Η  περίφημη αυτή  φράση  είναι από τον Επιτάφιο λόγο του  Περικλέους  , την οποία  διασώζει  ο  Θουκυδίδης  στην  Ιστορία του .Τον χειμώνα του 431 π.χ. [ πρώτη χρονιά  του Πελοποννησιακού πολέμου ] οι Αθηναίοι τηρώντας τις πατρογονικές συνήθειες  οργάνωσαν δημοσία ταφή για τους πρώτους  πεσόντες υπέρ πατρίδος .Εκεί εκφωνείται και ο  επιτάφιος  λόγος από τον  Περικλή. Ο παραμυθητικός { παρηγορητικός } αυτός   λόγος  έχει σκοπό αφ’ ενός  μεν να  αποτίσει  φόρο τιμής  στους πεσόντες  ,αφ’ ετέρου δε  να εμψυχώσει τους εκεί παρόντες   για την συνέχιση  του καταστροφικού  εμφυλίου πολέμου. Εν τέλει ο λόγος αυτός είναι εξωτερικά παραμυθητικός  προς τους συγγενείς των τεθνεώτων ,ουσιαστικώς όμως  ο Θουκυδίδης  θέλει να απαθανατίσει  την αξία της δημοκρατίας   και να αναγείρει ένα αιώνιο  μνημείο για  τον  Περικλή  τον μεγάλο ηγέτη της  Αθηνα’ι’κής  Δημοκρατίας.  Στο κεφάλαιο  [43]  λοιπόν , ο Περικλής  αφού εκθειάσει τις αρετές των νεκρών απευθύνεται στους ζωντανούς και λέγει το ανεπανάληπτο << ανδρών  επιφανών , πάσα  γη  τάφος >>  και παρακάτω το φιλοσοφικό << το δε εύδαιμον το ελεύθερον , το δ’ ελεύθερον  το εύψυχον >> στους συγγενείς  των αποθανόντων . Τι εννοεί όμως ο Θουκυδίδης με αυτή την φράση ; Συνήθως  η καταφυγή  στις »μεταφράσεις»  φαίνεται μονόδρομος. Και πράγματι ,πολλές  είναι μεταφράσεις κι όχι αποδόσεις ,διότι αλλάζουν σχεδόν όλες  τις λέξεις του αρχαίου κειμένου  ,σαν να πρόκειται για  ξένη γλώσσα , χάνοντας  δυστυχώς  το πολύτιμο νόημα του κειμένου.

Ι.Θ. ΚΑΚΡΙΔΗ – » Περικλέους Επιτάφιος », { Κεφ.43 }.

<< Ευτυχία  θα πει  λευτεριά  >>

.Είναι όμως η ευδαιμονία ευτυχία ; Είναι η  λευτεριά  θέμα καλής τύχης  ;

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ -» Ιστορίαι », { Β’-43 }.

< < θεμέλιον  της ευτυχίας είναι η ελευθερία >>.

Είναι το ίδιο  η ευδαιμονία  με την ευτυχία ; Κάθε ελεύθερος είναι  και  καλότυχος ;

ΓΡ.ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».

Ευδαιμονία = Ελευθερία = ευψυχία:  << κρίνοντες  την   ελευθερίαν   ως  [ αληθινή]  ευδαιμονία , την  δε  ευψυχίαν  ως την ελευθερία.>>

                                                      ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ – [1].

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Πολιτικά », [Η’] , {1323 b }.

Διαφέρει η ευδαιμονία της ευτυχίας. Η ευτυχία ανήκει στα εξωτερικά αγαθά και είναι αποτέλεσμα της τύχης αυτομάτως , χωρίς να καταβάλλουμε προσπάθεια. Ουδείς  όμως  γίνεται σώφρων και   δίκαιος ούτε  από τύχης   ούτε εξ αιτίας της τύχης.

ΓΡ.ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».

Όλβιος =ο εκ πλούτου ευτυχής. Ευτυχής = ο έχων την εύνοια της τύχης. Ευδαίμων =ο ευτυχής από την προστασία του δαίμονος , ο μακάριος.

                                                 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ  – [2].

Αναλυτικά για το <<ΕΥ>> στο άρθρο  :  Το ‘ ΕΥ ‘ .    Το αντίθετο του ΕΥ  είναι το ΚΑΚΩΣ.                                                                                                                                                                                                                                  σχεδ . [3]. 

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

o,η Εύς και Ηύς , το Εύ  και  Ηύ.= Καλός , γενναίος , ευγενής.

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon  Magnum Lexicon ».

Χάζω ,χάζομαι  > χακός > κακός = ο υποχωρών  και  φεύγων , ο δειλός ο ευτελής , ο πονηρός.   

I ]. ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ  – ΚΑΚΟΔΑΙΜΟΝΙΑ .

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon  Magnum Lexicon ».

α].Δαίω [ =μανθάνω] =ο δαήμων. β].Δαίω[=γινώσκω] = δαίμων ,ο παντογνώστης ,ο αίμων. γ].Δαίω = μερίζω, αυτός που μοιράζει στον καθένα.    

ΗΣΙΟΔΟΥ – » Θεογονία » , { στ.121-123 }.

<< Δαίμονες αγνοί >> = πνεύματα  αγνά .Δαίμονες  < δαίομαι = μοιράζω.

ΗΣΙΟΔΟΥ – » Θεογονία » , { στ.121-123 }.

Δαίμονες = πνεύματα.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Συμπόσιον », { 23 . 202 e}.

Ο Έρως  είναι δαίμων , κάτι μεταξύ θεού και ανθρώπου . Άλλωστε κάθε τι δαιμονικόν βρίσκεται μεταξύ θεού και ανθρώπου.

{ περισσότερα για το δαίμονα Έρωτα στο άρθρο  << Έρως ανίκατε μάχαν..>>

α ]. ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Ευδαίμων [ ευ + δαίμων ] = ο έχων ευ διακείμενον τον δαίμονα , ο έχων αγαθό δαίμονα  , ο μακάριος ,  ο καλότυχος .{ felix }

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

» Αγαθού  δαίμονος » = πρόποσις  στα συμπόσια { το πρώτο ποτήρι, ως είθισται }.

                                                             ΑΓΑΘΟΔΑΙΜΩΝ.

ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον » .  { τομ.  Α’ }

70. ΑΡΧΥΤΑ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ – » Περί ανδρός αγαθού  και ευτυχισμένου ».

Ο καταστάσεις  του  βίου {=  καιροί }  είναι τρείς [3]. 1]. Περίοδος  ευτυχίας  2].Περίοδος δυστυχίας  3].Η περίοδος μεταξύ των δύο. …..Ευδαιμονία  δεν είναι η κτήση  της αρετής αλλά η χρήση της.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Πολιτικά » , [ Η’] ,{ 1332a -12}.

Οι άνθρωποι  πιστεύουν , ότι   ΑΙΤΙΑ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ  είναι τα εξωτερικά αγαθά.Όπως  αν πιστεύαμε , ότι το ωραίο παίξιμο της κιθάρας οφείλεται στο μουσικό όργανο και όχι στην επιδεξιότητα του κιθαρωδού.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Πολιτικά » , [ Η’] ,{ 1325 a-3 } .

Είναι αδύνατον αυτός που  πράττει μηδέν να  ευτυχεί , η δε ευπραξία  και η ευδαιμονία είναι το ίδιο.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά Μεγάλα Α’  », { 1184 b } .

Ευδαιμονείν   =  ευ ζην  + ευ  πράττειν  . 

Ευ ζην = κατ’αρετάς  ζην. Η ευδαιμονία είναι ζωή σύμφωνα με την αρετή.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά  Ευδήμεια »,τομ.Α’ , { 1219 a }.

Η ευδαιμονία είναι το άριστον .

<< Ευδαιμονία ζωής τελείας ενέργεια  κατ’αρετήν τελείαν >>  =  η ευδαιμονία θα πρέπει να είναι ενέργεια τελείας ζωής , συμφώνου  προς την  τελείαν  αρετήν .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά Νικομάχεια », [Ι’], { 1177 a}.

» Ευδαίμων βίος , ο κατ’ αρετήν βίος».

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – »  Όργανον  – Τοπικά Β’  », { 112 a }.

Ευδαίμων ,αυτός που έχει σπουδαία ψυχή. Διότι αυτή είναι ο δαίμων του κάθε ανθρώπου.

ΣΠ.ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ  -‘  Ευριπίδη   Μήδεια  », { στ.1228 – 1230 }.

Κανείς από τους θνητούς  δεν είναι ευδαίμων [σ.σ. όχι ευτυχισμένος] άνδρας. Όταν ρέει ο πλούτος ο άλλος  θα μπορούσε να  γίνει  πιο ευτυχής από τον άλλο , ευδαίμων [ σ.σ. όχι ευτυχισμένος}  όμως όχι.

ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ  –  » Μήδεια », { στ.1228 – 1230 }.

Διαφέρει  η ευτυχία της ευδαιμονίας  και ο ευτυχής του ευδαίμονος.

ΟΜΗΡΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ – » Είς Αθηνάν », { XI }.

Τύχη { ευ }   και Ευδαιμονία.

BLAISE  PASCAL  – » Στοχασμοί «, [73] , σελ.91

Ευτυχία  και Ευδαιμονία.

β]. ΚΑΚΟΔΑΙΜΟΝΙΑ :

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Κακοδαιμονία ,κακοδαίμων  = δυστυχής , κακότυχος.

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Κακοδαίμων {= κακός + δαίμων }  – δυσδαίμων {= δυσ + δαίμων } , κακοδαιμονία – δυσδαιμονία { προσοχή ! άλλο δεισιδαιμονία  και άλλο η δυσδαιμονία }.

ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ  – » Ιππόλυτος », {στ. 13611363 }.

Κακοδαίμονας = κακότυχος  [κακορίζικος ].

II }.  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ  –  ΔΟΥΛΕΙΑ 

α]. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon  Magnum Lexicon ».

Ελευθερία =το ελευθείν όπου ερά τις. 

                                             ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ  &  ΣΩΤΗΡ  ΖΕΥΣ 

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Ελευθέρου  αντίθετον  Δούλος .» Ελεύθερον ήμαρ »=/= »Δούλειον  ήμαρ ».

Ελευθώ = Ειλείθυια = Ελευσία.

ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Συναγωγή   Λέξεων  αθησαυρίστων  ».

Ελευσία = Ειλείθυια .

ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν » .

Ελεύσομαι /   είμι = μέλλων του έρχομαι.  Ελευθέριος Ζεύς.  Ελευθώ.

                                                                      Η ΕΛΕΥΘΩ

β].ΔΟΥΛΕΙΑ

ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ  –<< Ο εν τη λέξει Λόγος >>.

Δειλός { < δέω / δένω } = ο δεμένος.  Ανδράποδον {  ανήρ  + πούς } = δούλος εξ αιχμαλωσίας .

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Δούλος { <  ~ δέω } = ο εκ γενετής δούλος  κυρίως. Αντίθετο  του δεσπότης.

                                                  [  ΑΝΔΡΕΙΑ -ΔΕΙΛΙΑ  ].

                                                   σχεδ – [4] 

1.ANΔΡΕΙΑ.

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Ανδρεία = γενναιότης.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ   – » Περί Αρετών  και Κακιών » , { 1250a } , { 1250 b }.

Ανδρεία εστί  αρετή του Θυμοειδούς , που κάνει τους ανθρώπους απτόητους από τον φόβο του θανάτου θαρραλέους στα δεινά , εύτολμους στους κινδύνους και μάλλον προτιμούν << τεθνάναι καλώς  >> παρά  << σωθήναι  αισχρώς >> . Την ανδρεία ακολουθεί η ευτολμία και η ευψυχία.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ- » Περί αρετών και κακιών » .  Το τριμερές της ψυχής.

                                                     ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ-  [5].

2.ΔΕΙΛΙΑ

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon  Magnum Lexicon ».

Δειλία : α].Δέος  > δειλός  β]. Δείδω —-> δείσω  > δειλός.

ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ  – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

Οι υιοί του Άρεως : Φόβος = η φυγή εκ δειλίας. Προσδοκία κακού. Δέος ή  Δείμος = φόβος που σε δένει .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ   – » Περί Αρετών  και Κακιών » , { 1250a } , { 1250 b }.

Δειλία εστί κακία του Θυμοειδούς , κατά την οποίαν οι άνθρωποι καταπλήττονται { παραλύουν } από τους φόβους και μάλιστα από τον φόβο θανάτου ή από τον φόβο της σωματικής αναπηρίας. Συνοδεύεται από μαλακία , ανανδρία , απονία , φιλοτομαρισμό.

[ ΑΝΔΡΕΙΑ – ΔΕΙΛΙΑ -ΘΡΑΣΥΤΗΣ  ]

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά  Ευδήμεια »,τομ.Α’ ,{ 1221 a }

Η ανδρεία είναι η μεσότης  μεταξύ δύο  άκρων. Μιας υπερβολής και μιας ελλείψεως . Η θρασύτης  είναι άκρο , άρα κακία , της υπερβολής .Η δειλία είναι  άκρο , άρα κακία ,της ελλείψεως.

Θρασύς ,  εκείνος  που δεν φοβάται  ούτε εκείνα που πρέπει , ούτε όταν πρέπει , ούτε όπως πρέπει. Δειλός , εκείνος που φοβάται και  εκείνα που δεν πρέπει  να φοβάται , και όταν δεν πρέπει , και όπως δεν  πρέπει.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ   – » Ηθικά Νικομάχεια », [ B’ ], { 1107 b }.

Η ανδρεία είναι  μεσότης  μεταξύ του Θράσους { υπερβολικό θάρρος } και της Δειλίας      { έλλειψη θάρρους }.

                                                    ΠΙΝΑΞ  ΗΘΙΚΩΝ  ΑΡΕΤΩΝ .

Η Αρετή είναι  μεσότης των Ηθικών αρετών .Ήθος από το έθος [ έθιμα , εθισμός , συνήθειες ] .΄Έχει σχέση με την  βούληση και την πράξη και όχι με τον Νού και την διανόηση, { περ. »Ελληνική αγωγή ».,τ.98/150 }

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ  – » Ιστορίαι » ,{ Γ’ -82 }.

<< Η αλόγιστος τόλμα  εθεωρήθη  ανδρεία , η δε προμηθής μέλλησις εθεωρήθη εύσχημος δειλία >>.Αυτά όταν μεταβάλλεται κατά το πολιτικό δοκούν η σημασία των λέξεων.!

[ H σχέση του δειλού με το δειλινό , με το δείλι και  με την δείλη  είναι ένα σαγηνευτικό ταξίδι , μα δεν είναι του παρόντος.]

III.] ΕΥΨΥΧΙΑ – ΚΑΚΟΨΥΧΙΑ.

Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ  – »  Μέγα  Λεξικόν   της Ελληνικής  γλώσσης ».

Ψυχή { < ψύχω }  =  πνέω. Η αναπνοή είναι σημάδι ζωής. Στον Όμηρο διαστέλλονται ως τα δύο συστατικά στο σώμα του ζωντανού ανθρώπου ,η ΨΥΧΗ  και ο ΘΥΜΟΣ. Η έδρα του θυμού εντοπίζεται στο ήτορ [=καρδιά] ή  στας  φρένας {= διάφραγμα } και από αυτό εξαρτώνται η διανόησις , οι αισθήσεις  και οι ενέργειες. Η ψυχή δεν διαφαίνεται να έχει κάπου  κέντρον  ή εκδήλωσις αλλά μόνον πόρος εκφυγής αυτής από του σώματος κατά την στιγμή του θανάτου. Η ψυχή εκλαμβάνεται ως λεπτή αεριώδης ύλη ,διακεχυμένη στο σώμα και εξερχομένη τούτου ασύλληπτος και αθέατος δια της εκπνοής κατά την στιγμή του θανάτου.

α].ΕΥΨΥΧΙΑ : 

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Εύψυχος { animosus < animus-i [=ψυχή] <  anima-ae [ =ψυχή }= γενναιόψυχος ,θαρραλέος , εύτολμος.

ΓΡ.ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».

Εύψυχος = ο έχων ψυχή [ θάρρος ], ανδρείος , γενναιόκαρδος.

ΣΟΥ’Ί’ΔΑ ή ΣΟΥΔΑ – » Λεξικόν ».

Ευψυχία = ευτολμία . Εύψυχος = τολμηρός.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Νόμοι », [ Ζ ‘ -795 e].

Μαθήματα παίδων  δύο :  1].Γυμναστική , που βοηθάει την ανάπτυξη του σώματος και 2]. Μουσική , που καλλιεργεί την ψυχή [ ευψυχία].

β].ΚΑΚΟΨΥΧΙΑ : 

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Κακοψυχία  : η δειλία , η ολιγοψυχία.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Νόμοι », [ Ζ ‘ -791 c ].

Τόσο το μη δυσάρεστο [  μη δύσκολον  ] όσο και το δυσάρεστο [  δύσκολον ] μέσα στην ψυχή , θα μπορούσε  να είναι συστατικό στοιχείο  ,μη ευκαταφρόνητο ,γενναιοψυχίας [ ευψυχίας ]  και μικροψυχίας [ κακοψυχίας ].

                                                   [ ΑΡΕΤΗ –  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – ΤΟΛΜΗ ]

Α.ΚΑΛΒΟΥ- » Ωδαί », { Είς  Σάμον }.

Φόβος – Δουλεία , Αρετή -Τόλμη – Ελευθερία                                                                          

1.ΑΡΕΤΗ  

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Από την ρίζα *αρ- προήλθαν τα  : Άρης , Αρετή , άρι- , αρείων , άριστος , διότι η πρώτη εκδήλωση  της  εννοίας του καλού , της αρετής , συνέπιπτε με την έννοια της Ανδρείας , της γενναιότητας  στις πολεμικές επιχειρήσεις.  

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ   – » Ηθικά Νικομάχεια », [ B’ ], { 1107 a}.

H αρετή είναι ψυχική έξις προαιρετική , που τηρεί την μεσότητα ,σε σχέση με μας , η οποία καθορίζεται από την λογική  και κατά τρόπον , που θα μπορούσε να την προσδιορίσει ο φρόνιμος άνθρωπος. Αυτή είναι μεσότης  μεταξύ δύο κακιών, εκ των οποίων η μεν μία υφίσταται από υπερβολήν , η δε άλλη από έλλειψιν.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΓΩΓΗ  { τ.98/150 } – »Οι 12 Ηθικές  αρχές του Αριστοτέλους ».

Η αρετή είναι μεσότης  , μεταξύ μιας υπερβολής και μιας ελλείψεως.

2.ΤΟΛΜΗ

 ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ  – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

Τολμηρός < τόλμη < τλάω= αντέχω , υπομένω .Τόλμη είναι να υπομένεις τον κίνδυνο.

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ  ΣΟΦΙΣΤΟΥ – » Λεξικόν  κατά  στοιχείον  Ιλιάδος  και Οδυσσείας ».

Τλήναι < τλάω-ώ  < ταλάω = υπομένω , τολμώ.

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon  Magnum Lexicon ».

Τολμήσαι = το υπομείναι.

ΦΩΤΙΟΥ  – » Λέξεων  συναγωγή ».

ΑΝΘ.ΓΑΖΗ  – » Λεξικόν  της  Ελληνικής  γλώσσης ».

Τόλμα ή Τόλμη = θάρρος , αποκοτιά , αφοβία. Τολμάω – ώ  { ΤΛΑΩ- ΤΑΛΑΩ }= καρτερώ , υπομένω επιχειρώ ,αποκοτώ.

                                                       [  ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ – ΚΑΛΒΟΣ  ]

I.Θ. ΚΑΚΡΙΔΗ – » Περικλέους Επιτάφιος », { Κεφ.43 }.

<<  Το εύδαιμον  το ελεύθερον , το δ’ ελεύθερον  το εύψυχον .>>    <<  Η εν τω [ μετά του ] μαλακισθήναι  κάκωσις   αλγεινοτέρα  ή ο  αναίσθητος  θάνατος  μετά ρώμης  και  κοινής ελπίδος  άμα γιγνόμενος.>>.

Α.ΚΑΛΒΟΥ- » Ωδαί », { Είς  Σάμον }.

<<  Θέλει  αρετήν και τόλμη η ελευθερία. Ζυγόν δουλείας ας έχουσι , όσοι το χάλκινο χέρι του φόβου  βαρύ αισθάνονται. >>  << Αφ ‘ υψηλά έπεσε κι  απέθανεν  ελεύθερος . Φρικτός ο τάφος ,αν γένης  άτιμον  σφάγιον  ενός τυράννου.>>

Μετά από προσεκτική μελέτη ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί τις μεγάλες ομοιότητες του Κάλβου με την ιστορία του Θουκυδίδη .Βαθύς γνώστης της ιστορίας και της αρχαιοελληνικής γραμματείας ο Κάλβος [ ή νέος Πίνδαρος ] γράφει τα ίδια νοήματα με τον Θουκυδίδη   με τον δικό του ποιητικό τρόπο βέβαια και με τα εξαίσια Ελληνικά του. Χωρίς τόλμη δεν λογαριάζεται ευψυχία .Χωρίς αρετή δεν υφίσταται ευδαιμονία .Χωρίς τον μέσο όρο , την κρηπίδα της ελευθερίας δεν μπορούν να συναντηθούν οι άκροι όροι.                                                                                                                                                                                                           σχεδ.– [6].                                                                                                                                                

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Πολιτεία », { Θ’ – 586 a -b }.

H αρετή  και η  φρόνησις.  Όσοι είναι άπειροι και δεν ξέρουν τι είναι η αρετή και η φρόνηση , και ζουν με πάντα με ευωχίες και γλέντια  φέρονται προς τα κάτω  , το πολύ μεχρι το μέσον , ανεβοκατεβαίνοντας  μεταξύ των δύο αυτών σημείων  βρισκόμενοι σε πλάνη  σ’ όλη τους τη ζωή. Αδυνατούν να υπερβούν αυτό το όριο γι’ αυτό και ουδέποτε ύψωσαν το  βλέμμα τους προς το < αληθώς άνω > ούτε γεύτηκαν ηδονή καθαρή και βεβαία. Αντίθετα  σαν τα ζώα ,βλέποντες πάντα προς τα κάτω ,βόσκουν σκυμμένοι στη γη και στα τραπέζια , χορταζόμενοι  και ερχόμενοι σε σεξουαλική  επαφή , και από την πλεονεξία τους ,αλληλολακτίζονται  και χτυπιούνται με σιδερένια κέρατα  και οπλές , επειδή αδυνατούν να γεμίσουν με αθάνατες αξίες το < όντως όν >[= το λογιστικόν ] το οποίον μπορεί  να τις χαλιναγωγήσει.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Πολιτεία », { Θ’ – 586 a -b }- [Απόδοσις].

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ : 

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

                           ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ  ΒΙΒΛΙΑ  –  ΕΛΕΓΧΕΤΕ  ΤΙΣ  ΠΗΓΕΣ .

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΘΥΣΙΕΣ, στην Αρχαία Ελλάδα.! Θελκτικός  τίτλος ,  ικανός να  ερεθίσει  το  φιλοπερίεργον  και αιμοβόρoν  του  αναγνώστη !  Πού σταματάει  όμως η αλήθεια και που αρχίζει  το ψέμα ; Ποιο είναι το ΠΑΡΑΜΥΘΙ  , ποιος είναι ο  ΜΥΘΟΣ  και  ποια η ΙΣΤΟΡΙΑ  όσον αφορά  τις ανθρωποθυσίες ;  Διότι διαφέρει ο μύθος από την Ιστορία και ο μύθος από το παραμύθι .

i]. ΙΣΤΟΡΙΑ { Fιστωρ  <  Fιδ-τορ  < Fιδ- [ είδω , οίδα ] = το μανθάνειν  κατόπιν  ερεύνης .Γνώση ή πληροφορία την οποία λαμβάνει { όχι παίρνει  }  κάποιος ερευνών  ή  εξετάζων   κάτι.

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  –  » Λεξικόν  της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

ii]. ΜΥΘΟΣ  { μυώ & μύω } κλειστός , σκοτεινός λόγος  άμα τε  διδακτικός. Ο μύθος είναι διήγηση που ανάγεται στους ΠΡΟ’Ι’ΣΤΟΡΙΚΟΥΣ χρόνους  σε αντίθεση με την ιστορία που ανάγεται στους  ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ  χρόνους.

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon  Magnum Lexicon ».

Μύθος = μύω   + μυώ.  Μύω =καταμμύω  [κατά + μύω ] =κλείνω τα βλέφαρα και ακούω. Μυώ= διηγούμαι , διδάσκω .

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  –  » Λεξικόν  της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Μύθος [= λόγος]  αντίθετο  του  Έργου.  Μύθος , διήγηση  που ανάγεται στους προ’ι’στορικούς [ παμπάλαιους }  χρόνους σε αντίθεση προς την ιστορία, την αφήγηση γεγονότων , που ανάγεται  στους ιστορικούς  χρόνους.

iii].ΠΑΡΑΜΥΘΙ  <  παραμύθιον  <  παραμυθία < παρα + μυθέομαι = παραθαρρύνω , καταπρα’ύ’νω , παρηγορώ με λόγια τινά.  Το παραμύθι είναι παρά του μύθου .Μοιάζει με τον μύθο αλλά  δεν  είναι. Έχει   συγκεκριμένο  σκοπό : την παρηγοριά.

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  –  » Λεξικόν  της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Ο Νικόλαος Πολίτης  το  1890 έγινε καθηγητής Μυθολογίας και Ελληνικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, του οποίου διετέλεσε και πρύτανης. Αντιλαμβάνεσθε ότι  δεν δίδασκε παραμύθια στους φοιτητές του αλλά  Μύθους..! Διότι   για να κατανοήσει κάποιος τις Ελληνικές αρχαιότητες , πρέπει να γνωρίζει την Ελληνική Μυθολογία.

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΘΥΣΙΕΣ .

Ι.ΠΑΣΣΑ – » Νεώτερον   Εγκυκλοπαιδικόν  Λεξικόν   ‘ΗΛΙΟΥ’.

H ανθρωποθυσία για θρησκευτικούς ή άλλους συγγενείς λόγους , αποτελεί παμπάλαιο έθιμο το οποίο αν  και από νωρίς κατακρίθηκε και καταδικάστηκε ,εν τούτοις  άργησε να εκλέιψη.   Υπολλείμματα  δε αυτού έχουμε και σήμερα σε κατά φύσιν ζώντας λαούς. Στην  Ιλιάδα { Πότε τελικά έγινε ο Τρωικός Πόλεμος; }  έχουμε την πρώτη καταγεγραμμένη  ανθρωποθυσία [ όχι για θρησκευτικούς λόγους }, την οποία όμως  αποδοκιμάζει ο Όμηρος.  Τα υπόλοιπα παραδείγματα είναι γενικά και αόριστα άνευ στοιχείων  εκτός από τις < ανθρωποθυσίες> : α] στο Λύκαιον όρος της Αρκαδίας  β] στο Ιερό της Ορθίας  Αρτέμιδος  γ] στην  Αθήνα {  φαρμακοί }  , οι οποίες χρήζουν ερεύνης  και θα εξετασθούν.

ΖΑΝ ΡΙΣΠΕΝ  – » Ελληνική  Μυθολογία ». [ Άρτεμις ] .

Στην  ιστορική εποχή  οι ανθρωποθυσίες  είχαν  καταργηθεί  και αντικατασταθεί από άλλες  ΣΥΜΒΟΛΙΚΕΣ.*

ΟΜΗΡΟΥ – » Ιλιάς »{ Ψ -,32-33 }

Η  ανθρωποθυσία  των δώδεκα μικρών  Τρώων έγινε   επειδή ήταν μανιασμένος  ο Αχιλλέας  από  τον θάνατο του Πατρόκλου { όχι για θρησκευτικούς λόγους }.

Νεκρικές  τελετές  στα Ομηρικά έπη  υπάρχουν τρεις  με λεπτομερή μάλιστα  περιγραφή .  ΙΛΙΑΔΑ :   α. Η κηδεία του Πατρόκλου (Ψ 1-257)   β. Η κηδεία του Έκτορος (Ω 778-805)  ΟΔΥΣΣΕΙΑ :  α. Η κηδεία του Αχιλλέως (ω 15-97)  { διάλογος των ψυχών του Αχιλλέα και του Αγαμέμνονα στον Άδη – μικρή «Νέκυια» ή «Δευτερο-Νέκυια» }.Όμως  μόνον στην κηδεία του  Πατρόκλου  αναφέρεται η καύση  των δώδεκα  μικρών Τρώων. Αυτό  σημαίνει , ότι ΔΕΝ ήταν καθιερωμένο  τελετουργικό της καύσεως των νεκρών .Γιατί διαφέρει ; Διότι εκφράzει  αποκλειστικά την ΜΗΝΙΝ του Αχιλλέως προς τον Έκτορα και τους Τρώες  για τον  θάνατο  του αγαπημένου του φίλου.  Άλλωστε όλη η   Ιλιάδα   είναι  ένα  ποίημα για την μήνιν { μάνητα } του Αχιλλέως . Η δε  ηλικία του Ομήρου  είναι παμπάλαια και δεν έχει σχέση με τον 8ο π.χ αι. Γιώργος Α. Χαραλαμπίδης – » Πότε έζησε ο Όμηρος ; »

ΟΜΗΡΟΥ -» Ιλιάδα », { Μετάφρ.  : Ν. Καζαντζάκη – Ἰ. Θ. Κακριδή }, [Α-1].

1.Ο ΦΑΡΜΑΚΟΣ

Ι.ΖΩΝΑΡΑ – » Λεξικόν ». Φάρμακον  { φέρειν +  άκος } = αυτό που φέρνει θεραπεία.

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Φαρμακός : 1] ο δηλητηριαστής , γόης , μάγος. 2] ο θυόμενος για εξιλασμό ή εξαγνισμό . Φαρμακή = χύτρα .

ΑΜΜΩΝΙΟΣ ο ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ  { 1ος αι.μ.χ. ~ 2ος αι.μ.χ }

» Έζησε στην Αλεξάνδρεια, τόπο συγκεντρώσεως όλων των Ελλήνων σοφών εκείνη την χρονική  περίοδο Τα μόνα σωζόμενα έργα του Αμμωνίου  είναι : 1]. » Περί Ομοίων και Διαφόρων Λέξεων» και  2].» Περί Ακυρολογίας». Eργα  με κοινή θεματολογία: την γνώση των λεπτών εννοιών της Ελληνικής Γλώσσας και την ορθή – έγκυρη χρήση των λέξεών της. Τα πρωτότυπα έργα πρέπει να καταλάμβαναν πολύ μεγαλύτερη έκτασι και ό,τι έχουμε σήμερα στα χέρια μας είναι οι σωζόμενες επιτομές.»

ΑΜΜΩΝΙΟΥ  – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων » .

Φάρμακος  , ο φαρμακεύς = ο διαφθείρων  με φάρμακα. Φαρμακός , ο ριπτόμενος  επι καθάρσει της πόλεως{;}.=Αυτός που ρίχνεται  {;} για την κάθαρση της πόλεως. Ποίοι  τον  έριχναν  ;  Πού τον έριχναν ; Πώς τον έριχναν  ,από  ψηλά  ή  σπρώχνοντάς  τον ;  Ποία   ήταν η εορτή ;  Δεν μας τα  γράφει   ο Αμμώνιος ή  το υπόλοιπο του κειμένου έχει χαθεί .Στο σημείο αυτό  όμως  ,γίνονται όλες οι αλλοιώσεις .Διότι κάποιοι προσπαθούν να συμπληρώσουν και να ολοκληρώσουν το ελλιπές  κείμενο. Όλα λοιπόν  τα κατοπινά συμπεράσματα [ άνευ αποδείξεων} δεν είναι παρά εικοτολογίες : δόξες  μεν, μη ορθές  δε. Πάντως το  ελλιπές αυτό κείμενο , δεν γράφει  τίποτα για ανθρωποθυσίες.

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα Ρήματα της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

Διαφέρει το Ρίπτω από  το Βάλλω  και το  Ίημι .Τι σημαίνει η μετοχή  << ριπτόμενος >>;

A. LENTZ  – » Herodiani   Technici   Reliquiae  ».  [ Aelius Herodianus ]

Φαρμακός , ο επί καθαρμώ της  πόλεως τελευτών .Φάρμακος , ο γόης .

ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν »

Φαρμακοί = καθαρτήριοι. Οι περικαθαίροντες  την  πόλιν. Φαρμακή = χύτρα , την οποία ετοίμαζαν αυτοί που καθάριζαν την πόλη. Δεν υπάρχει καμμία αναφορά σε ανθρωποθυσίες . << περικαθαίροντες >>= αυτοί που καθαρίζουν γύρω -γύρω την πόλη .

Για τον φαρμακό  γράφει -αναλυτικά – ο ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ   και  αντιγράφει  ο ΦΩΤΙΟΣ , το  λεξικό  ΣΟΥ’Ι’ΔΑ , ο Ι.ΤΖΕΖΗΣ  , ο Ι.ΖΩΝΑΡΑΣ  κ.α.  .Ο Αρποκρατίων   αντλεί τις πληροφορίες του από τον  Ίστρο τον  Καλλιμάχειο  και από τον Λυσία , τον ρήτορα .<<  Ο  Λυσίας ισχυρίζεται , ότι στην Αθήνα έδιωχναν  μακριά  από την πόλη  δύο άνδρες  ,αυτούς  που   θα  γίνονταν  τα καθάρσια  της πόλεως  , κατά την εορτή των  Θαργηλίων   . Ένας {ως  καθάρσιο } για τους άνδρες και ο άλλος { ως  καθάρσιο } για τις γυναίκες .Γιατί καλούνται Φαρμακοί ; Διότι  ο  Φαρμακός   [ κάποτε ] έκλεψε  τις ιερές φιάλες του Απόλλωνος , αλλά  αφού  τον έπιασαν οι άνδρες του Αχιλλέως [ όχι ο του Ομήρου ] , για την ιεροσυλία του καταδικάσθηκε σε θάνατο δια λιθοβολισμού. Οι καθαρμοί  λοιπόν  των Αθηνών  κατά την εορτή των Θαργηλίων  ,αποτελούν ‘απομιμήματα’ { = συμβολική μίμηση όχι  πραγματική }  εκείνου του γεγονότος. >>. Συνεπώς δεν τεκμηριώνεται  ο ψόγος  περί ανθρωποθυσιών  και θανατώσεως των φαρμακών  στην Κλασσική Ελλάδα ,παρά μόνον μια »μίμηση πράξεως , σπουδαίας και τελείας’, ένα δρώμενο ιερουργικό κατά την εορτή των Θαργηλίων .

ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ  ΒΑΛΕΡΙΟΣ  (1ος ή 2ος αι. μ.Χ.). Αλεξανδρινός γραμματικός. Είναι συγγραφέας του » Λεξικόν  των  Δέκα Ρητόρων ». , που  σώθηκε ημιτελές. Οι εργασίες του έχουν γραμματικό και λεξικογραφικό χαρακτήρα. Γνωρίζουμε ελάχιστα για τη ζωή του Χρησιμοποίησε ως πηγές του τους ατθιδογράφους και τους γραμματικούς, μεταξύ των οποίων ο Διονύσιος τον Αλικαρνασσεύς.                                                                                            

ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝΟΣ  – » Λεξικόν  των  Δέκα Ρητόρων ».

Φαρμακός. [ αυτά γράφει ο Λυσίας στο  »Κατ’ Ανδοκίδου  ασεβείας», εάν  είναι γνήσιος ο λόγος ].Εδώ  υπάρχει αναφορά  στον  δικανικό λόγο του Λυσία » κατ’ Ανδοκίδου  ασεβείας», με επιφυλάξεις για την γνησιότητα του λόγου.

ΦΩΤΙΟΥ – » Λέξεων συναγωγή ».

Φαρμακός :  << και τα τοις Θαργηλίοις  αγόμενα τούτων ΑΠΟΜΙΜΗΜΑΤΑ  έστιν. >>  Ούτε ο Ίστρος αναφέρει κάτι περί ανθρωποθυσιών

Ι. ΖΩΝΑΡΑ  – » Λεξικόν ».

Φαρμακός.

ΣΟΥ’Ί’ΔΑ ή ΣΟΥΔΑ – » Λεξικόν »

Φαρμακός. Το λεξικό του Σούδα προσπαθεί να επιχειρηματολογήσει χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από …τις κωμωδίες του Αριστοφάνη! Χωρίς να έχω καμμία  διάθεση ειρωνείας , νομίζω ότι οι κωμωδίες και δη του Αριστοφάνη , ως αποδεικτικά στοιχεία τέτοιων θεμάτων , όχι μόνο αδυνατίζουν την επιχειρηματολογία  αλλά προξενούν  το ευτράπελον ,από  μειδίαμα έως γέλωτα. Όλοι γνωρίζουν άλλωστε , ότι στοιχείο της κωμωδίας είναι η υπερβολή , η ακρότητα  και η αλληγορία .

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » ΒΑΤΡΑΧΟΙ », {στ. 733}.

Η αναφορά στους φαρμακούς  δεν είναι ικανή να τεκμηριώσει την ανθρωποθυσία. Η  α’ απόδοση είναι : φαρμακοί = σκουπίδια.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » ΒΑΤΡΑΧΟΙ ».

Η β’ απόδοση από τον μεγάλο ποιητή είναι : φαρμακοί = σφαχτάρια εξιλασμού. Άστοχες αποδόσεις -κατ’εμέ και οι δύο. Διότι παρακάτω στον Λυσία θα δούμε ότι γράφει  << φαρμακόν  αποπέμπειν >> και όχι << αποκτείνειν >>.Άρα δεν συνάγεται από τας γραφάς η ανθρωποθυσία.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ – » Ιππής »,{στ.1123-1130}

» βούλομαι  τρέφειν   έναν προστάτην   κλέπτοντα»   =  Θέλω  νά τρέφω ένα προστάτη  κλέφτη. Εδώ ο Αριστοφάνης σατυρίζει τους πολιτικούς που πλουτίζουν  με κλεψιές από το δημόσιο ταμείο και κορο’ι’δεύουν τον δήμο. O λαός  όμως ξέρει καλά τι κάνει .Διότι αφού  διαλέξει και θρέψει -μέχρι να μπουκώσουν-τους εκάστοτε προστάτες του  ,εν συνεχεία  τους  χτυπάει κάτω  σηκώνοντάς τους  πρώτα ψηλά { πατάσσω  διαφέρει του αποκτείνω }.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ – » Ιππής »  { 1131-1140 }

Ο δε χορός επαινεί τον Δήμο για τις σοφές  επιλογές του , να τους θυσιάζει για επιδόρπιο ,όταν τραφούν δεόντως.  Ασφαλώς  δεν  κυριολεκτεί. Δεν έχουμε καννιβαλισμό στην Αρχαία Δημοκρατία της Κλασσικής εποχής. Ουδεμία επίσης  αναφορά κάνει  σε θάνατο για εξιλασμό της πόλεως [κατά την εορτή των Θαργηλίων ] ούτε περιγράφει τους καθαρμούς . Ο παραλληλισμός – του λεξικού Σούδα-  των  φαρμακών   με τους πολιτικούς είναι άστοχος. Επειδή είναι δημόσια τρεφόμενοι [ οι πολιτικοί ] δεν σημαίνει ότι θα θυσιαστούν πραγματικά σαν τα οικόσιτα ζώα. Oύτε οι φαρμακοί  τρέφονταν στην Πνύκα προοριζόμενοι για καθαρμό της πόλεως  θυσιαζόμενοι   , ούτε οι καθαίροντες  την πόλη θυσιάζονταν.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ – » Ιππής ».

»θύσας επιδειπνείς»[ τον σφάζεις και ταράτσα τηνε κάνεις] =  τρώς  ως επιδόρπιον  αφού  θυσιάσεις . Επιδειπνώ=επί του δείπνου ,δεύτερο γεύμα ,το επιδόρπιον.

K.J.DOVER – » Η κωμωδία  του Αριστοφάνη ».

Τρέφω = συντηρώ , υποστηρίζω παιδιά ,ανύπαντρη θεία, σκύλο κτλ. Η πάταξη του προστάτη.

ΣΟΥ’Ί’ΔΑ ή ΣΟΥΔΑ – » Λεξικόν ».

Φάρμακος  .

ΙΩ .ΤΖΕΤΖΟΥ – »Χιλιάδες »,{ VIII , 909-919 }.

Κάθαρμα= φαρμακός.

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon  Magnum Lexicon ».

Φαρμακός.

Η έλλειψις  πραγματικών και επαρκών πληροφοριών- από πηγές – για την συγκεκριμένη ιεροτελεστία των Φαρμακών  μπορεί να οδηγήσει σε λάθος συμπεράσματα. Χρειάζεται   προσπάθεια για να αποφύγει κανείς τις παρανοήσεις και τις  ευφάνταστες  μάλλον  τερατώδεις  παραμυθολογίες  διαφόρων εικοτολόγων  , οι οποίοι  στηρίζονται αποκλειστικά  στις  αστυνομικές υποθέσεις  ελλείψει  πληροφοριών.

W.DURANT – » Παγκόσμιος  ιστορία του πολιτισμού ». [IV]-Λατρεία ,{σελ.205 }.

Ο Durant  αρχίζει με την αμφιβολία για το αν γίνονταν πραγματικές ή συμβολικές ανθρωποθυσίες κατά τα Θαργήλια  και καταλήγει [ στην υποσημείωση ]  ότι είναι συζητήσιμο , εάν  πράγματι σφάζονταν οι Φαρμακοί.

J.HASTINGS – » Encyclopedia  of Religion  ahd  Ethics »,[vol. XI , p.207 ].

<< Δεν υπάρχουν αποδείξεις , ότι γίνονταν ποτέ ανθρωποθυσίες στην Ελλάδα  σαν ένωση με την θεότητα ή σαν μήνυμα προς τους θεούς.>>

Άλλο  Legends { <  lego  <  λέγω = συλλέγω παραδόσεις  , εξ ου και συλλέκτης  }    και   άλλο   Μyths { Μύθος }. Στην Αγγλική : Legend = 1.Θρύλλος , 2.Μύθος  και Myth = 1.Μύθος , 2.Παραμύθι ..!  Εννοιολογικά   βεβαίως  διαφέρει  και  ο  θρύλος  { όχι  ο Ολυμπιακός ..} από  τον  μύθο . Όπως  και το παραμύθι  από τον μύθο.

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  –  » Λεξικόν  της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ  ΛΑΕΡΤΙΟΥ  – » Βίοι  Φιλοσόφων ».Βίος  Ευριπίδου .

Ο Ευριπίδης  γεννήθηκε την 6η Θαργηλιώνος , κατά τον καθαρισμό της πόλεως. Ο Διογένης δεν γράφει  τίποτα για ανθρωποθυσίες.

ΟΙ ΑΤΘΙΔΟΓΡΑΦΟΙ.

Γ .ΛΑΜΨΑ – » Λεξικό του αρχαίου κόσμου ».

Ατθιδογράφοι,  οι χρονικογράφοι των Ατθίδων. Ατθίδες , χρονικά ή ιστορίες για την Αττική. Ατθίς , παρθένος κόρη του πανάρχαιου βασιλιά  των Αθηνών  Κραναού.

ΑΤΘΙΔΕΣ.

ΑΘ.ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ – » Κυπριακά ».

Ο  Ίστρος [ 2ος αι.π.χ. } αρχικά ήταν δούλος , μετέπειτα έγινε μαθητής του Καλλιμάχου . Σπουδαιότερο έργο  του  ήταν τα ‘‘Αττικά ‘η Ατθίδες ή Συναγωγή Ατθίδων  »  [14] βιβλία  ,αυτά  χρησιμοποιήθηκαν από τον Αρποκρατίωνα  Βαλέριο { 2ος αι.μ.χ. } στο λεξικό του, το οποίο  όμως σώθηκε σε ατελή μορφή. Διασώζει  αδιασταύρωτα  στοιχεία από τις ‘Ατθίδες’ του Ίστρου , έργο το οποίο- επαναλαμβάνω – δεν διασώζεται.

APOLLODORI  BIBLIOTHECA – » Fragmenta historicorum graecorum »,[Τόμ. 1].[33].IΣΤΡΟΥ – » Αι Απόλλωνος επιφάνειαι ».

Το διασωθέν απόσπασμα { frag.} είναι από τον Αρποκρατίωνα.  Δεν έχει διασωθεί το έργο του Ατθιδογράφου  Ίστρου.

ΛΥΣΙΟΥ  – » Κατά  Ανδοκίδου  ασεβείας », { εισαγωγή }.

Η γνησιότητα του λόγου  αυτού έχει αμφισβητηθεί  έντονα , ήδη από την Αρχαιότητα. Το γράφει και ο Αρποκρατίων .Ο λόγος δεν σώζεται ακέραιος . Αυτά , που [ίσως] γράφει ο Ίστρος και τα μεταφέρει ο Αρποκρατίων , για τα Θαργήλια , τους Καθαρμούς και τους Φαρμακούς δεν υπάρχουν στο διασωθέν κείμενο. Μόνο το < Φαρμακόν αποπέμπειν >.

ΛΥΣΙΟΥ  – » Κατά  Ανδοκίδου  ασεβείας », { 53 }.

<< .Φαρμακόν αποπέμπειν >>= Απομακρύνετε τον μιαρόν , τον κακό για τον εξιλασμό της πόλεως . ‘Άλλο το αποπέμπειν {=διώχνω μακριά } και άλλο το  φονεύειν  . Η υπόθεση αφορά την ασέβεια , που διέπραξε ο  τυχοδιώκτης και ρήτωρ Ανδοκίδης με τον ακρωτηριασμό των Ερμών{ Ερμοκοπίδες } .Ο κατήγορός του προτείνει να καθαρισθεί  η πόλη από τον μιαρό Ανδοκίδη και αυτός ο βέβηλος  να διωχθεί ως αποδιοπομπαίος  τράγος.

ΑΝΔΟΚΙΔΟΥ  – » Περί της εαυτού καθόδου ».[εισαγωγή].

Είναι η απολογία  του Ανδοκίδου   στην εκκλησία του  Δήμου  για την βεβήλωση των μυστηρίων , τον ακρωτηριασμό των Ερμών  και την προδοσία που διέπραξε έναντι των συντρόφων του με σκοπό  να σώσει τον πατέρα του.

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ   – »  Κατ’  Αριστογείτωνος  Α’ » , { 80 }.

Φαρμακός = ο δηλητηριαστής. Αυτός που σε φαρμακώνει. Διότι δεν απέχει πολύ το  φάρμακο από το  φαρμάκι. Είναι ζήτημα ποσότητας.

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ  – »   Κατά  Στεφάνου  ψευδομαρτυριών Β’ , [16 ].

Φαρμακών , ο υπό φαρμάκων βεβλαμμένος.

Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ  – » Μέγα  Λεξικόν   της Ελληνικής  γλώσσης ».

Φαρμακός , ο γόης , ο μάγος , ο αγύρτης, ο φαύλος , ο κακούργος , το απόβρασμα της κοινωνίας.

ΟΔ.ΕΛΥΤΗ – » Η αποκάλυψη »  [ Αποκάλυψις  Ιωάννου  , ΚΑ’-8 ].

Φαρμακός = ο μάγος .

ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΥ – » Αίτια»  ,[ Δ’ – 90 ].

Φαρμακός  =  εξιλαστήριον θύμα.  Αγινεί { < άγω <  αγινέω-ώ =συνοδεύω , φέρω ,ελαύνω }.Το κείμενο το υπόλοιπο δεν υπάρχει .Με εικασίες  σίγουρα  δεν μπορούν να στηριχθούν  τα επιχειρήματα.

ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΥ – »Αίτια » , [ Διήγησις -εισαγωγή ].

ΆΒΔΗΡΑ .Στα  Άβδηρα ένας αγορασμένος δούλος χρησιμεύει ως καθάρσιο για την πόλη. Στο  τέλος , λιθοβολείται από τον βασιλιά και τους άλλους ,έως ότου  εκδιωχθεί από τα σύνορα της πόλεως.

ΙΧΩΡ – » Ο μύθος των ανθρωποθυσιών στην Αρχαία Ελλάδα ».

ΛΕΥΚΑΔΑ , τελετουργικό καθαρμού της πόλεως. Ο  δούλος  Βουλιμός.

Εξετάσαμε βάσει των αρχαίων κειμένων την μία [ η άλλη ειναι του Ι.ΤΖΕΤΖΟΥ ] από  τις δύο αναφορές για τους Φαρμακούς .Μετά την  εκτενή  έρευνα στα του  Λεξικού  Σου’ί’δα  διαπιστώνουμε  ότι  δεν  αποδεικνύονται   και συνεπώς   δεν τεκμηριώνονται οι  υποθέσεις  για τις ανθρωποθυσίες των φαρμακών . Οι φαρμακοί  διώχνονται { αποπέμπειν} από την πόλη , αλλά  δεν θανατώνονται. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο αναφορές είναι Βυζαντινές. Η κατάργηση  και η δυσφήμιση των Εθνικών εορτών και δη  των θυσιών ήταν μέσα στα πλαίσια της επικρατήσεως της νέας   θρησκείας  του Χριστιανισμού. Έτσι μπορεί να κατανοηθεί , λαμβάνοντας  υπ’ όψιν   το κλίμα της εποχής και τον πόλεμο  μεταξύ Εθνικών  και Χριστιανών , γιατί δεν  υπάρχουν πηγές και συγγράμματα προς διασταύρωση των μεταγενεστέρων κειμένων.

ΑΦΡ.ΚΑΜΑΡΑ– » Η  αντιπαγανιστική  νομοθεσία  της Ύστερης Ρωμα’ι’κής  Αυτοκρατορίας ». Οι  ποινές της  αντιπαγανιστικής  νομοθεσίας.

Z.MIGNE – »Patrologiae  Cursus Completus »    ,{ Socrates  et  Sozomenus  }.

Ο Θεοδόσιος , ο Ελλάδιος   και  ο Αμμώνιος.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ    : ΙΠΠΗΣ  – ΒΑΤΡΑΧΟΙ .

ΤΑ  ΘΑΡΓΗΛΙΑ 

ΑΘ.ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΗ  – » Ωγυγία  ή  Αρχαιολογία ».

<< Τα  Θαργήλια  τα εόρταζαν οι Αθηναίοι την  6η  και 7η του μηνός Θαργηλιώνος.   Θαργήλια  καλούνται εκ των θαργηλίων. Θαργήλιοι = πάντες οι καρποί. Θαργήλιος = η χύτρα , που βράζουν οι καρποί. Ιεροί  ήσαν   οι πρώτοι καρποί που έβραζαν στη χύτρα και προσφέρονταν στους  θεούς. Την δεύτερη μέρα των Θαργηλίων {;}  γινόταν ο καθαρισμός της πόλεως. Ο καθαρισμός γινόταν ως εξής. Διορίζονται δύο άνδρες ή  κατ’ άλλους  ένας άνδρας  και μία γυναίκα ,ως μεσίτες  δηλαδή και των δύο φύλων ,οι οποίοι καλούνταν Φαρμακοί  ή  Σύμβακχοι {= συν + Βάκχος }.Και ο μεν άνδρας είχε στον τράχηλό του μαύρα σύκα η δε γυναίκα λευκά. Μετά εκόμιζαν  το Ιερείον {;} στον  διορισμένο τόπο , όπου είχαν τυρί , πόππανα {=Πόπανα: επίπεδο ψωμ