Το πασίγνωστο ρητό ‘‘Μηδέν άγαν » ήταν ένα παράγγελμα χαραγμένο στο αέτωμα ή σε κίονα του Ναού του Πυθίου Απόλλωνος στους Δελφούς , όπως επίσης το » Γνώθι σαυτόν ‘‘ και το » Έγγύα πάρα δ’ άτα ». Στην κορυφή δε του ανακουφιστικού τριγώνου δυνατόν να υπήρχε και το περίφημο Δελφικόν »Ε» { ή ‘Ει’ κατά τον Πλούταρχον }.Το παράγ-γελμα τούτο ράδιον, κάποιος , να το προφέρει, χαλεπόν να το κατανοήσει, δυσχερές να το εφαρμόσει. Αλλά »χαλεπά τα καλά » [παροιμία ] και << της παιδείας ,τας μεν ρίζας είναι πικράς, τον δε καρπόν γλυκύν ,έφη >> [ Αριστοτέλης ] .
ΔΕΛΦΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ευθυμίας », { σελ. 190 }. Σχόλιο 72.
Τα Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα ή Πυθικά Γράμματα είναι συλλογή από λιτά και ουσιώδη αποφθέγματα λίγων λέξεων , που συμπυκνώνουν ηθικές αρχές και πνευματικούς νόμους σοφίας Τα περισσότερα ήταν αφιερώματα των αρχαίων Επτά Σοφών στο Μαντείον των Δελφών.
ΧΡ. Γ. ΡΩΜΑ – » Λεξικό ανεπτυγμένων εννοιών » { σελ. 282-83 }.
Υπερβολή είναι η υπέρβαση κάποιου ορίου ή ποσού ,όπως και η μεγαλοποίηση των πραγμάτων που μπορεί να φτάσει μέχρι τα άκρα. H υπερβολή είναι μεγάλο ελάττωμα ,διότι αλλάζει τα μέτρα των πραγμάτων και των εννοιών [ μεγαλοποιεί και αλλοιώνει ] κάνει τον λόγο μας προσποιητό και το περιεχόμενο της σκέψης κενό.
ΜΙΧ. ΠΕΡΑΝΘΗ – » Μεγάλη Ελληνική Ποιητική Ανθολογία » [ Α’ ].
Κ. ΠΑΛΑΜΑ – » Ο Δωδεκάλογος του γύφτου », { …} .Ο Προφήτης.
Τον καιρό της σήψης και της παρακμής ενάντια στον λαό επικρατούν και επιβάλλονται << και σοφού του και κριτάδες του άδειου λόγου οι τροπαιούχοι και διαφεντάδες κυβερνήτες του οι ευνούχοι >>.
G. ARCIMBOLDO – » Vertumnus » [ 1590 ].
Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ροδόλφος Β’ ως Vertumnus { Βερτούμνος ,Θεός των μεταμορφώσεων και των εποχών } . Στο πορτραίτο απεικονίζονται διάφορα φρούτα, λαχανικά, λουλούδια και φυτά κατάλληλα τοποθετημένα ώστε να σχηματίζουν το πρόσωπο του αυτοκράτορα. Μανιερισμός. που φτάνει μέχρι και τον υπερρεαλισμό.
ΜΕΡΟΣ Α’.
Γραμματική αναγνώριση – Ετυμολογική ανάλυση.
»Μηδέν άγαν ‘ .
Μηδέν : Ουδ. της αορίστου και ειδικότερα της επιμεριστικής αντωνυμίας μηδείς ,μηδεμία, μηδέν.
άγαν : Ποσοτικόν επίρρημα ,όπως το : λίαν – μάλα [ =πολύ ] , μάλλον.
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης » { σελ. 83 , 150 }.
Αόριστες επιμεριστικές αντωνυμίες : Ουδείς -ουδεμία -ουδέν, Μηδείς -μηδεμία- μηδέν [ κανείς ]. Ποσοτικά επιρρήματα : Άγαν , λίαν [ = πολύ ] ,άπαξ ,δις κτλ.
ΔΗΜ. ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Η σύνταξη του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου » { σελ. 301-2 }.
Οι αόριστες επιμεριστικές αντωνυμίες δηλώνουν επιμερισμό και αντιδιαστέλλουν το μέρος προς το όλον ή αντιστρόφως .
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Συντακτικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης » { σελ. 39 }.
Οι αόριστες αντωνυμίες. Στις αποφατικές [ ή αρνητικές } προτάσεις αντί της αορίστου αντωνυμίας τίς τοποθετείται κανονικά η αντίστοιχή της αντωνυμία ουδείς { εάν είναι πρότασις κρίσεως } ή μηδείς { εάν είναι πρότασις επιθυμίας }.
Σύμφωνα με τα παραπάνω ,το »Μηδέν άγαν » δυνατόν να ερμηνευθεί ως εξής :
» Ο Θεός Απόλλων επιθυμεί από εμάς, μήτε ένα απ’ όλα τα πράγματα του βίου μας να μην υπερβαίνει [= άγαν ] το ορθόν μέτρον ».
ΜΑΝ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Νεοελληνική γραμματική », { σελ.136 }.
Αόριστες αντωνυμίες . Δεν αναφέρονται στη Νεοελληνική γραμματική η αόριστη επιμεριστική αντωνυμία ουδείς-ουδεμία -ουδέν και μηδείς -μηδεμία -μηδέν . Έχουν αντικατασταθεί με το κανείς [ κανένας ] ,καμιά [ < καμία < καμμία [ =καν + μία ] ,κανένα. Σύγχυση προξενεί το γεγονός της αφαιρέσεως του ενός [ μ ] από το ‘καμμία’ σαν περιττό. Και όμως το διπλό [ μ ] είναι αναγκαίου .Διότι το δεύτερο [ μ ] προκύπτει από την αλλαγή του [ ν ] σε [ μ ] για λόγους ευφωνίας .Συνεπώς , καν+μία —.> [ ν—> μ ] = καμμία. Σύγχυση επίσης προξενεί και η επαμφοτερίζουσα σημασία του ‘κανείς‘ ,πότε ως ‘κανένας [ ούτε ένας ] και πότε ως ‘κάποιος‘.
‘‘ NE QUID NIMIS ».
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Λατινικής γλώσσης », { σελ. 47, 164, 97 }.
Αόριστες αντωνυμίες : H αόριστη αντωνυμία quis και qui [= τις ] .Eπιρρήματα : nimis {= πάρα πολύ ].
ΕΥΣΤΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικό Λατινο-Ελληνικόν ».
Ne [ επίρρημα και σύνδεσμος ] = μη ,όπως μη , ίνα μη , ως μη . Qui ,quae ,quod [ αόρ. αντ.] =ός , όστις ,οποίος . Quis [ ή quii ] – quae [ ή qua ] – quid [ και quod = [ αόρ. αντ.] =τίς ,τί. Ne quid = μή τί ή όπως μή τί.
ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινο-ελληνικόν ».
Nimis = άγαν.
H. STEPHANUS – » Θησαυρός της Ελληνικής γλώσσης ».
» Supra modum » = πέραν του μέτρου.
Άγαν : nimis [ = λίαν, σφόδρα ,πάνυ ] // im-modice [ =αμέτρως ,υπερβαλλόντως ] // supra : [ superus [ < super ], supera ενν. parte ] =ύπερθεν ,άνωθεν , επάνω ,πλέον // modum [ = μέτρον ,κανών ,νόμος ,το μέτριον.
ΣΟΦ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΝΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗ – » Ελληνικόν λεξικόν της Ρωμαϊκής και Βυζαντινής περιόδου ».
Άγαν = nimis ,very much ,exceedingly [= υπέρμετρα ,υπερβολικά ].
ΤΟ ‘ΑΓΑΝ ‘.
ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ [ ΣΟΦΙΣΤΟΥ ] – » Λεξικόν κατά στοιχείον Ιλιάδος και Οδυσσείας ».
Άγη = θάμβος [ θάμπωμα ] και κατάπληξη.
ΗΣΥΧΙΟΥ – » Λεξικόν ».
Άγαν ,μέγα.
TH . GAINSFORD S.T.P. – » Μέγα Ετυμολογικόν λεξικόν ».
Αγάζω [ = θαυμάζω } > αγανός { άγαν + αινείσθαι }. Αγανή = αγαθή.
J. B. HOPFMANN – » Ετυμολογικόν λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής ».
[ Άγα – ] = λίαν ,πολύ .Άγαν = πάρα πολύ ,υπερμέτρως .
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Άγαν [ επιρρ.] = λίαν ,πολύ ,πάρα πολύ . Το λίην [ λίαν ] είναι συνήθως το αντίστοιχον του άγαν , σφόδρα βεβαιωτικόν , όπως το Λατ. prorsus = βεβαιότατα .Η επί κακού σημασία επίσης πάρα πολύ ,όπως η του Λατ. nimis ,απαντά μόνον σε κάποιες ιδιαίτερες φράσεις ,όπως το περίφημον » μηδέν άγαν » = » ne quid nimis ».
Μηδείς [ μηδέ + εις ] , μηδεμία [ μηδέ + μία , μήτε μία ] , μηδέν [ μηδέ + εν ] .
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Άγαν = πολύ, λίαν, πάρα πολύ .Άγαν στην Δωρική διάλεκτο , λίαν [ λίην ] στην Αττική. Λατ.[ Prorsus =πάνυ ,εντελώς ] // [ με κακή σημασία ] πολύ, υπερβολικά πολύ ,πάρα πολύ [ Λατ. nimis ] .’‘Mηδέν άγαν »= » Ne quid nimis ». .
ΣΚΑΡΛ. Δ. ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Άγαν { < άγω ή άγη } , επίρρημα επιτάσεως = λίαν ,κατά πολλά , υπερβολικά. .»Μηδέν άγαν » [ γνωμικόν ].
ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».
Άγαν { < άγω } .Άλλος τύπος του λίην [ λίαν ] . » Μηδέν άγαν » [ Χίλων ] = »Μηδέν υπέρ το μέτρον » ‘ επίσης απαντά και στον Θέογνιν.
ΠΑΠΥΡΟΥ – »Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας ».
Άγη [ ή άγα ] < άγαμαι .
ΔΑΜ. ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της Ελληνικής ».
Άγαν = λίαν .
Εάν προστεθεί στο φωνήεν ‘ Α’ το κλειστό φθογγοσύμφωνο ‘Χ‘ , τότε γίνεται η ρίζα *[ ΑΧ- ] { ή ‘ΑΓ- ‘ ή ‘ΑΚ-‘ ,σύμφωνα με την εναλλαγή των ουρανικολήκτων κ,γ,χ } ,που εκφράζει το συναίσθημα του πόνου ,της θλίψεως ,της λύπης ,της αγωνίας { ακόμη και σήμερα εκφράζουμε τα ίδια συναισθήματα μονολεκτικά, αυθόρμητα και χωρίς ιδιαίτερη σκέψη ή γνώσεις, με αυτό το ίδιο ‘ αχ ‘ } ,αλλά και τον θαυμασμό ,βασικό προϊόν του φόβου [ φοβούμαι-φέβομαι-σέβομαι ] ,ο οποίος σεβασμός γέννησε με τον καιρό δύο αντικρουόμενα συναισθήματα : τη χαρά και τον φθόνο. Έτσι η ρίζα *[ ΑΧ- ] θα μπορούσε ορθώς να ονομαστεί και ρίζα του συναισθήματος.
ΘΕΟΛ. ΒΟΝΣΤΑΝΤΖΟΓΛΟΥ – » Αντιλεξικόν ή Ονομαστικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Υπερβολή . * [ Άγ-] αν.
ΑΠ. ΤΖΑΦΕΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ετυμολογικές και σημασιολογικές ανιχνεύσεις », { σελ. 281-2 }.
Το γνωμικό » μηδέν άγαν [ ενν. ποίει ] » σημαίνει : » [ μην κάνεις ] τίποτε το υπερβολικό » . Παραινεί ,δηλαδή ,στην αποφυγή της υπερβολής σε κάθε μας εκδήλωση, επειδή αυτή [ η υπερβολή ] συνήθως αποβαίνει καταστροφική. Αποδίδεται στον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιον.
Η ΑΓΑΠΗ.
Το ουσιαστικόν ‘αγάπη ‘ είναι πλασμένο από τους [ Ο’ ] της Αλεξανδρείας , βασισμένο εμφανώς στο αρχαίο ρήμα αγαπάζω, αγαπάω , αλλά με » διευρυμένη » έως και αλλοιωμένη σημασία στα πλαίσια πλέον της χριστιανικής ηθικής.
Σ. ΔΩΡΙΚΟΥ / Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ – » Το δίγαμμα [ F ] ».
Ρίζα * [ ΓΑF – ] > γαίω, γηθέω / γαθέω = χαίρω [ Λατ. gaudeo ].
ΠΑΝ. ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΥ – » Ομηρικόν λεξικόν ».
Αγαπάζω, αγαπάζομαι [ =χαιρετίζω ] = αγαπάω [ ουχί εκ του αγάπη ,τουναντίον τούτο εκ του αγαπώ ] : 1. στέργω ,ευχαριστούμαι 2. φιλοφρόνως υποδέχομαι.
ΠΑΝ. ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν απάντων των ρημάτων εις τους Αττικούς πεζολόγους ».
Αγαπάω-ω : το ρήμα απαντά κατά πρώτον εις Όμηρον .!
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Αγαπάω ,Αγάπη. Το όνομα [ αγάπη ] απαντά πρώτον στους ‘Ο , [ Οι 72 Ιουδαίοι δίγλωσσοι λόγιοι από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ,που μετέφρασαν την Παλαιά διαθήκη στην ελληνική ] και στους ιερούς συγγραφείς ,αν και τα αγαπάζω , αγαπάω και τα εξ αυτών παράγωγα είναι συχνά στους δόκιμους συγγραφείς.
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Αγαπάζω = [ Ομηρ. ] = υποδέχομαι τινά ,περιποιούμαι τινά // χαιρετίζω κάποιον . Αγαπάω- ώ [ άγ- ] είμαι ευχαριστημένος με τινά , αγαπώ μετά τρυφερότητος 2. [ επί πραγμ. ] είμαι πολύ ευχαριστημένος ,ικανοποιημένος με κάτι. .
ΠΑΝ. ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των βασικών ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής ».
Aγαπάω-ώ = αγαπώ ,ευχαριστούμαι ,αρκούμαι .Πάομαι -ώμαι [ Αποθ. ] = λαμβάνω ,αποκτώ.
Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας ».
Αγάπη < αρχ. αγαπώ . Αγαπώ [ ελληνιστική σημασία [ σε Π.Δ. και Κ.Δ. ].
ΝΙΚ. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ – » Λεξικό του Κωνσταντινουπολίτικου γλωσσικού ιδιώματος ».
Αγαπίζω = συμφιλιώνω , συμφιλιώνομαι .
ΝΙΚ. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗ – » Ιστορία μιας λέξης [ Γ’ ] » ,[ σελ. 312 ].
»Aγάπα τον πλησίον σου ».
ΑΓΑΠΗ – ΜΙΣΟΣ .
ΑΓΑΜΑΙ : η ρευστότητα ,το ευμετάβλητον και το πέρασμα στο αντίθετον .Από τον θαυμασμό στην οργή και από την αγάπη [ φιλική διάθεση ] στο μίσος [ εχθρική διάθεση ,απέχθεια ].
A’. Θαυμάζω ,εκπλήττομαι [ καλή σημασία ] Β’. Αγανακτώ ,οργίζομαι [ κακή σημασία ].
ΦΙΛΟΤΗΣ [ ΑΓΑΘΟΝ ] – ΝΕΊΚΟΣ. [ ΚΑΚΟΝ ].
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { 985 a }.
Κάποιος φιλόσοφος εισήγαγε τη φιλία [ ένωσις ] και το νείκος [ έριδα ,χωρισμός ],που η μία είναι αιτία των καλών και η άλλη των κακών. Διότι η μεν φιλία είναι αιτία των αγαθών ,το δε νείκος αιτία των κακών.
» ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ ».
Ποίου ρήση ήταν τούτο το Δελφικόν Παράγγελμα ; Του Πυθίου Απόλλωνος ,των ιερειών του Μαντείου των Δελφών , κάποιου εκ των επτά σοφών , κάποιου άλλου μη γνωστού ή κανενός ;
ΘΕΟΓΝΙΔΟΣ – » Ελεγείες [Θεογνίδεια ] » , { στ. 335-6 , 401-2 }.
»Μηδέν άγαν [ σπεύδειν ] »= »Ποτέ πολύ [ μη βιάζεσαι ] ».
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική », { Β’}, [ 1389 b }.
12. Τα ήθη των νέων .Χαρακτηριστικόν των νέων ,που εκ φύσεως »βράζει το αίμα τους », είναι η κυριαρχία του συναισθήματος και οι υπερβολές [ το άγαν ].Και όταν σφάλλουν ,τα σφάλματά τους είναι μεγάλα και σφοδρά παρά το αξίωμα του Χίλωνος [ = μηδέν άγαν =μακριά από τις υπερβολές ]
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
»Μηδέν άγαν »= » Τίποτα σε υπερβολικό βαθμό».
ΔΙΟΔΩΡΟΥ ΣΙΚΕΛΙΩΤΟΥ – » Ιστορική βιβλιοθήκη », { IX .10 }.
»Μηδέν άγαν ».Το απόφθεγμα << Τίποτε το υπερβολικό >> μας παραγγέλλει να τηρούμε το ορθό μέτρο σε όλα τα πράγματα και να μην προβαίνουμε σε τελεσίδικες αποφάσεις [ πόσω μάλλον μετά όρκου ] για τα ανθρώπινα πράγματα, όπως έκαναν οι Επιδάμνιοι.
Από την αποικία των Κερκυραίων ΕΠΙΔΑΜΝΟΝ [ σημερινό Δυρράχιον ] ξεκίνησε ο καταστροφικός εμφύλιος Πελοποννησιακός πόλεμος .
ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ – » Φωκικά » , { 24.1 }.
Στον πρόναο στους Δελφούς είναι γραμμένα » ρητά ωφέλιμα δια τον βίον των ανθρώπων », όπως τα αποφθέγματα » Γνώθι σαυτόν » και »Μηδέν άγαν ‘‘.
ΔΙΟΓ. ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων » , { Α’ } : ΘΑΛΗΣ [ Ι. 41 ] , ΣΟΛΩΝ [ ΙΙ . 64 ].
»Μηδέν άγαν »= »Kάθε υπερβολή κακό ».
ΙΩ. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { Γ’ .Περί φρονήσεως } , [ 79 β ,80 ].
»Μηδέν άγαν ».
ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Στρωματείς » , { Α’. ιδ’ .30 }, [ σελ.79 ].
Η παρ’ Έλλησι διαδοχή των φιλοσόφων. Στον Χίλωνα πάλι τον Λακεδαιμόνιον αποδίδουν το : » Μηδέν άγαν ».
ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Στρωματείς », { Ε’. VIIΙ }, [ σελ.142 ].
Υποδήλωναν , μερικοί , τις πράξεις με λέξεις, όπως στα Δελφικά παραγγέλματα : » Μηδέν άγαν » και » Γνώθι σαυτόν ».
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ », [ 2 ] ,{ σελ. 5 }.
Το Δελφικόν [ ΕΙ ] στον Πύθιον ναόν [ του Απόλλωνος ], το »ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ » ,και το »ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ » ο Πλούταρχος μόνος ,από όλους όσους εγώ γνωρίζω , διεφύλαξε .
ΙΩ. ΠΑΣΣΑ – » Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν ‘ΗΛΙΟΥ’ » .
‘‘Μηδέν άγαν » : Γνωμικόν αναγραφόμενο στον ναόν του Απόλλωνος στους Δελφούς , αποδιδόμενο στον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιον .Σημαίνει ,ότι πρέπει πάντοτε να αποφεύγουμε την υπερβολή , σε κάθε εκδήλωση ή ενέργεια. Το γνωμικόν ήταν παραπλήσιον προς την μεσότητα του Αριστοτέλους που κείτεται μεταξύ υπερβολής και ελλέιψεως ,τις οποίες χαρακτηρίζει ως μειονεκτήματα ,ενώ θεωρεί αρετή την μεσότητα .
FR. BORROMINI – » Ναός Αγίου Καρόλου στις τέσσερις κρήνες » , { 1638-41 }, Ρώμη .
Το υπερβολικό μαζί με το φανταχτερό με καμπύλες μορφές και άφθονο γλυπτό διάκοσμο.
Τας θύρας κλείσατε ,τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι .
ΥΠΕΡ – YBΡΙΣ.
Σ. ΔΩΡΙΚΟΥ / Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ – » Το δίγαμμα [ F ] ».
Ρίζα * [ FYP- ] > Υπέρ [ Λατ. super ].
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Λατινικής γλώσσης », { σελ. 98 }.
Super , supra , ultra = υπέρ.
Κ. ΔΟΥΚΑ – » Λεξικόν διεθνών λέξεων του Ομήρου ».
Υπέρ [ hyper ] ,super.
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ -ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Αρχιγένεθλος Ελληνική γλώσσα».
Υπέρ =[ s]uper > superbus > superbia = υπερηφανία.
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » O εν τη λέξει Λόγος », { σελ. 188 , 337 }.
Η ύβρις παράγεται από την πρόθεση υπέρ ,διότι υπερβαίνει το μέτρον .
ΩΡΙΩΝΟΣ ΘΗΒΑΙΟΥ – » Ετυμολογικόν ».
i}. Yπέρ > ύπερις —-> [ συγκοπή ] > ύπρις —–> [ τροπή π–> β ] > ύβρις [ = υπερηφανία ] .
ii }. υφαιρώ > ύφρις —- > [ μετατροπή φ–> β ] > ύβρις [ = υποβαρίς ] .
iii}. Υβάλλω [ = εμποδίζω ] > ύβαλις —> [ συγκοπή ] > ύβλις —> [ τροπή λ—> ρ ] > ύβρις.
ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».
Ύβρις { < υπέρ , superbia } = η υπέρβασις του ορθού μέτρου. Υβρίζω { < ύβρις , υπέρ } = πράττω ,φρονώ υπέρ την ιδίαν φύσιν και δύναμιν ‘ υβριστικώς ομιλώ ,φέρομαι ,βιαιοπραγώ ,ασελγαίνω .
ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Ευμενίδες », { στ.526-537 ,στρ. γ’ ].
Ο Θεός έδωσε δύναμη [ εξουσία ] σ’ αυτά που κρατάνε το μέσον [ μέτρον ],όμως τ’ άλλα μ’ αλλιώτικο μάτι τα θεωρεί. Η ύβρις [ αδικία ] είναι γνήσιον τέκνο της δυσσεβίας κι απ ‘ τον φρόνιμο νου γεννιέται ο όλβος [ ευτυχία ] που όλοι αγαπούν και είναι πολυπόθητος .
Γ. Χ. ΠΡΙΝΙΑΝΑΚΗ – » Γλώσσα Ελληνική : Η γλώσσα των γλωσσών», { σελ. }.
Η ύβρις ως έπαρσις . Η κορύσσουσα Έρις.
ΝΙΚ. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗ – » Ιστορία μιας λέξης [ Β’ ] » ,[ σελ. 83-84 ].
Βρισιά [ < υβρισία < ύβρισα [ αόρ. ] < υβρίζω ]. Υβρίζω < ύβρις [ < υπέρ ] = αυθάδης βία που πηγάζει από την αίσθηση υπερβολικής και αλαζονείας , η θρασεία και ακόλαστη προσβολή.
ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1103 a }.
ΑΡΕΤΕΣ [ Διανοητικές και Ηθικές ] .
Δύο είναι τα είδη της αρετής : η διανοητική και η ηθική. Η διανοητική [ αρετή ] οφείλει την γένεση και την ανάπτυξή της περισσότερο στην διδασκαλίαν, ενώ η ηθική [ αρετή ] αποκτάται με το έθος, που λίγο διαφέρει από το ήθος. Καμμία από τις ηθικές αρετές δεν είναι έμφυτη !
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1105 b }.
ΨΥΧΗ : Πάθη , Δυνάμεις , Έξεις .
Οι αρετές δεν είναι ούτε δυνάμεις ούτε πάθη ,αλλά έξεις [ ψυχικές διαθέσεις ].
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί αρετών και κακιών »,{ 1249 b }.
ΤΟ ΤΡΙΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. { ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΝ – ΘΥΜΟΕΙΔΕΣ – ΕΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟΝ } .
Ποσότητα ,άρα μέτρον και μέσον έχουν μόνον οι Ηθικές αρετές [ ΘΥΜΟΕΙΔΕΣ – ΕΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟΝ ]. Αυτές ιδιάζουν στο άλογον μέρος της ψυχής ,που κατέχει μόνον το ένστικτο. . Οι διανοητικές αρετές [ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΝ ] έχουν μόνον ποιότητα [ δεν επιδέχονται ποσοτική μέτρηση ] και έχουν ως έργον τους την αλήθεια.
Οι ΑΡΕΤΕΣ [ =μεσότητες ] και οι ΚΑΚΙΕΣ [= έλλειψη και υπερβολή ] της ΨΥΧΗΣ..
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1106 b }.
ΜΕΣΟΤΗΣ { Αρετή } και ΑΚΡΑ { Κακίες } .
ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ – ΜΗΔΕΝ ΟΛΙΓΟΝ .
Και το πολύ [ άγαν , λίαν , πάνυ } και το ολίγον [ λίγο ] είναι πέραν του μέτρου ,συνεπώς κακίες. Παρότι αμφότερα είναι κακίες ,εν τούτοις το »άγαν » ,το ένα άκρον [= υπερβολή ], είναι περισσότερον επιβλαβές από το »ολίγον » ,το άλλο άκρον [ =έλλειψη ] ,που είναι λιγότερο ζημιογόνον .Το ‘ πολύ ‘ και το ‘ λίγο’ στα πάθη και στις πράξεις είναι ποσοτικά επιρρήματα ,συνεπώς μετρήσιμα μεγέθη, που είναι δυνατόν να υπολογίζονται .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
ΕΛΛΕΙΨΙΣ – ΜΕΣΟΝ – ΥΠΕΡΒΟΛΗ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
O ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ [ ΚΕΝΤΡΟΥ ] ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
METΑΞΥ ΔΥΟ ΚΑΚΙΩΝ , Η ΜΗ ΧΕΙΡΩΝ ΒΕΛΤΙΣΤΗ .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
Η ΑΠΟΚΛΙΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΚΡΑ ΜΕ ΣΚΟΠΟΝ ΤΟ ΜΕΣΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥ ,ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ .
Εύς > ευ .
ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ Η ΟΡΘΗ ΓΩΝΙΑ .
ΗΡΩΝΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Όροι των Γεωμετρίας ονομάτων », { 49 }.
Η ορθή γωνία συμβολίζει την αρετή ,ενώ η αμβλεία και η οξεία συμβολίζουν την κακία, την αοριστία ,την ένδεια [ έλλειψη ] και την υπερβολή , την αμετρία.
Η XΡΥΣΗ ΤΟΜΗ.
J. AUGUSTUS KNAPP – » Pythagoras of Crotona Circa » , { 1926 } // Ο Χρυσή τομή ή Χρυσός λόγος ή Χρυσός κανόνας [ Φ ] .
ΕΥ. ΣΠΑΝΔΑΓΟΥ – » Η Χρυσή Τομή στην Αρχαία Ελλάδα », { σελ. 11-12 }.
ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ : Η ΑΠΟΚΛΙΣΗ » ΤΟΣΟΝ ΟΣΟΝ ».
Το » Πρόβλημα της διαιρέσεως ενός ευθυγράμμου τμήματος σε άκρο και μέσο λόγο » αιώνες αργότερα ονομάστηκε » Χρυσή τομή »,διότι θεωρήθηκε ως η πλέον αρμονική διαίρεση ενός ευθυγράμμου τμή-ματος σε δύο άνισα μέρη ,ώστε το ένα να μην είναι αισθητικά μεγαλύτερο του άλλου.
ΠΕΝΤΑΓΡΑΜΜΟΝ – ΠΕΝΤΑΓΩΝΟΝ – ΠΕΝΤΑΜΥΧΟΣ – ΥΓΙΕΙΑ .
Στο μυστικό σύμβολο των Πυθαγορείων το πεντάγραμμον [ πεντάλφα ] ο χρυσός λόγος εμφανίζεται στις πλευρές τους αστεριού καθώς και στο πηλίκο του εμβαδού του κανονικού πενταγώνου με κορυφές τις άκρες της πεντάλφα προς το εμβαδόν του κανονικού πενταγώνου που σχηματίζεται εντός του αστεριού.
M .C. ESCHER – » Path of life II », { 1958 }.
ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ – » Ο άνθρωπος του Βιτρουβίου » , { 1490 } .
Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΩΝ ΑΝΑΛΟΓΙΩΝ. Το σχέδιον απεικονίζει ένα γυμνό ανδρικό σώμα σε δύο αλληλεπικαλυπτόμενες θέσεις με τα μέλη ανεπτυγμένα σε ένα κύκλο και ένα τετράγωνο.
TASCHEN – » Αρχιτεκτονική Θεωρία », { σελ. 30 }.
ΤΣΕΖΑΡΕ ΤΣΕΖΑΡΙΑΝΟ – » Di Lucio Vitruvio Pollione de Architectura ».
JAN GYMPEL – » Ιστορία της Αρχιτεκτονικής », [ σελ. 41 }.
ΤΖΕΖΑΡΕ ΤΖΕΖΑΡΙΑΝΟ – » Βιτρούβιος », { 1521 }.
Η ορθογραφική προβολή [ όψη ] του καθεδρικού του Μιλάνου και ο άνθρωπος του Βιτρουβίου μας δείχνουν την μετάβαση από το γοτθικόν ύφος στην Αναγέννηση.
Ι.ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », [ Α’]. Περί Αρετής , [ 69 ]. ΘΕΑΓΟΥΣ [ Πυθαγορείου ] – » Περί Αρετής.
Αρετή είναι η έξις του δέοντος .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { Δ’, 443 d-e }.
Ο άνθρωπος πρέπει να συναρμόσει τα τρία μέρη της ψυχής του ,όπως ακριβώς τους τρείς τόνους της αρμονίας [ της μουσικής κλίμακας ] , τον υψηλότερον [ νεάτη ] ,τον χαμηλότερον [ υπάτη ] και τον μέσον [ μέση ] ώστε από τα πολλά [ πολλαπλότητα ] να γίνει ένας μόνος [ ενότητα ] .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Πλατωνικά ζητήματα », [ Θ’. 2 }.
Ο Πλάτων στην » Πολιτεία » παρουσίασε την συμφωνία των δυνάμεων της ψυχής [ Λογικού – Θυμοειδούς – Επιθυμητικού ,δηλαδή των τριών μερών της ψυχής ] ως μουσική αρμονία μέσης ,υπάτης και νήτης.
Τα ονόματα των τριών χορδών μιας λύρας ,που έγιναν και ονόματα των φθόγγων αντιστοιχούν στα τρία μέρη της ψυχής.
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Υπάτη , μέση , νεάτη.
ΚΑΤ. ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ – ΚΗΠΟΥΡΓΟΥ – » Η μουσική στην Αρχαία Ελλάδα », { σελ. 16 }.
Ονομασία φθόγγων , τρόποι , παρασημαντική.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » ,{ 1221 a }.
ΟΙ [ 12 ] ή [ 14 ] ]ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ.
Η ηθική αρετή είναι μεσότητα. Παντού το μεν μέσον [ εν αντιθέσει προς τα άκρα ] ποιεί την βελτίστη έξη ,τα δε άκρα είναι κακίες και εναντία [ τα εναντία φθείρουν το ένα το άλλο ] και αναμεταξύ τους και προς το μέσον . Πίνακας αρετών και κακιών. [*] βελτίστη = καλλίστη ως προς την πνευματικήν ανωτερότητα και την ηθικήν κατάσταση.
8. ΕΙΡΩΝ – ΑΥΘΕΚΑΣΤΟΣ { φιλαλήθης } – ΑΛΑΖΩΝ .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » , { 1233 b – 1334 a }.
<< O δε αληθής και απλούς , τον οποίον αποκαλούν ‘‘αυθέκαστον» είναι μέσος του είρωνος και του αλαζόνος .Διότι ο μεν ένας , μη αγνοών την πραγματικότητα , ψευδόμενος κατά του εαυτού του, τον εμφανίζει χειρότερον της πραγματικότητας ,είναι είρων. Ο δε άλλος , που κατά τον ίδιον τρόπο τον εμφανίζει καλλίτερον , είναι αλαζών. Όποιος όμως τον εμφανίζει όπως έχει στην πραγματικότητα , είναι αληθής και κατά τον Όμηρο λέγεται ‘‘πεπνυμένος» { < πέπνυμαι < πνέω = εμπνευσμένος , φρόνιμος ,συνετός , νοήμων }.Και ,γενικά, ο μεν είναι φιλαλήθης , οι δε φιλοψευδείς . >>
ΕΙΡΩΝ { υπό } – ΑΥΘΕΚΑΣΤΟΣ { μέσον } – ΑΛΑΖΩΝ { υπέρ } .
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ – » Χαρακτήρες ». ΚΓ’. Αλαζονείας.
<< Αλαζονεία ,δόξει είναι προσποίησίς τις αγαθών ουκ όντων » = » Η αλαζονεία θα φανεί ,ότι είναι κάποια προσποίηση ανυπάρκτων αγαθών »
ΑΡΙΣΤΩΝΟΣ ΚΕΙΟΥ – » Για την αλαζονεία », ΦΙΛΟΔΗΜΟΥ – » Περί κακιών », [ Χ col. XVI ].
Ο δε ισχυρογνώμων [ αυθέκαστος ] δεν είναι μεν πολύ απερίσκεπτος [ εικαίος ] , ούτε παράλογος [ άλογος ] όπως ακριβώς ο απρεπής [ αυθάδης ] εξαιτίας όμως της επάρσεώς του [ οιήσεως ] ,ότι είναι ο μόνος που διαθέτει κρίση γίνεται ξεροκέφαλος.
ΕΙΔΗ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑΣ :
ΠΑΤΡ. ΦΩΤΙΟΥ – » Λέξεων συναγωγή ».
Αυθέκαστος.
Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Αυθέκαστος { αυτός + έκαστος }= 1. ο λέγων τα πράγματα αυτά καθ’ εαυτά έκαστα., » ορθά κοφτά » συνεπώς ειλικρινής ,ανυπόκριτος, αληθής ,φυσικός ,απλούς. 3.[ μτγν.] επί προσώπων : ιδιογνώμων ,ιδιότροπος ,ισχυρογνώμων ,δύστροπος.
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Αλαζών [ < άλη = περιπλάνηση ] = ο ανά την χώραν πλανώμενος , ο ανέστιος, ο πλάνης // ο αγύρτης , ο ψευδώς κομπάζων , ο απατεών 2. ο κομπαστικός , ο ματαιόφρων .
Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Είρων : a}.ο λέγων κάτι χωρίς πραγματικά να το σκέφτεται b}. ο μετερχόμενος τεχνάσματα , ο πλανών [ Λατ. erro > error ].
Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ – » Ποιήματα ».
Ο Ιουλιανός ,ορών ολιγωρίαν , { 1923 }.
DOM. ZIMMERMANN – » Ιερό στο WIES », { 1746-54 }.
Βαυαρικό Ροκοκό.
ΣΤ. ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΟΥ / ΑΝ. ΧΑΤΗΡΑ – » Απάνθισμα σοφίας ».
»Μηδέν άγαν ».
ΝΙΚ. ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ – » Θησαυρός 10.000 γνωμικών & αποφθεγμάτων ».
» Μηδέν άγαν ».
ΧΑΡ. ΜΠΑΡΑΚΛΗ – » Γνωμικά και παροιμίες ».
»Μηδέν άγαν ».
Α. ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΟΥ – » Λεξικό φράσεων ».
»Μηδέν άγαν ».
ΔΗΜ. ΤΣΙΡΟΓΛΟΥ – » Λεξικό αρχαϊστικών φράσεων ».
»Μηδέν άγαν ».
ΤΑΚΗ ΝΑΤΣΟΥΛΗ – » 3.000 λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις ».
»Μηδέν άγαν ».
ΓΕΡ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΥ – » Λατινικές και άλλες ξενόγλωσσες φράσεις στη Νέα Ελληνική ».
»Νe nimium » και »Ne quid nimis ».
ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ – » Ανδρία », { στ. 55- 62 }.
»nequid nimis ».
D. BURNHAM – » Flatiron », { Νέα Υόρκη , 1902 }. Το » σίδερο σιδερώματος » είναι χαρακτηριστικόν παράδειγμα υπερβολής [ ουρανοξύστης σε μικρό οικόπεδο ].
Β’ ΜΕΡΟΣ .
Νυκτερινό Μυητικόν Οδοιπορικό στον μαγικόν κόσμον των πηγών.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 342 e- 343 b }.
Το να μιμείται κάποιος τους Λάκωνες πολύ περισσότερο σημαίνει να φιλοσοφεί [ φιλοσοφείν ] παρά να επιδίδεται στη γυμναστική [ φιλογυμναστείν ] , διότι είδαν ότι τέτοιες κουβέντες μόνο άνθρωπος με τέλεια παιδεία μπορεί να τις πει . Διότι μ’ αυτό τον τρόπο φιλοσοφούσαν οι παλαιοί, με Λακωνική βραχυλογία·
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Μενέξενος », { 247 e – 248 a } .
Διότι βέβαια από παλιά το λεγόμενον » Μην κάνεις τίποτα υπερβολικά » θεωρείται σωστό- και πράγματι ορθώς λέγεται. Διότι για όποιον άνθρωπον έχουν εξαρτηθεί από τον ίδιον όλα όσα οδηγούν στην ευδαιμονία ή είναι κοντά σε αυτήν ,και δεν εξαρτώνται από άλλους ανθρώπους ,των οποίων η δυστυχία ή ευτυχία τον αναγκάζουν να πλανηθεί και εκείνος ,αυτός έχει προετοιμαστεί να ζήσει με άριστα [ με τον καλλίτερον τρόπο ], αυτός είναι ο σώφρων και ο ανδρείος [ γενναίος στη μάχη ] και ο φρόνιμος
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », [ Η’, 563 e – 564 a ].
Και πράγματι η υπερβολή σε κάθε πράγμα συνήθως προκαλεί τη μετάπτωση στο αντίθετό του { δηλ. στην αντίθεση υπερβολή }, όπως γίνεται με τις εποχές του έτους και τα φυτά και τα σώματα μας και περισσότερο στις πολιτείες [ = πολιτεύματα ].
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική », { Β’, 1395 a }.
‘‘ Tους κακούς πρέπει να τους μισούμε άγαν ».
Γνωμικόν είναι μία βεβαίωση για ζητήματα γενικού χαρακτήρα ,όσα αναφέρονται στις ανθρώπινες πράξεις και πρέπει ή να τα αποφεύγουμε ή να τα επιδιώκουμε στον βίο μας. Σε ένα γνωμικόν ,εάν προστεθεί η αιτία και το γιατί , όλο αυτό γίνεται ενθύμημα .
Kαι πρέπει να χρησιμοποιούμε τα γνωμικά ακόμη και όταν αντιτίθενται και στα κοινότατα γνωμικά ,όπως είναι το «γνώθι σαυτόν» και το «μηδὲν άγαν», όταν ή το ήθος μέλλει να φανεί καλλίτερον ή το γνωμικό λέγεται σε μία στιγμήν εξάψεως. Τέτοια στιγμή είναι όταν κάποιος πάνω στην οργή του πει ότι είναι ψέμα ,ότι πρέπει να γνωρίζει τον εαυτόν του . Διότι αυτός εδώ ,εάν γνώριζε τον εαυτόν του ,δεν θα είχε ποτέ την αξίωση να είναι στρατηγός. Και ο χαρακτήρας κάποιου θα φαινόταν καλλίτερα εάν λέγαμε ,ότι δεν πρέπει ,καθώς λένε , να φιλούμε [ =αγαπάμε ] σαν να πρόκειται να μισήσουμε ,αλλά μάλλον να μισούμε σαν να πρόκειται να αγαπήσουμε. Με τη διατύπωση πρέπει να φανερώνεται καθα-ρά η πρόθεσή μας [ προαίρεσις ] . Αλλοιώς μετά το γνωμικόν πρέπει να ακολουθεί η αιτία ,όπως για παράδειγμα ,όταν πρέπει να πει κάποιος ,ότι πρέπει να φιλούμε [αγαπάμε ],όχι όπως λένε, αλλά σαν να πρόκειται να φιλούμε [ αγαπάμε ] για πάντα , διότι το άλλο είδος της αγάπης [ φιλίας ] δείχνει άνθρω-πον επίβουλον [ δόλιον τύπο ].Ή να εκφραστούμε ως εξής :» Δεν μου αρέσει αυτό που λένε συνήθως, ότι » ο αληθινός φίλος πρέπει να αγαπάει παντοτινά ‘‘ .Ή πάλι δεν παραδέχομαι το » μηδέν άγαν » [ μακριά από τις υπερβολές }. Διότι τους κακούς πρέπει να τους μισούμε άγαν [ υπερβολικά ].
ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Προς Νικοκλέα », { IX .33 }.
Να εξετάζεις με προσοχή πάντοτε τους λόγους σου και τις πράξεις σου, για να περιπίπτεις ,όσον το δυνατόν σε λιγότερα σφάλματα. Βεβαίως άριστον μεν είναι να βρίσκεις την ευκαιρία [ το προσήκον μέτρον ] , αλλ’ επειδή δύσκολα γίνεται τούτη αντιληπτή να προτιμάς να υστερείς [ να έχεις λιγότερα του δέοντος ,έλλεψις ] παρά να πλεονάζεις [ να έχεις περισσότερα του δέοντος ,υπερβολή ] ‘διότι
οι μετριότητες [=το προσήκον μέτρον [ το ορθόν ] ενυπάρχουν περισσότερο στις ελλείψεις [ ένδειες ] παρά στις υπερβολές.
ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ – » Αντιγόνη » , { στ. 704-5 }.
Αλλά ένας άνθρωπος ακόμη και σοφός να ‘ναι, δεν είναι αισχρό [ ντροπή ] ,να μαθαίνει πολλά και να μην τεντώνει το σχοινί πολύ [ άγαν ].
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Μήδεια », { στ. 127-8 }.
Πράξεις πάνω από το μέτρον ποτέ στους ανθρώπους δεν φέρνουν καλό ‘πιο τρανές συμφορές σε ένα σπίτι σωρεύουν αν θε’ι’κός θυμός [ άτη ] το χτυπήσει.
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Ιππόλυτος », { στ. 261-265 }.
ΛΙΑΝ – ΑΓΑΝ .
Στον βίο [ βίοτος ] οι υπερβολικές ακριβολογίες [ ατρεκείς ] στους τρόπους [ επιτηδεύσεις ] , λένε , πιο πολύ μας βλάφτουν [ σφάλλειν ] παρά μας προσφέρουν τέρψη και την υγίεια μας αντιμάχονται. Έτσι επαινώ το ‘λίαν ‘[ πολύ ] λιγότερο από το »μηδέν άγαν »[ μην περνάς το μέτρο ]. ‘ και θα συμφωνήσουν οι σοφοί μαζί μου.
ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ – Αφορισμοί », { Β’. 51 }.
Κάθε υπερβολή [ πολύ ] αντιμάχεται την φύση [ πολέμιος ].
ΓΑΛΗΝΟΥ – » Ιπποκράτους αφορισμοί και Υπομνήματα εις αυτούς », { να’ }, [σελ. 556-57 }.
………το δήλωσε αυτός όταν είπε ότι η κάθε είδους υπερβολή και όλες μαζί [ άπαν το πολύ ] είναι εχθρικές στη φύση .Διότι η ύπαρξις της φύσεως οφείλεται στο ότι έχει μέσα στην ουσία της συμμετρικά τα στοιχεία . Ευλόγως λοιπόν κάθε υπερβολή [ πολύ ] , σαν να είναι φθορά ,διαλύει την συμμετρία της συστάσεως του ζώου …..Σε τέτοιου είδους λοιπόν θεραπευτικές αγωγές ,η μεν υπέρμετρη και απότομη αλλαγή είναι σίγουρα εσφαλμένη ,η δε μικρή [ σταδιακή ] είναι ασφαλής.
ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Εγχειρίδιον », [ 39 ].
Αφ ‘ ότου υπερβεί κάποιος μία φορά [ άπαξ ] το μέτρο, δεν υπάρχει κανένα όριο.
Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον ». ΙΖ.’ Περί εγκρατείας ».
39. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ .Εάν κάποιος ξεπεράσει το μέτριον [ το αρμόζον μέτρον ] τότε τα πάρα πολύ ευχάριστα [ πράγματα ] μπορεί να γίνουν πάρα πολύ δυσάρεστα.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Παραμυθητικός προς Απολλώνιον », { 116 d }.
Δύο από τις Δελφικές επιγραφές είναι κατ’ εξοχήν απαραίτητες για τον βίον μας , το » Γνώθι σαυτόν » και το » Μηδέν άγαν », διότι από τις δύο αυτές παραινέσεις εξαρτώνται όλα τα υπόλοιπα.
» ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ » < = > » ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ ».
Στην αυτογνωσία εμπεριέχεται η αποφυγή της υπερβολής , και στην αποφυγή της υπερβολής εμπεριέχεται η αυτογνωσία.
ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ – » Αποσπάσματα αδήλων ειδών », [ 204 Β . = 216 S ].
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Παραμυθητικός προς Απολλώνιον », [ 116 d ].
Οι Σοφοί και το » Μηδέν άγαν » επαίνεσαν πολύ .
ΕΜΒΛΗΜΑ ΤΑΚΤΙΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ /2ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΠΕΖΙΚΟY { ΤΣ 2ου ΣΠ }.
Eικονίζεται ο Σόλων ο Αθηναίος ,ένας από τους Επτά Σοφούς της Ελλάδος και το Δελφικόν παράγγελμα : << Μηδέν Άγαν >>.
200+ χρόνια από την ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ του 1821 .
[ εναντίον των Οθωμανών τυράννων , της Ιεράς συμμαχίας και των Νενέκων ].
Χρόνια πολλά στις Ελληνίδες και στους Έλληνες ,στα αδέλφια μας Κύπριες και Κυπρίους ,Βορειοηπειρώ–τισσες και Βορειοηπειρώτες , στους ομογαλάκτους και συνάλους ομογενείς όλης της οικουμένης, στους απανταχού αξιαγάπητους φιλέλληνες.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ – »Το νόημα της Εθνεγερσίας του 1821 ».
‘Η Εθνεγερσία του 1821 σήμανε για το Έθνος των Ελλήνων την αποτίναξη του αιμοσταγούς οθωμανικού ζυγού και την δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου Έθνους-Κράτους στην Ευρώπη.
ΜΙΧ. ΠΕΡΑΝΘΗ – » Μεγάλη Ελληνική Ποιητική Ανθολογία ».
Κ.ΠΑΛΑΜΑ – » Αυτό το λόγο.. »
<< ΜΕΘΥΣΤΕ ΜΕ Τ’ ΑΘΑΝΑΤΟ ΚΡΑΣΙ ΤΟΥ ’21 >>.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.
Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική ,συνεπώς βασίζεται, αλλά δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των συγγραφέων .
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» ,anemi ,πύλη κ.α
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. { gregoriusworld } 