Πόσες φορές ,φίλες και φίλοι, έχετε ακούσει ή έχετε δει την λέξη ‘συστημικός’; Έχετε ακούσει σίγουρα για ‘συστημικά’ μέσα ενημερώσεως ,για ‘συστημικές’ τράπεζες και ίσως κάπου να είδατε γραμμένο το » συστημική βλάβη» ή το » συστημική ψυχανάλυση ».Μη προβληματίζεστε για την άγνοιά σας , διότι αυτό το επίθετο ‘συστημικός-ή-ό ..δεν σημαίνει τίποτα στην Ελληνική γλώσσα. Ο Μέγας Ποιητής – Φιλόσοφος Πλάτων μας υπενθυμίζει :
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Κρατύλος ή περί ορθότητος ονομάτων».
‘‘Ειδέναι την αλήθειαν περί ονομάτων ορθότητος ‘‘ {384,b-c} και »Το όνομα μίμημα τι είναι του πράγματος».{423,b}
Την λέξη ‘συστημικός ‘ την πρωτοσυνάντησα πριν κάποια χρόνια , όταν με προσκάλεσαν φίλοι σε μια συζήτηση με θέμα την σχολή της Φρανκφούρτης και ομιλητή τον ‘δάσκαλο’ Φώτη Τ. Αδυνατώ να ξεχάσω τις πομπώδεις εκφράσεις , τις ακαταλαβίστικες λέξεις { Συστημικός , Πραγμικός .. } και τις προτάσεις σιδηρόδρομο κατά την διάρκεια της ομιλίας αυτής. Το τέλος είχε πικρή γεύση ,γιατί τόλμησα να ρωτήσω ,τι προσέφερε αυτή η ξακουστή σχολή στο οικοδόμημα της Φιλοσοφίας -και δη στο Πλατωνικόν και Αριστοτελικόν οικοδόμημα-για να εισπράξω το : -Αυτοί ,είναι ξεπερασμένοι.!! Μετά δε από την ερώτηση , τι διαφορά έχει ο συστηματικός από τον ‘συστημικό’, ο δάσκαλος ..φυγαδεύτηκε .! Η ορθότης ή όχι μιας λέξεως ερευνάται από την ετυμολογία .Ετυμολογία {έτυμος [=αληθινός ,βέβαιος , πραγματικός] + λόγος } είναι η Αληθολογία. Εκτός της ετυμολογικής ορθότητας , μια λέξη ελέγχεται και για την ορθή παραγωγή και για την ορθή σύνθεσή της . Tο επίθετο ΄’ συστημικός-η΄-ό ‘ έχει ψευτο- παραχθεί από το ουσ. ΣΥΣΤΗΜΑ .Το σύστημα παράγεται από το ρ.ΣΥΝΙΣΤΗΜΙ {=συν + ίστημι }.Aπό το συνίστημι / συνίσταμαι παράγονται πλήθος λέξεων όπως συστημένος {συνιστώ < συνίστημι } , σύσταση {συνίστημι } , συστατικό { συνίστημι } , σύστημα { συνίστημι } , συστηματικός { συνίστημι } ,συστάδα {συνίσταμαι } , συστάδην { συνίσταμαι } , ασύστατος { α+ συνίσταμαι } αλλά δεν υπάρχει η λέξη ‘συστημικός -η-ο’. Αντιθέτως τα Μεγάλα λεξικά καταγράφουν μόνο το ‘συστηματικός-ή-ον’.
ΠΑΝ.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ».
LIDDELL & SCOTT – »Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Συνίστημι ή Συνιστάνω ή Συνιστάω= στήνω ομού, συνάπτω, συνδέω.
Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – »Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Το σύστημα {ή σύσταμα } – του συστήματος =Tο εκ πολλών μερών συνιστάμενον σύνολο πραγμάτων .
Ιδρ.ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Λεξικό της κοινής Νεοελληνικής ».
Συστηματικός η-ον =που γίνεται με ένα σύστημα ή που έχει σχέση με αυτό !
Εκδ.Παγουλάτου – »ΥΠΕΡΛΕΞΙΚΟ της ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ».
Συστηματικός-η-ο :αυτός που έχει μέθοδο , σύστημα.
Εκδ.Ακαδ.Αθηνών -‘‘ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ της ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ».
Το λεξικό αυτό αποτελεί εξαίρεση.Το Λεξικό αυτό καταγράφει την κακοποιημένη και βαρβαρίζουσα λέξη. Μας δηλώνει βεβαίως στο τέλος ,ότι προέρχεται από το αγγλ. systemic ,αλλά δεν το σώζει. Διότι ,με όλον τον σεβασμό ,η λέξη είναι ελληνική και η ελληνική παραγωγή λέξεων έχει κανόνες .Τους κανόνες αυτούς δεν τους ακολουθεί { δεν χρειάζεται μάλλον } η Αγγλική γλώσσα. Έτσι πλάθει λέξεις από την ονομαστική πτώση system->systemic .Στην Ελληνική γλώσσα όμως οι λέξεις παράγονται εκ της ΓΕΝΙΚΗΣ.! Αυτό μαρτυρεί άλλωστε και το όνομα της πτώσης : Γενική [= γεννά τις λέξεις , δηλώνει το γένος αυτών] .Στην προκειμένη περίπτωση το σύστημα ,του συστήματ-ος άρα συστηματ-ικός. Προσέξτε την ασάφεια της λέξεως ,που για να αποσαφηνιστεί χρειάζεται…ερμηνεία !.. »Για αφηρημένες έννοιες που σχετίζονται …με συγκεκριμένο σύστημα ».Ούτε ο Λοξίας δεν έδινε τέτοιους χρησμούς.!
ΠΑΠΥΡΟΥ – » Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας ».
Από το συστημικό..στην ‘συστημική θεωρία ‘ και μάλιστα επιστημονική.!
Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό Λεξικό ».
Την απάντηση δίνει ο καθηγητής Γ.Μπαμπινιώτης, χωρίς όμως να απορρίπτει την ακυρολογία, την κακοποίηση και τον βαρβαρισμό που συντελείται από την οθνεία υιοθέτηση γραμματικών τύπων εις βάρος της Ελληνικής γραμματικής. Γιατί ,μην το ξεχνάμε , η λέξη ‘ σύστημα ‘ και τα παράγωγά της είναι ελληνικά . Ισορροπιστής , όπως πάντα ο κύριος καθηγητής.
ΑΡΙΣΤ.ΚΩΝΤΑΝΤΙΝΙΔΗ – » Η Οικουμενική διάσταση της Ελληνικής γλώσσας ».
Πότε τα δάνεια της Ελληνικής γλώσσας προς την Αγγλική ; 1.System {1638} 2.Systematic {1661} 3.Systematics {1888} 4.Systemic = συστηματικός { όχι συστημικός } ,{1970}.
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Αρχιγένεθλος Ελληνική Γλώσσα ».
system < σύστημα.
ΑΜΜΩΝΙΟY – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων ».
ΑΡΕΤΕΣ και ΚΑΚΙΕΣ του ΈΛΛΗΝΟΣ ΛΟΓΟΥ .
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων ».
Τι σημαίνει Ακυρολογία ; Γιατί ο Έλληνας ακυρολογεί; Τι είναι η αλλοτρίωση ;
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ -ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».
{ Οι πτώσεις { πτώσις /πτώση , εκ του πίπτω=πέφτω }.
Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Λεξικό των παραγώγων και συνθέτων της Νέας Ελληνικής ».
Το νέο λεξικό του καθηγητή για την Τέχνη της παραγωγής και της συνθέσεως των ονομάτων .
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ του ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΕΩΣ – »Περί συνθέσεως ονομάτων επιτομή ».
{*σύνθεση ενν. αυτό που σήμερα λέμε ύφος }.Προσέξτε τις λεπτομέρειες στην Ελληνική [μουσική] γλώσσα.!
ΑΡΙΣΤ. ΡΩΜΑΝΟΥ – » Μικρό ερμηνευτικό λεξικό της ΞΥΛΙΝΗΣ γλώσσας ».
Μήπως αυτές οι λέξεις , αυτά τα ονόματα- άδεια πουκάμισα -δεν είναι απλώς νεολογισμοί ; Μήπως ανήκουν σε συστηματική προπαγάνδα μαζικής μεταδόσεως μηνυμάτων ; Μήπως η παραχάραξη και παραποίηση των λέξεων αλλοιώνει την σκέψη μας ;Μήπως υπάρχει εν τέλει υστεροβουλία ;
Συνελόντι ειπείν , το ‘ συστημικός – η – ον’ είναι μετάφραση της ελληνογενούς systemic την δεκαετία του ’70. Ως ελληνική λέξη παραγομένη από το ουσιαστικό σύστημα ,όφειλε να συμμορφωθεί με τους κανόνες παραγωγής των ελληνικών ονομάτων. Δηλ. η παραγωγή λέξεων γίνεται από την γενική πτώση του ονόματος και ΟΧΙ από την ονομαστική του. Π.χ το σύστημα , του συστήματ-ος άρα συστηματ-ικός { όχι συστημικός }. Το πράγμα , του πράγματ-ος άρα πραγματ-ικός { όχι πραγμικός }.΄Το επίθετο systemic δεν ακολουθεί τους κανόνες της ελληνικής γλώσσας για την παραγωγή λέξεων , απλούστατα γιατί δεν έχει η αγγλική γλώσσα τέτοιους λεπτοφυείς κανόνες . Όταν μια γλώσσα αδυνατεί να ξεχωρίσει το αρσενικό-θηλυκό-ουδετερό { είναι όλα The } ή όταν , άνευ προσωπικών αντωνυμιών , αδυνατεί να ξεχωρίσει το πρόσωπο στο ρήμα { I , you ,he, she ,we …cry } δεν μπορούμε να έχουμε μεγάλες απαιτήσεις. Σημασία μεγάλη έχει η απόδοση των ξένων λέξεων στην Ελληνική και ακόμη μεγαλύτερη σημασία η αποφυγή των βαρβαρισμών και των σολοικισμών -κατά την μεταφορά τους από μοντέρνους { και ημιμαθείς } μεταφραστές ή επίδοξους ονοματοθέτες.
Το παράδοξο { για όσους γνωρίζουν την Ελλ.γλώσσα } είναι ότι η αιτία που γέννησε την λέξη ‘ συστημικός ‘ ήταν, τάχα, η αδυναμία της λέξεως ‘συστηματικός’ να αποδώσει το νέο νόημα {!} . Ουσιαστικώς όμως ,η ορθή λέξη συστηματικός ταυτίζεται με την ‘συστημικός’ αρκεί να μελετήσει κανείς τα λεξικά.
Α]. Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – »Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Συστηματικός-η-ον : ο ανήκων ή αναφερόμενος εις σύστημα, ο κατά σύστημα ενεργών ή γινόμενος.
B].Εκδ.Ακαδ.Αθηνών –ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ της ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.
Συστηματικός-η-ο : αυτός που σχετίζεται με συγκεκριμένο σύστημα . Συστημικός και συστεμικός έχει την ίδια σημασία με το συστηματικός { άλλωστε και η κατάληξη [ –ικός < ήκω ]στο »συστηματ-ικός » το αποδεικνύει }.
ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ – » Επίχαρμος ».
Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και ποιητής [ κωμωδιογράφος ] από την Κω [ 530-440 π.Χ.] .
»Νάφε και μέμνα’ απιστείν { άνευ πειστηρίων }=» Μείνε νηφάλιος και μην ξεχνάς να δυσπιστείς { χωρίς αποδείξεις }.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.
Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. { gregoriusworld } 