Month: Απρίλιος 2016

Η Φιλία.

Περί φιλίας ήταν το φετινό θέμα των Πανελληνίων εξετάσεων στην έκθεση. Ένα βατό θέμα και τόσο απλό ,που από το πολύ άπλωμα μπορεί να χαθεί το αντικείμενο μέσα σε απλουστεύσεις. Γιατί είναι πάρα πολύ αναγκαίον η φιλία στον βίον μας ;

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1155 a }.

H φιλία είναι πάρα πολύ αναγκαίον πράγμα στην ζωή του ανθρώπου.

Το θέμα της εκθέσεως ήταν από το βιβλίο ‘ Πρακτική Φιλοσοφία ‘ του μεγάλου Αριστοτελιστή δοκιμιογράφου μας Ε.Π.Παπανούτσου. Όλο το δοκίμιό του όμως δεν είναι τίποτε άλλο από ανάλυση του Αριστοτελικού λόγου { ‘Ηθικά Νικομάχεια ‘}

Τι είναι φιλία ; Δύσκολη η απάντηση και η ετυμολογική έρευνα ανεπαρκής. Εν τούτοις προσπάθειες προσέγγισης της εννοίας είναι δυνατόν να γίνουν .

Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό λεξικό ».

Η λέξη φίλος απαντάται στις Μυκηνα’ι’κές επιγραφές.

ΔΙΟΓΕΝOYΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » BΊΟΙ ΦΙΛΟΣΌΦΩΝ » ,Εμπεδοκλής .

Η Φιλότης και το Νείκος αποτελούν κοσμογονικές δυνάμεις κατά τον Εμπεδοκλή.

Φιλία {= έλξις } = /= Νείκος {=άπωσις }.

ΟΜΗΡΟΥ – ‘‘ Ιλιάς » , { Γ , 441- 446 }.

Φιλοτήσια έργα = ερωτικό σμίξιμο. Η Φιλότης είναι Ομηρική λέξη. Δεν έχει βέβαια την σημερινή έννοια ,του φιλιού ** αλλά της ‘αγάπης’ και της ερωτικής συνευρέσεως.

Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Ομηρικόν Λεξικόν ».

Η φιλότης .

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ -‘ Αντιγόνη ‘, { στ.521 }.

Τα λόγια της Αντιγόνης αντηχούν μέχρι σήμερα όχι μόνο για το πανανθρώπινο μήνυμα της Φιλίας αλλά και για το πρώτο εννοιολογικό δίπολο :ΣΥΜΦΙΛΕΙΝ – ΣΥΝΕΧΘΕΙΝ .{ Συν+φιλέω/ω — Συν+εχθαίρω } => ΦΙΛΩ – ΕΧΘΑΙΡΩ [ Εχθαίρω -> *έχθος [μίσος]-> εχθρός { * εχθός = ο εκτός ,της πόλεως ,της χώρας κτλ }

ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».

Φίλος και φιλότης.

ΠΑΝ.ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ -» Λεξικό απάντων των ρημάτων ».

Αντίθετα : 1. ΦΙΛΩ =/= ΕΧΘΑΙΡΩ { εχθρός } 2 .ΦΙΛΩ=/=ΜΙΣΩ { Μίσος = Μη Ίσος }.

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».

Διαφέρει το φιλείν από το κυνείν ,όπως και το φίλος από το εταίρος.

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Φιλότης { < φίλος }. Φίλτατος = φίντατος . Φιλτίας = Φιντίας.

LIDDELL & SCOTT – » Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Ο Όμηρος χρησιμοποιεί το κύσω αντί του φιλώ.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1155 b }.

Η φιλία είναι ευμένεια { εύνοια } που υπάρχει κατά την αμοιβαίαν ανταπόδοση { αντιπεπονθός }.

Ε.Π.ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΥ- » Πρακτική Φιλοσοφία ».

Τι είναι φιλία ; ‘‘Εύνοια εν αντιπεπονθόσιν».

ΠΑΝ.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

Τι είναι το ‘‘αντιπεπονθός » ;Το Αντιπεπονθός { αντι + πάσχω } Μετοχή ,ουδ.γένους ,Ενεργ.Φωνής ,χρ.Παρακειμένου του ρ.Πάσχω.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1132 b }.

ΤΟ ΑΝΤΙΠΕΠΟΝΘΟΣ = ΤΟ ΚΑΘ’ΑΜΟΙΒΑΙΟΤΗΤΑ ΔΙΚΑΙΟΝ.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1133 a }.

Ο βωμός των Χαρίτων.

Τι σημαίνει εύνοια { ευ+ νόος/νούς } ;

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1167 a }.

Η Εύνοια { ευμένεια} φαίνεται ότι έχει το χαρακτηριστικό της φιλίας , αλλά όμως βεβαίως δεν είναι φιλία.

‘‘ Ομοιάζει με την αρχή της φιλίας » [1]

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1167 a }.

» Η εύνοια είναι μια αδρανής φιλία ‘‘.[2]

Γ.ΛΑΘΥΡΗ – » ‘Όροι’ του Σπευσίππου »

Εύνοια ,συμπάθεια[ ασπασμός ] ανθρώπου προς άνθρωπον.

Ε.Π.ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΥ- » Πρακτική Φιλοσοφία ».

Ποία είναι η τελεία φιλία ;

Η φιλία των αγαθών και των ομοίων κατ’αρετήν .

Η ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΜΕΣΟΤΗΣ ΔΥΟ ΚΑΚΙΩΝ .

ΤΟ ΜΕΣΟΝ {=ΟΡΘΟΝ}

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – ‘‘ Ηθικά Ευδήμεια », { 1221 a }.

Η ΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΑΚΡΑ ΤΗΣ : { Υπερβολή [+] & Ελλειψις[-] } .

ΚΟΛΑΞ : ο παρ’αξίαν επαινών.

ΑΠΕΧΘΗΣ {εχθροπαθής} : o επαινών λιγώτερο απ’όσο πρέπει.

ΦΙΛΟΣ :ούτε κόλακας , ούτε εχθροπαθής .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1167 b }.

Η ΟΜΟΝΟΙΑ[ ομού + νούς ] : πολιτική φιλία μεταξύ των εναρέτων πολιτών.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1167 a }.

Πότε οι πόλεις έχουν ομόνοια ;

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1159 a }.

Ποια είναι η πραγματική φιλία ;

ΔΑΜΩΝ ΚΑΙ ΦΙΝΤΙΑΣ.

Ποία η σχέση της Φιλίας με την εντολή της Αγάπης στο ευαγγέλιο του Ιωάννη ; Βλ. << Η εντολή της αγάπης .>>

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :

ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.

Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .

Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α

Το σούσουρο.

Με τις άριες καταπιάνεται η σημερινή μεζεδοπιατέλα του αγαπημένου σέφ , με τα πικάντικα λεξιμαγειρέματα , Νικ.Σαραντάκου. Ειδικά , ασχολείται και αναλύει {ως θεατρολόγος μάλιστα } την» Η άρια της συκοφαντίας » . Επίκαιρη αυτή η άρια στην εποχή της σήψης και παρακμής ,που ζούμε και όπου όλα συκοφαντούνται ,διαστρεβλώνονται, καπηλεύονται ,απαξιώνονται από τον Καβαλάρη της Αποκάλυψης :το εθνοκτόνο Μνημόνιο. Εκτός από την άρια της συκοφαντίας την εποχή νομίζω, ότι εκφράζει και ο Γ. Μαρκόπουλος – » Άρια του Μίμου ».. Γεμίσαμε άλλωστε από Σωτήρες – Μίμους.! Ας ξεκινήσει όμως ο έλεγχος της ετυμολογίας των λέξεων ,γιατί με μεζεδάκια δεν γεμίζει το ψωμοσάκουλο. Παραθέτω τα ‘λεξιλογικά’ ,τρόπον τινά , του συγγραφέα και ακολουθεί ο ετυμολογικός έλεγχος πάντα από τα μεγάλα και έγκυρα λεξικά της Ελληνικής γλώσσας.

1.} ΣΟΥΣΟΥΡΟ .

Το σούσουρο εκ πρώτης όψεως φαίνεται Ιταλικό.

ΕΥ.ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΥ – ΑΠΕΡΓΗ / ΧΑΡ. ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΥ -» Βασικό Λεξικό Ξένων λέξεων της Νέας Ελληνικής».

Σούσουρο από το { Ιτα.} sussuro < {lat.} sussurare = ψιθυρίζω, {μεταφ.}δυσφημώ.

Μ.ΣΙΔΕΡΗ – » Ιταλο-ελληνικό λεξικό ».

Sussurare : ψιθυρίζω , μουρμουρίζω , [τονθορύζω]

ΕΥΣΤΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικό Λατινοελληνικόν ».

Susurro : ψιθυρίζω , τονθορύζω{=μουρμουρίζω}.1.susurrus-i : σύριγξ ,ψιθυρισμός , εκ του συρίζειν κατ’αναδιπλασιασμό { δηλ. αναδιπλασιάζει το [ su ] , γίνεται su-su και παράγεται το συρίζειν [=συριγμός].Ηχομιμητικό το ρήμα και το επίθετο γαρ. } 2. Susurrus ,a,um : ψιθυρίζων-ουσα-ιζον .

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης » .

Συρίζω / συρίσδω { Δωρ.} .–> συρίττω {Αττ.} –> συρίσσω { μεταγ.}=συρίζω ως όφις .Προφέρω το σσσ..

ΠΑΝ.ΑΛ.ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν απάντων των ρημάτων εις τους Αττικούς πεζογράφους ».

Συρίζω από την ρίζα *ΣFΑΡ { ΣΑΡ} , *ΣFΥΡ { ΣΥΡ}

ΠΑΝ.Ε.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχ.Ελλ.γλώσσας ».

Συρίζω =σφυρίζω ,παίζω τον ποιμενικό αυλό. Παράγωγα :σύριγξ { ή σύριγγα } ,σ[φ]ύριγμα ,συριγμός.

Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Σουσουράδα : η σεισοπυγίς = αυτή που σείει [κουνάει] την πυγή { τα οπίσθιά της }.

ΗΛΙΟΥ – » Νεώτερον εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν ».

Η σύριγξ , το σύμβολο του Πανός.

ΓΙΑΝΝΗ ΛΑΜΨΑ – » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου » .

Σύριγξ , νύμφη της Αρκαδίας ,που μεταμορφώθηκε σε καλάμι [ κάλαμος ή κάννα, από το καλέα =θερμασιά επειδή φύεται σε ζεστά μέρη και εξάπτεται { ανάβει } αμέσως ως κάλον { ξηρό ξύλο } ] για ν’αποφύγει τον ερωτιάρη θεό Πάνα.

Nicolas Poussin – » Pan and Syrinx ».{ 1637 }

*Π.Ι.ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » ΑΡΚΑΔΙΑ» .

Πώς κατασκεύασε την σύριγγα ο Θεός Παν ;

ΑΠ.ΤΖΑΦΕΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ετυμολογικές και σημασιολογικές ανιχνεύσεις ».

Το συρίζω είναι ηχομιμητικό ρήμα .Το βασικό χαραχτηριστικό του καλαμιού είναι η διαμπερής οπή του.

Godecharle – » Pan poursuivant Syrinx ». { 1804 }

ΠΟΛΥΔΕΥΚΟΥΣ – » Ονομαστικόν ».Βιβλίο Δ’ .

Πτερνοκοπείν ,κλώζειν και συρίττειν οι Αθηναίοι στο θέατρο.

*Π.Ι.ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » ΑΡΚΑΔΙΑ , η μυστική Βίβλος της γενέσεως των Ελλήνων ».

Καταπληκτικό βιβλίο από τον ευρυμαθή και γνώστη της Ελληνικής γλώσσας κ.Ι.Κυριακόπουλο. Είχα την τύχη δε να παρευρεθώ στην παρουσίαση του βιβλίου αυτού το { 2009} και να απολαύσω επίσης τους υπολοίπους ομιλητές -με θέμα » Η ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ »- τον αείμνηστον ΕΥ.ΜΑΧΑΙΡΑ { επιτ .Προέδρος του ΔΣΑ } και τον κ.Π. .ΘΕΜΕΛΗ { Καθηγητής Κλασσικής Αρχαιολογίας }.Εάν το βρείτε αγοράστε το.

Η λέξη λοιπόν σούσουρο δεν είναι δάνειο αλλά μάλλον αντιδάνειο του παραφθαρμένου ελληνικού συρίζω / σουρίζω { νεοελ.},ηχοποιητικό ρήμα από το ήχο των καλαμιών όταν τα φυσάει ο αέρας. Προσοχή στα ομόηχα σύριγγα { από : σύριγξ-σύριγγος} και σήραγγα { από : σήραγξ-σήραγγος }.

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ – » Ίαμβοι και ανάπαιστοι » .{ 1897}

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: