων επαινείται ως καλόν ,το αντίθετό του ,ο έπηλυς μπορεί να ‘ναι κι αυτός τι καλόν ; ΄Η είναι δάκτυλος Μπαμπινιώτη ; ΠΑΡΑΓΩΓΑ [ του ρήματος έρχομαι }
Τι είναι η Επηλυσία /επηλυσίη ; Ποιος είναι ο επήλυτος ;
Μήπως και το »ΟΜΗΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟΝ » έχει. . επηρεαστεί από το ‘αρνητικό φορτίο του όρου’ [ έπηλυς ] κατά Γ,Χάρη ;
Το μεγάλο μπλέξιμο, λόγω ραθυμίας υποθέτω κι όχι από ιδεολογικοκομματικά κριτήρια, εντοπίζεται στο τσουβάλιασμα των λέξεων : ξένος-αλλοδαπός -ετερόχθων-έποικος .Λέξεις με διαφορετικές εννοιολογικές αποχρώσεις μικρές ή μεγάλες. Ας κάνουμε μερικές »ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ » … 2.Ποιος είναι ο ΞΕΝΟΣ ;
Είναι δυνατόν ο ΞΕΝΟΣ να ήταν ο ΑΛΛΟΔΑΠΟΣ ; Αυτόν, εννοεί το επίγραμμα του Σιμωνίδου ; Ο ξένος έχει προστάτη του τον Ξένιο Δία.
Ξένιος Ζεύς: Ὁ ὁρισμὸς τῆς φιλοξενίας στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα. Τι ήταν η Ξενία ; {Φιλο} Ξενία προσέφεραν οι Ελληνες μόνο στους Ελληνες .Γιατι πίστευαν στον Ξένιο Δία , στον Πατέρα Θεών τε και ανθρώπων. Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό με τον Σόλωνα και τον Σκύθη Ανάχαρσιν. Ο σοφός Σόλων δεν του προσέφερε ξενία γιατί νόμισε ότι ήταν ..ΑΛΛΟΔΑΠΟΣ { ενώ ήταν μιξοβάρβαρος } και δεν επιτρεπόταν η [ φιλο]ξενία .!
ΑΝΑΧΑΡΣΙΣ ο Σκύθης.
ΞΕΝΟΣ-ΑΛΛΟΔΑΠΟΣ.
Ο ξένος είναι ικέτης του Διός.
Ο μη Ελληνας ξένος= Ηostis.
ΞΕΝΙΟΣ ΖΕΥΣ , ΙΚΕΤΗΣΙΟΣ ΖΕΥΣ.
3. Aλλοδαπός { άλλος+δα [=γη] }= από άλλη γη. =/= ποδαπός ,ημεδαπός ,έντόπιος . 4.Ετερόχθων { έτερος + χθων*} = από άλλη χώρα =/= αυτόχθων, γηγενής, ιθαγενής ,ο αναφυείς έξ αυτής της χθονός. 5.Έποικος { επι + οίκος } = ο εγκατασταθείς μεταξύ ξένων, ο παρεπιδημών { άνευ βίας μετανάστευσις } Αποικος { από+οίκος } = μετανάστης κατόπιν βίας ,σε οργανωμένη μορφή ,μεγάλου πληθυσμού .Εχει [μικρή ή μεγάλη ] εξάρτηση από την Μητρόπολη . *Χθών : Δεν είναι ακριβώς η γη αλλά η θεά Γαία.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ- » Ρητορική Τέχνη ».τομ.Α’ {1360 b} Ευγενείς είναι οι αυτόχθονες.
Η Ελληνική γλώσσα είναι πλούσια ,όχι μόνον για το πλήθος των λέξεών της αλλά μάλλον γιατί κυριολεκτεί [ ικανότητα να κατονομάζει το κάθε τι με την κατάλληλη λέξη] Γι αυτό τον λόγο ΔΕΝ έχει συνώνυμα..Ο πραγματικός Δάσκαλος αναλύει ετυμολογικά και ανασυνθέτει -σε νέα βάση – το νόημα της λέξεως χωρίς να την αντικαθιστά με κάποια ‘συνώνυμη’Οι δοκησι΄σοφοι και αμαθείς πράττουν το ακριβώς αντίθετο ,με ειδικότητα στο τσουβάλιασμα των λέξεων ,θελωντας να κρύψουν την γνωστική γύμνια τους… ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ – » Ο Πόρφυρας»
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :