Τα αποφθέγματα είναι ευφυείς ρήσεις σοφών, με κύριο χαρακτηριστικόν τους τον βραχύ και περιληπτικό λόγο. Είναι συμπυκνωμένη γνώση. Δηλαδή, με λίγες λέξεις λέγουν πολλά και υπονοούν περισσότερα . Άλλως τε ,όπως γράφει και ο Πλάτων στον »Πρωταγόρα »: << το λακωνίζειν πολύ μάλλον έστιν φιλοσοφείν ή φιλογυμναστείν >> .
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ – » ΗΛΙΟΥ ».
Απόφθεγμα { < από + φθέγγομαι > φθέγμα , φθόγγος } = εκφέρω φανερά την γνώμη μου.
Το »Μέτρον άριστον ‘‘ είναι ένα πασίγνωστον απόφθεγμα του Κλεοβούλου του Λινδίου . Το μέτρον ,ως εργαλείον, μετράει ποσότητα και όχι ποιότητα [ η οποία ανιχνεύεται ή διαπιστώνεται ] .Βεβαίως ,η ποσότητα έχει σχέση με την ποσότητα και οι ποσοτικές αλλαγές επιφέρουν αλλαγή και στην ποιότητα { βλ. Νόμοι της Διαλεκτικής Λογικής } , αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Ακόμη το μέτρο είναι εργαλείο για τον προσδιορισμό του μέσου μεταξύ δύο άκρων .Γι’ αυτόν τον λόγον το μέτρον είναι άριστον [ υπερθετικός βαθμός του αγαθός ] ,δηλαδή πάρα πολύ αγαθόν ή πρώτον ποιοτικώς. Υπάρχει βέβαια και ένα ψευδο – απόφθεγμα το » παν μέτρον άριστον » , απότοκο σοφιστείας που αλλοιώνει τα λόγια του Κλεοβούλου [ εις εκ των επτά σοφών } το οποίον θα διερευνηθεί εκτενώς ,όπως θα διερευνηθεί και του Πρωταγόρου το »πάντων χρημάτων μέτρον εστίν άνθρωπος ». Επίσης θα ερευνηθεί το πόθεν της εκφράσεως »λάβε μέτρα ή πάρε μέτρα» και ποία η σχέση της με το μέτρο.
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ -» Ο εν τη λέξει Λόγος ».
ΜΕ + ΤΡΟΝ : [ ΤΡΟΝ ] όργανον προς εύρεσιν του [ΜΕ] .
Κατάληξις –τρα ,-τρον : Σηματοδοτεί το όργανον δια του οποίου εκτελείται κάτι { π.χ. φαρέ-τρα , άρο-τρον } ή τον τόπον όπου επιτελείται κάτι {π.χ. ιατρείον ,θέατρον }.
Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Ομηρικόν Λεξικόν ».
Mέτρον : α] το όργανον δια του οποίου μετρούμε το ποσόν του μήκους το λαμβανόμενον ως μονάς εις μέτρησιν .
T. S. GAISFORD – » Mέγα Ετυμολογικόν Λεξικόν ».
Μέτρον : μείρω [ μερίζω και αριθμώ ] > μέρτρον — αποβολή του [ ρ ] —> μέτρον. Μέσος : το τα μέρη ίσα έχειν .Από μερίζω ,μερίσω ,μεριστός –[ συγκοπή ] —> μέσος. Μεσίτης = ο μεσάζων.
J.B.HOFMANN- » Ετυμολογικόν λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής ».
Ο Ζεύς , ο βασιλιάς των θεών , πρώτη σύζυγόν του [ άλοχος : α αθροιστ. + λέχος =κλίνη } πήρε την Μήτιδα ,που γνώριζε περισσότερα από τους θεούς και τους θνητούς ανθρώπους.
ΕΥ.ΜΠΕΞΗ / Γ.ΤΣΑΓΚΡΙΝΟΥ – ‘‘ ΗΣΙΟΔΟΥ Θεογονία ». Η Μήτις.
ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΥ – » Βιβλιοθήκη » , { Α’. II , III }.
Ζευγάρωσε ο Ζεύς με την Μήτιν ,που άλλαξε πολλές γνώμες ,να ξαπλώσει ή να μην ξαπλώσει μαζί του ,και αφού έμεινε αυτή έγκυος έσπευσε και την κατάπιε .
I. ΚΑΚΡΙΔΗ – » Ελληνική Μυθολογία », { Β’.2 σελ. 98-99 }.
Η γέννησις της Αθηνάς..Μελανόμορφος αμφορέας { ~550-540 π.Χ. } Παρίσι,Λούβρο [ F 32 ]. Διακρίνονται από αριστερά : μία Θεά, ο Ποσειδών ,ο θεός των Υδάτων με την τρίαινα » από δεξιά : η Ειλείθυια ,η θεά του τοκετού και πίσω της ο Άρης , ο θεός του πολέμου. Στο κέντρο : ο Δίας και ΠΆΝΩ στο κεφάλι του η Αθηνά, η θεά της σοφίας. [ σ.σ. Κάτω από τον θρόνο του Διός εικάζεται ,ότι εικονίζεται η Μήτις ].
H.LIDDELL – R. SCOTT – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Μην / μης / μείς : ο μήνας { επειδή στους αρχαίους χρόνους η σελήνη ήταν το μέτρο του μηνός } , η μήνη { =σελήνη } , η μήνις / μάνις {= θε’ι’κή οργή }. Λατ. mensis .
ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ [ Σοφιστού] – » Λεξικόν κατά στοιχείων Ιλιάδος και Οδυσσείας ».
Mέτρον : ο κανών και το σκεύος αυτό β]. το στερεόν [ κυβ.μ ] γ] το εμβαδόν δ] το σωστόν μέτρον ,η συμμετρία ,η αναλογία ε] το ποιητικόν μέτρον.
ΣΚΑΡΛ.ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Μέτριος : 1]. ο έχων το απαιτούμενο μέτρο , ο μεταξύ των δύο άκρων, ο μεσαίος ,σύμμετρος ,ανάλογος .Μέτρον : { συγγ. στο Μέσον } κάθε όργανον δια του οποίου μετρείται κάτι, σκεύος ορισμένο προς μέτρηση υγρών. 4]. ο μέσος όρος , το μέτριον. Μετρονόμος : { Αθην.} ο διορισμένος να επιτηρεί τα μέτρα των πωλητών στην αγορά.
ΤΑ ΜΕΤΡΑ
Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Μέτρον : 8}.{ μτφ.} ο τρόπος ,ο κανών 9}. το προσήκον ή αρμόζον ή όριον ,το μέσον μεταξύ δύο αντιθέτων , αποφυγή ακροτήτων ,μέσος όρος ,αναλογία, συμμετρία 16}. ‘‘τα μέτρα’‘ = το σύνολο των ενεργειών προς επίτευξιν ορισμένου σκοπού .
ΠΑΠΥΡΟΥ – » Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας » .
» Τα μέτρα’‘ , το σύνολο ενεργειών για την επίτευξη ορισμένου σκοπού ,είναι απόδοση στην Ελληνική γλώσσα των Γαλλικών << prendre de mesures >> , << mesures conservatoire >> .
ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Συναγωγή νέων λέξεων ».
» Μέτρα »{ κατά την σημασία του Γερμ. Maassregel και του Γαλλ. mesures] H λέξις μέτρον το πάλαι [ παλαιά ] δεν ήταν σε χρήση με την σημασία αυτή.
ΙΔΡ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Λεξικό της κοινής Νεο-ελληνικής ».
Μέτρο { γαλλ. mètre ,mesures }.
Γ . ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας ».
Mέτρο < μέτρον < θ.* ma – { με παραγωγικό τέρμα –τρον } μεταπτωτική βαθμίδα του Ι.Ε *[ me – ] =μετρώ ,ορίζω. Λατ, metior = μετρώ // μη-τις = σοφία,φρόνηση.Μέσω του Λατ. metrum ,η λέξη διαδόθηκε ευρέως σε διάφορες γλώσσες . .ΣΧΟΛΙΟ : το ρητό ‘‘μέτρον άριστον » {σήμερα επίσης »παν μέτρον άριστον» ] ,που κατέστη παροιμιώδες ,λόγω της σημασίας του για το ελληνικό πολιτισμό ,αποδίδεται στον Κλεόβουλο.
[ Ι.Ε. ] Η ΙΝΔΟΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ .
Είναι η θεωρητική κατασκευή ,της δήθεν υπάρξεως μιας φυλής – φαντάσματος , που »μυστηριωδώς» δεν αναφέρεται από καμμία ιστορική πηγή ,που μιλούσε μια γλώσσα φάντασμα, της οποίας δυστυχώς κανένα γραπτό μνημείο δεν έχει βρεθεί, επειδή απλώς δεν είχε ποτέ γραφή { Jean Boyffartigue : οι Ι.Ε. είναι εντελώς ανύπαρκτοι ]. Πώς είναι δυνατόν ,η κατασκευή μιας ανυπόστατης { άνευ αποδείξεων } επιστημονικώς υποθέσεως για την ύπαρξη μιας »πρωτο-γλώσσας» ,να δημιουργήσει …»πρωτοφυλή» ; Διότι εάν υπήρχε τέτοια γλώσσα ,θα έπρεπε να υπάρχει και ο αντίστοιχος λαός ,που την μιλούσε . Mε υποθέσεις ,όμως, άνευ αποδείξεων δεν προχωράει η επιστήμη ,παρά μόνον η συγγραφή έργων ‘επιστημονικής φαντασίας’ και κινηματογραφικών ταινιών.
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – »Αρχιγένειθλος Ελληνική γλώσσα ».
»Γλώσσης περιπέτειαι » και » Ινδοευρωπαϊκά ».
GEORGE MOUNIN – » Κλειδιά για την γλωσσολογία », { σελ.31-32 }.
Βασικό σφάλμα της συγκριτικής αυτής γλωσσολογίας υπήρξε το ότι δεν ελήφθη καθόλου υπ’όψιν η ιστορική εποχή των γλωσσικών καταστάσεων τις οποίες συνέκριναν.{ σ.σ. όπως στην ιστορία δεν είναι δυνατόν να γίνει σύγκριση μιας ιστορικής περιόδου με μία άλλη }.
Η ιστορική γλωσσολογία .
σύγκριναν τα σανσκριτικά της πρώτης χιλιετίας ,τα ελληνικά του 8ου αιώνα π.Χ. ,τα λατινικά του 5ου αιώνα π.Χ.με τα γοτθικά του 4ου μ.Χ. ,τα σλαβικά του 9ου αιώνα μ.Χ. με τα περσικά του 16ου ή του 18ου αιώνα μ.Χ……Η γλώσσα δεν είναι βιολογικός οργανισμός ,αλλά ανθρώπινος θεσμός . Η γλωσσολογία δεν ανήκει στις φυσιογνωστικές επιστήμες ,αλλά << όπως τα άλλα προ’ι’όντα του ανθρωπίνου πολιτισμού[…] είναι μια ιστορική επιστήμη >>
Γ.Χ.ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ – » Η επέλαση των βαρβάρων ».
Το παραμύθι περί » Ινδοευρωπαίων».!
Γ . ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας ». ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΟΡΩΝ [ ΕΠ53 ].
Ινδοευρωπα’ι’κή *[ Ι.Ε. ]: υποθετική πρωτογλώσσα,που θεωρείται η αρχαιότατη μορφή γλώσσας [ μητέρα -γλώσσα ] .Οι Ι.Ε. τύποι , συνήθως ρίζες , δηλώνονται φωνητικά με λατινικούς χαρακτήρες [ ! ] και φέρουν στην αρχή αστερίσκο {*} για να δηλωθεί , ότι πρόκειται περί υποθετικών [ συγκριτικά επανασυντεθειμένων και ΟΧΙ περίμαρτυρουμένωντύπων !
ΕΡ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ – » Θησαυρός της Ελληνικής γλώσσης ».
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΛΟΓΓΙΝΟΥ – » Περί ύψους », { fragm. III .6 }.
Το δε μέτρον λέγεται πολλαχώς [ με πολλές έννοιες ].Διότι και την ευμετρίαν μέτρον την προσαγορεύουμε [ονομάζουμε ] ,όπως ο ειπών << μέτρον άριστον >>,είτε είναι σοφόν απόφθεγμα είτε θείον ανάθημα [αφιέρωμα] .Ο Απόλλων δε είναι αρμοδιώτατος περί αυτού ,επειδή και των μέτρων είναι εφευρέτης. Το δε μέτρο έχει προέλθει από το ρήμα μείρω ,το οποίον σημαίνει μερίζω [= διαιρώ,διανέμω ] .Διότι όπως από το σείω γίνεται το σείστρον και από το δέρω γίνεται το δέρτρον και από το φέρω το φέρτρον ,έτσι και από το μείρω > μέρτρον > μέτρον.
ΣΩΚΡ. ΤΖΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικόν των Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών αρχαιοτήτων ».
Μέτρον { mensura} : φανερώνει την χρήση του αριθμού επί του ποσού ή ειδικότερα την σύγκριση διαφόρων ποσοτήτων δια αριθμητικής βάσεως .. Μετρικόν σύστημα καλείται το σύνολο των μετρικών μονάδων μαζί με τις υποδιαιρέσεις τους.
ΟΜΗΡΟΥ – » Οδύσσεια », { ο’ , 69-71 }.
» αμείνω δ’ αίσιμα πάντα » = καλλίτερον το πρέπον πάντα { δηλ. ούτε υπερβολική φιλία ,ούτε υπερβολική έχθρα }.Αμείνων ,άμεινον : συγκρ. του αγαθός { α στερ. + μείων } = ο μη ελάσσων τινός [ Μ.Ε.Λ ] , [ για προσ.] καλλίτερος ,ισχυρότερος , [ για πραγμ.] ωφελιμώτερος ,σκοπιμώτερος. Αίσιμος { < Αίσα : η μοίρα , το πεπρωμένον, το πρέπον ,το δίκαιον} = σύμφωνος προς το υπὸ της μοίρας ορισθέν, κατάλληλος, ορθός.
Το κάθε πράγμα έχει το δικό του μέτρο, κι είναι άριστο την ευκαιρία να ξέρεις // Πρέπει να βάζει όρια [ μέτρον] κανείς πάντα για καθετί στον εαυτό του.
Η ορθή γωνία συμβολίζει την αρετή ,ενώ η αμβλεία και η οξεία συμβολίζουν την κακία, την αοριστία ,την ένδεια [ έλλειψη ] και την υπερβολή , την αμετρία.
Το »μέτρον άριστον » είναι απόφθεγμα του Κλεοβούλου . Το » παν μέτρον άριστον ‘‘ ;
Αυτό μοιάζει ή προσπαθεί να μιμηθεί το αυθεντικό απόφθεγμα ,αλλά δεν είναι το αυθεντικό. Από λάθος μερικών αντιγραφέων ή από εκουσία παρα-ποίηση / αλλοίωση , έφτασε ως τις μέρες το ψευδο-απόφθεγμα αυτό να θεωρείται του Κλεοβούλου , άρα ορθόν! Επειδή όμως δεν είναι του σοφού Κλεοβούλου ούτε σοφία περιέχει , μάλλον σόφισμα μπορεί να χαρακτηρισθεί.
Α’}. Εν αγνοία τους [ ; ] κάποιοι στο πέρασμα των χρόνων μετέφεραν στα γραπτά τους αυτό το ψευδο-απόφθεγμα και -δυστυχώς -κάποιοι άλλοι ακόμη και σήμερα τους χρησιμοποιούν ως παράδειγμα για να εξισώσουν την σοφιστεία τους με την …σοφία. !! Την ανοησία όμως εχθρεύεται η έρευνα. Διότι μπορεί κάποιοι λίγοι να έγραψαν το λάθος για σωστό ,αλλά η συντριπτική πλειοψηφία μετέφερε ορθώς μετά σεβασμού και το νόημα του αποφθέγματος και το ίδιο το απόφθεγμα. Οι παλαιότερες καταγεγραμμένες αλλοιώσεις αρχίζουν από τον Μ.Βασίλειον και τον Γρ. Ναζιανζηνόν ,περίπου τον 4ο αι.μ.Χ.
ΜΕΓ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – » Τα ευρισκόμενα πάντα » , { Επιστολαί }.
Επιστολή [ Η ]’ : Απολογία περί αποχωρήσεως , και περί πίστεως ,{ 90 }.
Μελετήστε το : << B’. MEΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ >> : http://epet.nlg.gr/db/icon/1940/40_03.pdf και μετρήστε πόσοι μεταφέρουν σωστά το απόφθεγμα του Κλεοβούλου και πόσοι ,ακουσίως ή εκουσίως, το αλλοιώνουν ή το στραγγαλίζουν παρουσιάζοντάς το ως παροιμιώδες.
Β’}. Μπορεί ακόμη να πρόκειται περί παραφράσεως : 1. ή στίχου [38] των » Χρυσών επών ». << μέτρον επί πάσιν άριστον >>= σε όλα { το να καταφέρεις να βρεις }το μέτρο { ούτε έλλειψη ,ούτε υπερβολή } είναι άριστον [ το πρώτο ] 2. ή στίχου του κωμικού Αλέξιδος : << ηδύ παν το μέτριον >> { Αθήναιος — »Δειπνοσοφιστςαί », 419 b } 3}. ή στίχου από τα »Θεογνίδεια ] του ποιητού Θεόγνιδος : << Μηδὲν ἄγαν σπεύδειν [ πάντων μέσ´ άριστα ] >> ,[ 335 ].
Το νόημα βεβαίως είναι τελείως διαφορετικό μέχρι του σημείου της σοφιστείας. Διότι δεν είναι δυνατόν [ παν μέτρον άριστον ] κάθε μέτρο να είναι άριστον , άρα όλα τα μέτρα να είναι άριστα ! Σε κάθε περίπτωση, κάποια ,απ’ αυτά τα »μέτρα» θα αγγίζουν την υπερβολή και κάποια άλλα την έλλειψη,ενώ μόνον ένα θα είναι το πραγματικό μέτρον. Συνεπώς το μέτρον δεν είναι δυνατόν να προσαρμόζεται κατά το δοκούν, διότι τότε δεν θα κάναμε ποτέ σφάλματα και όλες οι πράξεις και οι ενέργειές μας θα ήταν και άριστες και ωφέλιμες. Στην πραγματικότητα , όμως, αυτό δεν ισχύει.
ΚΛΗΜ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Στρωματείς », { Α’.61 }.
Αντιθέτως από τον Μέγα Βασίλειον και τον Γρηγόριον τον Ναζιανζηνόν , ένας άλλος εκκλησιαστικός πατέρας { δάσκαλος του Ωριγένους και υποστηρικτής της Τρίτης Διαθήκης } , ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς , μεταφέρει ορθώς το του Κλεοβούλου απόφθεγμα » μέτρον άριστον’‘ .
Όπως ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς ,έτσι και ο πολυγραφότατος Λιβάνιος ο Αντιοχεύς { ο μικρός Δημοσθένης της ρητορικής τέχνης και δάσκαλος του Μεγάλου Βασιλείου ,του Ιωάννου του Χρυσοστόμου και του Αυτοκράτορος Ιουλιανού } ,μεταφέρει ορθώς το του Κλεοβούλου : μέτρον άριστον.
ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ: «Για τους σοφούς το μέτρο το προσδιόρισε ο νόμος, όσο για τους φαύλους ….δεν υπάρχει μέτρο περιουσίας που να ταιριάζει για τον ανόητο και φαύλο άνθρωπο . Γιατί ο άνθρωπος αυτός είναι κάθε φορά διαφορετικός απέναντι στις ανάγκες του, ανάλογα με τις επιθυμίες και τα ανεβοκατεβάσματα της τύχης του. …O νόμος, ως υφαντής, δίνει στον καθένα μας το πρέπον [ ό,τι του πρέπει ] και το μέτριον [ ό,τι είναι ταιριαστό με τα μέτρα του , ούτε μεγάλο ούτε μικρό ] και το αρμόττον [ το αρμόζον , ό,τι του ταιριάζει ] .
Το ουσιαστικό μέτρον παρήγαγε το επίθετο μέτριος ,το οποίον είναι συνώνυμο του επιεικούς .Επιεικής { < επί +έοικα = ομοιάζω }.Από αυτήν την έννοια του ομοιάζω [ μοιάζω ]προκύπτει η έννοια του αρμόζω ,πρέπω ,ταιριάζω. Επιεικής ,ο μέτριος άνθρωπος. [ Αρχ.] Επέοικα = ομοιάζω, δηλαδή ταιριάζω ,πρέπω.[ Δημ.] Ομοιάζω = πρέπω.
Όλα όσα πιστεύουν οι άνθρωποι είναι ορθά ; Και πώς είναι δυνατόν να είναι ορθές οι αντικρουόμενες απόψεις ; Επομένως δεν είναι όλες ορθές. Άρα δεν είναι επαρκές κριτήριον ,αυτό που θεωρεί ο καθένας σωστό.
ii}.» πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος » ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Κρατύλος », { 386 a }.
Ο Πρωταγόρας έλεγε ,ότι η αλήθεια είναι υποκειμενική ,δηλαδή ο καθένας κρίνει τα πράγματα όπως του φαίνονται ότι είναι ,σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια . Ο Σωκράτης καταδικάζει την συμβατικότητα και την σοφιστική σκέψη του Πρωταγόρα ,καθώς θεωρεί ότι τα πράγματα έχουν την δική τους ουσία άσχετα με τις γνώμες των ανθρώπων.
Τα πράγματα έχουν την δικήν τους ουσία { βεβαιότητα της ουσίας} και δεν εξαρτώνται από τις εκάστοτε δοξασίες . Δεν μπορεί να έχουν όλοι ορθή αντίληψη της πραγματικότητας ,διότι έτσι δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ άφρονος και φρονίμου ανθρώπου.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Θεαίτητος », { 161 d -e }.
Αν ο καθένας ήταν ο ίδιος μέτρο της σοφίας του , δεν θα υπήρχε χρεία διδασκάλων.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { Κ’,1062 b – 1063 a }.
Πρωταγόρας : » ο άνθρωπος είναι το μέτρον για όλα τα πράγματα » .
Ι.ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », [ Α’]. Περί Αρετής .[ 69 ]. ΘΕΑΓΟΥΣ [ Πυθαγορείου ] – » Περί Αρετής.
Αρετή είναι η έξις του δέοντος . Το να πράττει δηλαδή κάποιος αυτό που πρέπει ,όπως πρέπει και όταν πρέπει ,δηλαδή το πρέπον ,το δέον. Κάθε παρέκκλισις από το δέον είναι είτε έλλειψις είτε υπερβολή ,συνεπώς κακία. Η ηθική αρετή είναι επιθυμητή διότι είναι μεσότητα. Μεσότητα έχουν ΜΟΝΟΝ οι Ηθικές αρετές [ποσότητα], οι οποίες έχουν σχέση με την πρακτική ,τις πράξεις του ανθρώπου. Ενώ στιςΔιανοητικές αρετές [ σοφία, φρόνησις ,σύνεσις ] ΔΕΝ υπάρχει μεσότητα ,διότι αναφέρονται στην ενέργεια του νου, την διάνοια ,την λογική [ποιότητα].
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Μεγάλα », { 1191 b }.
Κάθε αρετή είναι βελτίστη έξις {= συνήθεια η οποία σε βελτιώνει πάρα πολύ } και η βελτίστη έξις είναι η έξις προς το βέλτιστον. Βέλτιστον είναι το μέσον μεταξύ μίας ελλείψεως και μίας υπερβολή , τα οποία είναι άκρα .
»Μέτρον άριστον».
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » ,{ 1220 b }.
Τομέσον είναι το βέλτιστον ,διότι τα εναντία [ αντίθετα και αντίπαλα ] φθείρουν το ένα το άλλο.
Η Μεσότης και τα άκρα .
Όλες οι ηθικές αρετές έχουν άκρα [ όρια ,κακίες ] , όχι διότι ο άνθρωπος αφού καταφέρει να κατακτήσει την μεσότητα [το ευ ,το ορθόν ] πρέπει να μείνει ακίνητος και για πάντα μέσα σ’ αυτήν .Δεν είναι πεταλούδα η μεσότητα ,την οποία συλλαμβάνει με την απόχη του ένας επιτήδειος πεταλουδοκυνηγός και την φυλακίζει δια παντός . Αυτό είναι συνάμα παράλογο και αφύσικο. Όμως Ελληνική φιλοσοφία είναι η φιλοσοφία της Λογικής και της Ευπραξίας. Όταν λοιπόν » τα πάντα ρει και ουδέν μένει παγίως» ,πώς είναι δυνατόν ο άνθρωπος να επιζητεί την νεκρική ακινησία και ακαμψία ; Επιζητεί κανείς το μέσον ,εφ’ όσον διαπιστώσει [ μόνος ή με την βοήθεια άλλου ] ,ότι έχει παρεκκλίνει από αυτό ,ότι έχει ξεφύγει από το μέτρο [ είτε καθ’ υπερβολή είτε κατ’ έλλειψη ] και αναλόγως ,επειδή πρέπει να επανέλθει στην ισορροπία , προσθέτει στην έλλειψη ή μειώνει από την υπερβολή αντίστοιχα. Γι’ αυτόν τον λόγον είναι ποσοτικό μέγεθος το μέτρον . Παραδείγματος χάριν ,εάν κάποιος τείνει προς την αναλγησία [ αναισθησία ], δηλαδή προς την έλλειψη, πρέπει να κινηθεί προς την μεσότητα [ πραότης ] προσθέτοντας. Αντίθετα εάν κάποιος τείνει προς την οργιλότητα ,δηλαδή προς την υπερβολή, πρέπει να κινηθεί προς το μέσον [ πραότης ] μειώνοντας. Βέβαια δεν μπορεί κάποιος να χαρακτηρισθεί ως οργίλος ή ανάλγητος από έναν και μόνον τρόπο συμπεριφοράς του ,αλλά από πολλούς ,που είναι και πρέπει να είναι μετρήσιμοι.
ΟΙ [ 12 ] ή [ 14 ] ]ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » ,{ 1221 a }.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Πλατωνικά ζητήματα », { Θ΄.1 }.
Η συμφωνία των αναλογιών .
Οι κάτοικοι των Δελφών ονόμαζαν τις τρεις ,τότε, Μούσες : Νήτη , Μέση και Υπάτη ,όθεν και οι μουσικές κλίμακες : Νήτη ,Μέση και Υπάτη.
1.Νεάτη / Νήτη (χορδή) : η κατωτάτη των τριών χορδών, οι οποίες αποτελούσαν την αρχαιοτάτη μουσικὴ κλίμακα ,αλλά η ανωτάτη ως προς την οξύτητα του τόνου.2.Μέση ( χορδή ) : η μεσαία των τριών χορδών,οι οποίες αποτελούσαν την αρχαιοτάτη των Ελλήνων μουσική κλίμακα 3.Υπάτη (χορδή) : η υψίστη ή μεγίστη (κατὰ το μήκος) χορδὴ αλλὰ κατωτάτη κατὰ την οξύτητα του τόνου εκ των τριών χορδών.
Έτσι και στην περίπτωση της ψυχής δεν απένειμε την μεσαία θέση στο κυρίαρχο αλλά σε εκείνο που μετέχει στο πάθος λιγότερο από το τρίτο και περισσότερον από το πρώτο και στον λόγο [ αναλογία ] περισσότερον από το τρίτο και λιγότερο από το πρώτο.Αυτή η διάταξη διατηρεί και την αναλογία των συμφωνιών , από το Θυμοειδές προς το Λογιστικόν ως υπάτη την συμφωνία δια τεσσάρων και προς το Επιθυμητικόν ως νήτη την δια πέντε ,ενώ το Λογιστικόν προς το Επιθυμητικόν ως υπάτη προς νήτη την συμφωνία δια πασών .
ΤΟ »ΑΡΜΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ» {συνωρίς }.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια » , [ 1106 b, 1107 a ,1109 a }.
Η αρετή είναι μεσότης δύο κακιών ,διότι έχει ως στόχο το μέσον. Ούτε της υπερβολής ,και της ελλείψεως υπάρχει μεσότητα, ούτε της μεσότητος έλλειψις και υπερβολή. Είναι δύσκολον ο απλός άνθρωπος να επιτύχει την μεσότητα , διότι αυτό είναι έργο των ειδημόνων.
ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ ,ΠΑΘΗ & ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.
ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί διαγνώσεως και θεραπείας των…παθών »,{ 3.1 }.
Tααμαρτήματα [ σφάλματα ] συμβαίνουν εξ αιτίας κάποιας ψευδούς δόξης [ ~κρίσεως ] ,και ταπάθη εξ αιτίας κάποιας αλόγου παρορμήσεως. Πάθη της ψυχής,τα οποία όλοι γνωρίζουν ,είναι ο θυμός ,η οργή ,ο φόβος , η λύπη ,ο φθόνος και η έντονη επιθυμία. Πάθος είναι και το να αγαπάς ή το να μισείς πολύ έντονα οποιοδήποτε πράγμα. Διότι φαίνεται ότι έχει ειπωθεί ορθά το ρητό »μέτρον άριστον »,επειδή τίποτα που γίνεται χωρίς μέτρο δεν είναι καλό.
ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ , ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΑ.
ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Προς Νικοκλέα », { 33 }.
Είναι άριστον [ κράτιστον ] μεν να βρίσκεις [ να τύχεις ] την ευκαιρία [ ακμή των καιρών ] ,επειδή όμως πολύ δύσκολα μπορείς να την εννοείς ,να προτιμάς να υστερείς [ έλλειψις ] και όχι να ζητάς πράγματα μεγάλα [ υπερβολή ], διότι τα ορθά υπάρχουν περισσότερο στις ελλείψεις παρά στις υπερβολές.
ΤΟ ΑΤΕΛΕΣ ΜΕΤΡΟΝ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { ΣΤ’ ,540 c }.
Kάτι το ατελές δεν μπορεί να γίνει μέτρο για την μέτρηση κανενός.
ΓΡ.ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – »Λεξικόν ερμηνευτικόν ».
»ατελές γαρ ουδέν ουδενός μέτρον » = το ατελές με κανέναν τρόπον δύναται να είναι μέτρον οποιουδήποτε πράγματος .
ΤΟ ΠΡΟΣΗΚΟΝ ΜΕΤΡΟΝ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτικός », { 269 d } .
Η περιστροφική κίνηση του σύμπαντος ,που άλλοτε το οδηγεί ο Θεός και άλλοτε το εγκαταλείπει ,όταν οι περίοδοι του καθορισμένου γι’ αυτόν τον σκοπό [ προσήκον μέτρον ] χρόνου συμπληρωθούν, τότε το σύμπαν αρχίζει πάλι την πορεία του ,από μόνο του , προς την αντίθετη κατεύθυνση .
ΥΠΕΡΒΟΛΗ και ΜΕΤΡΟΝ.
ΣΤΟΒΑΙΟΥ – Ανθολόγιον », { στ. Περί ακολασίας }, 60. Εκ των Επικτήτου απομνημονευμάτων .
Εάν κάποιος υπερβάλλει [ ξεπερνά ] το μέτρο ,και τα πάρα πολύ ευχάριστα [ επιτερπής < επί + τέρψις ] ,θα του φανούν ,πως είναι πάρα πολύ δυσάρεστα.
ΜΕΣΟΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟΝ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Πολιτικά », { Δ’, 1295 a-b }.
Το μέσονκαι τομέτριον είναι άριστον.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ηθικής αρετής », { 444 B-C }.
Καθετί που κάνουμε μπορεί να πετύχει με έναν µόνον τρόπο, αλλά µπορεί ν’ αποτύχει κατά πολλούς. Για να πετύχουµε τον στόχο δεν υπάρχει παρά µόνο ένας και απλός τρόπος, ενώ αστοχούμε µε πολλούς τρόπους, ανάλογα µε το αν υπερβαίνουµε το µέτριο ή υστερούµε ως προς αυτό. Το κατά φύση έργο του πρακτικού λόγου είναι να καταλύει τις υπερβολές και τις ελλείψεις των παθών.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ηθικής αρετής », { 444 C-D }.
Η λογική ,περιορίζοντας την κίνηση των παθών, εµφυτεύει στο άλογον τις ηθικές αρετές, οι οποίες είναι το µεσαίο σηµείο μεταξύ ελλείψεως και υπερβολής. Δεν πρέπει να λέμε,ότι κάθε αρετή γεννιέται από την μεσότητα ‘ η σοφία δεν χρειάζεται το άλογον και εμφανίζεται στην δράση του καθαρού και αμολύντου από το πάθος νου …. Η αρετή δεν είναι φθορά ούτε εξαφάνιση του αλόγου στην ψυχή ,αλλά τάξη και διευθέτησή του. Είναι ακρότητα,όσον αφορά την δύναμη και την ποιότητά του ,αλλά μεσότητα ,όσον αφορά την ποσότητά του ,αφού απαλλάσσει από το υπερβολικό και το ελλείπον.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ηθικής αρετής », { 444 E }.
Το μέσονμπορεί να ερμηνευθεί κατά πολλούς τρόπους , με κανέναν όμως απ’ αυτούς δεν μπορεί να αποκληθεί η αρετή μεσότητα. Δεν είναι ,δηλαδή ,ούτε μείγμα των κακιών ,,ούτε είναι εντελώς απαλλαγμένο από τις ορμές των παθών . Είναι μεσότητα παρόμοια με αυτή που ισχύει στους μουσικούς ήχους και στις αρμονίες. Η αρετή κίνηση και δύναμη ,που σχετίζεται με το άλογον ,αφαιρεί από την ορμή την χαλαρότητα και την υπερβολική ένταση και την απαλλάσσει εν γένει από τις υπερβολές και τις ελλείψεις ,οδηγώντας κάθε πάθος στο μέτριον [ ισορροπημένον ] και αναμάρτητον [ εύστοχον ].
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Πλατωνικά ζητήματα », { Θ’. 2 }.
Το μέτριον και το σύμμετρον ορίζεται δια της μεσότητος. Τούτος είναι μάλλον ο τελικός σκοπός της δύναμης του λόγου ,να δημιουργεί μεσότητες στα πάθη ,τις οποίες αποκαλούν ιερές και όσιες ,εφόσον επιτυγχάνουν τον συνδυασμό των άκρων με τον λόγο και μεταξύ τους μέσω του λόγου.
ΜΕΤΡΟΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φίληβος », { 64 e – 65 a }.
Η μετριότητα [ το μέτρον ] και η συμμετρία γίνονται παντού κάλλος και αρετή. Η αλήθεια έχει αναμιχθεί με αυτά. Το αγαθό είναι ένα με τρεις μορφές : το κάλλος, την συμμετρία και την αλήθεια.
Tο καλόν πρέπει να το επιδιώκουμε στο μέτρο ,στην συμμετρία και γενικά στην ύπαρξη καθορισμένου ορίου ‘ αντιθέτως δεν πρέπει να το επιδιώκου-με στην έλλειψη μέτρου [ αμετρία ] ,στο αόριστο [ άνευ ορίων ] και στον συ-νεχή πλεονασμό.
ΑΙΣΧΟΣ ΚΑΙ ΑΜΕΤΡΙΑ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Σοφιστής », { 227 e – 228 b }.
Δύο είδη κακιών συνδέονται με την ψυχή : Το μεν κάτι σαν την νόσο στο σώμα και το άλλο σαν το αίσχος [ ασχήμια] που εκδηλώνεται μέσα στην ψυχή .Και το αίσχος [ άσχημο ] είναι το δυσειδές [ δύσμορφο ] γένος της αμετρίας .
Αίσχος { < αιδχος < αιδώς } : αισχύνη, ατιμία // δυσμορφία, ασχημία, είτε του πνεύματος, είτε του σώματος. Διαφέρει δε η αιδώς [ εντροπή ] από το αίσχος. Όπως διαφέρει ο εύμορφος [όμορφος ] από τον ευειδή.
Αιδείται [ εν+ τρέπεται εις εαυτόν ,εσωστρέφεται ] μεν κάποιος τον πατέρα του και από σεβασμό δεν αμαρτάνει κάνοντας κάτι που δεν πρέπει. Αισχύνεταιδε κάποιος ,ο οποίος έχει μεθύσει ,άρα έχει αμαρτήσει ,έχει κάνει κάτι που δεν πρέπει και αισχύνεται γι’ αυτό. Εύμορφος { < ευ + μορφή = πρόσωπον } = ο ευπρόσωπος. Ευειδής { < ευ + είδος = παν το σώμα } = ο έχων το είδος καλώς ,ο ευ διαπλασθείς , ο έχων καλοσχηματισμένο όλο το σώμα.
ΜΕΣΟΝ ,ΔΙΚΑΙΟΝ ΚΑΙ ΝΟΜΟΣ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Πολιτικά » , { Γ΄,1287 b }.
Όσοι αναζητούν το δίκαιον ,αναζητούν τομέσον.Και το μέσον είναι ο νόμος.
ΙΣΟΤΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟΝ.
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Φοίνισσαι », { στ.536-542 }.
Για την Ισότητακαιμέτρα και σταθμά { τα διάφορα βάρη ,ζύγια } και αριθμός [ για τις συναλλαγές ] ετάχθησαν στους ανθρώπους.
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ – » Γνώμαι », { 72 }.
Καλή σε όλα η ισότητα ‘ η υπερβολή και η έλλειψις δεν νομίζω.
ΚΟΣΜΑ ΜΑΡΚΑΤΟΥ – » Το ισοψηφικόν λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Η λέξη » μέτρον »,δια της Λεξαριθμητικής ,ισοψηφεί και με τις ακόλουθες λέξεις:
Β’. } ΑΡΙΣΤΟΣ .
Ι. ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Ομηρικόν λεξικόν ».
Άριστος { υπερθ. του αγαθός }.
ΑΧ. ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Αγαθός – άριστος.
ΠΑΝ.Ε.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής ».
Ο αγαθός [ στον συγκριτικό βαθμό ] πρώτα ήταν ‘‘αρείων» { =πολεμική αρετή ,υπεροχή μετά μάχης } και μετά ‘‘ αμείνων’‘ { »υπεροχή μετά μάχης » , ανταγωνισμός ή άμιλλα στους τομείς της κοινωνικής ζωής κατά την ειρηνική περίοδο }.
Ι . ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
[ Άρης ] … Από την ρ.* [ ΑΡ-] προήλθαν τα : Άρης , αρετή ,άρι- ,αρείων , άριστος. Διότι η πρώτη έννοια της εκδηλώσεως του αγαθού ,της αρετής, συνέπιπτε με την έννοια της ανδρείας ,της γενναιότητος που έδειχνε κάποιος στον πόλεμον, κατά την διάρκεια της μάχης { πολεμική αρετή }….
ΑΝΤ. ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ – » Μολών λαβέ », { σελ.30-31 }. Η επιδίωξη της Αρετής.
H αρετή είχε τρεις μορφές : Πολεμική ,Ηθική, Πολιτική.
Το μέτρον είναι άριστον [ πρώτον ] .Δηλαδή δηλώνει ποιότητα υπερθετικού βαθμού μάλιστα. Η αριστεία αυτή θα προέλθει όχι διανοητικώς ,αλλά δια της πράξεως,διότι το ‘άριστος ‘ανήκει στην πολεμική αρετή . Άρα δίχως μάχη ,δίχως χωρίς πόλεμο δεν μπορεί κάποιος να χαρακτηριστεί ‘άριστος΄.Όταν δε καταφέρει να κατακτήσει- και όχι να βρει – το μέτρον ,σημαίνει ,ότι κατάφερε να κατακτήσει και το μέσον , το μεταξύ δύο άκρων [ κακιών ]. Αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα ,αλλά για κάποιο. Έτσι είναι συνεχής και ακατάπαυστη η προσπάθεια της ισορροπίας ,της κατακτήσεως του μέτρου [ όχι του οποιουδήποτε μέτρου ,αλλά του προσήκοντος , δηλαδή αυτού που αρμόζει ,που ταιριάζει στην κάθε περίπτωση ,του καταλλήλου μέτρου ] στον βίον του κάθε ανθρώπου , χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ικανοί να πετύχουν το μέτρον / μέσον .Διότι αυτό είναι έργο των ειδημόνων. Ειδήμων όμως γίνεται μόνον ο έχων το ‘‘γνώθι σ’αυτόν ‘‘ { Χίλων Λακεδαιμόνιος }.Και ο έχων αυτό πρέπει να το αποδεικνύει συνεχώς με τις πράξεις του και τον τρόπο ζωής του.
——————————————————————————————————————-
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ :
Yπάρχει ένα » άγνωστο » κείμενο στο διαδίκτυο ,το οποίον κάποιοι πιστεύουν ότι είναι των Ιπποκρατικών ,όπου καταγράφεται το ψευδο-απόφθεγμα »παν μέτρον άριστον »!! Οι Ιπποκρατικοί δεν θα έγραφαν ποτέ τέτοιο ανόητο σόφισμα . Αντιθέτως ο δάσκαλός τους στους »Αφορισμούς του έγραψε :’Δεί γαρ μέτρου τινὸς στοχάσασθαι ‘‘ -»Περί αρχαίας Ιητρικής [9 ].
Το ‘αδέσποτο » αυτό κείμενο σαφώς δεν είναι των Προσωκρατικών ,των Ιπποκρατικών ή των Τριών Ιεραρχών , αλλά μάλλον του Μιχ.Ψελλού .
Οι αφορισμοί του Ιπποκράτους βρίσκονται μέσα σε εισαγωγικά .Αυτό δηλώνει ότι δεν είναι του Μ.Ψελλού. Αντιθέτως , στο τέλος συμπεραίνει ο ίδιος »ως παν μέτρον άριστον »,το οποίον βεβαίως δεν είναι το γνωστόν απόφθεγμα του Κλεοβούλου ,γι’ αυτό δεν χρησιμοποιεί εισαγωγικά.
ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Αφορισμοί », [ Α.3, Β.51 , Β.3 ].
Οι τρεις »αφορισμοί» του Ιπποκράτους ,που αναφέρονται στο κείμενο του Μ.Ψελλού.
ΘΕΟΦ.ΠΡΩΤΟΣΠΑΘΑΡΙΟΥ ΚΑΙ [ ΨΕΥΔΟ ] ΔΑΜΑΣΚΙΟΥ [ συλλογή ] – » Σχόλια εις τους Ιπποκράτους Αφορισμούς ».
Ο πρόλογος ,στο ψευδεπίγραφο 3ο βιβλίο του Αλεξάνδρου Αφροδισιέα ,είναι από ‘ανώνυμο ‘ Βυζαντινό γιατρό.
Γ’ . ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1106 b }.
Κάθε επιστήμων πρέπει να αποφεύγει μεν την υπερβολή και την έλλειψη ,να επιζητεί δε και να προτιμάει το μέσον .Το μέσον όμως όχι του πράγμα-τος ,αλλά το μέσον σε σχέση με εμάς τους ανθρώπους. Στα τέλεια έργα δεν είναι δυνατόν ούτε να αφαιρέσουμε ούτε να προσθέσουμε κάτι .Η μεσότητα διαφυλάσσει αυτήν την τελειότητα .
Επιστήμων { < επίσταμαι < επί + [ *στα- / *στη-] } : γνωρίζω πώς να πράξω κάτι, είμαι ικανός να πράξω κάτι ,γιγνώσκω κάτι καλώς , μετά βεβαιότητος ,είμαι έμπειρος,. Έχω αυστηρώς επιστημονική γνώση .Επιστήμη { < επίσταμαι } : η επιστημονική γνώση , το να γνωρίζει κάποιος καλά ένα πράγμα ,να έχει ακριβή γνώση αυτού, να έχει εμπειρία ,δεξιότητα. Βρίσκεται σε αντίθεση με την τέχνη ,την εμπειρία και την δόξα.
Τα ρητά ‘‘Μηδέν άγαν » , »Γνώθι σαυτόν ‘‘ και » Έγγύα παρά δ’ άτα» ήταν παραγγέλματα χαραγμένα στο αέτωμα ή μάλλον σε κίονα του Ναού του Πυθίου Απόλλωνος στους Δελφούς Στην κορυφή δε του αετώματος του ναού ή στο μέσον της ζωοφόρου δυνατόν να υπήρχε και το περίφημο Δελφικόν »Ε» { ή ‘Ει’ κατά τον Πλούταρχον }.Τούτο το γράμμα είναι άγαν αινιγματώδες και σκοτεινόν .Πολλοί δε αποπειράθηκαν ανά τους αιώνες να το αποκωδικο- ποιήσουν κατά το μάλλον ή ήττον επιτυχώς. Ουδείς όμως κατάφερε να δώσει οριστική και γενικώς αποδεκτή λύση μέχρι σήμερα.
Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Το Ελληνικό αλφάβητο », { σελ. 121-23 }.
Ε,ε [ έψιλον ] .Το πέμπτο γράμμα τού ελληνικού αλφαβήτου .Προήλθε ακροφωνικώς από το γράμμα [ he ] τού φοινικικού αλφαβήτου, κατά παράλειψη τού αρθρωτικώς ασθενούς δασέος [ h ] και με εστίαση τής φωνητικής αξίας τού γράμματος στο ακολουθούν φωνηεντικό στοιχείο [ e ] .
O διακεκριμένος και πολυγραφότατος καθηγητής γλωσσολογίας κ. Γ. Μπαμπινιώτης με το εξαιρετικόν αυτό πόνημά του περί των γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου, συν τοις άλλοις, καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα- μαζί με άλλους επιφανείς βεβαίως λεξικογράφους : ότι οι Έλληνες ‘ ‘δανείστηκαν » μεν το αλφάβητό τους από τους Φοίνικες { αρχαίο βορειοσημιτικό },που ήταν συμφωνογραφικό και »οιονεί συλλαβογραφικό» ,αυτοί δε προσέθεσαν τα φωνήεντα και το ολοκλήρωσαν. Βέβαια αναφέρει και την ενδιαφέρουσα » πολυγενετική θεωρία » της προελεύσεως του αλφαβήτου του καθηγητή D.Diringer ,δηλαδή, ότι το σημιτικό σύστημα γραφής επινοήθηκε μεν στην Συροπαλαιστίνη ,αλλά δέχτηκε και επιδράσεις από παλαιότερα συστήματα γραφής .Δεν παύει όμως αφετηρία του να θεωρείται το βορειοσημιτικόν αλφάβητον .Πέραν των όποιων επιστημονικών αντιθέτων θεωριών { που δεν είναι της παρούσης να αναφερθούν λεπτομερώς } , οσάκις προτείνεται μία οριστική λύση σε ένα χρονίζον και δυσερμήνευτον επιστημονικό πρόβλημα ,πολλάκις τούτη γεννά άλλα μεγαλύτερα ,ίσως, προβλήματα , που επιζητούν κι αυτά , ει δυνατόν, λύση. Αυτή άλλωστε είναι η δύσβατη ,έρημη και ανωφερής οδός της ερεύνης και της επιστήμης . Επί του προκειμένου , αυτή η επιστημο-νική [ και επικρατούσα ] θεωρία ,γεννά νέα ερωτήματα ,Δηλαδή , εάν οι Φοίνικες δάνεισαν το αλφάβητο στους Έλληνες ,οι ίδιοι από ποίους το δανείστηκαν και πότε ;Μήπως είναι οι ίδιοι εφευρέτες του αλφαβήτου ; Είναι δυνατόν να οριστεί ως »αλφαβητάριο » ένα σύστημα γραφής ,που του λείπουν τα φωνήεντα ; Οι Φοίνικες και ο Κάδμος ήταν αρχαίοι βορειοσημίτες ή έχουν κάποια συγγένεια με τους Έλληνες ; Ο Κάδμος εφηύρε ή μετέφερε τα ‘‘ Καδμεία ή Φοινικήια» γράμματα στην Ελλάδα ; Τα προ Κάδμου Ελληνικά φύλα είχαν συστήματα γραφής και αρίθμησης ; Γιατί ,εάν είχαν, ξέχασαν να γράφουν ,να διαβάζουν και να μετρούν μέχρι που [ deus ex machina ] εμφανίστηκε ο Κάδμος από την Φοινίκη και ξανάφερε τα γράμματα στους »αγραμμάτους » Έλληνες ; Μήπως συνέβη κάποια μεγάλη καταστροφή ,χάθηκαν ολοσχερώς ο πολιτισμός και η γραφή , χάθηκαν όλα και όλοι ,εκτός των Φοινίκων που διασώθηκαν και επωμίστηκαν το βάρος της πολιτιστικής μεταλαμπάδευσης ;
NEΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ ΗΛΙΟΥ».
H εξέλιξη του γράμματος [ Ε ] .
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ – » H Ελληνική γραφή », { σελ.198 -99 }.
ΜΑΝ.ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ : Γιατί, ύστερα από το 1200 π .Χ. και πριν από το 750 π.Χ.,ουδένα γραπτό μνημείον έχει βρεθεί ;
Είναι ακατανόητο ένας λαός που κάποτε κατέκτησε το μεγάλο πολιτιστικό αγαθόν της γραφής να το χάσει ύστερα από μία καταστροφή.
Στήλη πεντελικού μαρμάρου ,που βρέθηκε τυχαίως στην Ελευσίνα , και εκεί ,όπως φαίνεται ,αποκειμένη.
2.ΦΟΙΝΙΚΕΣ – » ΦΟΙΝΙΚΙΚΟΝ » ΑΛΦΑΒΗΤΟΝ.
Η γραφή έχει ιστορική εξέλιξη ,που χάνεται στα βάθη του χρόνου .Οι Έλληνες ήσαν εκείνοι που έδωσαν το όνομα στους Φοίνικες { Φονικούς= ερυθρός ή πορφυρός }.Τα γραπτά κείμενα των Φοινίκων είναι ελάχιστα .Η γραφική τους ύλη ήταν φθαρτή , πάπυρος .Το »αλφάβητο είναι στην ουσία »συλλαβάριο» ,διότι έχει μόνον σύμφωνα .Δεν χάραξαν ξύλινες πινακίδες ,ούτε βότσαλα, ούτε μάρμαρα ,όπως οι άλλοι αρχαίοι λαοί.. Υλικόν της γραφής τους είναι ο μεταγενέστερος πάπυρος .Παραμένει ακόμη και σήμερα αδιευκρίνιστο το τί ακριβώς έγραψαν .
ΣΤΕΦ. ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Εθνικών ».
Ο Φοίνιξ ήταν παιδί του Αγήνορος ή του Ποσειδώνος και της Λιβύης.
Η Φοινίκη του ΚάδμουΔΕΝ ήταν λοιπόν η χώρα των Σημιτών Φοινίκων ,αλλά Η ΦΟΙΝΙΚΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ, που δεν απέχει άλλωστε πολύ από τον Κάδμο ,παραπόταμο του Θυάμιδος [ Καλαμά ].
ΔΗΜ.Ε .ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗ – » Λεξικό των λαών του Αρχαίου κόσμου », { σελ. 794 }.
Ο καθ. Μ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ αντέκρουσε με πειστικά επιχειρήματα τις θεωρίες αυτές .και υποστήριξε ,ότι οι Φοίνικες του Κάδμου ήσαν ένα προελληνικό φύλο Ι.Ε.[ = αριοευρωπα’ι’κής ] καταγωγής και όχι Σημίτες .
W. DURANT – » Παγκόσμιος ιστορία του πολιτισμού » { Α’ } { σελ. 308 , 312 }. Οι Φοίνικες .
Δεν είμαστε βέβαιοι ,ότι ήσαν Σημίτες [ Ο Autran προσπάθησε να αποδείξει, ότι ήταν κλάδος του Κρητικού πολιτισμού }.Ακόμη και το όνομά τους είναι αινιγματικό. Οι Έλληνες τους ονόμασαν έτσι από την κόκκινη βαφή ,που εμπορεύονταν…Αν και η ελληνική παράδοση το επικυρώνει ,εμείς δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι,ότι οι Φοίνικες έφεραν πράγματι το αλφάβητον αυτό στην Ελλάδα.
Στις Μούσες δόθηκε από τον πατέρα τους η εφεύρεση των γραμμάτων . Φοίνικες ήσαν αυτοί που έπλευσαν μαζί με τον Κάδμο στην Ευρώπη. Γι’ αυτό οι Έλληνες ονομάζουν τα γράμματα Φοινικικά. Οι Φοίνικες ΔΕΝ ήσαν οι πρώτοι, που επινόησαν τα γράμματα ,αλλά απλώς ΑΛΛΑΞΑΝ την μορφή των γραμμάτων γι’ αυτό ονομάστηκαν »Φοινικικά ».
Όταν ο Κάδμος έφερε από την Φοινίκη τα γράμματα ,ο Λίνος πάλι ο πρώτος ,που τα εφάρμοσε στην Ελληνική γλώσσα ,έδωσε ένα όνομα σε κάθε χαρακτήρα και καθόρισε το σχήμα του. Τα γράμματα ονομάζονται »Φοινικικά» ,διότι μεταφέρθηκαν στους Έλληνες από τους Φοίνικες ,αλλά πρώτοι που χρησιμοποίησαν τους χαρακτήρες αυτούς ως απλά γράμματα ήσαν οι Πελασγοί , γι’ αυτό ονομάστηκαν και »Πελασγικά».
ΦΩΤΙΟΥ – »Λέξεων Συναγωγή ».
Φοινικήια γράμματα. Ο Σκάμων αναφέρει τον Ακταίωνα ως εφευρέτη των γραμμάτων ,ο οποίος θέλοντας να αποδώσει τιμή στην νεκρή νεαρή θυγατέρα του Φοινίκη , ονόμασε τα γράμματα »Φοινικήια » { Προφανώς έχει γίνει σύγχυση του Ακταίου ,μυθικού βασιλιά της Αττικής ,όπου η χώρα ονομάστηκε από αυτόν Ακταία [ ή Ακτή } με τον Ακταίωνα ,που ζούσε στο Πήλιο και κατασπαράχθηκε από τα σκυλιά του. Επίσης ο Ακταίος είχε μόνον μία θυγατέρα την Άγραυλον , την οποίαν νυμφεύθηκε ο αυτόχθων και διφυής Κέκροψ και απέκτησε μαζί της την Άγραυλον , την Έρσην , την Πάνδροσον και τον Ερυσίχθονα }.
Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Μεγάλη ιστορία της Ελλάδας » [ Α’ .ΙΓ’ ]
Προϊστορία και ιστορία της ελληνικής γραφής »[ απόδ. σε μονοτονικό ].
ΝΕΩΤ. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ του ΉΛΙΟΥ ‘ – » Λαοί της Ανατολής», { σελ.51, 91 }. Φιλισταίοι.
Το πρώτο ήμισυ της 2ας χιλ. σε όλο τον ελληνικό χώρο μιλούσαν μίαν αρχαϊκή Ελληνική γλώσσα συγγενής προς την ΑΡΚΑΔΙΚΗΝ [ Πελασγική ] , αλλά περισσότερο πρωτόγονη. Γνωρίζουμε πλέον ότι Κρήτες { Φιλισταίοι ,Παλαισάτι [ = πρόσφυγες , Αιγυπτ. } κ.α. εκ της Παγχαίας ] είχαν εισχωρήσει στις χώρες της Αν. Μικρασίας και Μεσοποταμίας και είχαν εκπολιτίσει τις νομάδες φυλές ,μεταξύ αυτών και τους Φοίνικες ,οι οποίοι προήλθαν από την επιμειξία των Αχαιών της Κρήτης που είχαν εγκατασταθεί στην Παλαιστίνη και των εγχωρίων αυτών φυλών….
Απ’ όσα όμως μας διδάσκει η ιστορία ,πατρίδα της εβραϊκής γλώσσας ήταν η Χαναάν { γλώσσα των Χαναναίων }.
W. DURANT – » Παγκόσμιος ιστορία του πολιτισμού » { Α’ }.{ σελ. 325-329,350 }. Η Ιουδαία.
Ο Γιαχβέ δεν ήταν ο μόνος Θεός ,που αναγνώριζαν οι Ιουδαίοι, διότι προ του Ησαΐα ,δεν θεωρούσαν των Γιαχβέ Θεόν όλων των φυλών, ούτε και όλων των Εβραίων .Οι Μωαβίτες είχαν ως Θεό τον Χεμώς , ο Βεελζεβούλ { Βάαλ- ζεβουλ }ήταν ο Θεός της πόλεως Εκρών , και ο Μελχώμ ήταν ο Θεός του Αμμωνείου ιερού .Όλοι οι Εβραίοι ,πλην των μορφωμένων , λάτρευαν ως πραγματικό Θεό ,τον δημοφιλή στην Ιουδαία Θαμμούζ .Επίσης ο λαός απέδιδε τιμές λατρείας στον Βάαλ και στον Μολώχ. Υπό τον Δαβίδ και τον Σολομώντα και την συγκέντρωση της λατρείας στην Ιερουσαλήμ ,ο Γιαχβέ έγινε ο μοναδικός Θεός των Ιουδαίων .
Με το όνομα Βάαλ (σωστότερα Βάαλ = Κύριος ) αναφέρεται θεός των σημιτικών λαών, ανάμεσα στους οποίους Φοίνικες και Σύροι, Χαναναίοι και λαοί της Μεσοποταμίας, όπως Βαβυλώνιοι. Στην »Βιβλιοθήκη » του Απολλοδώρου καταγράφεται ως Βήλος , εξ ού και ο Βήλιος Ζευς.
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος », { σελ.626 }.
Βάλος ή Βήλος = Ήλιος.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ { 16.8.2007 } : ΜΗΝΑ ΤΣΙΚΡΙΤΖΗ – » Γραφή και πολιτισμός στους Φιλισταίους ».
Από τα ευρήματα της αρχαιολογικής σκαπάνης διαφαίνεται η ανωτερότητα του πολιτισμού των Φιλισταίων από αυτόν των γειτονικών σημιτικών φυλών , οι οποίες είχαν εγκατασταθεί στους γύρω λόφους και ήσαν κατ’ εξοχήν ποιμένες και βοσκοί… H γραφή στα ευρήματα είναι αιγαιακής προέλευσης και την χαρακτήρισε ως κράμα Κυπρο-Μινωικής και Γραμμικής Α γραφής… .Oι πρώτοι Φιλισταίοι κάτοικοι του Ασκάλωνα ήξεραν να γράφουν και να διαβάζουν, σε μη σημιτική γλώσσα, που δεν έχει ακόμη αποκρυπτογραφηθεί. Ίσως να μην ήταν υπερβολικό να πούμε ότι οι επιγραφές είναι γραμμένες σε μια γραφή που η βάσης της είναι η Κυπρο-Μινωική γραφή.
ΝΙΚ. Β. ΛΙΤΣΑ – » Η Ιερή Γραφή των Ελλήνων », { σελ.254-55 }.
Το φοινικικόν αλφάβητο δεν παρήχθη από την ιερατική αιγυπτιακή γραφή ,αλλά από την κρητική γραφή, όπως και το κυπριακό αλφάβητο. Οι Κρήτες αποίκισαν την νότια Συρία – την γη Χαναάν. Αυτοί οι Κρήτες είναι οι – γνωστοί σε όλους μας- Φιλισταίοι ,οι Pulesata ,πρόγονοι των σημερινών Παλαιστινίων , που κατάγονταν από την νήσο Καφτόρ, δηλαδή την Κρήτη την χώρα του Κεφτιού, και δεν ήσαν άλλοι παρά οι Πελασγοί της Κρήτης και των νήσων του Αιγαίου Πελάγους.
Β. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ : Γύρω στο 1.500 π.Χ. εμφανίζεται στην Κύπρον ένα σύστημα γραφής διαφορετικόν από το Μινωικόν. Είναι η λεγομένη » συλλαβική κυπριακή γραφή ». Η αποκρυπτογράφησή της παρά τις επίμονες προσπάθειες δεν κατέστη ακόμη δυνατή, επειδή δεν υπάρχουν δίγλωσσα κείμενα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αιγαιακή γραφή κυπρομινωικού χαρακτήρα ,που βρέθηκε στην Ουγκαρίτ. Η ύπαρξη της συριακής αυτής ποικιλίας κυπρομινωικής συλλαβικής γραφής [ τα σημεία της θυμίζουν τις πινακίδες της Εγκωμής ] δικαιολογείται από την εγκατάσταση Κυπρίων εμπόρων στην Ουγκαρίτ , που ήταν σπουδαίον εμπορικό κέντρο της ανατολικής Μεσογείου.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ – » Ο δίσκος της Φαιστού » { σελ.151 ,153 }.
H πρώτη τυπογραφεία [ με σφραγίδες ] .Ψημένος πηλός δύο όψεων.
ΝΙΚ. ΠΛΑΤΩΝΟΣ : ΙΕΡΟΓΛΥΦΙΚΗ ΓΡΑΦΗ. Πρόκειται για ένα τελετουργικόν ιερόν αντικείμενο με ιερογλυφική γραφή ,που χρησιμοποιήθηκε μόνον κατά την πρώτη Νεοανακτορική Περίοδο [ 1.700 – 1.600 π.Χ. } .Η γλώσσα της πινακίδας δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ικανοποιητικώς ,παρά τις επίμονες προσπάθειες πολλών ερευνητών .Η υπόθεση ,ότι πρόκειται για ύμνον προς την Θεότητα ,δεν φαίνεται ολότελα άσχετη. [ 21 ] : »Το Διπλό Χτένι ».
ΑΝΤ. ΚΕΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ – » Θηβαϊκά », { σελ. 5 }.
Μπορούμε να πούμε ,ότι ο λόγος περί φοινικικής εποικήσεως και επιδράσεως στην Θήβα ,αυτός που συνάπτεται με τον μύθο του Κάδμου ,έχασε το κύρος του , ερμηνευόμενος είτε ότι προήλθε από τοπικά ή άλλα ονόματα είτε αλλιώς. Έτσι γίνεται πιθανότερο ,ότι και το όνομα του Κάδμου είναι Ελληνικό.
Το Φθογγογραφικόν ή Ακρόφωνον , το τελειότατον αυτό σύστημα, επινόησαν και εφάρμοσαν οι Έλληνες από το 1.000 π.Χ. περίπου κατά τρόπον σταθερόν ,εύληπτον και ευδίδακτον , με σχετικώς πολύ λίγα σύμβολα .Καιδώρισαν αυτό σε όλη την ανθρωπότητα ,ως κοινόν κτήμα της. Το σύστημα αυτό συν τω χρόνω αντικατέστησε το Συλλαβογραφικό σύστημα των Φοινίκων. Οι αρχαίοι διέκριναν τα προ του Αρχίνου στοιχεία του Αττικού αλφαβήτου , ονομάζοντας αυτά » Αρχαία Αττικά γράμματα » ή απλώς ‘‘ Αττικά γράμματα ». Ο Παυσανίας διακρίνει δια της λέξεως ‘‘αρχαία’‘ και τα προευκλείδεια γράμματα του Κορινθιακού αλφαβήτου και τα προευκλείδεια του Αρκαδικού [ Χαλκιδικού ] αλφαβήτου .Παραδέχονταν δε οι αρχαίοι συγγραφείς συνεχή και αδιάπτωτη την χρήση του προευκλειδείου Ελληνικού εν γένει αλφαβήτου επί εννέα σχεδόν αιώνες , δηλαδή από του 1300 π.Χ. περίπου μέχρι του 403 π. Χ .Ονόμαζε δε το Πανελλήνιον τούτον αλφάβητον << Κάδμου γραμματικήν >>.
ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝΟΣ – » Περί λέξεων ».
Αττικά γράμματα : η γραμματική των 24 στοιχείων . Ο Αρποκρατίων διδάσκει ,ότι τα τα 24 γράμματα [ Αττικά γράμματα ] ΔΕΝ είναι του Αρχαίνου ,αλλά παλαιότερα αυτού.!
16 ….τα γράμματα ονομάζονταν » γράμματα ιωνικά » ,διότι οι Ίωνες είχαν εφεύρει τις μορφές των ελληνικών γραμμάτων …
18. …ο Πυθαγόρας ήταν αυτός που, έδωσε στα γράμματα τις μορφές που έχουν τώρα και ο Προπανίδης ήταν ο πρώτος που καθιέρωσε τον σημερινό τρόπο γραφής.
35. ότι αρχικά οι αρχαίοι Έλληνες είχαν μόνο δεκαέξι γράμματα ,ήτοι: α,β,γ,δ,ε,ι,κ,λ,μ,ν,ο,π,ρ,σ,τ,υ. Ο Σιμωνίδης, ήταν ο εφευρέτης των η,ω,ξ,ψ, και πριν από αυτόν ο Παλαμήδης είχε βρει τα θ ,φ ,χ ,ζ. .Μερικοί αποδίδουν την εφεύρεση των τελευταίων γραμμάτων στον Επίχαρμον .
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος », { σελ.18-19 }.
Ο μέγας Παλαμήδης – ανύπαρκτος στα έπη του Ομήρου και σήμερα άγνωστος στους πολλούς – καταδικάστηκε κατά τον Τρωικό πόλεμο για προδοσία και λιθοβολήθηκε. ,εξ αιτίας μιας δόλιας συκοφαντίας του ζηλοφθόνου Οδυσσέως . Στον Παλαμήδη αποδίδεται η [εφ]εύρεση γραμμάτων του Ελληνικού αλφαβήτου : ζ, π ,φ ,χ. …Οι Φοίνικες , απόγονοι του Φοίνικος του Επάφου της Αργείας Ιούς ήταν εκ καταγωγής Ελληνογενείς..
ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ.
ΙΩΣΗΠΟΥ – » Κατ’ Απίωνος », [ Α’.2 ].
Oι Έλληνες είναι από τους λαούς ,που έμαθαν πολύ αργά και μετά δυσκολίας να γράφουν[ ;!;]….μάλλον αγνοούσαν την σύγχρονη χρήση των ονομάτων [ ;!; ]…Ο Όμηρος έζησε πολύ αργότερα από την εποχή των Τρωικών [;!; ] και δεν άφησε την ποίησή του γραπτώς [ ;!;] ,αλλά αυτή διασώθηκε σε άσματα [ ;!; ] ,που αργότερα καταγράφηκαν !!!;;;
3. ΟΚΑΔΜΟΣ.
Εκτός των »Ιστοριών ‘‘ [ Ε’.58 ] του Ηροδότου , όπου ο Κάδμος χαρακτηρίζεται ως Φοίνικας , στην ‘‘Θεογονία» του Ησιόδου , στην »Οδύσσειαν » του Ομήρου , στην ‘‘ Θηβα’ι’δα » [ αγνώστου συγγραφέως ] , στα »Διονυσιακά » του Νόννου , ο Κάδμος αναφέρεται ως Έλληνας ,απόγονος του Αγήνορος.
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Μετέφερεν ο Κάδμος εκ Φοινίκης στην Ελλάδα το ΠΑΛΑΙΟΝ ελληνικόν αλφάβητον εκ 16 γραμμάτων ,γι’ αυτό και ονομάζονταν τα γράμματα Φοινικήια , και αυτά αργότερα αυξήθηκαν σε 24 με την προσθήκη των 8 Ιωνικών γραμμάτων [ η, ω , θ , φ, χ, ζ, ξ , ψ }.
H. MILLER – » Ο κολοσσός του Μαρουσιού », { σελ. 153 }.
Η Κνωσσός άφησε κληρονομιά στον δυτικό κόσμο την μεγαλύτερη συνεισφορά ,που έχει γνωρίσει μέχρι τώρα ο άνθρωπος : ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ.
H. LIDDELL & R. SCOTT – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Οι Αθηναίοι παρέλαβαν από το Σαμιακόν αλφάβητον το μακρόν [ ε ] [ δηλ .Η, η ] , οι γραμματικοί έδωσαν στο βραχύ [ ε ] το όνομα ε -ψιλόν , το οποίον είναι το [ ε ] χωρίς την δασεία.
Σ. ΔΩΡΙΚΟΥ / Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ – » Το δίγαμμα [ F ] ».
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Περί του σχήματος και της σημασίας των γραμμάτων [ Ε] και [ Η ] του Ελληνικού αλφαβήτου ».
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Κρατύλος », { 393 e ,426 c }.
Τα στοιχεία ορίζουμε με ονόματα ,αλλά όχι αυτά τα ίδια τα στοιχεία ,εκτός από τέσσερα , δηλαδή το ε , το υ , το ο και το ω .Τα παλαιά χρόνια δεν χρησιμοποιούσαμε [ Η ] αλλά [ ΕΙ ]. { σ.σ. ο Ηρωδιανός [ 2ος αι. μ.Χ. ] αναφέρει τα στοιχεία αυτά με ονόματα, ,όπως και τα σημερινά { π.χ. , ε -ψιλόν ,υ- ψιλόν , ο- μικρόν , ω -μέγα }.Δεν μεταχειριζόμασταν το ήτα ,αλλά το [ ει ] τον παλαιό καιρό.
ΗΣΥΧΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».
ΕΙ = πορεύου, υπάρχεις.
ΑΘΗΝΑΙΟΥ – » Δειπνοσοφιστών », { ΙΑ’. 30}.
Παρόμοια γράφουν το [ ε ], και όταν εκφωνείται μόνο του και όταν μαζί του συνδέεται το [γ]ιώτα [= ΕΙ ] .
Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης ».
Το [ ΕΙ ].Μυστηριώδες δελφικό σύμβολο…
Η.Λ. ΤΣΑΤΣΟΜΟΙΡΟΥ – » Ιστορία γενέσεως της Ελληνικής Γλώσσης ».
Το [ Ε ] και το [ Η ] .
ΜΑΝ. ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ – » Δελφοί », { σελ.34 }
Το εν Δελφοίς [ Ε ].
ΠΑΝ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Η Ελληνική Γλώσσα , Η Πατρίδα του Πολιτισμού ».
Το Δελφικόν [ ΕΙ ].
4. ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Περί του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν », { 21.d }.
Ηράκλειτος : ‘‘ ο άναξ ,στον οποίον ανήκει το μαντείο στους Δελφούς , ούτε λέγει ούτε αποκρύπτει ,αλλά σημαίνει ‘».
NΑΤ. SPINETO – » Τα σύμβολα στην ιστορία του ανθρώπου »., { Εισαγωγή }.
Το σύμβολο.
J. E. CIRLOT – » Το λεξικό των συμβόλων, { σελ.38 }.
Ο Μ. Ελιάντε αποδίδει στο σύμβολο την αποστολή να καταργήσει τα όρια του ανθρώπου ,ώστε να ολοκληρωθεί σε πιο πλήρεις ενότητες ,κοινωνία, πολιτισμός, άπειρον. . .
Ο Απολλώνιος συμβουλεύει τους Σπαρτιάτες πώς να απαντήσουν στον βασιλιά.
<< Ο Παλαμήδης εφηύρε [ επινόησε ] τα γράμματα ,όχι μόνον για να γράφουμε ,αλλά και για να γνωρίζουμε ,όσα δεν πρέπει να γράφουμε >>. …<< ΕΥΡΗΜΑ ΠΑΛΑΜΗΔΙΟΝ >>.
Ν.POUSSIN – » Bacchanalian Revel » { 1633 }, London , The National Gallery.
Β ‘ . ΜΕΡΟΣ.
Νυκτερινόν οδοιπορικό στον μαγικόν κόσμον των πηγών.
1.Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΑΠΟΔΑ 2.ΒΑΙΤΥΛΟΙ 3.Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΘΕΟΣ 4. Περί των ΙΩΝΩΝ ή ΙΑΟΝΩΝ και ΙΑΝΟΥ 5. Περί του ΙΑΩ 6. Περί του ΙΑΚΧΟΥ 7. Περί ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΕΙΡΑΦΙΩΤΗ 8. ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΚΥΒΕΛΗ 9.ΟΙ ΑΓΥΡΤΕΣ 10. ΔΙΟΝΥΣΟΣ και ΙΑΒΕ 11.Ο ΤΡΙΟΥΧΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΣ 12. Η ΘΕΙΑ ΜΑΝΙΑ 13. ΤΕΛΕΣΤΙΚΗ – ΔΙΟΝΥΣΟΣ 14.TO ΤΡΙΓΩΝΟΝ 15. ΔΕΛΤΑ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟΝ 16. TETΡΑΩΤΟΝ και ΤΕΤΡΑΓΡΑΜΜΑΤΟΝ 17.Ο ΩΝ και ο ΙΕΟΒΑ 18.Ο ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΜΩΥΣΗΣ 19. Υπήρξαν στο παρελθόν επαφές μεταξύ Σπαρτιατών και Εβραίων ; 20. O MΥΣ 21.ΟΙ ΦΑΛΙΣΚΟΙ 22. ΚΕΚΡΩΨ 23.Η πραγματεία του Πλουτάρχου περί του εν Δελφοίς Ε ήταν ένα προχριστιανικόν κείμενον ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Χαρμίδης », { 164 d-e }.
Το ει είναι χαιρετισμός του Θεού και σημαίνει »να είσαι σώφρων».
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Χαρμίδης ».
ΕΙ = έτσι ο Θεός προσαγορεύει τους εισερχομένους [ σοφιστική ερμηνεία του Κριτία ].
ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν ερμηνευτικόν ».
ΕΙ { < ειμί και είμι } = ει [ ίθι.] πορεύου .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Περί του ΕΙ του εν Δελφοίς »,{ εισαγωγή }.
Οι πιθανές ερμηνείες του συμβόλου [ ΕΙ ] ,σύμφωνα με τον Πλούταρχον, είναι επτά [7].
Ε : τούτο αποτελεί προσφώνηση προς τον Θεόν δια της οποίας εκδηλώνουμε την πεποίθησή μας ότι είναι υπαρκτός ,ενιαίος και αδιαίρετος.
Στατήρας. { 4ος αι. π. Χ.}. ΔΕΛΦΙΚΗ ΑΜΦΙΚΤΙΩΝΙΑ . Β’ πλευρά : Ο Απόλλων καθισμένος σε μια στρογγυλή πέτρα που δηλώνει το μέσον της Γης { Ομφαλός }.
Τας θύρας κλείσατε , τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι.
1.Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΑΠΟΔΑ !
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ ».
Ο ιατροφιλόσοφος Στεφ. Καραθεοδωρή { πατέρας του μεγάλου μαθηματικού Κων .Καραθεοδωρή } στην μελέτη του »περί του ‘ΕΙ’ του εν Δελφοίς », βρίσκοντας τις ερμηνείες του Πλουτάρχου ανεπαρκείς, διατυπώνει δική του πρωτό-τυπη ερμηνεία , κατά την οποίαν τούτο το ΕΙ δεν είναι καν ελληνική λέξη , αλλά εβραϊκή , μεταμφιεσμένη με τους ελληνικούς χαρακτήρες του αλφαβήτου. Δηλαδή το ‘ΕΙ‘ αυτό είναι απλή μεταγραφή στα ελληνικά της εβραϊκής λέξεως με δύο σύμφωνα JH { J= jod + Η = Ηε } . Από τα σύμφωνα αυτά το μεν [ Ι ] είναι μεταγραφή του jod ,το δε [ Ε ] είναι μεταγραφή του [ Ηε ].Ακολούθως η ορθή ανάγνωση του» ΕΙ» δεν πρέπει να γίνεται από τα αριστερά προς τα δεξιά , αλλά από τα δεξιά προς τα αριστερά, όπως διαβάζουν μέχρι σήμερα οι ανατολικοί λαοί { δηλ. το ΕΙ διαβάζεται ΙΕ } . Το δε JH [ =JAh ] ή ΕΙ ή ΙΕ ή ΙΑ είναι μία από τις συντομότερες ονομασίες του Θεού ,από τους Εβραίους , η οποία προήλθε εκ συντμήσεως του ιερού , ανεκφράστου και αρρήτουτετραγραμμάτου ονόματος τού ΘεούJHWH [ προφ. jeHoWaH ή jahwe , Ιεχωβά ,Ιεοβά , Ιαβέ , Γιαχβέ ,Ιαχού ,Ιαώ } . Επίσης συμπεραίνει ,ότι τον ναόν του Απόλλωνος στους Δελφούς έκτισαν οι Ιουδαίοι,που είχαν μεταναστεύσει στην Ελλάδα σε αρχαιοτάτους χρόνους και ανάθεσαν την επι–γραφή αυτή στον ναό ή οι »επήλυδες» Πελασγοί [; ! ] .Από τους Ιουδαίους , οι γείτονες και συγγενείς τους Φοίνικες, υπέ-κλεψαν αυτήν την ονομασίαν του Θεού ή οι αρχαίοι κάτοικοι της Ελλάδας ,οι »επήλυδες» Πελασγοί [ στους οποίους είχαν παραμείνει κάποια λείψανα του μονοθεϊσμού ] αφιέρωσαν »τω Αγνώστω Θεώ » αυτό το ΕΙ ή ΙΕ ή ΙΑ ,που είναι το όνομα του Αληθινού Θεού. Το πόνημα αυτό, αφενός είναι αρκετά εμβριθές από πλήθος παραδειγμάτων , παραπομπών και ερμηνειών ,αφετέρου η έρευνα λόγω των συνεχών επαναλήψεων ,παλινδρομήσεων και των κωλυμάτων λόγω της δυσερμήνευτης εβραϊκής γλώσσας [ εξ αιτίας της απουσίας φωνηέντων ] φτάνει πολλές φορές σε αδιέξοδο. Γι ‘ αυτόν τον λόγω θα γίνει προσπάθεια να φωτιστούν ,κατά το δυνατόν, μερικές μόνον πτυχές της »σκοτεινής » αυτής πραγματείας .
» Επί τα λαιά » = γραφή από δεξιά προς τα αριστερά [ λαιά ] . Ήταν ο αρχαιότατος τρόπος γραφής των Ελλήνων της Κύπρου , της Θήρας και της Λακωνίας .
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ ». [ 7 ].
Το ΕΙ στην αρχαία γραφή ισοδυναμεί με εβραϊκά ή και σε αρχαία Σαμαρειτικά γράμματα [ σχ. 1 ] και όσον αφορά την γραμματική ταξινόμηση όσον και την αριθμητική.. Γι’ αυτό πάντως το όνομα του αληθινού Θεού ,όπως αναφέρεται στην θεία Γραφή , αν μεταγραφόταν με αρχαία Ελληνικά γράμματα ,θα μπορούσε να γραφεί ως ΕΙ , χωρίς καθόλου να αντιβαίνει την παλίνορσον [ τίναγμα προς τα πίσω ] διεύθυνση του Ε, όπως φαίνεται στο νόμισμα των Ερεσίων [σχ.2].
ΝΙΚ. Β. ΛΙΤΣΑ – » Η Ιερή Γραφή των Ελλήνων », { σελ.257-258, 260 }.
Συμφωνικές γραφές { εβραϊκή και σαμαρειτική } . Το γράμμα Ε.
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ ».[ 8 ] .
Άγνωστος Θεός – Αργός λίθος .
Ο ναός των Δελφών ήταν ανέκαθεν αφιερωμένος στον Άγνωστον Θεόν [»τω Αγνώστω Θεώ »] ,γι’ αυτό και άλλαξε πολλές φορές το όνομα του ναούχου Θεού .Πρώτα ανήκε στον Ποσειδώνα ,έπειτα στον Κρόνον ,έπειτα στην Γην , μετά στην Θέμιδα και τέλος στον Απόλλωνα ,που ετέλεσε ιερόν το μαντείον ,στο οποίον μετείχε και ο Διόνυσος. Αλλά ουδένα είκασμα ή είδωλον του ναούχου Θεού ανευρέθη αρχικά ,αλλά μόνον ένας απλός αργός λίθος. Ο ιερός Κλήμης λέγει ,ότι το άγαλμα του Απόλλωνος στους Δελφούς ,κίονας είναι ..Η επιγραφή ΕΙ και αρχαιοτάτη είναι και όπως λέγεται ανάθημα όλων των σοφών μαζί στον αληθινό Θεόν .Όμως αυτή η θεία ιδέα του αγνώστου Θεού αποπνίγηκε συν τω χρόνω μέσα στις εθνικές [ ελληνικές ] εικονικές υποτυπώσεις της Θεότητας ,διεσώθη όμως στην Αθήνα ,όπου υπήρχε βωμός »τω Αγνώστω Θεώ » , από κει μάλιστα ξεκίνησε και το κήρυγμά του ο μακάριος Παύλος.. Το χάλκινον ΕΙ , το αρχαιότερο , ήταν ανάθημα των Αθηναίων ,Ιώνων ή Ιαόων ,απογόνων Ίωνος ή Ιάωνος .Πραγματικά ,ο ΕΙ είναι άγνωστος ,επειδή δεν είναι κυριώνυμον ,αλλά δηλώνεται με το ΑΥΤΟΣ ή με το αντωνυμικόν Ε .
Ο στεφανωμένος με κισσό στύλος του Ευ’ί’ου Θεού.. Πριν βρεθούν οι ακριβείς αναλογίες των αγαλμάτων ,οι παλαιοί έστηναν κίονες και τους λάτρευαν ως αφιδρύματα [ = αγάλματα ] του Θεού.
ΗΣΥΧΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».
ΕΥΑΣ = Διόνυσος.
ΠΑΥΣΑΝΙΑ – » Αχαϊκά », { 22}.
Στις Φαρές στο άγαλμα του Ερμού υπάρχουν τετράγωνοι λίθοι [ 30 ] μάλιστα στον αριθμόν. Αυτούς τους [ λίθους ] οι κάτοικοι των Φαρών τους σέβονται . Παλαιότερα συνέβαινε το ίδιο , τότε που οι Έλληνες απέδιδαν τιμές σε αργούς [= ακατέργαστους ] λίθους αντί για αγάλματα.
2.ΒΑΙΤΥΛΟΙ.
Ονομάζονταν από τους αρχαίους λίθοι κωνικοί ή σφηνοειδείς ,που ήσαν ιδρυμένοι συνήθων κοντά σε ναούς τους οποίους και λάτρευαν ως θεία σύμβολα που έπεσαν από τον ουρανό. Είναι προφανές ,ότι τα βαιτύλια ήσαν μετεωρόλιθοι στους οποίους οι αρχαίοι απέδιδαν λατρείαν ,επειδή προέρχονταν από τον ουρανό. Πολλά βαιτύλια έφεραν χαραγμένες επιγραφές και παραστάσεις.
Στο Γύθειον υπάρχει ο » αργός λίθος » ,πάνω στον οποίο λένε ,ότι κάθισε ο Ορέστης [ όταν μετά τον θάνατον της μητέρας του κατέβηκε στην Λακωνία ] και θεραπεύτηκε από την μανία του { λίθος καταπαύστης }.Ο λίθος ονομάζεται και Δίας Καππώτας ,διότι θεωρήθηκε ότι κατέπεσε από τον ουρανό.
ΑΛΕΞ. Ρ. ΡΑΓΚΑΒΗ – » Ιστορία της Αρχαίας Καλλιτεχνίας Β’ » , { σελ.317 -18 }.
Συροφοίνικες και Ισραηλίται. Πλαστική. Βαίτυλοι.
ΣΤΑΝΛΕ’Ι’ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ — » 2001 : Η Οδύσσεια του διαστήματος », { 1968 }.
Μ. ΒΕΡΕΤΤΑ – » Η ύποπτη »επίσκεψη » του Αποστόλου Παύλου στην Αθήνα », { σελ. 12-17 }.
ΠΑΥΛΟΣ { είναι ρωμα’ι’ικόν όνομα . Σαούλ είναι το εβραϊκόν }. Πράξεις Αποστόλων ,[ ΧΧΙΙ,3 ].
1. Ο Άρειος πάγος δεν είναι πλατεία ,αλλά βραχώδες και σχετικά απόκρημνο ύψωμα. Συνεπώς κάποιος στέκεται πάνω στον Άρειο Πάγο και όχι ‘‘εν μέσω» του Αρείου Πάγου 2. Επίσης ο Άρειος Πάγος δεν ήταν τόπος συγκεντρώσεως ανθρώπων για συζητήσεις ,αλλά ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΝ 3. Βωμός »τω Αγνώστω Θεώ » δεν υπήρχε . Βωμοί »των Αγνώστων Θεών » υπήρχαν ,οι οποίοι δεν ήσαν ατομικοί αλλά πάντοτε συλλογικοί ,όπως τα »κοινά ιερά». Άρα βωμοί »‘τοις Αγνώστοις θεοίς’‘.
ΗΡΟΔΟΤΟΥ – » Ιστορίαι ».ΕΥΤΕΡΠΗ. [52 ].
Σε όλες τους τις θυσίες οι Πελασγοί προσεύχονταν στους Θεούς, χωρίς όμως να προφέρουν για κανέναν τους όνομα ή επωνυμία.
Λίγο πιο πέρα ναός του Δία και βωμοί αφιερωμένοι στους λεγόμενους Άγνωστους θεούς … στο κοινό ιερό των θεών στην Αθήνα…κοινό ιερό για όλους τους θεούς.
ΕΡΑΣΜΟΥ – Μωρίας εγκώμιον »,{ σελ. 145 }.
» Ψαρεύουν από ‘δω κι απ’ εκεί τέσσερις – πέντε λέξεις».
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ – » Η θρησκευτική ζωή στο τέλος των Αρχαϊκών χρόνων », { σελ. 86 }.
ΝΙΚ. ΠΑΠΑΧΑΤΖΗ : Στην Ελλάδα δεν δημιουργήθηκε ποτέ ιερατείο με Θεοκρατικό χαρακτήρα .Η μισαλλοδοξία δεν έχει θέση σε θρησκείες ,που τιμούν πολλούς Θεούς, ενώ είναι συνηθισμένη στις Μονοθεϊστικές..
4.Περί των ΙΩΝΩΝ ή ΙΑΟΝΩΝ και ΙΑΝΟΥ .
Οι Ίωνες και Ιάονες λέγονται από του Ίωνος ή Ιάωνος υιού του Απόλλωνος και της Κρεούσης θυγατέρας του Ερεχθέως βασιλιά των Αθηνών. Η Κρέουσα, θυγατέρα του Ερεχθέως απέκτησε έναν υιόν από τον Απόλλωνα, τον οποίον είχε εκθέσει μέσα σε ένα καλάθι στην Ακρόπολη ,στο μέρος που βιάστηκε από τον Θεόν. Ο Απόλλων παρακάλεσε τον Ερμή να μεταφέρει το νεογνό στους Δελφούς, όπου το βρήκε και το ανέθρεψε η Πυθία. Όταν μεγάλωσε ,οι Δελφοί τον όρισαν χρυσοφύλακα και ταμία του Μαντείου. Επειδή δεν μπορούσαν να αποκτήσουν παιδιά ,ο Ξούθος με την Κρέουσα, κατέφυγαν στους Δελφούς για να ζητήσουν χρησμό. Στον ναόν του Απόλλωνος όμως υπηρετούσε [ δίχως να γνωρίζει ,ότι αυτός είναι ο πατέρας του ] ως » άγνωστος ιερατεύων » ο υιός της Κρεούσης .Εξερχόμενος από τον ναόν [ ιόντα ] ο Ξούθος και αφού έλαβε μαντεία για την ατεκνία του συναντά τον Ίωνα , τον οποίον προσφωνεί υιόν του και ονομάζεται Ίων ή Ιάων .Διότι ,σύμφωνα με την μαντεία του Φοίβου, υιός του είναι, αυτός που θα συναντήσει πρώτον κατά την έξοδόν του από τον ναό. Η παραγωγή του ΙΩΝ μάλλον δεν παράγεται από το ίημι ,αλλά εκ του ΙΑ ,του κρυφά λατρευομένου ,αγνώστου Θεού , του οποίου [ ο Ίων ] ήταν λειτουργός στον ναό .Από κει πρέπει να μετονομάστηκε ΙΑΩΝ , από αυτό και το δοξασμένο μετέπειτα όνομα των ΙΑΟΝΩΝ ή ΙΩΝΩΝ. Η ιδέα αυτή ρίχνει φως στον πυκνό γνόφο γύρω από τα Ελληνικά μυστήρια .Διότι παράγωγα του ΙΑΩ είναι και το Ιάων και το Ιανός και ο παΙΑΝ .Έτσι εξηγείται και ο θειασμός ΙΕ και ΙΗ ΠΑΙΑΝ.
5.Περί του ΙΑΩ
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ ». { 22-23 }.
Το ΕΙ με ανατολική προφορά λεγόταν ΙΑΩ ,στα ελληνικά προσαρμοσμένο ΙΑ,Ω ,και κάτω από αυτό το όνομα μυούνταν την Ενότητα της Θείας Φύσεως του Θεού ή του αληθινού Θεού στα Μυστήρια. .
ΣΤ‘. Το μυστικό νόημα της Ιουδαϊκής σκηνής και του εξοπλισμού της [ 16-21 ].
Στο παραπέτασμα πάλι της εισόδου στα Άγια των Αγίων { της Ιουδαϊκής σκηνής } ,υπάρχουν εκεί τέσσερις κίονες , μήνυμα [ σημάδι ] της τετράδας των παλαιών διαθηκών και το µυστικόν τετραγράµµατον όνομα, .Αλλά και κατά τους Έλληνες , το όνομα Θεός περιέχει τέσσερα γράμματα .
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Το [ ι ] ευκόλως εναλλάσσεται μετά του [ ει ] : είλω= ίλλω / είλη =ίλη . Το [ ι ] εναλλάσσεται ενίοτε προς το [ ε ] : εστία= ιστίη . Ίακχος [ < ιάχω ] =1] , μυστηριακόν όνομα του Βάκχου ,ως Θεού των κραυγών και της κραιπάλης 2]. Βακχικός [ οργιαστικός ] αλαλαγμός. Ιακχάζω.
ΣΤΕΦ. ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Εθνικών ».
Ιάων και Ιήων. Και ρήμα ιαονίζω , αφ’ ου το ιαονιστί επίρρημα .Εκ δε του Οάων το Ίαν .Λέγεται και θηλυκώς Ιάς και Ιαονίς.
HΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».
Ίακχοςο Διόνυσος ……..ή ονομασία μίας ημέρας των Μυστηρίων , κατά την οποία εξάγουν [ = βγάζουν έξω ] τον Ίακχον ή ωδή την οποίαν έψαλαν οι μυημένοι ή ήρωας του οποίου υπάρχει ναός και άγαλμα στην Αττική. Μερικοί δε έλεγαν έτσι και τον ίδιον τον Διόνυσον.
ΑΘ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία ».{ ΙΤΑΛΙΩΤΙΣ ],[ σελ.449 ,453 ]. Περί Ιανού.
Ο Ιανός ,ο αρχαιότατος βασιλιάς της Ιταλίας ,ήταν Έλληνας το γένος και υιός του Απόλλωνος και της Κρεούσης…Η ιστορία θέλει τον Ιανόν , τον οποίον γράφει και ο Πλούταρχος , Έλληνα από την Περραιβία , ο οποίος πέρασε στην Ιταλία εκατόν πενήντα χρόνια πριν από τον Αινεία ,κατά το 2625 από κτίσεως κόσμου …
ΔΗΜ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗ – » Λεξικό των Αρχαίων Ελληνικών και Περιελλαδικών φύλων ».ΙΩΝΕΣ.
Οι δε Παρνασσίοι ,αφού ήρθαν σε συνάντηση με τον Απόλλωνα, του κατήγγειλαν έναν άλλον χαλεπόν [κακόν] άνθρωπον, τον Πύθωνα, που τον έλεγαν και Δράκοντα .Ο Απόλλωνας τον κατατόξευσε με τα βέλη του και εκείνοι φώναζαν ΙΕ ΠΑΙΑΝ ,για να τον ενθαρρύνουν Από αυτό βγήκε ο παιανισμός, που παρέμεινε μέχρι τις ημέρες μας ΙΕ ΠΑΙΑΝ = ιαχή προς τον Απόλλωνα ως ευχαριστία για την λύτρωση από κάποιο κακό. Σκηνή = αντίσκηνο, καλύβα.
Τον Διόνυσον , ως αρχηγέτη των μυστηρίων ,τον ονόμαζαν Ίακχον { ως σημαίνοντα δηλαδή, την χαρά, την βοή χαράς ,εκστάσεως και θαυμασμού εκ του επιφωνήματος ιώ ,ιώ ,ιά, ιά, από την ιαχή [ Ίακχος }.
7. Περί ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΕΙΡΑΦΙΩΤΗ.
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ ».[ 13 ].
<< Από τις προηγηθείσες λοιπόν σκέψεις πείθομαι και πιστεύω χωρίς δισταγμό , ότι το εν Δελφοίς ΕΙ είναι ταυτόσημο με το Εβρα’ι’κόν ΙΕ ,που σημαίνει το όνομα του αληθινού Θεού , τον οποίον προσκυνούμε , και σ’ αυτόν μου φαίνεται ανέκαθεν ήταν αφιερωμένος ο εκεί ναός , ίσως πριν από τον Μωυσήν. Ότι δε το ΕΙ αποδιδόταν στον Διόνυσον ,ως σε Θεόν ,γίνεται φανερόν και από το επώνυμον ΕΙΡΑΦΙΩΤΗΣ . Αυτό ακριβώς [ το επώνυμο ] αναφέρουν και οι αρχαίοι και οι νέοι κριτικοί και λεξικογράφοι για τον Διόνυσον ,αλλά με γελοία παραγωγή της λέξεως ΕΙΡΑΦΙΩΤΗΣ. Όπως ο Ευστάθιος [ εκ του» ερράφθαι εν τω μηρώ του Διός’‘ } ή ‘‘ παρά του Έριν φαίνειν » , επειδή η οινοποσία γίνεται αιτία διενέξεων κ.τ.λ. Διότι εδώ το ΕΙ είναι θειασμός [ ενθου-σιασμός ] ,ή επιφώνημα του Θεού .Το δε ΡΑΦΙΩΤ σημαίνει στα Εβρα’ι’κά υγείαν ή ρώσιν [ ενδυνάμωση ] . Ώστε όλη η λέξη διαβάζεται ως» ΙαΧου Ραφιώτ » ,και μεταφράζεται << ω, Θεέ ,υγείαν ». Το ότι η Εβρα’ι’κή λέξη ΡΑΦΑ ή ΡΑΠΑ , που σημαίνει υγείαν ,ήταν ανέκαθεν γνωστή στην Ελλάδα δια του συμβόλου Ράπανον ή Ράφανον γίνεται πρόδηλον από την παροιμία» γερός σαν το ρεπάνι » ,δηλαδή πραγματικά υγιής. >>
Σύμφωνα με τον Ευριπίδη ,υπάρχει στενή σύνδεση των οργίων [ ιερών τελετών ] του Διονύσου [ Σαβαζίου ή Βάκχου ] με αυτά της Κυβέλης .Η λατρεία της, που εισήχθη στην Ελλάδα από την Μικρά Ασία τον 5ον.αι.π.Χ., περιλάμβανε χορούς με συνοδεία μουσικών οργάνων και νυκτερινή ορειβασία.
Ο Κάδμος ,αφού μυήθηκε στα μυστήρια της Σαμοθράκης , νυμφεύεται την θυγατέρα του Διός και της Ηλέκτρας Αρμονία , αδελφή του Ιασίωνος … Η Ηλέκτρα αποκάλυψε τα μυστήρια της Μεγάλης Μητέρας των Θεών .Ο Ιασίων ,μυημένος από τον πατέρα του [ Δία ] στα μυστήρια ,αφού νυμφεύτηκε την Κυβέλη γέννησε τον Κορύβαντα.
P . DECHARME – » Μυθολογία της Αρχαίας Ελλάδος », { ΙΙΙ . Θεότητες της Γης ,σελ. 355 }.
Γαία και Ρέα- Κυβέλη { Μητέρα των Θεών }.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » `Υπέρ Κτησιφώντος Περί του στεφάνου » , [ 259-260 ].
Ο Δημοσθένης κατηγορεί τον ρήτορα Αισχίνη και την μητέρα του για συμμετοχή σε λατρεία. , της οποίας ιέρεια ήταν η Γλαυκοθέα και μάλλον πρόκειται για κάποιου είδους συγκερασμό Διονυσιακής και Χθόνιας λατρείας Ένα μίγμα από διάφορες μυστηριακές τελετουργίες με πολλά κοινά σύμβολα ,όπως : ο όφις παρείας { αφιερωμένο στον Ασκληπιόν και στον Διόνυσο Ζαγρέα] , μάραθος ,λεύκα , επιφωνήματα [ λατρεία Διονύσου και Φρυγικής θεάς Κυβέλης ,όπου Άττης είναι ο αγαπημένος της Θεάς ] κ.τ.λ.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » `Υπέρ Κτησιφώντος Περί του στεφάνου » .
Σχόλια από τον Γ. Σοφοκλέους στο : << -τη μητρί τελούση …>> , << τας βίβλους …>>.
Από τις Θρακικές τελετές , τα Κοτύττια και τα Βενδίδεια , προέρχονται τα Ορφικά Μυστήρια….διότι αυτά ομοιάζουν με τα Φρυγικά.Αυτό δεν είναι απίθανο, αφού οι Φρύγες είναι άποικοι Θρακώνκαι έτσι τα ιερά τους μεταφέρθηκαν από εκεί.
Κουροτρόφος. » Πήλινον ειδώλιον από την ακρόπολη του Σέσκλου [ Θεσσαλία ] . Η ένθρονη – για πρώτη φορά-γυναικεία μορφή [ λείπει το κεφάλι ] με το βρέφος [ αγκαλιά] είναι από τα πιο σημαντικά νεολιθικά ειδώλια ».
9.ΟΙ ΑΓΥΡΤΕΣ.
Γ. ΛΑΜΨΑ – » Λεξικόν του Αρχαίου κόσμου ».
Οι πρώτοι αγύρτες ήσαν ιερείς περιπλανώμενοι ,που μάζευαν χρήματα για την λατρεία των Θεών. Το μητραγύρτης αναφερόταν σε ιερέα της ‘‘Μεγάλης Μητέρας » [ των Θεών ] Κυβέλης.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία »,[ Β’ ], { 364 b }.
O Γλαύκων και ο Σωκράτης συνομιλούν περί δικαιοσύνης και αδικίας. Όταν υπάρχει η λανθασμένη πεποίθηση ,ότι τάχα οι Θεοί σε πολλούς αγαθούς μοίρασαν δυστυχία και κακόν βίον ,ενώ στους κακούς τα αντίθετα .Τότε επεμβαίνουν οι» μεσολαβητές» : αγύρτες και μάντεις.!
Την αγυρτεία αυτή καταδίκασε αιώνες αργότερα και ο Λούθηρος .Ήταν τα λεγόμενα συγχωροχάρτια , με τα οποία μπορούσε να εξαγοράσει κάποιος την Θεία Χάρη ,ώστε να εξιλεωθεί ,όχι μόνον αυτός από τις δικές του αμαρτίες αλλά να βοηθήσει και προσφιλή του πρόσωπα να σωθούν από το Καθαρτήριον της Κολάσεως !!! Όλα αυτά, βεβαίως, με το …αζημώτον !!!
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { 379 b-c , 380 b-c }.
Ο Θεός δεν είναι αιτία των πάντων ,αλλά μόνον των αγαθών. Για τις συμφορές μας αλλού πρέπει να αναζητούμε την αιτίαν ,και όχι στον Θεόν.
Αρχαίον ελληνικό ψηφιδωτό , που βρίσκεται στην ‘‘Οικία Διονύσου » { Πάφος Κύπρου }.
Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ .
10. ΔΙΟΝΥΣΟΣ και ΙΑΒΕ.
ΠΑΝ. ΛΕΚΑΤΣΑ – » Διόνυσος », { σελ. 204-5 }.
Ο λόγος των ταυτισμών του Ιαβέ με τον Διόνυσον είναι η αέναη σύγχυση των ονομάτων Σαβαώθ και Σαβάζιος , καθώς το ‘Κύριος‘ είναι και τίτλος του Ιαβέ και του Σαβαζίου.
Η παράδοση του Διονύσου ήταν πανάρχαια Ελληνική και πρόδιδε εποχή κατά την οποίαν ,οι υποτιθέμενοι ως παλαιότεροι των Ελλήνων, Λαοί της Ανατολής ,δεν είχαν εμφανιστεί ακόμη στο προσκήνιο της ιστορίας ,ως Λαοί συγκροτημένοι και με αξιώσεις πνευματικών εκδηλώσεων ,όπως αυτών, που είχαν παρουσιάσει οι πανάρχαιοι Έλληνες ,οι Ορφικοί, οι δημιουργοί και θιασώτες των εορτών του Διονύσου … Στον Διόνυσο αποδίδονται 422 ονόματα... Σαβάζιος λεγόταν ο Διόνυσος στην Φρυγία.
ΑΘΑΝ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία », [ Β’ ] .Περί των Ολυμπίων Θεών ,{ σελ. 160 ,163-65 }.
Περί του Διονύσου. Λέγεται ,ότι ο Ορφεύς εννοεί τον Διόνυσον , Ήλιον , Φάνητα , Δία , Ηρικεπαίον , Έρωτα ίδιον [ Θεόν ] , αναφέροντας σε αυτόν τις ενέργειες του Ηλίου ,Διός ,και Έρωτος .Όλες αυτές οι ενέργειες ήσαν του Ηλίου ,και ο Διόνυσος αλληγορείται στον ήλιον….
ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ – » Διόνυσος ».
Ο Πάσχων Θεός. Υποφέρει ,πεθαίνει και ξαναγεννιέται σαν το αμπέλι.. »Εγώ ειμί η άμπελος ».
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ». Προσωνύμια του Διονύσου .
Βάκχος, Βασσαρεύς, Ειραφιώτης ,Ελελεύς ,Ελευθέριος ή Ελευθερεύς ή Ελεύθερος ,,Ζαγρεύς ,Θεός ,Θυρσοφόρος , Ίακχος , Ιατρός ,Ιήιος ή Ιήως , Κύριος, Κτίστης Κερασφόρος , Κισσεύς ,Παντοδυνάστης [ = Παντοκράτωρ ] ,Σαβάζιος , Σαώτης ή Σωτήρ, Σεβαστός , Σείριος ,Σητάνιος ή Σατάνιος ,Στυλίας ή Στύλος.
12. Η ΘΕΙΑ ΜΑΝΙΑ.
Η μανία χωρίζεται σε δύο μέρη : a].σε αυτήν που οφείλεται σε νοσήματαb }.στην θεία [ θεία εξαλλαγή ].Η Θεία Μανία χωρίζεται σε : Μαντικήν – Τελεστικήν – Ποιητικήν – Ερωτικήν επίπνοιαν [ έμπνευση ] . Σε κάθε μία από αυτές αντιστοιχεί και μία θεότητα.: Απόλλων -Διόνυσος – Μούσες – Αφροδίτη .Ο Διόνυσος είναι ο Έφορος [ Επόπτης ] της γενέσεως του Θεάτρου και του Τελεστηρίου της Ελευσίνος .Διότι τελεί , φέρει σε τέλος και με τέλειον τρόπον διά της Τελεστικής την κάθαρση ,λύνοντας τα παρόντα κακά με την λατρείαν του Θείου έως την αναγωγή της ψυχής .Ο Ηρακλής αποκαθαρμένος διά της Τελεστικής αποκαταστάθηκε.
13. ΤΕΛΕΣΤΙΚΗ – ΔΙΟΝΥΣΟΣ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδρος », { 265 a-b }.
Η θεία μανία χωρίζεται σε τέσσερα μέρη και σε κάθε μέρος αντιστοιχεί και ένας Θεός βάσει της επίπνοιας [ εμπνεύσεως ] : Μαντική { Απόλλων } – Τελεστική { Διόνυσος } – Ποιητική { Μούσες } – Ερωτική { Αφροδίτη }.
14.TO ΤΡΙΓΩΝΟΝ.
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ », { 7 } .
Τέτοια επιγραφή [ ΕΙ ] δεν βρίσκεται σε κανένα από τους Ελληνικούς ναούς. Το ΕΙ πιθανώς υπήρχε στον ναόν του Σολομώντος και στις σημερινές εβραϊκές συναγωγές επιτρέπεται .Ακόμη και οι εσπέριοι χριστιανοί διώκοντες την περιττότητα του κόσμου , στους θείους ναούς , επιγράφον σε τρίγωνον τα δύο αυτά εβραϊκά στοιχεία ή αυτό το τετραγράμματον.
Υπεράνω της μυστικής τραπέζης ζωγραφείται »μέγας οφθαλμός εν τριγώνω‘‘ μετά της επιγραφής » Ο Ων ».
[ ΑΡΙΣΤΕΡΆ ] : ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ : Καθεδρικός Ορθόδοξος Χριστιανικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου ,με τον χαρακτηριστικόν οφθαλμό μέσα σε τρίγωνον και εντός ημικυκλικού χρυσού φόντου στο υπέρθυρον του τέμπλου { 1842 -62 }. [ ΔΕΞΙΑ ] : ΘΕΟΔ. ΠΟΥΛΑΚΗ – » Θεοτόκος Βρεφοκρατούσα » . » O Ω Ν » είναι γραμμένο στο φωτοστέφανο , στις τρείς δέσμες φωτός ή στις τρεις γωνίες ενός νοητού τριγώνου [ 1670 ] . Ναός Θεομήτορος .Κασσωπίτρας ,Κέρκυρα .
ΠΡΟΚΛΟΥ – » Περί της καθ’ Έλληνας ιερατικής τέχνης », { De sacrificio et magia }, [ 149,20 ].
O ηλίτης λίθον ,που μιμείται τις ηλιακές ακτίνες ,τον αποκαλούμε οφθαλμόν του Βήλου, ενώ πρέπει να τον λέμε οφθαλμόν του ηλίου.{ αFέλιος ,αέλιος / ηέλιος ,άλιος =Ήλιος ,Βήλος [= ουρανός ] -»Ησύχιος .
Ο Φιλόλαος είχε αφιερώσει την γωνία του τριγώνου σε κάποιους Θεούς και την γωνία του τετραγώνου σε άλλους. Υπάρχουν τριών ειδών γωνίες : α}. οι από κυκλικές γραμμές β}. οι ευθύγραμμες γ}. οι μικτές.
Από τα τρίπλευρα σχήματα , ορθογώνιον τρίγωνον ,είναι είναι εκείνο που έχει μία ορθή γωνία ,αμβλυγώνιον ,εκείνο που έχει μία αμβλεία γωνία , οξυγώνιον εκείνο που έχει και τις τρείς γωνίες οξείες.
Από τα τρίπλευρα σχήματα ισόπλευρον τρίγωνον είναι εκείνο ,που έχει τρείς ίσες πλευρές ,ισοσκελές ,εκείνο που έχει ίσες μόνον τις δύο πλευρές , σκαληνόν ,εκείνο που έχει και τις τρείς πλευρές άνισες .
ΤΟ ΤΕΤΡΑΠΛΕΥΡΟΝ ΤΡΙΓΩΝΟΝ.
Όποιο σχήμα έχει τρεις γωνίες δεν σημαίνει ,ότι είναι τρίπλευροι. Διότι μπορεί να είναι και τετράπλευρον ,όπως στο επόμενο σχήμα ,όπου θεωρείται τρίγωνο μεν ,τετράπλευρον δε. Η γωνία [ δ ], επειδή είναι μεγαλύτερη από δύο ορθές [ 180 μοιρών ] , δεν θεωρείτο γωνία.
Το ισόπλευρον τρίγωνον είναι σύμβολον της ψυχής. O κύκλος είναι μία εικόνα της νοερής ουσίας , ενώ το τρίγωνον της πρώτης ψυχής .Το ισόπλευρον τρίγωνον αποδεικνύεται και ισογώνιον { Ευκλείδου – » Στοιχεία , Προβλ. α ‘ [*] . Κάθε ψυχή προέρχεται από τον Νουν , επιστρέφει προς τον Νουν και μετέχει του Νου.
ΤΟ ΕΝΤΕΛΕΣ ΤΡΙΓΩΝΟΝ.
Εάν χαράξω δύο ίσους κύκλους [ με ίση ακτίνα ] και τραβήξω από την κοινή τομή τους μία ευθεία προς το κέντρον καθενός κύκλου και άλλη μία ευθεία από το ένα κέντρο προς το άλλο κέντρο , θα έχω το ισόπλευρον τρίγωνον .Tο ισόπλευρον και ισιγώνιον τρίγωνον αποτελεί μέρος της Τετρακτύος , οποία δεν είναι απλώς η τετράδα ,αλλά το μυστικόν Τετραγράμματον όνομα του Δημιουργού.
16. TETΡΑΩΤΟΝ και ΤΕΤΡΑΓΡΑΜΜΑΤΟΝ.
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ », { 43 } .
Το Τετράωτον ήταν ένα ξόανο του Απόλλωνος των Λακεδαιμονίων ,που είχε τέσσερα ώτα [ αυτιά ] .Το Τετράωτον αυτό [ επειδή [ωτ ] = γράμμα στην Εβραϊκή γλώσσα ] συμβολικώς είναι το Τετραγράμματον , διότι στην Παλαιά Διαθήκη ,στο βιβλίο Μακκαβαίων [ α΄] γράφει ,ότι οι Σπαρτιάτες και οι Ιουδαίοι είναι αδέλφια [;] ,από το γένος Αβραάμ !
Παροιμία : Άκουε του τέτταρα έχοντος ώτα {= ‘ Να ακούς αυτόν που έχει τέσσερα αυτιά ‘ }.Λέγεται γι’ αυτούς που έχουν δει και ακούσει πολλά. Το Τετράωτον [ = το έχον τέσσερα ώτα [ =αυτιά = λαβές ] ξόανον του Απόλλωνος των Λακεδαιμονίων.
ΑΘΗΝΑΙΟΥ – » Δειπνοσοφιστών » [ ΙΑ’ . 65 ].
Το δίωτον και το Τετράωτον.
ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ – Ο ΩΝ .
ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ – » Βίων πράσις » ,{ 4 }.
Αυτά ,που εσύ νομίζεις τέσσερα [4 ] ,είναι στην πραγματικότητα δέκα [ 10 ] ,και[ εντελές ] τρίγωνον , και δικός μας όρκος.
ΣΟΥΔΑ ή ΣΟΥ’Ι’ΔΑ – » Λεξικόν ».
Ο αριθμός τέσσερα για τους Πυθαγορείους είναι ιερός ,διότι θεωρείται πηγή κάθε Δημιουργία .Ιδίως Τετρακτύς θεωρείται το άθροισμα των τεσσάρων πρώτων αριθμών, που είναι ίσον με 10 {1+2+3+4 } .Το Δέκα ονομαζόταν Κόσμος ή Πάν , δηλαδή παριστάνει το Σύμπαν. Στο όνομα της Τετρακτύος ορκίζονταν οι Πυθαγόρειοι .Επίσης συνδέεται και με τις τέσσερες φάσεις της Σελήνης.
ΘΕΩΝΟΣ ΣΜΥΡΝΑΙΟΥ – » Των κατά το μαθηματικόν χρησίμων εις την Πλάτωνος ανάγνωσιν », { σελ.99-100 }.
Περί δεκάδος. Η δεκάδα [ 10 ]συντίθεται από την τετράδα [ Τετρακτύν ] ‘ διότι 1 +2+3+4 = 10 , ώστε οι πιο ισχυροί από όλους τους αριθμούς βρίσκονται εντός της τετράδος [ Τετρακτύος ].
ΙΕΡΑ ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ { 1+2+3+4 = 10} .ΚΟΣΜΟΣ.
Κ. ΕΥΘΥΒΟΥΛΟΥ – » Σύνοψις της περί του εν Δελφοίς ΕΙ .. ». 4ον }. Το Τετραγράμματον ΙΕΧΟΥΑΧ { παρ. 23- 41 }.
Mετά το ΙΑΧ ο συγγραφέας εκθέτει δημοσίως κάποια μεστή και με μεγάλη ανάπτυξη της ερμηνείας αυτού του ακατονομάστου [ μη κατονομαστού ] ,που δεν είναι δυνατόν να κατονομαστεί ] και υπερυμνήτου [που του αρμόζει υπέρμετρη εξύμνηση ] ονόματος από τους Εβραίους , αυτού που γράφεται με τέσσερα γράμματα { Tετραγράμματον }, τα οποία γράμματα αντιστοιχούν προς τα Ελληνικά ΙΕΥΕ ή αντιστρόφως ΕΥΕΙ .
Το Τετραγράμματον μεταγράφεται ως «Γιαχβέ» { ή Ιαβέ, αγγλ. Jahveh/Yahweh } ή »«Ιεχωβά » [ ή Ιεοβά, αγγλ. Jehovah/Yehowah ]. Στα αρχαιότερα χειρόγραφα της μετάφρασης των Εβδομήκοντα περιλαμβάνονται Βιβλικά αποσπάσματα που μεταγράφουν το εβραϊκό Τετραγράμματο στα ελληνικά ως » Ιάω » Το προσωπικό όνομα του Θεού αντικαταστάθηκε γενικά από τον τίτλο »Κύριος ». Στο δεύτερο μισό της πρώτης χιλιετίας Κ.Χ., Ιουδαίοι λόγιοι εισήγαγαν ένα σύστημα γραμματικών σημείων τοποθέτησαν άλλα φωνηεντικά σημεία με σκοπό να αποτελούν υπενθύμιση για τον αναγνώστη ώστε να διαβάζει Αδωνάι { που σημαίνει [ Υπέρτατος ] »Κύριος» ) ή Ελοχίμ { που σημαίνει » Θεός’‘ } πηγή : Βικιπαίδεια .
Στην γη Μαδιάμ ο Μωυσής αποκαλύπτει το όνομα του Θεού , »ο Ων », που πρέπει να υμνούν στους αιώνες των αιώνων. Εν τούτοις αργότερα στην Αίγυπτον ή το Σινά και λίγο πριν την μεγάλη αναμέτρηση ,ο Μωυσής παραμερίζει το Θεϊκόν όνομα »Ο Ων » βιαίως και το αντικαθιστά με το » Ιεοβά ». Έκτοτε ουδέποτε και ουδαμού πλέον χρησιμο-ποιήθηκε. Στην παρούσα μετάφραση των Ό , το όνομα του Θεού είναι »Κύριος »{ Adonai }, ενώ στο εβραϊκό κείμενο ,αντί για την λέξη αυτή υπάρχει το Τετραγράμματον.
ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ – » Έξοδος », { Γ’, στ’ }.
Mετάφρασις : 1.[ Ελλ.] Νεοφ. Βάμβα 2. [ Αγγλ.] King James version .
Εδώ ,αντίθετα με την μετάφραση των { Ο’} Εβδομήκοντα Αλεξανδρινών φιλολόγων [ στην πραγματικότητα ήταν [ΟΒ‘]. Δεν αναφέρεται ο αριθμός [ ΟΒ’ ], διότι » τηρείται φυλασσόμενος εν πολλοίς των εν της Γραφής ΄και δη λέγεται Ταλμουδικώς ,ότι [ ΟΒ’ ] οι άγγελοι…»{** } .Ο Νεοφ. Βάμβας θεώρησε σωστό να μην μεταφράσει – χάριν αληθείας – την εβραϊκή λέξη Ιεοβάς. [ Jehovah } με την ελληνική λέξη » Κύριος» ,διότι αυτή η λέξη είναι το κατεξοχήν όνομα του Βιβλικού Θεού των Εβραίων, δηλαδή ο Γιαχβέ [ ΙΧΒΧ ] , ήτοι το Μυστικόν Τετραγράμματον . Διατηρεί αντίθετα την μετάφραση »Ο ΩΝ». Όμως ,στην Αγγλική King James version , » O ΩΝ » [ = Ο ΥΠΑΡΧΩΝ ] » μεταφράζεται ως » I AM THAT I AM » [ = ΕΙΜΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ] .Έχει, άραγε, το ίδιον ή διαφορετικό νόημα ;
»Μην αλλάξεις ποτέ βάρβαρα ονόματα [ στην Ελληνική γλώσσα ] ».
MAΡ. BEΡETTA – » Τα χειρόγραφα της Νεκρής θάλασσας »,[ σελ. 261,266 ].
11. Τα Εξω-Βιβλικά κείμενα του Κουμράν. Η αδελφότητα των Εσσαίων , μία από τις τέσσερεις θρησκευτικές ομάδες του Ιουδαϊσμού { Φαρισαίοι ,Σαδδουκαίοι ,Ζηλωτές ,Εσσαίοι ] , οι »Υιοί του Φωτός » ζούσαν στην έρημο .Δεν υπάρχει καμμία αναφορά στα [4] ευαγγέλια γι’ αυτούς ,όπως και για τους Ζηλωτές -επαναστάτες.!!!
18.Ο ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΜΩΥΣΗΣ .
Σύμφωνα με την Έξοδον [ Β’.10 ] ονομάστηκε Μωυσής από την θυγατέρα του Φαραώ ,που τον υιοθέτησε ,όταν είπε » εκ του ύδατος αυτόν ανειλόμην »[=τον έβγαλα από το νερό ].Ο Μωυσής, ενώ αποκαλύπτει το αληθινόν όνομα του Θεού »Ο ΩΝ », το οποίον [ όνομα ] πρέπει να υμνούν στους αιώνες των αιώνων , αργότερα το παραμερίζει και το αντικαθιστά με το » Ιεοβά ‘.
Ο Μανέθων γράφει ,ότι ο Μωυσής ήταν από την Ηλιούπολη της Αιγύπτου και ονομαζόταν πριν Οσαρσήφ . Όνομα που προέρχεται από το Όσιρις ,το οποίον αλλάζοντάς το ,το έκαμε Μωυσής. Ο Φλάβιος Ιώσηπος διαφωνεί ,διότι Μωυσής σημαίνει » εκείνον που σώθηκε από το νερό ». Διότι το νερό οι Αιγύπτιοι το ονομάζουν »μώυ».
Πότε έγινε η Έξοδος ; Ο G. Greenberg καταλήγει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα : O Μωυσής διετέλεσε αρχιερέας στην αυλή του Φαραώ Ακενατόν. Oι πρώτοι Ισραηλίτες ήσαν Αιγύπτιοι .
19. Υπήρξαν στο παρελθόν επαφές μεταξύ Σπαρτιατών και Εβραίων ;
ΣΑΡ. Ι . ΚΑΡΓΑΚΟΥ – » Ιστορία της Αρχαίας Σπάρτης », { σελ726-29 }.
Επαφές Σπαρτιατών και Εβραίων.
Ch. M. Laymon : << Η ιστορικότητα της επιστολής των Ιουδαίων προς τους Σπαρτιάτες [ στιχ.15-23 ] είναι αμφίβολος >> – …Όσο για τα περί κοινής καταγωγής , αν δεν είναι διπλωματικό εφεύρημα του Αρέως [ όχι του Αρείου ή του Δαρείου ],κάτι που αποκλείω κατηγορηματικά λόγω της εμμονής των Σπαρτιατών στην ηρακλειδική καταγωγή τους , είναι πάντως εφεύρημα του Ιωνάθαν [ αρχηγού των Μακκαβαίων και αδελφού του Ιούδα ] .
Η ΣΦΙΓΞ ΤΩΝ ΝΑΞΙΩΝ { 6ος π.Χ.} ,Μουσείο Δελφών.
Τας θύρας κλείσατε , τους οφθαλμούς λύσατε .Εκάς οι βέβηλοι.
ΤΟ ΙΕΡΟΝ { Χ }.
ΑΘΗΝΑΓΟΡA – » ΧΑΟΣ = ΘΕΟΣ », { σελ. 91-93 , 79 }.
Οι Πελασγοί [ μονοθεϊστές ] ,ήσαν οι κτίστες του ναού των Δελφών. Για τον προ Χριστού κόσμο, σταυρός ήταν το [ Χ ] ,το αρχικόν όνομα του Θεού , το σύμβολο της θεότητας, κατ’ εξοχήν σύμβολο του θεού Ηλίου .
Χά[F]ος = Xάος – Χά’ι’ος – Χάγιος = Άγιος [ μετατροπή Χ σε δασεία ]. Και το Χ εναλλάσσεται ενίοτε με το Φ.Το Χάος γίνεται Φάος ,φως , όπως το χλιαρός -φλιαρός , κωφεύει -κωχεύει , καφάζοι – κακχάζοι. [ Ησυχ. ].
Ι. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Το Χ προέκυψεν εκ του ουρανικού Κ και του επακολουθούντος δασέως πνεύματος . — Απαντά σε επιγραφή ως ΚΗ αντί Χ . Εναλλαγές : [ Δωρ.] Θ αντί Χ , [ Ιων.] Κ αντί Χ .
ΙΞΙΩΝ – HOMO AD CIRCULUM.
ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ – » ΧAOΣ = ΘΕΟΣ », { σελ. 105 ].
Ο ΧΕ των Ελλήνων…
Ο Θεός ,που απ’ αρχής λάτρεψε η ανθρωπότητα , με ανέκφραστους αναστεναγμούς , τον οποίον αν και αμάρτησε, δεν έπαψε να τον σέβεται είναι ο ΧΕ , των Ελλήνων , ο ΕΙ και Ε των Δελφών .
Το »Χάος » του Ησιόδου είναι ένα νοητόν άνοιγμα στο »άρρητον’‘ , για να αποκαλυφθούν οι κοσμογονικές δυνάμεις μέσω αυτού ,σε όποιους δύνανται να τις αντιληφθούν. Πριν από αυτό το νοητό χάσμα ,την νοητή ρωγμή του »αρρήτου » ,δεν υπήρχε τίποτα το δυνάμενο να γίνει αντικείμενο περιγραφής.
H. LIDDELL & R. SCOTT – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Ο Όμηρος δεν φτάνει στο επέκεινα του Κρονίου κόσμου, αλλά αναφέρεται στο άμεσο προς τον Δημιουργόν αίτιον, που αποκαλεί »υιόν του Κρόνου ».Ο Ορφέας το ίδιο το Άρρητον και το Υπερβατικόν το αποκάλεσε Χρόνον. Ο Ησίοδος δείχνει μεγάλο σεβασμό με την σιωπή του και αποφεύγει εντελώς να ονομάσει το Πρώτον .Μετά από εκείνο προήλθε από άλλο , θέλει να δηλώσει με τον στίχο : » Στ’ αλήθεια, πρώτα έγινε το Χάος’‘ ‘ ,διότι είναι αδύνατον να υπάρχει γένεση στο κάθε τι χωρίς αιτία.. Αλλά ποίος είναι ο υποστάτης του Χάους ,δεν έχει πει. Σιώπησε , διότι και οι δύο πατέρες των νοητών ,δηλαδή και ο Υπερβατικός και ο Συντεταγμένος με άλλα , είναι άρρητοι.
Πλάκα από λάπις λάζουλι αφιερωμένη στον θεό Μαρντούκ.
A.E.ΤAYLOR – » Πλάτων , ο άνθρωπος και το έργο του ». [ σελ.501-50 ].
Αφού στον κόσμον, εκτός από την τάξη υπάρχει και η αταξία ,πρέπει να υπάρχουν, εκτός από τον Θεόν ,ψυχές που προκαλούν την αταξία [ Νόμοι ].
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι Ι’ », { 896 d-e }.
Η ψυχή είναι αιτία των πάντων .Οι ψυχές δεν μπορεί να είναι λιγότερες από δύο ‘ και αυτή που μπορεί να κάνει το καλό [ η ευεργέτις ] και αυτή που μπορεί να εκτελεί τα αντίθετα [ η εναντία ] .[ σ.σ. χωρίς αυτό να σημαίνει ,ότι οι αντίθετες ψυχές είναι και ισοδύναμες ].
A.E.ΤAYLOR – » Πλάτων , ο άνθρωπος και το έργο του ». [ σελ.501-503 ]. »ΤΙΜΑΙΟΣ».
Αφού στον κόσμον, εκτός από την τάξη υπάρχει και η αταξία ,πρέπει να υπάρχουν, εκτός από τον Θεόν ,ψυχές που προκαλούν την αταξία.
Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Νόμοι » Πλάτωνος : Η ψυχή είναι πρεσβυτάτη [ η πρεσβύτης = η γραία / γριά ] των πάντων ,αρχή κινήσεων, πρώτον στην γένεση και στην ρώμη…Κάθε φορά ,που η ψυχή παίρνει θείες οδηγίες ,αποκτά θεϊκή υπόσταση , διαπαιδαγωγεί και κατευθύνει τα πάντα στον ορθόν δρόμον και την ευδαιμονία. Αν όμως στραφεί στην ανοησία [ άνοια ] ,κάνει εντελώς αντίθετα πράγματα.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι Ι’ », { 897 c , 898 c }.
O Πλάτων δεν πιστεύει σε δυαρχία Θεών [ Αγαθού και Κακού ή Θεού και Διαβόλου ] ,αλλά στην Αρίστη Ψυχή του σύμπαντος ,που είναι φρόνιμος και πλήρους αρετή . Αρίστη ψυχή είναι εκείνη ,που φροντίζει ολόκληρο τον κόσμο και τον οδηγεί στην σωστή πορεία. Θα ήταν ασεβές [ ανόσιον ] να υποστηρίξουμε ,ότι η κίνηση [ του ουρανού ] προέρχεται από μία ή περισσότερες ψυχές ,που ΔΕΝ διαθέτουν τέλεια αρετή.
ΠΛΑΤΩΝ – » Θεαίτητος », { 176 a }.
Δεν είναι δυνατόν να εξαφανιστούν τα κακά – διότι αναγκαστικά υπάρχει πάντοτε κάτι αντίθετον στο αγαθόν .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί Ίσιδος και Οσίριδος », [ 55 ].
Ο Λόγος εναρμόνισε το Σύμπαν και από μέρη ασύμφωνα το ποίησε να συμφωνεί ,ενώ δεν κατέστρεψε, αλλά μόνο ακρωτηρίασε την φθαρτική του δύναμη .
Η ΔΥΝΑΜΙΣ.
ΠΙΝΔΑΡΟΥ – » Νεμεόνικοι », [ στ’ ].
Ένα είναι το γένος των ανθρώπων και των θεών Από την ίδια μητέρα και οι δύο πήραμε ζωή ‘ όμως η όλη δύναμη μάς διαχώρισε.
ΕΛΛΑΣ = ΗΕΛΛΑΣ = [ Χ ] ΕΛΛΑΣ = HELLAS .
HΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».
Χά’ι’ος , [ X] Άγιος { χ= η δασεία }, Χάσιος , Χάος . { Η λέξη πουθενά δεν βρίσκεται στον Όμηρον ή στον Ησίοδον και ήταν σπάνια στους Αττικούς ‘ ούτε βρίσκεται κάπου στους Τραγικούς , οι οποίοι μεταχειρίζονταν αντί αυτής , το αγνός [ Λεξ. Lid.& Scott ] }.
Το Ε ως [ Χ } ,επιγραφή Σικυώνος και το Ε ως { m }, επιγραφή Αιγίνης.
Νομίσματα : a }. ΣΥΡΑΚΟΣΙΩΝ { τού Αγαθοκλή, πάππου τού Αρχαγάθου ,επιγραφή } . b }. ΚΡΟΤΩΝΟΣ με τον χαρακτηριστικό Δελφικόν τρίποδα { πηγή Βικιπαίδεια } ..Στην κορυφή εντός κύκλου φέρει το γράμμα [ Χ ].
ΤΟ ΑΡΡΗΤΟΝ.
ΔΑΜΑΣΚΙΟΥ – » Απορίαι και λύσεις περί των Πρώτων Αρχών », { 7.10, 5.10 }.
To Άρρητον βρίσκεται υπεράνω του Ενός ‘ άρα είναι απερίγραπτον , αόρατον ,άγνωστον ακόμη και από την θεϊκή γνώση.
» το παν και τα πάντα τοις τρισίν ώρισται »- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – »Περί ουρανού ».
ΑΡΡΗΤΟΝ ΚΑΙ ΑΣΥΜΜΕΤΡΟΝ.
Υπολογισμός της διαγωνίου τετραγώνου του οποίου η πλευρά είναι ένα [ α =1 ]. Σύμφωνα με το πυθαγόρειο θεώρημα το τετράγωνον της υποτεινούσης ισούται με το άθροισμα των τετραγώνων των δύο άλλων πλευρών.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ [ √2 ].
Ποίος αριθμός είναι η [√2 ] ,που είναι το μήκος της υποτεινούσης του ορθογωνίου τριγώνου ,όταν κάθε μία από τις κάθετες πλευρές του ισούται με την μονάδα [ 1 ];
Οι Πυθαγόρειοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ,ότι το ζητούμενο μέγεθος είναι ασύμμετρον προς την πλευρά. Αυτό σημαίνει ,ότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα κοινό μέτρο ,το οποίο να μετρά και την διαγώνιον και την πλευρά. Το παράδοξον και ανεξήγητον είναι ότι υπάρχουν στην πραγματικότητα δεδομένα γεωμετρικά μεγέθη ,τα οποία παρότι είναι αντιληπτά δεν μπορούν να μετρηθούν ,αρνούμενα να υποταχθούν στην λογική. Ενώ δηλαδή οι Πυθαγόρειοι ισχυρίζονται ,ότι όλα είναι αριθμοί , ότι σε οποιοδήποτε ον αντιστοιχεί ένας αριθμός , βρέθηκε ότι κάποια μεγέθη αρνούνται να υποταχθούν στον οντολογικόν αυτόν νόμον. Στην δεδομένη πραγματικότητα εμφανίζεται το ΑΛΟΓΟΝ και το ΑΡΡΗΤΟΝ ,το οποίο διασπά και διαταράσσει τις αρμονικές σχέσεις .Αυτή η ανακάλυψη έφερε μέγα κλονισμό στο οικοδόμημα των Πυθαγορείων.
Όλοι αρχίζουν, από το θαυμάζειν ,όπως συμβαίνει με τα αυτόματα των θαυματοποιών ή με τις τροπές του ηλίου ή με την ασυμμετρίαν της διαγωνίου του τετραγώνου .
ΑΛΟΓΟΝ , ΑΡΡΗΤΟΝ ,ΧΑΟΤΙΚΟΝ.
ΔΙΑΜ. ΚΟΥΤΟΥΛΑ – » Η αρχαία ελληνική θρησκεία και τα μαθηματικά », { σελ.32-33 ].
ΝΑΡΘΗΞ.
Όταν ο Προμηθέας έκλεψε το » ιερόν πυρ » από τους Θεούς του Ολύμπου, το μετέφερε στους ανθρώπους μέσα σε κούφιο καλάμι από νάρθηκα { [ Κυπρ. αναθρήκα ,Λατ. ferula, γιγαντιαίος μάραθος ] ψηλό , καλαμώδες φυτό, με κοίλο, νευρώδες και ανθεκτικό στέλεχος }. Ήταν ιερόν φυτόν του Διονύσου και τα στελέχη του χρησίμευαν ως ράβδοι ( θύρσοι ) των Βακχευόντων [ πανηγυριστών του Διονύσου ] κατά τις οργιαστικές τελετές..
Σχηματισμός [ Χ ] από θύρσους.
[ Αρ. ] Νόμισμα από την Ποσειδωνία Χαλκιδικής με δύο θύρσους από νάρθηκα χιαστί .Από τους θύρσους εξέρχεται το » ουράνιον πυρ » ,σύμβολον του Θείου Πνεύματος.. [ Δεξ. ] Δύο δάδες [ θύρσοι ] από νάρθηκα με φυτικόν, ωοειδή σχηματισμό στην κορυφή [ σύμβολον του Ορφικού Ωού ] και ανάμεσά τους τρία κωδία { σύμβολον της ανωτέρας ενορατικής καταστάσεως } από το φυτό Mήκων η υπνοφόρος. [ Papaver somniferum ή Μήκων η υπνοφόρος : κοινώς παπαρούνα ,απ’ όπου παράγεται ο οπός του οπίου }.
ΚΕΝ ΓΚΑΘΡΙ – » Τα κείμενα των Πυθαγορείων »,{ σελ. 231-32 }.ΣΕΞΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ [ επιλ. εντολές 3,26 }.
Μην ψάχνεις για το όνομα του Θεού , διότι δεν θα το βρεις … Ο Θεός δεν είναι δημιουργός κανενός κακού.
ΙΩ. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », [ Π’. Περί Θεών και της περί τον ουρανόν και κόσμον φυσιολογίας ].
9. Ερμού εκ του προς Τατ. Είναι δύσκολο να εννοήσει κάποιος τον θεόν και αδύνατον να τον εκφράσει. Διότι αυτό ,που δεν είναι δυνατόν να εκφραστεί , αυτό είναι ο Θεός.
Ο ύμνος ομοιάζει περισσότερον προς τα δόγματα της χριστιανικής θεολογίας περί του Θείου [ ύψιστος Θεός ασύλληπτος ] παρά προς την νεοπλατωνική φιλοσοφία . << Και το τέλος είσαι των πάντων , και Ένας ,και τα Πάντα [ και ουδείς ] , χωρίς να είσαι ούτε το Έν ούτε τα Πάντα >>.
Κατά την Στωική φιλοσοφία , Θεός είναι ον αθάνατον ,λογικόν , τέλειον ή νοητικόν εν ευδαιμονία ευρισκόμενον , ανεπίδεκτον παντός κακού, προνοητικόν και για τον κόσμον και για κάθε τι στον κόσμον. Δεν είναι όμως ανθρωπό-μορφον.
20. O MΥΣ.
ΗΡΟΔΟΤΟΥ – » Ιστορίαι », [ Η’ .135-136 ].
Κι οι Θηβαίοι, που τον συνόδευαν , έμειναν με το στόμα ανοιχτό ακούοντας, αντί ελληνικά, βαρβαρική γλώσσα και δεν ήξεραν ,τί να κάνουν μ᾽ αυτό που συνέβαινε ‘ αλλά ο Μυς από τον Εύρωμον άρπαξε από τα χέρια τους το πινάκιο, που κρατούσαν και πήρε να γράφει τα όσα έλεγε ο ιερέας του μαντείου ‘ και λένε, ότι τους είπε ,πως ο χρησμός ήταν στη γλώσσα των Καρών.
21.ΟΙ ΦΑΛΙΣΚΟΙ .
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ » , [ 54 ].
Το όνομα του Θεού ΙΑ ή ΕΙ ή ΙΕ δεν ήταν γνωστό μόνο στην ειδωλολατρεία [ σ.σ. εννοεί τους Εθνικούς , δηλαδή ,τους Έλληνες ] ,αλλά απαραιτήτως μυούνταν σε αυτό και στα μυστήρια , ως το όνομα του υπερτάτου αληθινού Θεού .Ασαφής γνώση αυτού διασώθηκε κατά παράδοση από τους Πατριάρχες μετά τον κατακλυσμό σε όλα τα έθνη , και σε αυτόν τον Θεό μου φαίνεται ότι ήταν ανέκαθεν αφιερωμένος ο ναός στους Δελφούς, μάλιστα από αυτούς ,τους γύρω από τον ΦαλέκΠΑΓ υιόν του Έβερ , τρισέγγονου του Νώε , διακόσια χρόνια πάνω κάτω πριν από την κλήση του Πατριάρχη Αβραάμ { σ.σ. σύγχυση ιστορίας με μυθολογικά στοιχεία της Ιουδαϊκής θεολογίας }.Εάν πιθανολογείται η πρό-τασή μας εξ υποθέσεως , ότι οι ΠΕΛΑΣΓΟΙ ή όπως διέσωσαν το όνομα στην Τυρρηνία ΦΑΛΙΣΚΟΙ ,ο οποίοι ήταν αρχαιότατοι κάτοικοι επήλυδες της Ελλάδας και της Αρκαδίας ,εικάζουν μεν ότι είναι απόγονοι του Φαλέκ , λάτρευαν δε » θεόν, ου ουδ’ είδωλον είχον ,ουδέ την κλήσιν εγίγνωσκον »- Ηρόδοτος.
Άλλοι είπαν για τους Έλληνες ,ότι είναι επήλυδες [ ! ] και μάλιστα καταγόμενοι από την Φοινίκη και την Ιουδαία εξ αιτίας κάποιων ομοιοτήτων ,που παρατήρησαν ανάμεσα στα ελληνικά ονόματα και στα ονόματα των Γραφών ,ταυτίζοντας έτσι τον Πελασγόν με τον Φαλέγ , τον Ίναχον με τον Ενώχ κ.α. Οι Αρκάδες όμως πιστεύουν ,ότι είναι αυτόχθονες Πελασγοί , προσέληνοι ,οι οποίοι ουδέποτε υπέκυψαν σε ζυγό άλλης φυλής .
Καταγωγή και φυλετική διαίρεσις των Ελλήνων { σ. σ η απόδοση δεν περιλαμβάνεται στην έκδοση }.
22. ΚΕΚΡΩΨ.
Ερυθρόμορφος Κύλιξ ,5ου αι. π.Χ. , Αρχαιολογικό Μουσείο Βερολίνου .{ King Cecrops of Athens, Athenian red-figure kylix C5th B.C., Antikensammlung Berlin. Ο πρώτος βασιλιάς των Αθηνών [ ακολουθεί ο Εριχθόνιος ] ,ο οποίος είναι αυτόχθων , «συμφυές έχοντα σώμα ανδρός και δράκοντος’‘ .ΚΔ. διακρίνεται ο ΙΣΟΣΚΕΛΗΣ σταυρός , πανάρχαιον ελληνικό σύμβολο.
ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ : ΚΩΝ. ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ -‘ »ΠΕΛΑΣΓΟΙ, οι Προπάτορες των Ελλήνων».
Tα πραγματικά περιστατικά δεν ευνοούν τις »θεωρίες» που εξηγούν , τάχα, τις παραλλαγές των εξελικτικών φάσεων με την βοήθεια υποθετικών εισβολών και μεταναστεύσεων .O βασικός πληθυσμός δεν φαίνεται να άλλαξε στην Ελλάδα ουσιαστικά από την Τελική Παλαιολιθική εποχή.
NIC. POUSSIN – » Et in Arcadia ego » { The Arcadian shepherds } I , [ 1627-28 ].
23.Η πραγματεία του Πλουτάρχου περί του εν Δελφοίς Ε ήταν ένα προχριστιανικόν κείμενον ;
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ – » Πρακτικά », [ 1982 ]
Ο Πλούταρχος γνώριζε ,έστω και στοιχειωδώς, τον Χριστιανισμό ; Δέχθηκε επιρροές από τον Παύλο ; Και ,εάν συνέβη αυτό, γιατί δεν εκδηλώθηκε ; Δεν ήθελε να εκδηλωθεί ,για να δώσει την εντύπωση ,ότι είχε αγνοήσει τον Χριστιανισμό, ενώ ταυτόχρονα από αυτήν την προσέγγιση δέχτηκε επιρροές στις θρησκευτικές του δοξασίες ,μέχρι του σημείου ,ώστε οι Πατέρες της Εκκλησίας να επικαλούνται αυτήν την πραγματεία του , να παραπέμπουν σε αυτήν , να λέγουν ότι αυτή αποτελεί τον καλλίτερο σχολιασμό στο << Εγώ ειμί ο Ων >> της Αγίας Γραφής , και τέλος να αποκαλούν τον Πλούταρχο » Χριστιανόν εν κρυπτώ » ;
ΜΙΧ. ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Το γράμμα Ε ,ως έμβλημα του Μαντείου των Δελφών ».
Τί σήμαινε άραγε το γράμμα Ε ,που είχε χαραχθεί ως έμβλημα ,πάνω από την είσοδο του Μαντείου των Δελφών ; Ο διάλογος από παιχνίδι περνά μέσα από θησαυρούς γνώσεων , όχι συστηματικών ,αλλά εγκυκλοπαιδικών και εκλεκτικών ,χωρίς αξιώσεις να εμβαθύνει σε ένα φιλοσοφικό σύστημα .Ο επίλογος δίνει το ειδικό βάρος του σε ολόκληρο το κείμενο. Το γράμμα Ε στην είσοδο του Μαντείου ,που είχε εισαχθεί -κατά μία άποψη -από την Κρήτη, αποτελούσε ένα αίνιγμα .Σίγουρα δεν είχε τεθεί εκεί τυχαίως ή διά κλήρου, αλλά με κάποια σημασία.
F.C.BABBITT – » Πλουτάρχου ‘ Ηθικά ‘ », [ Περί του Ε στους Δελφούς . Εισαγωγή ,σελ.196 }.
Ο .Bates προσπαθεί να αποδείξει ότι το Ε είχε την προέλευσή του από τον μινωικό χαρακτήρα Ε που σχετίζεται με το GE. Ο Harisson πιστεύει ότι το Ε ήταν << αρχικά τρεις πέτρες βαιτυλίου ή στύλοι τοποθετημένοι σε βάση και αντιπροσώπευαν τις τρεις Χάρτες. Ο Fries εξηγεί το γεγονός ,ότι ,επειδή στις Σουμεριακές επιγραφές Ε σημαίνει σπίτι ή ναό, μπορεί να συνδέεται με Βαβυλωνιακό τελετουργικό. Δύο νομίσματα ,που αναπαράγονται από τους Imhoof-Blumer και P. Gardner, δείχνουν το Ε αιωρούμενο μεταξύ των μεσαίων κιόνων του ναού .
Ο Μιχ. Στασινόπουλος μελετώντας το αινιγματώδες Ε , μέσα από την πραγματεία του Πλουτάρχου ,καταλήγει στις κάτωθι [ 12 ] πιθανές εξηγήσεις :
1. Οι Σοφοί δεν ήταν επτά ,αλλά πέντε .Αυτό θέλει να δηλώσει το γράμμα Ε , τον αριθμό πέντε.
2. Το Ε ,επειδή είναι δεύτερο στην σειρά των φωνηέντων ,συμβολίζει τον Ήλιον .Ο Απόλλων είναι ο Ήλιος ,άρα το Ε συμβολίζει τον Απόλλωνα.
3. Είναι σύμβολον της αριθμητικής ,διότι το άθροισμα 2 [ πρώτος άρτιος ] + 3 [ πρώτος περιττός ] = 5,δηλαδή το Ε.
4.Το Ε είναι σύμβολον της μουσικής , διότι πέντε είναι οι τόνοι της μουσικής : θέση, ημιτόνιο ,τόνος ,τριημιτόνιο , δίτονος. Όλα τα άλλα είναι διαβαθμίσεις των πέντε αυτών τόνων.
5.Το Ε είναι κοσμικό σύμβολο .Ο κόσμος είναι ένας ,αλλά συναρμολογημένος από πέντε κόσμους γη- ύδωρ- πυρ -αήρ- -ουρανός [ ή αιθήρ ή φως ]. Το Ε συμβολίζει αυτούς τους πέντε κόσμους.
6. Το Ε συμβολίζει τις πέντε αισθήσεις : όραση ,ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή .
7.Το Ε είναι γεωμετρικό σύμβολο. 1 [ Ο μικρότερος αριθμός ] + 4 [ το μικρότερο τετράγωνο ] = 5 ,άρα Ε.
8. Το Ε συμβολίζει τα 5 μέρη του κόσμου, σύμφωνα με τον Όμηρο : Θεοί – Δαίμονες – Άνθρωποι – Θηρία .
9. Το Ε συμβολίζει τα 5 μέρη του Αγαθού : Μέτριον – Σύμμετρον – Νους – Επιστήμες και Τέχνες – Άλυπη ηδονή.
10 . Το Ε είναι το υποθετικό μόριον »ει » [ εάν ] . Ώστε το Ε είναι το πρώτο γράμμα της προσευχής και παρακλήσεως προς τον Απόλλωνα .
11. Το Ε συμβολίζει την λογική και την ικανότητα του συλλογισμού.
12. Το Ε είναι σύμβολον της μαντικής .Άρα το Ε ,πάντα ως αρχικόν του υποθετικού »ει» ,υπενθυμίζει τον τρόπον που σκέπτεται ο μάντης. Τέλος ,σύμφωνα με τον Αμμώνιον , το Ε είναι η τέλεια προσαγόρευση και προσφώνηση προς τον Θεόν.
Ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Ι. Θεοδωρακόπουλος κάνει τις εξής παρατηρήσεις :
1}. Το κείμενο διαπνέεται από την ιδέα του Ενός Θεού., που είναι καθολικώτερον απόκτημα της Ελληνικής Φιλοσοφίας . Την εποχή αυτή ο Μονοθεϊσμός είναι διαδεδομένος εντός της φιλοσοφίας .Αλλά είναι ο Ένας Θεός των Στωικών ,οι οποίοι πιστεύουν ,ότι η ουσία του Θεού είναι άλλη : το αιώνιον πυρ , ο Ζεύς και όσα άλλα σύμβολα σημαίνουν τον Ένα Θεό .
2}. Το γεγονός ,ότι μέσα στο έργο αυτό απουσιάζει εκείνο που χαρακτηρίζει τα κείμενα του Χριστιανισμού : η αγάπη .Από τα κείμενο απουσιάζει εξ ολοκλήρου το κλίμα της χριστιανικής αγάπης. Αυτό μας απομακρύνει από την ιδέα ,ότι είχε ασπαστεί ενδομύχως τον Χριστιανισμό.. Πρόκειται για έναν κόσμο διαφορετικό από τον Χριστιανισμό. Την εποχή αυτή η αρχαία θρησκεία είναι πολύ ζωντανή ,ενώ οι χριστιανικές κοινότητες πολύ μικρές και με μικρή επιρροή.
Ο Ακαδημαϊκός Κ. Μπόνης θεωρεί ,ότι το έργον αυτό του Πλουτάρχου δεν ανήκει στον ίδιον ,αλλά σε κάποιον μεταγενέστερον. Επίσης , ο φερόμενος ως διδάσκαλος του Πλουτάρχου Αμμώνιος είναι ο Αλεξανδρινός , ο επο-νομαζόμενος Σακκάς [ επειδή ήταν σακκοφόρος λόγω πενίας ] , που ήταν και διδάσκαλος του Ωριγένη .Αυτός είναι και ο πατέρας του Νέου Πλατωνισμού. .Το γράμμα Ε ,που βρισκόταν στην μετόπη του Ναού του Πυθίου Απόλλωνος ήταν μάλλον »ΕΙ’‘, που σημαίνει ‘‘ΓΙΑΧΒΕ »= ΘΕΟΣ, από ελληνική μεταγραφή της αντιστρόφου αναγνώσεως των εβραϊκών γραμμάτων ΗΕ.
O Διόνυσος πάνω σε πλοίο μεταφέρει την άμπελον. Γύρω από το πλοίο κολυμπούν δελφίνια .Είναι γνωστόν ,ότι ο Διόνυσος μεταμόρφωσε πειρατές σε δελφίνια. Εσωτερικόν κύλικος του [ διασήμου αγγειογράφου ] ΕΞΗΚΙΑ { 6ος αι. π.Χ. }. Αρχαιολογικό Μουσείο Μονάχου.
Γ’. ΜΕΡΟΣ.
1.O ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΔΕΛΦΙΚOY ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ 2.Ο ΟΛΜΟΣ 3.THE OLD OMPHALOS 4.Ο ΔΕΛΦΙΚΟΣ ΤΡΙΠΟΥΣ 5.ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΩΝ ΔΙΟΣΚΟΥΡΩΝ
1. O ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΔΕΛΦΙΚOY ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ.
O ναός και το μαντείο του Απόλλωνος ,Πελασγικού Θεού του Φωτός , στους Δελφούς { χθόνια λατρεία με υπόγειο μαντείο } με τους πώρινους δωρικούς κίονές του { 4ος αι. π.Χ. }.
ΜΑΝ. ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ – » Δελφοί », { σελ.33-34 }.
Τρείς ήσαν οι μυθικοί ναοί : ο πρώτος ,που ήταν από δάφνη ,ο δεύτερος , που ήταν από κερί και φτερά και ο τρίτος ,που ήταν από χαλκό.
Κ. ΚΕΡΕΝΥΙ – » Η Μυθολογία των Ελλήνων », { σελ. 135-6 }.
Για το πώς έφτιαξε [ ο Απόλλων ] τον φημισμένο ναόν του και ποίον σχήμα του έδωσε μας διασώθηκαν μερικές ιστορίες .Οι μέλισσες έπρεπε να του έχτισαν έναν ναόν από κερί και φτερά { Πτέρινος } . Αυτόν τον ναόν αργότερα ο Απόλλων τον έστειλε στην χώρα των Υπερβορείων . Από κει γύριζε κάθε χρόνο με ένα άρμα που το τραβούσαν κύκνοι ή και γύπες.
ΣΤΡΑΒΩΝΟΣ – » Γεωγραφικών », [ Θ’ .9].
Τον ναόν του Απόλλωνος έχτισαν ο Τροφώνιος και ο Αγαμήδης.
2. Ο ΟΛΜΟΣ.
Η.LIDDELL & R. SCOTT – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
ΝΙΚ.Β. ΛΙΤΣΑ – » Η Ιερή Γραφή των Ελλήνων », { σελ.332 }.
Ιερά τράπεζα προσφορών ,από μαύρο στεατίτη λίθο ,η οποία βρέθηκε στο Δικταίον Άντρον .Παρατηρούμε ,ότι η τράπεζα στηρίζεται σε κωδωνόσχημον λίθον.
Η ΄Έμεσα ήταν περίφημη για τον τόπο λατρείας τού Ελ-Γεβάλ, τον ναόν τού Ηλίου . Η θεότητα λατρευόταν με τη μορφή κωνικού, μέλανος λίθου. B ‘ ΠΛΕΥΡΆ» Εξακιόνιος ναός ,που έχει τον κωνικό λίθον Ελ-Γαβάλ {= Γάβαλος = Ήλιος } με ανάγλυφον αετό στη επιφάνειά του, δύο ομπρέλες από πάνω του, αέτωμα με ημισέληνο, επιγραφή ΕΜΙC[ΗΝ]ΩΝ ΚΟΛΩΝ[ΙΑ], έτος ΕΞΦ’ = 253/254 μ.Χ.{ πηγή : Βικιπαίδεια ,Δυναστεία της Έμεσας }.
3. THE OLD OMPHALOS.
ΕLIZA G. WILKINS – » The Delphic Maxims in literature », { p. 6 ,7 }.
Το Ε αρχικά δεν ήταν καθόλου γράμμα, αλλά ένας συμβολικός χαρακτήρας κάποιου είδους, που άρχισε να θεωρείται ως γράμμα του αλφαβήτου, όταν η αρχική σημασία του είχε πλέον χαθεί .
4. Ο ΔΕΛΦΙΚΟΣ ΤΡΙΠΟΥΣ.
ΑΘ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία », [ Β’ ]. Περί των Ολυμπίων Θεών { σελ.252-53 }.
Ο δε άλλος, ο μεγαλύτερος ,έχει ομοίως ομαλή επιφάνεια και τον θρυλούμενον όλμον επί αυτής , ως κάθισμα , επί του οποίου αφού καθόταν η Πυθία χρησμοδοτούσε .
ΑΡΧ. ΜΟΥΣΕΙΟΝ ΟΛΥΜΠΙΑΣ : H έρις του Ηρακλή με τον Απόλλωνα για τον δελφικό τρίποδα .Αυτή είναι η πρω’ι’μώτερη παράσταση της έριδος ανάμεσα σε Ηρακλή και Απόλλωνα και έχει φιλοτεχνηθεί στο πόδι ενός τρίποδος από χαλκουργό. { σ.σ. προσέξτε τον τρίποδα που μοιάζει με Ε .Αυτό το Ε σε σχήμα [ m } ήταν και σύμβολο των ΔΙΟΣΚΟΥΡΩΝ }.
5.ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΩΝ ΔΙΟΣΚΟΥΡΩΝ .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί φιλαδελφίας », { 1 }.
Τις αρχαίες απεικονίσεις [ αφιδρύματα ] των Διοσκούρων , οι Σπαρτιάτες » δόκανα » αποκαλούν .Συμβολίζουν δε την αδελφική αγάπη.
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ »,{ σελ.100}.
Τούτο το όνομα [ Ε ] γραφόμενον από τοις Σπαρτιάτες εκ ξύλων νομίζω ότι είναι τα δόκανα των Διοσκούρων [αφιδρύματα ].
Ο Απόλλων [ το Απολλώνειον Πνεύμα ], [Α ] υποδέχεται και χαιρετά τον Διόνυσον [ το Διονυσιακόν Πνεύμα ], [ Δ ] ,που φθάνει στους Δελφούς με τους Σατύρους του [ ΚΔ ] .Μεταξύ των Θεών το ιερό δένδρο του Φοίνικος [ σύμβολο νίκης και επικρατήσεως , π.χ. τα βάγια την Κυριακή των Βα’ί’ων ] και ο Δελφικός ομφαλός [ σύμβολο του κέντρου του κόσμου ,δηλώνει την επικοινωνία των τριών κόσμων : νεκρών , θνητών και Θεών ή την συνύπαρξη Παρελθόντος -Παρόντος Μέλλοντος ή … ] με τον αγρηνόν. Αγγείον του 5ου αι. π.Χ. ,Μουσείον Ερμιτάζ , Ρωσία .
ΕΠΙΛΟΓΟΣ.
ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ – » Η Πρωτοελληνική ,μήτηρ των γλωσσών του Αρχαίου κόσμου », [ σελ.67 }.
Οι Ιεροφάντες της Ελευσίνας ,οι υποφήτες [ προφήτες ] της Δωδώνης , οι ιερείς των Δελφών και όλων των Μαντείων και Ναών της Ελλάδος , ναι, είχαν ιδιαίτερη ιερή γλώσσα για τις προσευχές τους , αλλά η γλώσσα αυτή ήταν η προγονική μας γλώσσα , η προομηρική ,
ΝΙΚΗΦ. ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ – » Ο χρόνος και το ποτάμι », { 1957 }.
Επιστροφή από τους Δελφούς.
Η θρησκεία αποτελεί αναμφίβολα κομμάτι του πολιτισμού . Συνεπώς , η θρησκεία δείχνει και το στάδιο της ανα-πτύξεως του πολιτισμού εκάστου έθνους και λαού Αυτό ,βεβαίως ,εύκολα μπορεί να αναζητηθεί στα πολιτιστικά επιτεύγματα ,πνευματικά ή υλικά , που παρήγαγε ένας λαός δοξάζοντας τον Θεόν του . Στους Έλληνες ,η λατρεία του Θεού Διονύσου [ υιού του Διός ] συν τοις άλλοις έδωσε το θέατρο ,το εξωτερικόν μέρος της Διονυσιακής λατρείας { το εσωτερικόν ,τελεστικόν ,μυστηριακόν μέρος χάθηκε ,διότι δεν υπάρχουν πια οι Ιεροφάντες * -μύστες των Ελευσινίων μυστη ρίων } , το οποίον κληροδότησαν στην ανθρωπότητα .Επίσης τους λαούς αυτούς ,όσοι λατρεύουν τον Θεό Διόνυσον, παρόλες τις διαφορές ,τους συνδέει μία ιδιαίτερη »γραμμή αίματος » . Καθότι, όσοι »μεταλαμβάνουν αίμα του Θεού ‘‘, οίνον» { ίσως, κατάλοιπον ωμοφαγίας κάποιας πανάρχαιας τοτεμικής και θιασικής μεταλήψεως : << αγρεύων αίμα τραγοκτόνον , ωμοφάγον χάριν >> ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ -‘Βάκχαι», στ.137-38 }, εκόντες άκοντες μετέχουν της λατρείας του.
{* }. Προσοχή στους γυρολόγους ,φαντασιόπληκτους και αμύητους στην ελληνική γραμματεία. Όποια ή όποιος γράφει και πουλάει βιβλία, που αποκαλύπτουν δήθεν το τί γινόταν – όταν έκλειναν οι θύρες του ναού – στα Ελευσίνια ή στα Καβείρια ή στα Ορφικά ή στα Διονυσιακά ή σε άλλα μυστήρια να αναγνωρίζεται ως απατεών ή κάτι χειρότερο. Διότι απαγορευόταν με ποινή θανάτου να τα αποκαλύψεις , διότι ουδέποτε Έλληνας ή Ρωμαίος μυημένος έγραψε ποτέ για αυτά λόγω σεβασμού και ευσεβείας, διότι ΔΕΝ υπάρχουν πια δυστυχώς τα ιερατικά γένη [ κληρονομική εξουσία ] για να εξηγήσουν οι ιεροφάντες τα μυστικά σύμβολα και να μεταδώσουν τον τρόπο τελέσεως των μυστηρίων .
ΑΓΙΟΣ ΒΑΚΧΟΣ.
[*]. EYKΛΕΙΔΟΥ – » Στοιχεία ΄΄,.{Α’. Πρότασις α’ }.
Να κατασκευαστεί ισόπλευρον τρίγωνον πάνω σε δοθείσα πεπερασμένη ευθεία.
{ ** }. ΣΤΕΦ.ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ », { σελ.49 }.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
AΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ, ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.
Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική ,συνεπώς βασίζεται, αλλά δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των συγγραφέων .
Τα περισσότερα , αρχαία κείμενα και πραγματείες ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα : » greek-language », »google books » ,» wikisource» κ.α.
ΣΤΕΦ.ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Σύνοψις της περί του εν Δελφοίς ΕΙ » [ [pdf ] : medusa.libver.gr/jspui/handle/123456789/5997
Το άγνωστο μάλλον για τους πολλούς και μυστηριώδες για τους λίγους » Έγγύα πάρα δ’ άτα» ήταν κι αυτό ένα παράγγελμα χαραγμένον ίσως στο αέτωμα ή σε κίονα του Ναού του Πυθίου Απόλλωνος στους Δελφούς ,όπως το »Γνώθι σαυτόν ‘‘ και το ‘‘Μηδέν άγαν » . Στην κορυφή δε του ανακουφιστικού τριγώνου ή στο μέσον της ζωοφόρου δυνατόν να υπήρχε και το περίφημο Δελφικόν »Ε» { ή ‘Ει’ κατά τον Πλούταρχον }.Το παράγγελμα τούτο ράδιον, κάποιος ,να το προφέρει, χαλεπόν να το κατανοήσει, δυσχερές να το εφαρμόσει. Αλλά »χαλεπά τα καλά » [ παροιμία ] και << της παιδείας ,τας μεν ρίζας είναι πικράς, τον δε καρπόν γλυκύν >> [ Αριστοτέλης ] .
ΔΕΛΦΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ.
Τα Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα ή Πυθικά Γράμματα είναι συλλογή από λιτά και ουσιώδη αποφθέγματα λίγων λέξεων , που συμπυκνώνουν ηθικές αρχές και πνευματικούς νόμους σοφίας Τα περισσότερα ήσαν αφιερώματα των Επτά Σοφών της αρχαιότητας .
Εγγύησις . Παροιμιώδης ήταν στην αρχαιότητα η φράση : << εγγύα πάρα δ’ άτα >>, δηλαδή << δίδε εγγύησιν , παρ’ αυτήν όμως είναι η καταστροφή >> .Η φράση είχε με άλλα λόγια την έννοια προτροπής να αποφεύγεται η παροχή εγγυήσεων .
Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ – » Κρυμμένα ποιήματα » .
Η Τράπεζα του Μέλλοντος { 1897 }.
ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ – » Ο Κόκκινος Πύργος »,{ 1913 }.
ΜΕΡΟΣ Α’.
Γραμματική αναγνώριση – Ετυμολογική ανάλυση.
<< Εγγύα πάρα δ’ άτα >>.
Εγγύα : α }. ρήμα ,προστακτική [ εγγυώ } ή β }. ουσιαστικόν [ εγγύη ή εγγύα ].
πάρα : α }. πρόθεση [ παρά ] ή β }. ρήμα [ πάρεστι < πάρειμι : παρά + ειμί ].
δέ : αντιθετικός σύνδεσμος.
άτα : ουσιαστικόν [ άτα ή άτη ].
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης » .
Έγκλισις – Εγκλίσεις – Προστακτική = η έγκλιση του ρήματος η οποία παριστάνει την πράξη ως αξίωση ή εντολή αυτού που ομιλεί ,δηλαδή εκφράζει την δεδηλωμένη απαίτηση . Ειδικότερα σημαίνει : α }. προσταγή ή απαγόρευση β }. προτροπή ή αποτροπή [ ου ] ή παραίνεση . Διαφέρει δε η συμβουλή της παραινέσεως. Η παραίνεση δεν επιδέχεται αντιρρήσεις ,διότι έχει στόχο το αγαθό ,όπως εάν κάποιος παραινεί στην σωφροσύνη . Η συμβουλή επιδέχεται αντιρρήσεις ,διότι είναι άδηλη η έκβαση ενός πράγματος κατόπιν συμβουλής και άδηλον το συμφέρον της πράξεως } γ }. συγκατάθεση ή παραχώρηση ε }. δέηση ή παράκληση. Προθέσεις – Σύνδεσμοι αντιθετικοί.
ΗΑΝΑΣΤΡΟΦΗ.
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Συντακτικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης » { σελ. 73 – 74, 76 }.
Προθέσεις .ΑΝΑΣΤΡΟΦΗ.
Η αναστροφή της πρόθεσης παρατηρείται ευρέως σε παλαιότερες μορφές της αρχαίας ελληνικής ,όπως και στην αττική διάλεκτο για μερικές προθέσεις . Κατά την αναστροφή ο τόνος της πρόθεσης αναβιβάζεται από τη λήγουσα στην παραλήγουσα με εξαίρεση τις προθέσεις αντί και αμφί .Στον πεζό λόγο αναστροφή παρατηρείται επί της προθέσεως περί [ πέρι ].Αναστροφή γίνεται και όταν η πρό-θεση περικλείει έννοιαν ρήματος π.χ. ένι = ένεστι , πάρα = πάρεστι [ < πάρειμι = είμαι κοντά , φθάνω ,παρευρίσκομαι ,βοηθώ ] , μέτα = μέτεστι , άνα = ανάστηθι. Το γ΄ ενικόν του είμι [ εστί ] τονίζεται στην παραλήγουσα [ έστιν ] : α]. όταν έχει την σημασίαν του υπάρχει β]. όταν έχει την σημασία του είναι δυνατόν ή επιτρέπεται γ]. όταν πριν από αυτό υπάρχει μία από τις λέξεις : τούτ’ [ τούτο ] , άλλ’ [ αλλά ] , ει , και , ουκ.ΣΥΝΤ. : [ παρά + γεν. ] ,[ παρά + δοτ. ] ,[ παρά + αιτ.].
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Συντακτικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης » .
Σύνδεσμοι. Αντιθετικοί. Προτάσεις σχετικές η μία με την άλλη κατά το περιεχόμενον νόημα συνείρονται [ συνδέονται ] κατά τρεις τρόπους : α] . σχήμα ασύνδετον β]. σύνδεσις κατά παράταξιν β } σύνδεσις κθ’ υπόταξιν . Σύνδεσις προτάσεων κατά παράταξιν : 1. συμπλεκτικοί 2. αντιθετικοί 3.διαζευκτικοί 4. αιτιολογικοί 5. συμπερασματικοί σύνδεσμοι. Οι αντιθετικοί σύνδεσμοι συνδέουν αντιθετικώς τις προτάσεις . Οι σύνδεσμοι μέν, δέ , μέντοι , μήν δεν τίθενται στην αρχή της προτάσεως. Ο σύνδεσμος δέ συνηθέστατα λαμβάνεται χωρίς να προηγείται αυτού ο μέν . Τότε ο σύνδεσμος δέ είναι : 1. αντιθετικός σύνδεσμος [ = όμως ] 2 . μεταβατικός σύνδεσμος [ σύνδεσμος που συνδέει απλώς κώλον περιόδου ή μία περίοδον με τα προηγούμενα ].
ΤΟ ΑΝΑΝΤΑΠΟΔΟΤΟΝ .
Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Το ανανταπόδοτον ή αναπόδοτον είναι σχήμα λόγου ,το οποίον ανήκει στη βραχυλογία [ έλλειψις ].
ΔΗΜ . ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Η σύνταξη του Αρχαίου Ελληνικού λόγου », [ σελ. 502-03 }.
Ανανταπόδοτος [ σύνδεσμος ] δέ. – Αντιθετικός [ σύνδεσμος ] δέ. Ο σύνδεσμος δέ συχνά χρησιμοποιείται ,χωρίς να προηγείται ο μέν , διότι δηλώνει αυτός καθ’ εαυτός αντίθεση.
ΜΑΝ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Νεοελληνική γραμματική ».
Προθέσεις . Ο σύνδεσμος [ δε] απουσιάζει από την Νεοελληνική γραμματική.
ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα ρήματα της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Εγγυάω-ώ = δίδω ενέχυρον , υπόσχομαι ,αρραβωνίζω . Εγγυώμαι = δίνω εγγύηση υπέρ κάποιου , ευρίσκω εγγυητή , μνηστεύομαι. Παρασύνθετον [ εν + γυίον ] = μέλος του σώματος και ιδίως χέρι. Eγγυητή [ αείποτε επί γυναικός ] = μνηστή ‘ αντίθετον εταίρα.
ΠΑΝ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Εγγυαλίζω { < εγγύαλον : εν + γύαλον } .Εγγυάω- ώ { < εγγύη : εν + γυίον [ μέλος σώματος } .
ΠΑΝ. ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των βασικών ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Εγγυάω-ώ < εγγύη { = εγγύησις , ενέχυρον } < εν + γυίον [ = μέλος του σώματος , χείρ , στήθος } .
Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Λεξικό των παραγώγων και συνθέτων της Νέας Ελληνικής ».
Εγγύς : { πιθ. < εγ – [< εν ] + *γύη [ χέρι ] , οπότε το εγγύς θα συνδέεται ετυμολογικά με το εγγύη και ίσως αρχικά σήμαινε » στο χέρι » .
Η ΕΓΓΥΗ
ΙΩ .ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Λεξικόν Ομηρικόν ».
Eγ-γυαλίζω [ < γύαλον ] = εγχειρίζω ,έπειτα παραδίδω , απονέμω . Εγγυάω { < εγγύη } =δίδω [ κά]τι ως ενέχυρον .Εγγυώμαι =γίνομαι εγγυητής,. Εγγύη { < εν + γυίον } = εγγύησις [ κυρίως διά παραδό-σεως ενεχύρου ,έπειτα δε εν γένει εγγύησις ].
Eγγύη { εξ ου θέματος και το γύαλον ] = α] το τιθέμενον στην χείραν ως ενέχυρον β]. = εγγύησις.
AMΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».
Eγγυά =αυτός που δίδει . Εγγυάται = αυτός που παίρνει .
ΗΣΥΧΙΟΥ [ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ ] – » Λεξικόν ».
Εγγυαλίζω { εν + γύαλα = κύαλα }= παρέχω ,εγχειρίζω [ δίνω στο χέρι ] , χαρίζομαι. Εγγύη = γάμου καταγραφή σε κατάλογο. Και σημείον [ σημάδι ] της θυτικής [= η τέχνη του ιεροσκόπου ,του μάντεως ] Έγγυον=ασφαλές .Εγγυώ=εκδίδωμι [ δανείζω χρήματα με υποθήκη ,δίνω την θυγατέρα μου σε γάμο ].
ΣΟΥΔΑ ή ΣΟΥ’Ί’ΔΑ – » Λεξικόν ».
Εγγύη = α }. η ασφαλής [ δεν υπόκειται σε πτώση , σε κίνδυνο ] αντιποίησις [ ανταπόδοσις πράξεως ] και σταθηρά [ σταθερά , στέρεη ].Προέρχεται από του γη > γύη > εν+γύη = εγγύη [ μετατροπή του [ν] σε [ γ ] – β }. η περί ή υπέρ τινός αναδοχή [ το αναδέχεσθαι ή αποδέχεσθαι υποχρέωσιν ή ευθύνη ].
Εγγύη = η εμπιστοσύνη με όρον την ασφάλειαν ,και η δόσις χρημάτων, ή γάμου [ αρραβώνος ]. Από δω το εγγυώ , που σημαίνει εκδίδωμι [= δίνω την θυγατέραν μου εις γάμον ] ‘ και το κατεγγυώ [ =αναγκάζω κάποιον να δώσει εγγύησιν ]. Από το γη γίνεται γύα / γύη , και [εν + γύη ] εγγύη η ασφαλής και σταθερή δόσις . Φαίνεται δηλαδή , ότι η γη είναι σταθερότερη από τα άλλα στοιχεία [ πυρ- αήρ -ύδωρ ] . Εγγυώμαι = αυτό που φυλάσσω μέσα στα χέρια μου ‘ Από αυτό και το εγχει–ρίσαι [ εγχειρίζω ] , που σημαίνει το δούναι [ το να δίνεις ] .Κυρίως δε ,ο παρεχόμενος [ αυτός που παραδίδει ] το υποκείμενον [ το υποθηκευμένο , το ενέχυρο ] ανέπαφο [ χωρίς καμμία βλάβη ].
Π. ΤΣΙΛΟΓΙΑΝΝΗ – » Αντίστροφο Λεξικό της Νέας -Αρχαίας Ελληνικής ».
Εγγύηση = εγγύησις ,εγγύη ,
ΔΑΜ. ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της Ελληνικής ».
ρ. *[ ΚΥ 4 ] = χωρώ [ δέχομαι , λαμβάνω ].
ΣΩΚΡ. ΤΖΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικόν των Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών αρχαιοτήτων ».
Eγγύη : Απαιτήσεις εγγυήσεων ή ασφαλειών γίνονταν πολύ συχνά και στις ιδιωτικές και στις δημόσιες υποθέσεις των Αθηναίων .
Γ. ΠΡΙΝΙΑΝΑΚΗ – » Γλώσσα Ελληνική : Η γλώσσα των Ελλήνων », { σελ. 229-30 ] .
Εγγύηση . » …..διότι ό,τι βρίσκεται εν -γυίη , » εν τη παλάμη » ,εντός της χούφτας μας », είναι εγγυημένον. Για την έννοια της εγγυήσεως , η οποία δηλώνει κάτι το χειροπιαστόν και για του λόγου το αληθές , ας θυμηθούμε την παροιμία << κάλλιο πέντε και στο χέρι … ».
Η ΑΤΗ .
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ [ ΣΟΦΙΣΤΟΥ ] – » Λεξικόν κατά στοιχείον Ιλιάδος και Οδυσσείας ».
Άτη η σωματοειδής θεά ,» H Άτη ,που όλους τους τυφλώνει » και άτη η βλάβη ,» Ο Ζευς ο υιός του Κρόνου πολύ με ενέπλεξε σε βαρειά συμφορά ».
ΙΩ .ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Λεξικόν Ομηρικόν ».
Άτη { < αάω } : Α’] άτη [ προσηγορικόν όνομα ]. Β’.} Άτη [ κύριον όνομα ] . Θεμελιώδης σημασία της είναι η αποπλάνηση της συνειδήσεως , η φρενοβλάβεια.
J. B. HOPFMANN – » Ετυμολογικόν λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής ‘.
άτη = συμφορά , βλάβη [ κυρ, κτύπημα προερχόμενον εκ των δαιμόνων , σύγχυσις ,νάρκωσις ,αναiσθησία .
ΑΡΧ. ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΥΡΙΚΟΙ – » Σόλων ».
ΕΛΕΓΕΙΕΣ : 4. Ευνομία [ στ. 33-36 ].
Η ευνομία όμως δίκαια την ύβριν σταματά ,τα φυόμενα άνθη της άτης [ θεία τιμωρία ] αυαίνει [ μαραίνει ].
ΗΡΟΔΟΤΟΥ – » Ιστορίαι ». ΚΛΕΙΩ [ 32 ].
Ο πλούσιος έχει πιο πολλά μέσα να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του και περισσότερη δύναμη για να σηκώσει την μεγάλη συμφορά [ άτη] ,που τον βρήκε, ο πτωχός υπερέχει του πλουσίου στα εξής : δεν έχει όμοια δύναμη με εκείνον να βαστάξει την συμφορά [ άτη ] και τις επιθυμίες του.
ΣΟΥΔΑ ή ΣΟΥ’Ί’ΔΑ – » Λεξικόν ».
άτη : βλάβη … άτη δε είναι ο διάβολος[ ο κατ΄ εξοχήν συκοφάντης ] , ο αντικείμενος [ αυτός που αντιτάσσεται , που αντιτίθεται ].
ΣΚΑΡΛΑΤΟΥ Δ. του ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Άτέων, ουσα,ον { μτχ. του [ άχρ.] Ατέω / Ατάω < άτη } = παράτολμος ,θρασύς, απονενοημένος. Άτη { < αάω } = πρόσκομμα ,εμπόδιον , αμάρτημα, βλάβη ζημία ,συμφορά ] κυρ. η εξ αμαρτιών και ανοησίας ή κατά θείαν παραχώρηση η των τοιούτων συμφορών πρόξενος θεότης [ Ειμαρμένη ].
ΑΝ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ – » Λεξικόν Κυρίων Ονομάτων » .
Άττη [ κατά τον Ησίοδον ], θυγατέρα της Έριδος , [ κατά τον Όμηρον ] ,θυγατέρα του Διός , θεά της βλάβης και της φθοράς των ανθρώπων , την οποίαν ο Ζεύς γκρέμισε από τον ουρανόν στην γην ,αφού ορκίστηκε ,ότι για τον [υπό]-λοιπον χρόνον δεν θα την αφήσει πλέον να ανεβεί στον ουρανόν.
ΗΣΙΟΔΟΥ – » Θεογονία », { στ. 226-232 }.
Αμέσως μετά η στυγερή [ μισητή ] Έρις γέννησε… και την Δυσνομίαν [Κακονομία] και την Αάτην [ Άτη ], που συνήθως πάνε μαζί ,.. Η κακονομία ,δηλαδή, φέρνει την βλάβη ,την συμφορά ,τον όλεθρο.
Η μεν Άτη ήταν θυγατέρα της Έριδος ή του Διός , και Θεά βλαβερή και ζημιώδης.
ΑΘ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία » . Η ΜΥΘΟΠΟΙ’Ί’Α { σελ. 208, 211-212 }.
Περί διαιρέσεως των Μύθων. α’. Μερικοί διαιρούν τους Μύθους σε πέντε είδη : Θεολογικούς , Φυσικούς ,Ψυχικούς , Υλικούς και Μικτούς. ζ’}. ΜΙΚΤΟΙ δε , λέγονται όσοι έχουν αναμεμιγμένους δύο μύθους ή έννοιες [ ηθική και αλληγορική ] ,όπως ο μύθος της Άτης.
ΠΑΝ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Το Αρχαίο Ελληνικό Δίκαιον » .{ σελ. 72-73 }.
Άτη είναι η σύγχυση φρενών , η ταραγμένη κατάσταση της ψυχής και η απερίσκεπτη ορμή ,που προέρχεται από πλάνη ,στην οποία συνήθως οδηγείται αυτός που κατέχεται υπό ύβρεως.
Ποίου ρήση ήταν τούτο το Δελφικόν Παράγγελμα ; Του Πυθίου Απόλλωνος ,των ιερειών του Μαντείου των Δελφών , κάποιου εκ των επτά σοφών , κάποιου άλλου μη γνωστού ή κανενός ; Πώς ήταν γραμμένο το απόφθεγμα ; Διότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι γραφής, σύμφωνα με τις πηγές :
.ΔΗΜ. ΤΣΙΡΟΓΛΟΥ – » Λεξικό αρχαϊστικών φράσεων ».
» Εγγύα , πάρα δ’ άτα ‘‘ = εγγυήσου και κοντά είναι η ζημία ‘ δώσε εγγύηση και θα χάσεις. Άτα = Άτη,.
ΧΑΡ. ΜΠΑΡΑΚΛΗ – » Γνωμικά και παροιμίες ».
268. » ἐγγύῃ , πάρα δ’ άτη » [ θηλ. σε πτώση δοτική της λέξεως εγγύη ] = στην εγγύηση κοντά είναι η συμφορά .
ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ – » Eπίχαρμος » .
Αξιοπίστου γνώμαι [ 25 ].
<< εγγύα < δ’ > άτας < γα > θυγάτηρ , εγγύας δε ζαμία>> = Η εγγύηση είναι κόρη της συμφοράς και της εγγυήσεως η ζημία >>.
<< ἐγγύῃ πάρα δ’ άτα >> : λένε ότι η άτη και η βλάβη είναι δίπλα [ πάρα , παρίσταται ] στην εγγύηση .
ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Στρωματείς ».
Λόγος Α’. ΙΔ’. Διαδοχή φιλοσόφων στους Έλληνες .
Και το άλλο , το ‘‘εγγυήσου , η τιμωρία είναι κοντά » , ο Κλεομένης στο έργο του ‘ Περί του Ησιόδου ‘, λέγει ότι έχει ειπωθεί πρώτα από τον Όμηρο.
Ν.Γ. ΠΟΛΙΤΟΥ – » Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του Ελληνικού Λαού », { σελ. 642-43 }.
» Εγγυητής και πληρωτής » .
ΟΕ.Ε. ΑΤΛΑΣ [ συλλογικό ] – » Απάνθισμα σοφίας ».
Εγγύη, εγγυώμαι.
» Εγγυήσου και η συμφορά έφτασε ‘ = απόφευγε να γίνεσαι εγγυητής – [ ΘΑΛΗΣ ].
ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».’
ἐγγυάω [ ἐγγύη , πρβ. γυῖον, γύαλον – εγχειρίζω ] , << εγγύη [ Δ.Γ. εγγύα ] , πάρα δ’ άτα >> = υπάρχει εγγύησις , αλλά πλησίον υπάρχει και ζημία .
ΟΜΗΡΟΥ – » Οδύσσεια », { θ’, στ. 350-1 }.
Ο Ήφαιστος συνομιλεί με τον Ποσειδώνα.
<< Άθλιες βεβαίως είναι των αθλίων τουλάχιστον ανθρώπων και οι εγγυήσεις , ώστε να αναδέχεται κάποιος αυτές υπέρ αυτών [ των δανειστών ] ,όπως εδώ ο Ποσειδών υπέρ του Άρεως << εγγυά μεν ο διδούς , εγγυάται δε ο λαμβάνων >>.
ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».
Άτη / { Δωρ. } άτα / [ Αιολ. } αυάτα { το άτη λοιπόν εκ του αάτη = αFάτη , εκ του αάω }.
Β’. ΜΕΡΟΣ.
Εγγύα πάρα δ’ άτη .
Αντίστοιχη παροιμία στα Λατινικά δεν υπάρχει .Συνεπώς όλες οι μεταφράσεις είναι κατά προσέγγιση.
A]. a pledge comes from folly [ μια υπόσχεση προέρχεται από την ανοησία ] = pignus ab stultitia [;]
B ]. Surety brings ruin [ Η σιγουριά φέρνει την καταστροφή ] = Plegius pemiciem [ ; ].
H. STEPHANUS – » Θησαυρός της Ελληνικής γλώσσης ».
Άτη : Noxa ,Damnum ,Clades . Δελφικό γράμμα ήταν το » Εγγύα , πάρα δ’ άτα».
Σπονδή { < σπένδω } = 1 } προσφορά ποτού, όπως το χοή { <χέω } , δηλ. οίνον που έχυναν πριν πιούν οι αρχαίοι Έλληνες προς τιμήν των Θεών. Λατ. libatio { < libo = χέω, λείβω ] 2 } οι σπονδές [ σπονδαί ] ήσαν επίσημη συνθήκη ή εκεχειρία . Διαφέρουν οι σπονδές από την ειρήνη.
ΝΙΚ. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗ – » Ιστορία μιας λέξης », { Γ’ }, [ σελ. 69 ].
Σπονδή και Χοή.
Γ. ΜΕΡΟΣ .
Νυκτερινή μυητική περιπλάνηση στον μαγικόν κόσμον των πηγών.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Χαρμίδης » , { 164 e – 165 a }.
O Kριτίας ισχυρίζεται ,ότι πρώτο απόφθεγμα ήταν το » γνώθι σαυτόν » ,που ήταν χαιρετισμός του Θεού Απόλλωνος προς τους εισερχομένους στον ναό του και όχι συμβουλή . Κάποιοι όμως το εξέλαβαν λάθος και αφιέρωσαν τα μεταγενέστερα » μηδέν άγαν » και » Εγγύη πάρα δ’ άτη » ως συμβουλές .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Των Επτά Σοφών Συμπόσιον », { 164 b – c }.
Ο Χερσίας είπε χαμογελώντας: « τί θέλει να πει αυτό που άφησε πολλούς ανύπαντρους, πολλούς δύσπιστους και μερικούς άφωνους : εννοώ το » Δώσε εγγύηση… και η συμφορά είναι δίπλα » .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Των Επτά Σοφών Συμπόσιον », { 164 b – c }.
…και το άλλο ,που έχει κάνει πολλούς αγάμους ,πολλούς απίστους και μερικούς να μένουν άφωνοι , το » δώσε πίστη και θα σε βρούνε συμφορές ».
Το δε απόφθεγμα » Κοντά στην εγγύηση υπάρχει η συμφορά [ άτη ] » μερικοί νόμισαν , ότι απαγορεύει τον γάμο.
ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ – » Δάμων και Φιντίας ».
Η εγγύηση των πιστών φίλων.
ΣΑΡ. ΚΑΡΓΑΚΟΥ – » Ιστορία της Αρχαίας Σπάρτης », { σελ. 306 }.
Αυτό που εννοεί ο Χίλων είναι σαφές . Θίγει ένα τεράστιο πρόβλημα που ταλάνισε ολόκληρο τον βίον των ανθρώπων της αρχαιότητας : την καταστροφή ένεκα χρεών της μικρής ιδιοκτησίας και την γιγάντωση της τοκογλυφίας.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », [ ΙΒ’, 953 e – 954 a ].
Την εγγύηση ,που εγγυάται κάποιος , να μην την εγγυάται απερίφραστα.
ΠΙΤΤΑΚΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ. : << Εγγύη , παρά δ΄ άτη >>.
» Των επτά σοφών υποθήκαι » : << Εγγύην φεύγε >>.
ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ.
Στην φιλοσοφία είναι η έκφραση της αμφιβολίας όσον αφορά την δυνατότητα προσεγγίσεως της αντικειμενικής αλήθειας , που αναγορεύεται σε αρχή. Επειδή για κάθε πράγμα υπάρχουν τουλάχιστον δύο γνώμες [ καταφατική – αποφατική ] ,που η μία να αποκλείει την άλλη ,ουσιαστικά οι γνώσεις μας για τα πράγματα είναι ασταθείς και αβέβαιες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αδιαφορία , την αταραξία , την απάθεια .
Έπειτα και των Επτά Σοφών τα παραγγέλματα » σκεπτικά ‘‘ είναι. Το »Εγγύα , πάρα δ’ άτα» [ = Γίνε εγγυητής και το κακό δεν αργεί ] . Oι Σκεπτικοί φιλόσοφοι ονομάστηκαν έτσι. επειδή πάντα σκέφτονταν και ποτέ δεν εύρισκαν [ διότι κατέληγαν σε απορία ] »
Τοιχογραφία στον εξωνάρθηκα της Ι. Μονής του Αγ. Νικολάου Φιλανθρωπηνών [ ή του Σπανού ] με τους Αρχαίους Έλληνες Σοφούς .Τελευταίος στην χορείαν των Αρχαίων Σοφών ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος. Η επιγραφή λέει : << Έλλην Ο Χίλων Λακεδαιμόνιος >>, { 16ος αι. μ. Χ }.
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΙΣ.
Τα γνωμικά αυτά » Γνώθι σαυτόν » , »Μηδέν άγαν » , »Εγγύα πάρα δ’ άτα αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό, ένα βάλσαμο για τις πεπαιδευμένες ψυχές ,τον οποίον όμως κανείς δεν μπορεί να κλέψει.
1. » Γνώθι σαυτόν » , » Γνώρισε τον εαυτόν σου » ,δηλαδή γνωρίζουμε τον εαυτόν μας ,όταν αποκτάμε παιδεία και γινόμαστε φρόνιμοι [ λογικοί ]. Ουσιαστικώς πρόκειται για μία Προτροπή .
2. »Μηδέν άγαν » , » Τίποτε το υπερβολικό », δηλαδή να τηρούμε το ορθόν μέτρον για όλα τα πράγματα και να μην παίρνουμε αμετάκλητες αποφάσεις για τα ανθρώπινα πράγματα ,διότι το μέλλον μπορεί να μας διαψεύσει .Ουσιαστικώς πρόκειται για μία Αποτροπή.
3. » Εγγύα πάρα δ’ άτα », » κοντά στην εγγύηση υπάρχει η συμφορά » . Ουσιαστικώς πρόκειται για δύο : Προτροπή και Αποτροπή [ ή Προτροπή προς αποτροπή ] , Το γνωμικόν αυτό έχει δύο ερμηνείες :
a}.Το απόφθεγμα απαγορεύει τον γάμο [ δηλ. » νυμφεύθηκες , χάθηκες »} ,καθότι εγγύηση ονομάζεται και η συμφωνία γάμου. Όμως είναι ανάξιο για τον Χίλωνα ,το να προτρέπει αυτό το αφύσικον πράγμα ,διότι κάτι τέτοιο θα ήταν απαγορευτικό για την διατήρηση και την συνέχιση της ζωής.
b}. Το απόφθεγμα απαγορεύει τις εγγυήσεις ,που δίνονταν για την σύναψη συμβολαίων και άλλες χρηματικές συναλλαγές { δηλ. » Εγγυήθηκες , χάθηκες »}. Όμως και αυτό ξεφεύγει από το πνεύμα του Χίλωνος , διότι είναι αντικοινωνικό όταν είναι σε ανάγκη ή κινδυνεύει ένας φίλος να μην έρχεται αρωγός ο άλλος φίλος .
Άρα , ο απόφθεγμα αυτό προφανώς δεν αναφέρεται σε γάμο αλλά ,είχε ως σκοπό μάλλον να περιορίσει παρά να απαγορεύσει τις απόλυτες εγγυήσεις και διαβεβαιώσεις { » το κατατεταμένως εγγυάσθαι τε και διορίζεσθαι » } , την προθυμία στις εγγυήσεις και τις ανέκκλητες αποφάσεις για τα ανθρώπινα. Εάν προστεθεί δε ,το ότι »το μέλλον είναι αβέβαιον’‘ ή το » πολλές φορές τα [ βέβαια ] σχέδια του ανθρώπου τα βλέπει ο Θεός και γελά» ,τότε συμπεραίνεται ,ότι οι κάθε είδους εγγυήσεις είναι επισφαλείς και συχνάκις μη προβλέψιμες .
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΊΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ..
Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική ,συνεπώς βασίζεται, αλλά δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των συγγραφέων .
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα : »anemi »,» greek-language », »google books » ,» wikisource» κ.α.
Το πασίγνωστο ρητό ‘‘Μηδέν άγαν » ήταν ένα παράγγελμα χαραγμένο στο αέτωμα ή σε κίονα του Ναού του Πυθίου Απόλλωνος στους Δελφούς , όπως επίσης το »Γνώθι σαυτόν ‘‘ και το » Έγγύα πάρα δ’ άτα». Στην κορυφή δε του ανακουφιστικού τριγώνου δυνατόν να υπήρχε και το περίφημο Δελφικόν »Ε» { ή ‘Ει’ κατά τον Πλούταρχον }.Το παράγ-γελμα τούτο ράδιον, κάποιος , να το προφέρει, χαλεπόν να το κατανοήσει, δυσχερές να το εφαρμόσει. Αλλά »χαλεπά τα καλά » [παροιμία ] και << της παιδείας ,τας μεν ρίζας είναι πικράς, τον δε καρπόν γλυκύν ,έφη >> [ Αριστοτέλης ] .
Τα Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα ή Πυθικά Γράμματα είναι συλλογή από λιτά και ουσιώδη αποφθέγματα λίγων λέξεων , που συμπυκνώνουν ηθικές αρχές και πνευματικούς νόμους σοφίας Τα περισσότερα ήταν αφιερώματα των αρχαίων Επτά Σοφών στο Μαντείον των Δελφών.
Υπερβολή είναι η υπέρβαση κάποιου ορίου ή ποσού ,όπως και η μεγαλοποίηση των πραγμάτων που μπορεί να φτάσει μέχρι τα άκρα. H υπερβολή είναι μεγάλο ελάττωμα ,διότι αλλάζει τα μέτρα των πραγμάτων και των εννοιών [ μεγαλοποιεί και αλλοιώνει ] κάνει τον λόγο μας προσποιητό και το περιεχόμενο της σκέψης κενό.
ΜΙΧ. ΠΕΡΑΝΘΗ – » Μεγάλη Ελληνική Ποιητική Ανθολογία » [ Α’ ].
Κ. ΠΑΛΑΜΑ – » Ο Δωδεκάλογος του γύφτου », { …} .Ο Προφήτης.
Τον καιρό της σήψης και της παρακμής ενάντια στον λαό επικρατούν και επιβάλλονται << και σοφού του και κριτάδες του άδειου λόγουοι τροπαιούχοι και διαφεντάδες κυβερνήτες του οι ευνούχοι >>.
G. ARCIMBOLDO – » Vertumnus » [ 1590 ].
Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ροδόλφος Β’ ως Vertumnus { Βερτούμνος ,Θεός των μεταμορφώσεων και των εποχών } . Στο πορτραίτο απεικονίζονται διάφορα φρούτα, λαχανικά, λουλούδια και φυτά κατάλληλα τοποθετημένα ώστε να σχηματίζουν το πρόσωπο του αυτοκράτορα. Μανιερισμός. που φτάνει μέχρι και τον υπερρεαλισμό.
ΜΕΡΟΣ Α’.
Γραμματική αναγνώριση – Ετυμολογική ανάλυση.
»Μηδέν άγαν ‘ .
Μηδέν: Ουδ. της αορίστου και ειδικότερα της επιμεριστικής αντωνυμίας μηδείς ,μηδεμία, μηδέν.
ΔΗΜ. ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Η σύνταξη του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου » { σελ. 301-2 }.
Οι αόριστες επιμεριστικές αντωνυμίες δηλώνουν επιμερισμό και αντιδιαστέλλουν το μέρος προς το όλον ή αντιστρόφως .
ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Συντακτικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης » { σελ. 39 }.
Οι αόριστες αντωνυμίες. Στις αποφατικές [ ή αρνητικές } προτάσεις αντί της αορίστου αντωνυμίας τίς τοποθετείται κανονικά η αντίστοιχή της αντωνυμία ουδείς { εάν είναι πρότασις κρίσεως } ή μηδείς { εάνείναι πρότασις επιθυμίας }.
Σύμφωνα με τα παραπάνω ,το »Μηδέν άγαν » δυνατόν να ερμηνευθεί ως εξής :
» Ο Θεός Απόλλων επιθυμεί από εμάς, μήτε ένα απ’ όλα τα πράγματα του βίου μας να μην υπερβαίνει [=άγαν] το ορθόν μέτρον ».
Αόριστες αντωνυμίες . Δεν αναφέρονται στη Νεοελληνική γραμματική η αόριστη επιμεριστική αντωνυμία ουδείς-ουδεμία -ουδέν και μηδείς-μηδεμία -μηδέν . Έχουν αντικατασταθεί με το κανείς [ κανένας ] ,καμιά [ < καμία < καμμία [ =καν + μία ] ,κανένα. Σύγχυση προξενεί το γεγονός της αφαιρέσεως του ενός [ μ ] από το ‘καμμία’ σαν περιττό. Και όμως το διπλό [ μ ] είναι αναγκαίου .Διότι το δεύτερο [ μ ] προκύπτει από την αλλαγή του [ ν ] σε [ μ ] για λόγους ευφωνίας .Συνεπώς , καν+μία —.> [ ν—> μ ] = καμμία. Σύγχυση επίσης προξενεί και η επαμφοτερίζουσα σημασία του ‘κανείς‘ ,πότε ως ‘κανένας [ ούτε ένας ] και πότε ως ‘κάποιος‘.
Αόριστες αντωνυμίες : H αόριστη αντωνυμία quis και qui [= τις ] .Eπιρρήματα : nimis {= πάρα πολύ ].
ΕΥΣΤΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικό Λατινο-Ελληνικόν ».
Ne [ επίρρημα και σύνδεσμος ] = μη ,όπως μη , ίνα μη , ως μη . Qui ,quae ,quod [ αόρ. αντ.] =ός , όστις ,οποίος . Quis [ ή quii ] – quae [ ή qua ] – quid [ και quod = [ αόρ. αντ.] =τίς ,τί. Ne quid = μή τί ή όπως μή τί.
ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινο-ελληνικόν ».
Nimis = άγαν.
H. STEPHANUS – » Θησαυρός της Ελληνικής γλώσσης ».
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Άγαν [ επιρρ.] = λίαν ,πολύ ,πάρα πολύ . Το λίην [ λίαν ] είναι συνήθως το αντίστοιχον του άγαν , σφόδρα βεβαιωτικόν , όπως το Λατ. prorsus = βεβαιότατα .Η επί κακού σημασία επίσης πάρα πολύ ,όπως η του Λατ. nimis ,απαντά μόνον σε κάποιες ιδιαίτερες φράσεις ,όπως το περίφημον » μηδέν άγαν » = » ne quid nimis ».
Μηδείς [ μηδέ + εις ] , μηδεμία [ μηδέ + μία , μήτε μία ] , μηδέν [ μηδέ + εν ] .
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Άγαν = πολύ, λίαν, πάρα πολύ .Άγαν στην Δωρική διάλεκτο , λίαν [ λίην ] στην Αττική. Λατ.[ Prorsus =πάνυ ,εντελώς ] // [ με κακή σημασία ] πολύ, υπερβολικά πολύ ,πάρα πολύ [ Λατ. nimis] .’‘Mηδέν άγαν »= » Ne quid nimis ». .
ΣΚΑΡΛ. Δ. ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Άγαν { < άγω } .Άλλος τύπος του λίην [ λίαν ] . » Μηδέν άγαν » [ Χίλων ] = »Μηδέν υπέρ το μέτρον » ‘ επίσης απαντά και στον Θέογνιν.
ΠΑΠΥΡΟΥ – »Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας ».
Άγη [ ή άγα ] < άγαμαι .
ΔΑΜ. ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της Ελληνικής ».
Άγαν = λίαν .
Εάν προστεθεί στο φωνήεν ‘ Α’ το κλειστό φθογγοσύμφωνο ‘Χ‘ , τότε γίνεται η ρίζα *[ ΑΧ- ] { ή ‘ΑΓ- ‘ ή ‘ΑΚ-‘ ,σύμφωνα με την εναλλαγή των ουρανικολήκτων κ,γ,χ } ,που εκφράζει το συναίσθημα του πόνου ,της θλίψεως ,της λύπης ,της αγωνίας { ακόμη και σήμερα εκφράζουμε τα ίδια συναισθήματα μονολεκτικά, αυθόρμητα και χωρίς ιδιαίτερη σκέψη ή γνώσεις, με αυτό το ίδιο ‘ αχ ‘ } ,αλλά και τον θαυμασμό ,βασικό προϊόν του φόβου [ φοβούμαι-φέβομαι-σέβομαι ] ,ο οποίος σεβασμός γέννησε με τον καιρό δύο αντικρουόμενα συναισθήματα : τη χαρά και τον φθόνο. Έτσι η ρίζα *[ ΑΧ- ] θα μπορούσε ορθώς να ονομαστεί και ρίζα του συναισθήματος.
ΘΕΟΛ. ΒΟΝΣΤΑΝΤΖΟΓΛΟΥ – » Αντιλεξικόν ή Ονομαστικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Το γνωμικό » μηδέν άγαν [ ενν. ποίει ] » σημαίνει : » [ μην κάνεις ] τίποτε το υπερβολικό » . Παραινεί ,δηλαδή ,στην αποφυγή της υπερβολής σε κάθε μας εκδήλωση, επειδή αυτή [ η υπερβολή ] συνήθως αποβαίνει καταστροφική. Αποδίδεται στον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιον.
Η ΑΓΑΠΗ.
Το ουσιαστικόν ‘αγάπη ‘ είναι πλασμένο από τους [ Ο’ ] της Αλεξανδρείας , βασισμένο εμφανώς στο αρχαίο ρήμα αγαπάζω, αγαπάω , αλλά με » διευρυμένη » έως και αλλοιωμένη σημασία στα πλαίσια πλέον της χριστιανικής ηθικής.
Σ. ΔΩΡΙΚΟΥ / Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ – » Το δίγαμμα [ F ] ».
Αγαπάζω, αγαπάζομαι [ =χαιρετίζω ] = αγαπάω [ ουχί εκ του αγάπη,τουναντίον τούτο εκ του αγαπώ ] : 1. στέργω ,ευχαριστούμαι 2. φιλοφρόνως υποδέχομαι.
ΠΑΝ. ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν απάντων των ρημάτων εις τους Αττικούς πεζολόγους ».
Αγαπάω-ω : το ρήμα απαντά κατά πρώτον εις Όμηρον .!
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Αγαπάω ,Αγάπη.Το όνομα [ αγάπη ] απαντά πρώτον στους ‘Ο , [ Οι 72 Ιουδαίοι δίγλωσσοι λόγιοι από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ,που μετέφρασαν την Παλαιά διαθήκη στην ελληνική ] και στους ιερούς συγγραφείς ,αν και τα αγαπάζω , αγαπάω και τα εξ αυτών παράγωγα είναι συχνά στους δόκιμους συγγραφείς.
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Αγαπάζω = [ Ομηρ. ] = υποδέχομαι τινά ,περιποιούμαι τινά // χαιρετίζω κάποιον . Αγαπάω- ώ [ άγ- ] είμαι ευχαριστημένος με τινά , αγαπώ μετά τρυφερότητος 2. [ επί πραγμ. ] είμαι πολύ ευχαριστημένος ,ικανοποιημένος με κάτι. .
ΠΑΝ. ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των βασικών ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής ».
Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας ».
Αγάπη < αρχ. αγαπώ . Αγαπώ [ ελληνιστική σημασία [ σε Π.Δ. και Κ.Δ. ].
ΝΙΚ. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ – » Λεξικό του Κωνσταντινουπολίτικου γλωσσικού ιδιώματος ».
Αγαπίζω = συμφιλιώνω , συμφιλιώνομαι .
ΝΙΚ. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗ – » Ιστορία μιας λέξης [ Γ’ ] » ,[ σελ. 312 ].
»Aγάπα τον πλησίον σου ».
ΑΓΑΠΗ – ΜΙΣΟΣ .
ΑΓΑΜΑΙ : η ρευστότητα ,το ευμετάβλητον και το πέρασμα στο αντίθετον .Από τον θαυμασμό στην οργή και από την αγάπη [ φιλική διάθεση ] στο μίσος [ εχθρική διάθεση ,απέχθεια ].
Κάποιος φιλόσοφος εισήγαγε τη φιλία [ ένωσις ] και το νείκος [ έριδα ,χωρισμός ],που η μία είναι αιτία των καλών και η άλλη των κακών. Διότι η μεν φιλία είναι αιτία των αγαθών ,το δε νείκος αιτία των κακών.
» ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ ».
Ποίου ρήση ήταν τούτο το Δελφικόν Παράγγελμα ; Του Πυθίου Απόλλωνος ,των ιερειών του Μαντείου των Δελφών , κάποιου εκ των επτά σοφών , κάποιου άλλου μη γνωστού ή κανενός ;
»Μηδέν άγαν [ σπεύδειν ] »= »Ποτέ πολύ [ μη βιάζεσαι ] ».
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική », { Β’}, [ 1389 b }.
12. Τα ήθη των νέων .Χαρακτηριστικόν των νέων ,που εκ φύσεως »βράζει το αίμα τους », είναι η κυριαρχία του συναισθήματος και οι υπερβολές [ το άγαν ].Και όταν σφάλλουν ,τα σφάλματά τους είναι μεγάλα και σφοδρά παρά το αξίωμα του Χίλωνος [ = μηδέν άγαν =μακριά από τις υπερβολές ]
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
»Μηδέν άγαν».Το απόφθεγμα << Τίποτε το υπερβολικό>> μας παραγγέλλει να τηρούμε το ορθό μέτρο σε όλα τα πράγματα και να μην προβαίνουμε σε τελεσίδικες αποφάσεις [ πόσω μάλλον μετά όρκου ] για τα ανθρώπινα πράγματα, όπως έκαναν οι Επιδάμνιοι.
Από την αποικία των Κερκυραίων ΕΠΙΔΑΜΝΟΝ [ σημερινό Δυρράχιον ] ξεκίνησε ο καταστροφικός εμφύλιος Πελοποννησιακός πόλεμος .
ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ – » Φωκικά » , { 24.1 }.
Στον πρόναο στους Δελφούς είναι γραμμένα » ρητά ωφέλιμα δια τον βίον των ανθρώπων », όπως τα αποφθέγματα » Γνώθι σαυτόν» και »Μηδέν άγαν‘‘.
Υποδήλωναν , μερικοί , τις πράξεις με λέξεις, όπως στα Δελφικά παραγγέλματα : » Μηδέν άγαν » και » Γνώθι σαυτόν ».
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ », [ 2 ] ,{ σελ. 5 }.
Το Δελφικόν [ ΕΙ ] στον Πύθιον ναόν [ του Απόλλωνος ], το »ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ » ,και το »ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ » ο Πλούταρχος μόνος ,από όλους όσους εγώ γνωρίζω , διεφύλαξε .
‘‘Μηδέν άγαν » : Γνωμικόν αναγραφόμενο στον ναόν του Απόλλωνος στους Δελφούς , αποδιδόμενο στον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιον .Σημαίνει ,ότι πρέπει πάντοτε να αποφεύγουμε την υπερβολή , σε κάθε εκδήλωση ή ενέργεια. Το γνωμικόν ήταν παραπλήσιον προς την μεσότητα του Αριστοτέλους που κείτεται μεταξύ υπερβολής και ελλέιψεως ,τις οποίες χαρακτηρίζει ως μειονεκτήματα ,ενώ θεωρεί αρετή την μεσότητα .
FR. BORROMINI – » Ναός Αγίου Καρόλου στις τέσσερις κρήνες » , { 1638-41 }, Ρώμη .
Το υπερβολικό μαζί με το φανταχτερό με καμπύλες μορφές και άφθονο γλυπτό διάκοσμο.
Τας θύρας κλείσατε ,τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι .
ΥΠΕΡ – YBΡΙΣ.
Σ. ΔΩΡΙΚΟΥ / Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ – » Το δίγαμμα [ F ] ».
Ο Θεός έδωσε δύναμη [ εξουσία ] σ’ αυτά που κρατάνε το μέσον [ μέτρον ],όμως τ’ άλλα μ’ αλλιώτικο μάτι τα θεωρεί. Η ύβρις [ αδικία ] είναι γνήσιον τέκνο της δυσσεβίας κι απ ‘ τον φρόνιμο νου γεννιέται ο όλβος [ ευτυχία ] που όλοι αγαπούν και είναι πολυπόθητος .
Γ. Χ. ΠΡΙΝΙΑΝΑΚΗ – » Γλώσσα Ελληνική : Η γλώσσα των γλωσσών», { σελ. }.
Η ύβρις ως έπαρσις . Η κορύσσουσα Έρις.
ΝΙΚ. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗ – » Ιστορία μιας λέξης [ Β’ ] » ,[ σελ. 83-84 ].
Βρισιά [ < υβρισία < ύβρισα [ αόρ. ] < υβρίζω ]. Υβρίζω < ύβρις [ < υπέρ ] = αυθάδης βία που πηγάζει από την αίσθηση υπερβολικής και αλαζονείας , η θρασεία και ακόλαστη προσβολή.
ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1103 a }.
ΑΡΕΤΕΣ [ Διανοητικές και Ηθικές ] .
Δύο είναι τα είδη της αρετής : η διανοητική και η ηθική. Η διανοητική [ αρετή ] οφείλει την γένεση και την ανάπτυξή της περισσότερο στην διδασκαλίαν, ενώ η ηθική [ αρετή ] αποκτάται με το έθος, που λίγο διαφέρει από το ήθος. Καμμία από τις ηθικές αρετές δεν είναι έμφυτη !
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1105 b }.
ΨΥΧΗ : Πάθη , Δυνάμεις , Έξεις .
Οι αρετές δεν είναι ούτε δυνάμεις ούτε πάθη ,αλλά έξεις [ ψυχικές διαθέσεις ].
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί αρετών και κακιών »,{ 1249 b }.
ΤΟ ΤΡΙΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. { ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΝ – ΘΥΜΟΕΙΔΕΣ – ΕΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟΝ } .
Ποσότητα ,άρα μέτρον και μέσον έχουν μόνον οι Ηθικές αρετές [ ΘΥΜΟΕΙΔΕΣ – ΕΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟΝ ]. Αυτές ιδιάζουν στο άλογον μέρος της ψυχής ,που κατέχει μόνον το ένστικτο. . Οι διανοητικές αρετές [ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΝ ] έχουν μόνον ποιότητα [ δεν επιδέχονται ποσοτική μέτρηση ] και έχουν ως έργον τους την αλήθεια.
Οι ΑΡΕΤΕΣ [ =μεσότητες ] και οι ΚΑΚΙΕΣ [= έλλειψη και υπερβολή ] της ΨΥΧΗΣ..
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1106 b }.
ΜΕΣΟΤΗΣ { Αρετή } και ΑΚΡΑ { Κακίες } .
ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ – ΜΗΔΕΝ ΟΛΙΓΟΝ .
Και το πολύ [ άγαν , λίαν , πάνυ } και το ολίγον [ λίγο ] είναι πέραν του μέτρου ,συνεπώς κακίες. Παρότι αμφότερα είναι κακίες ,εν τούτοις το »άγαν » ,το ένα άκρον [= υπερβολή ], είναι περισσότερον επιβλαβές από το »ολίγον » ,το άλλο άκρον [ =έλλειψη ] ,που είναι λιγότερο ζημιογόνον .Το ‘ πολύ ‘ και το ‘ λίγο’ στα πάθη και στις πράξεις είναι ποσοτικά επιρρήματα ,συνεπώς μετρήσιμα μεγέθη, που είναι δυνατόν να υπολογίζονται .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
ΕΛΛΕΙΨΙΣ – ΜΕΣΟΝ – ΥΠΕΡΒΟΛΗ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
O ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ [ ΚΕΝΤΡΟΥ ] ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
METΑΞΥ ΔΥΟ ΚΑΚΙΩΝ , Η ΜΗ ΧΕΙΡΩΝ ΒΕΛΤΙΣΤΗ .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια »,{ 1109 b }.
Η ΑΠΟΚΛΙΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΚΡΑ ΜΕ ΣΚΟΠΟΝ ΤΟ ΜΕΣΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥ ,ΑΝΑΓΚΑΙΑΚΑΙ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ .
Η ορθή γωνία συμβολίζει την αρετή ,ενώ η αμβλεία και η οξεία συμβολίζουν την κακία, την αοριστία ,την ένδεια [ έλλειψη ] και την υπερβολή , την αμετρία.
Η XΡΥΣΗ ΤΟΜΗ.
J. AUGUSTUS KNAPP – » Pythagoras of Crotona Circa » , { 1926 } // Ο Χρυσή τομή ή Χρυσός λόγος ή Χρυσός κανόνας [ Φ ] .
ΕΥ. ΣΠΑΝΔΑΓΟΥ – » Η Χρυσή Τομή στην Αρχαία Ελλάδα », { σελ. 11-12 }.
ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ : Η ΑΠΟΚΛΙΣΗ » ΤΟΣΟΝ ΟΣΟΝ ».
Το » Πρόβλημα της διαιρέσεως ενός ευθυγράμμου τμήματος σε άκρο και μέσο λόγο » αιώνες αργότερα ονομάστηκε » Χρυσή τομή »,διότι θεωρήθηκε ως η πλέον αρμονική διαίρεση ενός ευθυγράμμου τμή-ματος σε δύο άνισα μέρη ,ώστε το ένα να μην είναι αισθητικά μεγαλύτερο του άλλου.
ΠΕΝΤΑΓΡΑΜΜΟΝ – ΠΕΝΤΑΓΩΝΟΝ – ΠΕΝΤΑΜΥΧΟΣ – ΥΓΙΕΙΑ .
Στο μυστικό σύμβολο των Πυθαγορείων το πεντάγραμμον [ πεντάλφα ] ο χρυσός λόγος εμφανίζεται στις πλευρές τους αστεριού καθώς και στο πηλίκο του εμβαδού του κανονικού πενταγώνου με κορυφές τις άκρες της πεντάλφα προς το εμβαδόν του κανονικού πενταγώνου που σχηματίζεται εντός του αστεριού.
M .C. ESCHER – » Path of life II », { 1958 }.
ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ – » Ο άνθρωπος του Βιτρουβίου » , { 1490 } . Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΩΝ ΑΝΑΛΟΓΙΩΝ. Το σχέδιον απεικονίζει ένα γυμνό ανδρικό σώμα σε δύο αλληλεπικαλυπτόμενες θέσεις με τα μέλη ανεπτυγμένα σε ένα κύκλο και ένα τετράγωνο.
TASCHEN – » Αρχιτεκτονική Θεωρία », { σελ. 30 }.
ΤΣΕΖΑΡΕ ΤΣΕΖΑΡΙΑΝΟ – » Di Lucio Vitruvio Pollione de Architectura ».
JAN GYMPEL – » Ιστορία της Αρχιτεκτονικής », [ σελ. 41 }.
ΤΖΕΖΑΡΕ ΤΖΕΖΑΡΙΑΝΟ – » Βιτρούβιος », { 1521 }.
Η ορθογραφική προβολή [ όψη ] του καθεδρικού του Μιλάνου και ο άνθρωπος του Βιτρουβίου μας δείχνουν την μετάβαση από το γοτθικόν ύφος στην Αναγέννηση.
Ο άνθρωπος πρέπει να συναρμόσει τα τρία μέρη της ψυχής του ,όπως ακριβώς τους τρείς τόνους της αρμονίας [ της μουσικής κλίμακας ] , τον υψηλότερον [ νεάτη ] ,τον χαμηλότερον [ υπάτη ] και τον μέσον [ μέση ] ώστε από τα πολλά [ πολλαπλότητα ] να γίνει ένας μόνος [ ενότητα ] .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Πλατωνικά ζητήματα », [ Θ’. 2 }.
Ο Πλάτων στην » Πολιτεία » παρουσίασε την συμφωνία των δυνάμεων της ψυχής [ Λογικού – Θυμοειδούς – Επιθυμητικού ,δηλαδή των τριών μερών της ψυχής ] ως μουσική αρμονία μέσης ,υπάτης και νήτης.
Τα ονόματα των τριών χορδών μιας λύρας ,που έγιναν και ονόματα των φθόγγων αντιστοιχούν στα τρία μέρη της ψυχής.
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Υπάτη , μέση , νεάτη.
ΚΑΤ. ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ – ΚΗΠΟΥΡΓΟΥ – » Η μουσική στην Αρχαία Ελλάδα », { σελ. 16 }.
Ονομασία φθόγγων , τρόποι , παρασημαντική.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » ,{ 1221 a }.
ΟΙ [ 12 ] ή [ 14 ] ]ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ.
Η ηθική αρετή είναι μεσότητα. Παντού το μεν μέσον [ εν αντιθέσει προς τα άκρα ] ποιεί την βελτίστη έξη ,τα δε άκρα είναι κακίες και εναντία [ τα εναντία φθείρουν το ένα το άλλο ] και αναμεταξύ τους και προς το μέσον . Πίνακας αρετών και κακιών. [*] βελτίστη = καλλίστη ως προς την πνευματικήν ανωτερότητα και την ηθικήν κατάσταση.
8. ΕΙΡΩΝ – ΑΥΘΕΚΑΣΤΟΣ{ φιλαλήθης } – ΑΛΑΖΩΝ .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » , { 1233 b – 1334 a }.
<< O δε αληθής και απλούς, τον οποίον αποκαλούν ‘‘αυθέκαστον» είναι μέσος του είρωνος και του αλαζόνος.Διότι ο μεν ένας , μη αγνοών την πραγματικότητα , ψευδόμενος κατά του εαυτού του, τον εμφανίζει χειρότερον της πραγματικότητας ,είναι είρων. Ο δε άλλος , που κατά τον ίδιον τρόπο τον εμφανίζει καλλίτερον , είναι αλαζών.Όποιος όμως τον εμφανίζει όπως έχει στην πραγματικότητα , είναι αληθής και κατά τον Όμηρο λέγεται ‘‘πεπνυμένος»{ < πέπνυμαι < πνέω = εμπνευσμένος , φρόνιμος ,συνετός , νοήμων }.Και ,γενικά, ο μεν είναι φιλαλήθης , οι δε φιλοψευδείς. >>
<< Αλαζονεία ,δόξει είναι προσποίησίς τις αγαθών ουκ όντων » = » Η αλαζονεία θα φανεί ,ότι είναι κάποια προσποίηση ανυπάρκτων αγαθών »
ΑΡΙΣΤΩΝΟΣ ΚΕΙΟΥ – » Για την αλαζονεία », ΦΙΛΟΔΗΜΟΥ – » Περί κακιών », [ Χ col. XVI ].
Ο δε ισχυρογνώμων [ αυθέκαστος ] δεν είναι μεν πολύ απερίσκεπτος [ εικαίος ] , ούτε παράλογος [ άλογος ] όπως ακριβώς ο απρεπής [ αυθάδης ] εξαιτίας όμως της επάρσεώς του [ οιήσεως ] ,ότι είναι ο μόνος που διαθέτει κρίση γίνεται ξεροκέφαλος.
ΕΙΔΗ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑΣ :
ΠΑΤΡ. ΦΩΤΙΟΥ – » Λέξεων συναγωγή ».
Αυθέκαστος.
Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Αυθέκαστος { αυτός + έκαστος }= 1. ο λέγων τα πράγματα αυτά καθ’ εαυτά έκαστα., » ορθά κοφτά » συνεπώς ειλικρινής ,ανυπόκριτος, αληθής ,φυσικός ,απλούς. 3.[ μτγν.] επί προσώπων : ιδιογνώμων ,ιδιότροπος ,ισχυρογνώμων ,δύστροπος.
H. LIDDEL & R. SCOTT – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Αλαζών [ < άλη = περιπλάνηση ] = ο ανά την χώραν πλανώμενος , ο ανέστιος, ο πλάνης // ο αγύρτης , ο ψευδώς κομπάζων , ο απατεών 2. ο κομπαστικός , ο ματαιόφρων .
Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Είρων : a}.ο λέγων κάτι χωρίς πραγματικά να το σκέφτεται b}. ο μετερχόμενος τεχνάσματα , ο πλανών [ Λατ. erro > error ].
ΤΑΚΗ ΝΑΤΣΟΥΛΗ – » 3.000 λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις ».
»Μηδέν άγαν ».
ΓΕΡ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΥ – » Λατινικές και άλλες ξενόγλωσσες φράσεις στη Νέα Ελληνική ».
»Νe nimium » και »Ne quid nimis ».
ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ – » Ανδρία », { στ. 55- 62 }.
»nequid nimis ».
D. BURNHAM – » Flatiron », { Νέα Υόρκη , 1902 }. Το » σίδερο σιδερώματος » είναι χαρακτηριστικόν παράδειγμα υπερβολής [ ουρανοξύστης σε μικρό οικόπεδο ].
Β’ ΜΕΡΟΣ .
Νυκτερινό Μυητικόν Οδοιπορικό στον μαγικόν κόσμον των πηγών.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 342 e- 343 b }.
Το να μιμείται κάποιος τους Λάκωνες πολύ περισσότερο σημαίνει να φιλοσοφεί [ φιλοσοφείν ] παρά να επιδίδεται στη γυμναστική [ φιλογυμναστείν ] , διότι είδαν ότι τέτοιες κουβέντες μόνο άνθρωπος με τέλεια παιδεία μπορεί να τις πει . Διότι μ’ αυτό τον τρόπο φιλοσοφούσαν οι παλαιοί, με Λακωνική βραχυλογία·
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Μενέξενος », { 247 e – 248 a } .
Διότι βέβαια από παλιά το λεγόμενον » Μην κάνεις τίποτα υπερβολικά » θεωρείται σωστό- και πράγματι ορθώς λέγεται. Διότι για όποιον άνθρωπον έχουν εξαρτηθεί από τον ίδιον όλα όσα οδηγούν στην ευδαιμονία ή είναι κοντά σε αυτήν ,και δεν εξαρτώνται από άλλους ανθρώπους ,των οποίων η δυστυχία ή ευτυχία τον αναγκάζουν να πλανηθεί και εκείνος ,αυτός έχει προετοιμαστεί να ζήσει με άριστα [ με τον καλλίτερον τρόπο ], αυτός είναι ο σώφρων και ο ανδρείος [ γενναίος στη μάχη ] και ο φρόνιμος
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », [ Η’, 563 e – 564 a ].
Και πράγματι η υπερβολή σε κάθε πράγμα συνήθως προκαλεί τη μετάπτωση στο αντίθετό του { δηλ. στην αντίθεση υπερβολή }, όπως γίνεται με τις εποχές του έτους και τα φυτά και τα σώματα μας και περισσότερο στις πολιτείες [ = πολιτεύματα ].
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική », { Β’, 1395 a }.
‘‘ Tους κακούς πρέπει να τους μισούμε άγαν ».
Γνωμικόν είναι μία βεβαίωση για ζητήματα γενικού χαρακτήρα ,όσα αναφέρονται στις ανθρώπινες πράξεις και πρέπει ή να τα αποφεύγουμε ή να τα επιδιώκουμε στον βίο μας. Σε ένα γνωμικόν ,εάν προστεθεί η αιτία και το γιατί , όλο αυτό γίνεται ενθύμημα .
Kαι πρέπει να χρησιμοποιούμε τα γνωμικά ακόμη και όταν αντιτίθενται και στα κοινότατα γνωμικά ,όπως είναι το «γνώθι σαυτόν» και το «μηδὲν άγαν», όταν ή το ήθος μέλλει να φανεί καλλίτερον ή το γνωμικό λέγεται σε μία στιγμήν εξάψεως. Τέτοια στιγμή είναι όταν κάποιος πάνω στην οργή του πει ότι είναι ψέμα ,ότι πρέπει να γνωρίζει τον εαυτόν του . Διότι αυτός εδώ ,εάν γνώριζε τον εαυτόν του ,δεν θα είχε ποτέ την αξίωση να είναι στρατηγός. Και ο χαρακτήρας κάποιου θα φαινόταν καλλίτερα εάν λέγαμε ,ότι δεν πρέπει ,καθώς λένε , να φιλούμε [ =αγαπάμε ] σαν να πρόκειται να μισήσουμε ,αλλά μάλλον να μισούμε σαν να πρόκειται να αγαπήσουμε. Με τη διατύπωση πρέπει να φανερώνεται καθα-ρά η πρόθεσή μας [ προαίρεσις ] . Αλλοιώς μετά το γνωμικόν πρέπει να ακολουθεί η αιτία ,όπως για παράδειγμα ,όταν πρέπει να πει κάποιος ,ότι πρέπει να φιλούμε [αγαπάμε ],όχι όπως λένε, αλλά σαν να πρόκειται να φιλούμε [ αγαπάμε ] για πάντα , διότι το άλλο είδος της αγάπης [ φιλίας ] δείχνει άνθρω-πον επίβουλον [ δόλιον τύπο ].Ή να εκφραστούμε ως εξής :» Δεν μου αρέσει αυτό που λένε συνήθως, ότι » ο αληθινός φίλος πρέπει να αγαπάει παντοτινά ‘‘ .Ή πάλι δεν παραδέχομαι το » μηδέν άγαν » [ μακριά από τις υπερβολές }. Διότι τους κακούς πρέπει να τους μισούμε άγαν [ υπερβολικά ].
ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Προς Νικοκλέα », { IX .33 }.
Να εξετάζεις με προσοχή πάντοτε τους λόγους σου και τις πράξεις σου, για να περιπίπτεις ,όσον το δυνατόν σε λιγότερα σφάλματα. Βεβαίως άριστον μεν είναι να βρίσκεις την ευκαιρία [ το προσήκον μέτρον ] , αλλ’ επειδή δύσκολα γίνεται τούτη αντιληπτή να προτιμάς να υστερείς [ να έχεις λιγότερα του δέοντος ,έλλεψις ] παρά να πλεονάζεις [ να έχεις περισσότερα του δέοντος ,υπερβολή ] ‘διότι
οι μετριότητες [=το προσήκον μέτρον [ το ορθόν ] ενυπάρχουν περισσότερο στις ελλείψεις [ ένδειες ] παρά στις υπερβολές.
ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ – » Αντιγόνη » , { στ. 704-5 }.
Αλλά ένας άνθρωπος ακόμη και σοφός να ‘ναι, δεν είναι αισχρό [ ντροπή ] ,να μαθαίνει πολλά και να μην τεντώνει το σχοινί πολύ [ άγαν ].
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Μήδεια », { στ. 127-8 }.
Πράξεις πάνω από το μέτρον ποτέ στους ανθρώπους δεν φέρνουν καλό ‘πιο τρανές συμφορές σε ένα σπίτι σωρεύουν αν θε’ι’κός θυμός [ άτη ] το χτυπήσει.
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Ιππόλυτος », { στ. 261-265 }.
ΛΙΑΝ – ΑΓΑΝ .
Στον βίο [ βίοτος ] οι υπερβολικές ακριβολογίες [ ατρεκείς ] στους τρόπους [ επιτηδεύσεις ] , λένε , πιο πολύ μας βλάφτουν [ σφάλλειν ] παρά μας προσφέρουν τέρψη και την υγίεια μας αντιμάχονται. Έτσι επαινώ το ‘λίαν ‘[ πολύ ] λιγότερο από το »μηδέν άγαν »[ μην περνάς το μέτρο ]. ‘ και θα συμφωνήσουν οι σοφοί μαζί μου.
ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ – Αφορισμοί », { Β’. 51 }.
Κάθε υπερβολή [ πολύ ] αντιμάχεται την φύση [ πολέμιος ].
ΓΑΛΗΝΟΥ – » Ιπποκράτους αφορισμοί και Υπομνήματα εις αυτούς », { να’ }, [σελ. 556-57 }.
………το δήλωσε αυτός όταν είπε ότι η κάθε είδους υπερβολή και όλες μαζί [ άπαν το πολύ ] είναι εχθρικές στη φύση .Διότι η ύπαρξις της φύσεως οφείλεται στο ότι έχει μέσα στην ουσία της συμμετρικά τα στοιχεία . Ευλόγως λοιπόν κάθε υπερβολή [ πολύ ] , σαν να είναι φθορά ,διαλύει την συμμετρία της συστάσεως του ζώου …..Σε τέτοιου είδους λοιπόν θεραπευτικές αγωγές ,η μεν υπέρμετρη και απότομη αλλαγή είναι σίγουρα εσφαλμένη ,η δε μικρή [ σταδιακή ] είναι ασφαλής.
ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Εγχειρίδιον », [ 39 ].
Αφ ‘ ότου υπερβεί κάποιος μία φορά [ άπαξ ] το μέτρο, δεν υπάρχει κανένα όριο.
Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον ». ΙΖ.’ Περί εγκρατείας ».
39. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ .Εάν κάποιος ξεπεράσει το μέτριον [ το αρμόζον μέτρον ] τότε τα πάρα πολύ ευχάριστα [ πράγματα ] μπορεί να γίνουν πάρα πολύ δυσάρεστα.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Παραμυθητικός προς Απολλώνιον », { 116 d }.
Δύο από τις Δελφικές επιγραφές είναι κατ’ εξοχήν απαραίτητες για τον βίον μας , το » Γνώθι σαυτόν » και το » Μηδέν άγαν », διότι από τις δύο αυτές παραινέσεις εξαρτώνται όλα τα υπόλοιπα.
» ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ » < = > » ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ ».
Στην αυτογνωσία εμπεριέχεται η αποφυγή της υπερβολής , και στην αποφυγή της υπερβολής εμπεριέχεται η αυτογνωσία.
Eικονίζεται ο Σόλων ο Αθηναίος ,ένας από τους Επτά Σοφούς της Ελλάδος και το Δελφικόν παράγγελμα : << Μηδέν Άγαν >>.
200+ χρόνια από την ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ του 1821 .
[ εναντίον των Οθωμανών τυράννων , της Ιεράς συμμαχίας και των Νενέκων ].
Χρόνια πολλά στις Ελληνίδες και στους Έλληνες ,στα αδέλφια μας Κύπριες και Κυπρίους ,Βορειοηπειρώ–τισσες καιΒορειοηπειρώτες , στους ομογαλάκτους και συνάλους ομογενείς όλης της οικουμένης, στους απανταχού αξιαγάπητους φιλέλληνες.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ – »Το νόημα της Εθνεγερσίας του 1821 ».
‘Η Εθνεγερσία του 1821 σήμανε για το Έθνος των Ελλήνων την αποτίναξη του αιμοσταγούς οθωμανικού ζυγού και την δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου Έθνους-Κράτους στην Ευρώπη.
ΜΙΧ. ΠΕΡΑΝΘΗ – » Μεγάλη Ελληνική Ποιητική Ανθολογία ».
Κ.ΠΑΛΑΜΑ – » Αυτό το λόγο.. »
<< ΜΕΘΥΣΤΕ ΜΕ Τ’ ΑΘΑΝΑΤΟ ΚΡΑΣΙ ΤΟΥ ’21 >>.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.
Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική ,συνεπώς βασίζεται, αλλά δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των συγγραφέων .
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» ,anemi ,πύλη κ.α
Το πασίγνωστο ρητό » Γνώθι σαυτόν ‘‘ ήταν ένα παράγγελμα χαραγμένο στο αέτωμα ή σε κίονα του Ναού του Πυθίου Απόλλωνος στους Δελφούς ,όπως επίσης και το ‘‘Μηδέν άγαν» και το » Έγγύα πάρα δ’ άτα». Στην κορυφή δε του ανακουφιστικού τριγώνου δυνατόν να υπήρχε και το περί – φημο Δελφικόν »Ε» { ή ‘Ει’ κατά τον Πλούταρχον ]. Το παράγγελμα αυτό ράδιον, κάποιος , να το προφέρει , χαλεπόν να το κατανοήσει, δυσχερές να το εφαρμόσει . Για του λόγου το αληθές , όλη η πλατωνική φιλοσοφία αυτό ,ουσιαστικώς , εξετάζει.
Τα Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα ή Πυθικά Γράμματα είναι συλλογή από λιτά και ουσιώδη αποφθέγματα λίγων λέξεων , που συμπυκνώνουν ηθικές αρχές και πνευματικούς νόμους σοφίας Τα περισσότερα ήταν αφιερώματα των Επτά Σοφών της αρχαιότητας στο Μαντείον των Δελφών.
Αυτογνωσίαείναι η ακριβής γνώση του εσωτερικού μας κόσμου ,με όλες τις αρετές , τα πάθη , τις ικανότητες και τις αδυναμίες του. Είναι το αποτέλεσμα της προσωπικής προσπάθειας, που συνιστούσε το αρχαίον επίγραμμα » Γνώθι σαυτόν ». Η αυτογνωσία κάνει τον άνθρωπο μετριόφρονα και επιεική απέναντι στους άλλους ,επειδή ο ίδιος έχει πλέον επίγνωση της δικής του ατέλειας και των δικών αδυναμιών .
ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ .
GUSTAVE MOREAU – » Οιδίπους και Σφίγξ », { 1864 } , Μητροπολιτικό Μουσείον της Τέχνης , Ν. Υόρκη . Συμβολισμός [ = υπέρβαση της νατουραλιστικής / ρεαλιστικής απεικονίσεως διά μέσου των συμβόλων και των συμβολικών μορφών ] , έρωτας και θάνατος .Ο Οιδίπους κρατώντας ράβδο και η Σφίγξ [ »η καρδιά του σκότους » ] γαντζωμένη πάνω του , έχουν στραμμένους τους οφθαλμούς τους ο ένας στον άλλον ,ίσοι απέναντι στο αναπόφευκτον της μοίρα τους.
Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ – Άπαντα ». Τα αποκηρυγμένα ποιήματα .
Ο Οιδίπους , { 1896 }.
ΜΕΡΟΣ Α’.
Γραμματική αναγνώριση – Ετυμολογική ανάλυση.
» Γνώθι σαυτόν » .
Γνώθι = προστακτική αορίστου, β’ πρόσ. , ενικός του ρήματος γιγνώσκω . Σαυτόν = αυτοπαθής αντωνυμία συνηρημένη [ σε αυτόν ] , β’ πρόσ. , ενικός ,αιτιατική ,
ΠΑΝ. Ε. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».
Γι-* [γνώ]-σκω { Λατ. * [gno]-sco } : γνώση από παρατήρηση , πείρα ,συναναστροφή. Οίδα : { εξεύρω } γνώση πιο πνευματική και ηθική ,αποτέλεσμα σκέψεως και συλλογισμού. Επίσταμαι : γνώση ακριβής ,που αποκτήθηκε με επιμέλεια και σπουδή.
ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινο-ελληνικόν » .
Gnosco , nosco =γνωρίζω.
AX. TZAΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Αυτοπαθείς αντωνυμίες : όταν το ίδιο πρόσωπο συγχρόνως ενεργεί και πάσχει.
‘‘Γνώθι σαυτόν» = γνώρισε συ τον εαυτόν σου. Σαυτόν < σεαυτόν < σε + αυτόν .
FRANCIS BACON – » Ο Οιδίπους και η Σφίγγα », { 1983 }.
Γ. ΣΕΦΕΡΗ – » Τρία κρυφά ποιήματα », [ 1966 ].
Θερινό Ηλιοστάσι [ Ζ’ ].
΄΄ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ »
Ποίου ρήση ήταν αυτό το Δελφικόν Παράγγελμα; Του Πυθίου Απόλλωνος ,των ιερειών του Μαντείου των Δελφών , κάποιου εκ των επτά σοφών , κάποιου άλλου μη γνωστού ή κανενός ;
Ι. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { ΚΑ’. Περί του »γνώθι σαυτόν » } ,[ 12 ].
Το »Γνώθι σαυτόν ‘‘ θεωρείται και παροιμία .
ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».
» γνώθι σαυτόν».
Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { ΚΑ’. Περί του »γνώθι σαυτόν » }.
26. ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Περί του γνώθι σαυτόν [ α’ ] ».
» γνώναι εαυτόν ». Οπωσδήποτε το ζήτημα τίνος είναι η επιγραφή δεν είναι λυμένον ,αλλά εξακολουθούν οι αμφισβητήσεις.
ΣΟΥΔΑ ή ΣΟΥ’Ί’ΔΑ – » Λεξικόν ».
» γνώθι σαυτόν ‘‘ : a} απόφθεγμα του Χίλωνος . Συντάσσεται δε η παροιμία επί αυτών που είναι υπέρ [=υπερβολικοί ] ,δηλαδή για αυτούς που κομπάζουν [ είναι αλαζόνες ] b}. Το ‘‘γνώθι σαυτόν » και το » παραχάρασσε μη την αλήθειαν ,αλλά το νόμισμα » είναι Πυθικά παραγγέλματα. Αυτό σημαίνει , να περιφρονείς την δόξα [ =δοξασία ] των πολλών ,και να παραχαράσσεις , όχι την αλήθεια αλλά το νόμισμα.{ σ.σ. ως παραχαράκτης των νομισμάτων της πατρίδας του Σινώπης κατηγορήθηκε ο Διογένης ο Κυνικός ].
Η παρ’ Έλλησι διαδοχή των φιλοσόφων. Γνώθι σαυτόν = παράγγελμα [ παραίνεση ] για την επιδίωξη της γνώσεως.
ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ », [ 2 ] ,{ σελ. 5 }.
Το Δελφικόν [ ΕΙ ] στον Πύθιον ναόν [ του Απόλλωνος ], το »ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ » ,και το »ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ » ο Πλούταρχος μόνος ,από όλους όσους εγώ γνωρίζω , διεφύλαξε .
<< Γνώθι σαυτόν >> { = γνώρισε τον εαυτόν σου }. Αρχαίον ελληνικό γνωμικό , γραμμένο με χρυσά γράμματα στα Προπύλαια του ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς.. Το γνωμικόν αποδίδεται κατ’ άλλους μεν σε έναν από τους επτά σοφούς της Ελλάδος , και ιδιαίτερα στον Θαλήν ή τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιον , κατ’ άλλους δε στο ιερατείον του Μαντείου των Δελφών .Με το γνωμικόν αυτό επεδιώκετο να φανερωθεί στους ανθρώπους ,ότι έπρεπε να γνωρίσουν τον εαυτόν τους , δηλαδή την » ουσίαν » και την » φύσιν » τους ,ώστε να καταστούν όσον το δυνατόν τελειότεροι.
ΧΡ. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ – » Λεξικόν φιλοσοφίας ».
» γνώθι σαυτόν » =Η πράξις. Το μόνο μέσον ,με το οποίο μπορεί κάποιος να γνωρίσει τον εαυτόν του ,είναι η πράξη , με αυτήν μαθαίνει τις δυνάμεις του [ δηλ. τί ακριβώς μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει }.
» γνώθι σαυτόν ‘‘ = Έχε συνείδηση του εαυτού σου ,δηλαδή των ικανοτήτων σου και πιο πολύ των αδυναμιών σου [ δηλ. μέχρι πού μπορούν να φτάσουν οι δυνάμεις σου ] .
ΔΗΜ.ΤΣΙΡΟΓΛΟΥ – » Λεξικό αρχαϊστικών φράσεων » .
» γνώθι σαυτόν » = Να πετύχεις την αυτογνωσία.
ΑΝΔΡ. ΚΑΛΑΤΖΑΚΟΥ – » Λεξικό φράσεων ».
» γνώθι σαυτόν ». Η ταυτότητα του αποφθέγματος είναι άγνωστη.
ΤΑΚΗ ΝΑΤΣΟΥΛΗ – » 3.000 λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις ».
» γνώθι σαυτόν ». Δηλαδή , πρέπει πρώτα απ’ όλα να ανακαλύψουμε και να μάθουμε τον εαυτό μας .
΄΄Γνώθι σαυτόν ». << Γνώρισε τον εαυτόν σου >> . Χίλωνος του Λακεδαιμονίου. Επιγραφή στους Δελφούς στον ναόν του Απόλλωνος.
ΓΕΡ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΥ – » Λατινικές και άλλες ξενόγλωσσες φράσεις στη νέα Ελληνική ».
» nosce te ipsum » { Cicero }= » γνώθι σαυτόν ».
M. TULLII CICERONIS – » Tusculanarum Disputationum » , { V . Lib. I . 22. 52 }.
ΚΙΚΕΡΩΝΟΣ : << Περί περιφρονήσεως του θανάτου >>.
»Nosce te , nosce animum tuum » = » Γνώρισε [ τον εαυτόν σου ] = γνώρισε την ψυχή σου ».
The Matrix [ 1999 ] :
Ο Neo κατόπιν προτροπής της προφήτιδος { oracle } διαβάζει σε μία επιγραφή ένα λατινικό ρητό στο υπέρθυρον ,που γράφει » temet nosce { = » πρέπει να γνωρίσεις τον εαυτό σου» } ,το οποίον είναι μία παραλλαγή του » nosce te ipsum » .
Κ. ΠΑΛΑΜΑ – » Ασάλευτη ζωή ».
Φοινικιά.
ΕΥΤΥΧΙΑ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Δυο πόρτες έχει η ζωή », { 1959 }.
<< Δυο πόρτες έχει η ζωή / άνοιξα μια και μπήκα / σεργιάνισα ένα πρωινό / κι ώσπου να `ρθει το δειλινό από την άλλη βγήκα / Όλα είναι ένα ψέμα , μια ανάσα μια πνοή , / σα λουλούδι κάποιο χέρι θα μας κόψει μιαν αυγή>>.
H ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ.
Προστακτική έγκλιση έχουν μόνον ό ενεστώτας , ο αόριστος και ο παρακείμενος. Η προστακτική σε χρόνον ενεστώτα είναι λογική και αυτονόητη . Τί δηλώνει όμως η προστακτική αορίστου ; Διότι είναι παράδοξο να δίνεται μία προσταγή σε αόριστο χρόνο .Πώς είναι δυνατόν να προστάζεις κάποιον σε παρελθοντικό χρόνο ,όταν η προσταγή εκτελείται σε παρόντα ή σε μέλλοντα χρόνο ;
ΑΧ. ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης », { σελ. 96 }.
Έγκλισις .Εγκλίσεις .Προστακτική = η έγκλιση του ρήματος η οποία παριστάνει την πράξη ως αξίωση ή εντολή αυτού που ομιλεί .
Λ.ΒΑΜΠΟΥΛΗ – Γ. ΖΟΥΚΗ – » Γραμματική της Ελληνικής γλώσσης », { σελ. 98 }.
Εγκλίσεις . Προστακτική =η έγκλιση του ρήματος η οποία παριστάνει την πράξη ως αξίωση ή εντολή αυτού που ομιλεί .
Οι εγκλίσεις [σ.σ. σε αυτές συμπεριλαμβάνει και το απαρέμφατο και την μετοχή ].
ΑΧ. ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Συντακτικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης », { σελ.102-103 }.
Οι εγκλίσεις . Προστακτική : η έγκλιση εκφράζει την δεδηλωμένη απαίτηση .Ειδικότερα σημαίνει : α }. προσταγή ή απαγόρευση β }. προτροπή ή αποτροπή [ ου ] ή παραίνεση { γνώθι σαυτόν = ο ΠύθιοςΑπόλλων σε παραινεί να γνωρίσεις τον εαυτόν σου . Διαφέρει δε η συμβουλή της παραινέσεως. Η παραίνεση δεν επιδέχεται αντιρρήσεις ,διότι έχει στόχο το αγαθό ,όπως εάν κάποιος παραινεί στην σωφροσύνη . Η συμβουλή επιδέχεται αντιρρήσεις ,διότι είναι άδηλη η έκβαση ενός πράγματος κατόπιν συμβουλής και άδηλον το συμφέρον της πράξεως } γ }. συγκατάθεση ή παραχώρηση ε }. δέηση ή παράκληση.
ΔΗΜ. ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Η σύνταξη του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου », { σελ. 439-440 }.
Η προστακτική αόριστου δηλώνει την πραγματοποίηση της εντολής . .Δηλαδή ,δηλώνει απλώς την πράξη και τη στιγμιαία ολοκλήρωσή της [ προσταγή στιγμιαία ].
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ». Προστακτική.
Στην Προστακτικήν η πράξη εμφανίζεται ως απαίτηση ,ως προσταγή του ομιλούντος – χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν η θέληση αυτού που τον προστάζουν ή το » δυνατόν » της πραγματώσεως της εντολής .
Στην Ελληνική γλώσσα η προστακτική είναι σε χρόνον αόριστο , διότι αν και η εντολή αναφέρεται σε πράξη ,που πρόκειται να εκτελεστεί [ μέλλοντας χρόνος ] ,εντούτοις ,επειδή η πράξη εκτελείται αυθωρεί κα παραχρήμα [ παροντικός χρόνος ], περιπίπτει αμέσως από παρόν σε παρελθόν [ πα-ρελθοντικός χρόνος ] . Στη Λατινική γλώσσα η προστακτική είναι σε μέλλοντα χρόνο για να δηλώσει απλώς τον χρόνο , στον οποίον πρόκειται να εκτελεστεί η εντολή.
ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ.
Τας θύρας κλείσατε ,τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι .
TO »ΕΞΑΙΦΝΗΣ »
Ο μύθος του σπηλαίου .
Ο Σωκράτης για να τονίσει την σημασία της παιδεύσεως στον άνθρωπον, όπως και την σημαντική διαφορά μεταξύ παιδείας και απαιδευσίας, αφηγείται τον περίφημο μύθο του σπηλαίου .Στο Πλατωνικό Σπήλαιον, όταν και εάν ο δεσμώτης άνθρωπος καταφέρει να λυθεί από τα δεσμά της αγνοίας και απαιδευσίας ΞΑΦΝΙΚΑ { εξαίφνης } αναγκάζεται να σηκωθεί όρθιος σιγά-σιγά , να στραφεί προς το φως και να βαδίσει προς την έξοδον του σπηλαίου . Το εξαίφνης δηλώνει κάτι το αναπάντεχον και συγκλονιστικόν, που κάνει τον άνθρωπο να αλλάξει τρόπο σκέψεως [ νοο-τροπία ]. Το αναγκαίο [ αναγκάζοιτο ] δηλώνει την βίαν ,που ασκείται πάνω στον λυμένον άνθρωπο . Διότι »κάθε τι αναγκαίον είναι εκ φύσεως ανιαρόν» [ =λυπηρόν και στενόχωρον }. Συνεπώς το εξαίφνης δεν είναι κάτι το ευχάριστο και ηδονικόν ,αντιθέτως είναι κάτι το αναγκαίον ,άρα βίαιο γεγονός { π.χ. δυνατός πόνος από προσκόλληση ή από απώλεια ή από ασθένεια ή από θάνατον αγαπημένου προσώπου }. .Δύο είναι οι οδοί της γνώσεως : δια του μαθήματος ή δια του παθήματος .Άλλοι άνθρωποι καταλαβαίνουν με το μάθημα [ διδασκαλία ] ,άλλοι μόνο με το πάθημα [ εμπειρία ] , όπως λέει και ο λαός : << τού ‘γινε το πάθημα μάθημα >>. Σε κάθε της μετενσάρκωσή της η ψυχή [= είσοδος στο σπήλαιο ], φθάνει σε ένα από τα σκαλοπάτια [ αναβαθμοί ] της γνώσεως ,που αντιστοιχούν στα σκαλοπάτια ,τα οποία ανεβαίνει ο λυμένος άνθρωπος κατά την πορεία του προς το φως της γνώσεως μέχρι την επόμενη ενσάρκωσή της.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Μύθοι ». Ο μύθος του σπηλαίου , ΠΟΛΙΤΕΙΑ [ VI . 515 c
Στάδια γνώσεως : 1. Απαιδευσία .Η κατάσταση που βιώνουν οι δεσμώτες του σπηλαίου ,όπου έχουν την γνώση μόνον των σκιών των αντικειμένων [ Εικασία ] 2.Όσοι κατάφεραν να βγουν από το σπήλαιον , αποκτούν γνώση του ορατού πλέον κόσμου δια των αισθητηρίων οργάνων τους [ Πίστις ]. 3. Την νοητή ή θεωρητική γνώση ,μαθηματική παιδεία , που αποκτάει η ψυχή κατά την ανοδική της πορεία προς την κορυφή [ Διάνοια ] 4. Τον ανώτατο βαθμό νοήσεως αποκτούν οι ψυχές που ήταν ικανές να υψωθούν πάνω από το ουράνιο στερέωμα , να ατενίσουν τον υπερουράνιον τόπον και να αντιικρίσουν τα »όντως όντα » ,δηλαδή τις ιδέες [ Νόησις ].
ΣΩΚΡ. Σκέψου ,λοιπόν, τί θα μπορούσε να είναι η απολύτρωση [ λύσις ] και η γιατρειά [ ίασις ] των ανθρώπων του σπηλαίου από τα δεσμά και την άγνοιά τους [ αφροσύνη ] .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Συμπόσιον » ,{ 210 e }. Τελευταίος αναβαθμός στην μύηση του Έρωτος .
Το » εξαίφνης» στη θέαση του απολύτου κάλλους.
Το αντίκρυσμα του κάλλους του απολύτου ,από ένα σημείον και μετά δεν μπορεί να γίνει πλέον μεθοδικώς και βαθμηδόν [ εφεξής ] ,όπως στους άλλους αναβαθμούς του έρωτος ,αλλά διά μιας ξαφνικής [ εξαίφνης ] ,στιγμιαίας ενοράσεως . Εδώ βρισκόμαστε αληθινά στην περιοχή των μυστηρίων… Όποιος λοιπόν με παιδαγωγική μέθοδο στην σπουδή της ερωτικής τέχνης οδηγηθεί σε τούτο το σημείο, εξετάζοντας ορθώς -την μίαν μετά την άλλην -τις διάφορες μορφές του ωραίου ,όταν προχωρήσει προς το τέρμα της ερωτικής μυσταγωγίας , ΞΑΦΝΙΚΑ { εξαίφνης } θα δει ευκρινώς ένα κάλλος θαυμασίας φύσεως.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Επιστολαί », [ Ζ’ . 341 d ].
Το ‘πυρ’ της αληθινής γνώσεως και το »εξαίφνης ».
Ο Πλάτων , μετά την δολοφονία του φίλου και μαθητή του Δίωνα από τον Κάλλιππο στη Σικελία , απευθύνει επιστολή στους οικείους και φίλους του αποθανόντος για πολιτική καθοδήγηση. Παρεμβάλλει δε στην επιστολή αυτή μία » φιλοσοφική παρέκβαση » ,όπου αρνείται ότι υπάρχει και ότι θα υπάρξει φιλοσοφικό δικό του σύγγραμμα των σχετικών με την πρώτην αρχήν .
<< Επί του προβλήματος αυτού δεν υπάρχει ούτε είναι ενδεχόμενον να υπάρξει ουδέν σύγγραμμα .Διότι δεν είναι δυνατόν να διατυπωθεί δια λόγου κατά κανέναν τρόπον ,όπως οι άλλες επιστήμες ,αλλά έπειτα από πολλή ενασχόληση ,η οποία μας θέτει σε επαφή με αυτό το ίδιον το πράγμα και έπειτα από ένα άμεσο ζήσιμόν του[ βίωμα ] αιφνιδίως { εξαίφνης },ωσάν φως που άναψε από σπινθήρα πυρός που αναπήδησε ,παρουσιάζεται στην ψυχή και τρέφει πλέον αυτόν τον ίδιον τον εαυτόν >> – Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ.
Φαινόμενον ελλάμψεως .
Έλλαμψις { εν + λάμπω } = η λάμψη , ο φωτισμός της ψυχής από θεϊκό φως.
Πέρα και πάνω από την διερεύνηση των φιλοσοφικών ζητημάτων δια της διαλεκτικής οδού ,υπάρχει η »εξαίφνης» και άμεση ενόραση της υψίστης αληθείας ,μετά όμως από κοπιαστική προσπάθεια και αυτή σε εξαιρετικές στιγμές μόνον. Γι’ αυτό η αλήθεια αυτή είναι από δύσκολον έως και αδύνατον να διατυπωθεί γραπτώς.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { Δ’.5 } , [ 1015 a ].
Αναγκαίο λέγεται αυτό χωρίς το οποίον ,ένα ον δεν μπορεί να ζει [ επειδή αποτελεί συναίτιον ] …. Αναγκαίον καλείται το βίαιον και η βία ,δηλ το αντίθετον προς τη φυσική ροπή [ ορμή ] και τη βούληση [ προαίρεσις ] .που εμποδίζει και κωλύει, διότι το βίαιον λέγεται και αναγκαίον , γι’ αυτό » το αναγκαίον είναι και λυπηρόν », όπως λέει ο Εύηνος » διότι κάθε αναγκαίον πράγμα είναι από την φύση του ανιαρόν [ στενόχωρον ] » και η βία είναι ένα είδος ανάγκης ,που προέρχεται από την βούληση και την λογική.
ALLAN W. WATTS – » O δρόμος του ZEN », { σελ. 131 }.
Το »ξύπνημα » [ αφύπνισις της συνειδήσεως } είναι ΞΑΦΝΙΚΟΝ και συμβαίνει πάντα στοΤΩΡΑ..
Το ξύπνημα [ σ.σ. αφύπνιση ] στη σχολή του Χούι -νεγκ είναι »ξαφνικό » ,διότι απευθύνεται σε εύστροφα και όχι σε αργό-στροφα άτομα. Το » ξύπνημα » δεν εννοείται σταδιακό ή προ-οδευτικό. Ή έχει κανείς » ξυπνήσει » εντελώς ή δεν έχει » ξυπνήσει »καθόλου ,εφόσον δεν υπάρχουν ούτε μέρη ούτε δοαχωρισμοί ,και η φύση του Βούδα δεν μπορεί να γίνει κατανοητή κομμάτι- κομμάτι.
ΟΙ [ 4 ] ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ.
Τα είδη της γνώσεως είναι τέσσερα : εικασία , πίστις , διάνοια , νόησις .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { 509 d , 511 e }.
ΣΩΚΡ. ..πάρε αντιστοίχως για τα τέσσερα τμήματα της γνώσεως τις τέσσερεις ενέργειες της ψυχής .Ο νους για το ανώτατον επίπεδον, η διάνοια για το δεύτερον ,το τρίτο δώσε το στην πίστη και το τελευταίο στην εικασία. .
ΕΓΚ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ ‘- » Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ. 314 -315 }.
Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Ο γενικός χαρακτήρας και τα θέματα της πλατωνικής γνωσιολογίας ».
Τα είδη γνώσεως σε μία νοητή ανοδική κλίμακα από την πλήρη άγνοια προς την πλήρη γνώση : 1}. Εικασία [ < εικάζω < είκω ], η γνώση από τις απεικονίσεις των αντικειμένων . 2}. Πίστις [ < πείθω ] , γνώση από τα υπαρκτά αντικείμενα της πραγματικότητας και τα αισθητά γεωμετρικά σχήματα . 3}. Διάνοια ,[ < διά + νους ] γνώση από τις μαθηματικές και τις υπόλοιπες επιστημονικές έννοιες. 4}. Νόησις { < νοέω-ώ } , γνώση από τις Ιδέες και τις Πρώτες Αρχές .
ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ :
Το διαφορετικό μήκος των γραμμικών τμημάτων συμβολίζει την διαφορά της μετοχής των αντιστοίχων ειδών της γνώσεως στην αλήθεια. Συνεπώς όπως συμπεραίνουμε από το ανωτέρω σχήμα , τα τέσσερα είδη της γνώσεως μπορούν να συνοψιστούν σε δύο. Το ένα είναι η γνωστική λειτουργία , που αναφέρεται στα ορατά και αισθητά. Το δεύτερον είναι αυτό που αναφέρεται στα νοητά, δηλαδή στις ιδέες και τις θεμελιώδεις αρχές των επιστημών. Το πρώτο και κατώτερο τμήμα ,που ονομάζει ο Πλάτων γενικώς » δόξαν » ,υποδιαιρείται σε δύο μερικώτερα τμήματα , την εικασία και την πίστη. Το δεύτερο και ανώτερο τμήμα που ονομάζει ο Πλάτων Επιστήμη και αλήθεια υποδιαιρείται και αυτό σε δύο μερικώτερα τμήματα ,την διάνοια και την νόηση . Από την διάνοια [ υποθετικός λόγος ] δεν είναι δυνατόν να φθάσει κάποιος στην νόηση [ Ανυπόθετον ] παρά μόνον δια της ενοράσεως [ενόρασις = η ικανότητα της άμεσης [ βιωματικής ] γνώσεως της ουσίας των πραγμάτων ,χωρίς την μεσολάβηση των αισθήσεων ή της διανοίας ]. Ο χωρισμός αυτός δεν έχει απόλυτη γνωσιολογικήν αξία, διότι χρησιμεύει κυρίως για την εποπτική περιγραφή των φαινομένων.
Δεν μπορεί να υπάρξει γνώση ,αν δεν αναφέρεται σε κάποιο ον , [ δηλαδή ] γιγνώσκεται ό,τι υπάρχει , ενώ ό,τι είναι ανύπαρκτο μένει και ολοκληρωτικά άγνωστο. Μεταξύ γνώσεως [ ΟΝ ] και αγνοίας [ ΜΗ ΟΝ ] μεσολαβεί η δόξα. Η μεσάζουσα κατάσταση της δόξας δεν έχει την σταθερότητα της επιστήμης ,και παρόλο που δεν είναι άγνοια ,δεν είναι όμως ούτε και γνώση.
H συναίσθηση της αγνοίας είναι μεγάλο βήμα προς τη γνώση .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φίληβος » , { 48 c – 49 a }.
Η άγνοια βέβαια είναι κακό, το ίδιο καθώς αυτό που ονομάζουμε χαζομάρα [ αβελτέραν έξιν ]. Tα είδη της αγνοίας.Η άγνοια είναι μία κακότητα ,αντίθετη στο »γνώθι σαυτόν ». Η κακότητα της αγνοίας μπορεί να χωριστεί σε τρία μέρη : a] σε σχέση με τα χρήματα και την περιουσία β}. σε σχέση με το σώμα και το κάλλος γ} σε σχέση με την ψυχή και τις αρετές .
Η άγνοια είναι μία κακότητα ,αντίθετη στο »γνώθι σαυτόν ». Η κακότητα της αγνοίας μπορεί να χωριστεί σε τρία μέρη : a] σε σχέση με τα χρήματα και την περιουσία β}. σε σχέση με το σώμα και το κάλλος γ} σε σχέση με την ψυχή και τις αρετές .
Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { ΚΑ’. Περί του »γνώθι σαυτόν » }.
7. Από τα » Τομάρια » [=τομίδια ] του Αριστωνύμου : O Hράκλειτος, νέος ακόμα είχε γίνει σοφώτερος από όλους ,διότι πίστευε για τον εαυτόν του ,ότι δεν γνώριζε τίποτε.
» ΕΝ ΟΙΔΑ ,ΟΤΙ ΟΥΔΕΝ ΟΙΔΑ » ;
Πασίγνωστο ρητόν , το οποίον αποδίδεται στον Σωκράτη δια του Πλάτωνος ; Και όμως. Δεν το είπε ο Σωκράτης ,ούτε το έγραψε ο Πλάτων ! Ή τουλάχιστον δεν είναι γραμμένον ακριβώς έτσι . Τί ακριβώς έλεγε και έπραττε ο Σωκράτης , ώστε η Πυθία του Μαντείου των Δελφών να τον επαινέσει δημο-σίως » ανδρών απάντων Σωκράτης σοφώτατος » ; Σίγουρα όχι το προαναφερθέν ψευδο-Σωκρα-τικόν απόφθεγμα .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Απολογία Σωκράτους », { VI ] ή [ 21 d }.
<< αυτός μεν νομίζει ότι γνωρίζει ,ενώ δεν γνωρίζει , εγώ δε καθώς δεν γνωρίζω ,έτσι δεν νομίζω ότι γνωρίζω. Φαίνεται ,λοιπόν, ότι εγώ είμαι σοφώτερος από εκείνον ,σε αυτήν την μικρή λεπτομέρεια, ότι δηλαδή όσα δεν γνωρίζω ,ούτε και νομίζω ότι τα γνωρίζω >>.
{ σ.σ. Ο Σωκράτης είπε ,ότι αυτά που γνωρίζει ,γνωρίζει ότι τα γνωρίζει ,ενώ αυτά που δεν τα γνωρίζει δεν είναι ξερόλας ,οιηματίας ή δοκησίσοφος να καμώνεται ,ότι τα γνωρίζει , όπως κάνουν άλλοι. Έχει δηλαδή γνώση της αγνοίας του , κάτι που τον οδηγεί στην φιλοσοφία }.
<< και τίποτε δεν ήξερε ,εκτός από το ότι είχε επίγνωση της αμαθείας του >>.Αυτή η φράση στον Διογένην τον Λαέρτιον ,ίσως γέννησε και το ψευδο-απόφθεγμα : » εν οίδα ,ότι ουδέν οίδα ».
ΠΛΑΤΩΝ – » Αλκιβιάδης », { 124 c }.
ΣΩΚΡ. Ναι ‘ αλλά βέβαια πρέπει να εξετάσουμε από κοινού με ποίον τρόπο θα μπορέσουμε να γίνουμε όσο μπορούμε βέλτιστοι [ υπερθ. του αγαθός : πνευματικά ηθικά ανώτεροι από όλους ] . Διότι πράγματι εγώ , λέγω και σε σένα και σε μένα ,ότι πρέπει να παιδευτούμε [ να αποκτήσουμε παιδεία ] << εγώ γαρ τοι ου περί μεν σου λέγω ως χρη παιδευθήναι ,περί εμού δε ου >> ‘ διότι εγώ δεν διαφέρω σε τίποτα από εσένα ,εκτός βέβαια από ένα.
γ’. η επανάληψη του [ αρνητικού μορίου ] << ου >> ,δια της οποίας αναιρείται η πρώτη άρνηση ,και έτσι οι δύο αποφάσεις αποτελούν μίαν κατάφαση ,όπως το << εγώ γαρ τοι ου περί μεν σου λέγω ως χρη παιδευθήναι ,περί εμού δε ου>> [ Πλατ. Αλκ, Α’, 124 } = Δεν [ ου ] σου λέγω ,ότι δεν [ ου ] πρέπει να παιδευθούμε ,επομένως => λέγω και για σένα και για μένα ,ότι πρέπει να παιδευθούμε .
Το » εν οίδα ,ότι ουδέν οίδα ‘ ,ίσως , ‘ είναι παράφραση του »εγώ μεν γαρ ουδέν οίδα πλην εν μόνον » { = Διότι εγώ δε γνωρίζω τίποτα [ άλλο ] εκτός από ένα πράγμα , την ανταλλαγή [ δούναι και λαβείν ] λόγων [απόψεων ] ,δηλαδή την διαλεκτικήν τέχνη }.
<< Eγώ δε οίδα σαφώς ,ότι ουδέν οίδα >>= Εγώ ,λοιπόν, γνωρίζω καθαρά ,ότι τίποτα δεν γνωρίζω.
AΠΛΗ ΚΑΙ ΔΙΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ .
Εάν συσχετιστεί η Γνώση [ + ] με την Άγνοια [ – ] ,τότε προκύπτουν τέσσερεις συνδυασμοί [ 1,2,3,4 ]. Αυτοί χωρίζονται σε ομάδες ως εξής : Β[ 1 ,4 ] και Α [ 2, 9 ]. Ομάδα [ Β ] : το [1] είναι ο Σοφός [ ανωτάτη βαθμίδα ],ενώ το [ 4 ] είναι ο Οιδίπους [ κατωτάτη βαθμίδα , ΔΙΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ ] . Η ομάδα [ Α ] δηλώνει ΣΤΑΣΗ και ΑΚΙΝΗΣΙΑ .Διότι από την γνώση δεν πηγαίνει κάποιος στην γνώση ,αφού γνωρίζει ότι ήδη την κατέχει [1] ,ούτε από την άγνοια στην άγνοια ,αφού δεν γνωρίζει ,ότι δεν γνωρίζει ,αλλά νομίζει ,ότι γνωρίζει και κατέχει [4]. Και ο οιηματίας δεν βαδίζει ποτέ προς το Φως της Γνώσεως . Ομάδα [ Α ] : το [ 2 ] είναι ο Φιλόσοφος [ ενδιάμεση βαθμίδα, ΑΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ ] και το [ 4 ] ,ο δούλος του Μένωνος στον γνωστόν πλατωνικό διάλογο [ ενδιάμεση βαθμίδα ] ,όπου ο απαίδευτος δούλος ,επειδή η γνώση είναι ανάμνηση, καταφέρνει να λύσει γεωμετρικά προβλήματα . Η ομάδα αυτή δηλώνει ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ και ΚΙΝΗΣΗ. Διότι κάποιος , επειδή γνωρίζει ότι έχει άγνοια κινείται -κατά το δυνατόν- πάντα προς την γνώση ,αφού δεν την κατέχει ,όπως και αντίθετα κάποιος από την άγνοια της γνώσεως είναι δυνατόν να κινηθεί και να ανακαλύψει [ μέσω της διαλεκτικής μεθόδου ] γνώση που γνώριζε και η οποία ήταν λησμονημένη μεν , καταγεγραμμένη δε στις λησμονημένες αναμνήσεις του [ όπως ο δούλος του Μένωνος ].
Αυτός ,που έχει την διπλήν άγνοια, νομίζει [ οίεται] ότι γνωρίζει αυτά που δεν γνωρίζει και περιφέρει την ψεύτικην πεποίθησή του [ δόκησις της σοφίας ] για πράγματα στα οποία είναι αμαθής .
Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Οίομαι , οίημα , οιηματίας.
Οιηματίας { < οίομαι } = όποιος έχει μεγάλην ,υψηλήν ιδέα για τον εαυτόν του ,αλαζών ,επηρμένος. Οίημα { < οίομαι } : α ]. [ μτγν.] γνώμη β ]. [ ιδ.] η υψηλή γνώμη που έχει κάποιος για τον εαυτόν του , έπαρση ,αλαζονεία . Οίομαι { οίμαι } = νομίζω ,υπολαμβάνω ,υποθέτω , πάντα για πράγμα αβέβαιον και αμφίβολον .
Ο Οιδίπους Τύραννος είναι αυτός που κατεξοχήν πάσχει από την λεγομένη Διπλή Άγνοια [ δεν γνωρίζει ,ότι δεν γνωρίζει ]. Υπό την επήρεια της Άτης γίνεται υπερόπτης και αλαζονικός σε σημείον ,που αμφισβητεί και απαξιώνει τον μάντη Τειρεσία ,ο οποίος του αποκαλύπτει ότι ό ίδιος είναι και πατροκτόνος και αιμομίκτης ,αλλά δεν το γνωρίζει …
ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ .
ΚΕΒΗΤΟΣ ΠΙΝΑΞ { Tabula Cebetis }. Γ’ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ.
{ βλ. » Κέβητος πίναξ [ Tabula Cebetis ] » }.
<< Στην Πύλη του τρίτου μικρού εσωτερικού περιβόλου ,στέκεται η Ψευδο–παιδεία. Αυτή περιγράφεται ως μία γυναίκα πολύ καθαρή και περιποιημένη ,η οποία αποκαλείται Παιδεία από το πλήθος των ανθρώπων >>.
<< Αυτό το πλήθος είναι εκείνοι οι άνθρωποι που ενώ σώζονται από τα δεινά που προαναφέρθηκαν ,δεν έχουν μετανοήσει με τον ορθό τρόπο ,δηλαδή δεν έχουν ακόμη αποκτήσει την Αρετή της Φρονήσεως. Συνεπώς για να οδηγηθούν στην Αληθινή Παιδεία ,θα πρέπει πρώτα να περάσουν από την Πύλη της Ψευδοπαιδείας. Στο εσωτερικό του μικρού εσωτερικού περιβόλου ,ευρίσκονται οι εξαπατημένοι εραστές της Ψευδοπαιδείας. Αυτοί είναι οι Ποιητές ,οι Ρήτορες ,οι Διαλεκτικοί, οι Μουσικοί , οι Αριθμητικοί ,οι Γεωμέτρες ,οι Κριτικοί ,οι Ηδονικοί και οι Περιπατητικοί. Εδώ μπορούμε να διαπιστώσουμε ,ότι όλες οι παραπάνω Επιστήμες είναι ψευδείς και ,ως εκ τούτου ,αποτελούν τομείς του επιστητού, τους οποίους ακολουθεί ο Όχλος των ανθρώπων. Ενδεικτική βεβαίως είναι η απουσία της Φιλοσοφίας ,η οποία ως Αληθής Επιστήμη ,που αποτελεί μέρος της Αληθούς Παιδείας ,γίνεται απόκτημα λίγων ανθρώπων .Οι εραστές λοιπόν αυτοί εξαπατώνται ,επειδή νομίζουν ότι συναναστρέφονται την Αληθινή Παιδεία ,ενώ στην πραγματικότητα προσεγγίζουν την Ψευδοπαιδεία. Οι εραστές αυτοί βρίσκονται υπό το κράτος της Διπλής Αγνοίας ,δηλαδή δεν γνωρίζουν ,ότι δεν γνωρίζουν την Αληθινή Παιδεία >>. Σύμφωνα με τα τα προηγούμενα οι Εραστές της Ψευδο-παιδείας { ποιητές, μουσικοί, μαθηματικοί κ.α. } δεν μετέχουν στην Αληθινή Παιδεία ,διότι δεν απαλλάσσουν τον άνθρωπο από τα κακά. Άρα όλες οι καθιερωμένες μαθήσεις [ ποίηση , μαθηματικά, μουσική κ. α ] τίθενται υπό αμφισβήτηση ,διότι και αυτές δεν συμβάλλουν ασφαλώς στην αποτροπή του κακού.
ΕΞΕΙΣ .
Έξις { < έξω < έχω }. Ἕξις : » διάθεσις ψυχης καθ᾿ ήν ποιοί τινες λεγόμεθα. » Διάθεση της ψυχής, που μας χαρακτηρίζει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Η επιλογή του να είμαστε κάποιοι ,κάτι το οποίον δείχνει το ποιόν μας .
ΠΡΟΚΛΟΥ – » Εκ των του φιλοσόφου Πρόκλου σχολίων εις τον ‘Κρατύλον’ Πλάτωνος εκλογαί χρήσιμοι », [ 65 ].
Οι άνθρωποι εκδηλώνουν πέντε έξεις [ = ψυχικές διαθέσεις ] ως προς την γνώση ή την άγνοια : διπλή άγνοια ,απλή άγνοια , κλίση [ έφεσις ] , ζήτησις [ αναζήτηση ,έρευνα ] εύρεσις [ ανεύρεση ].
ΟΙ ΠΕΝΤΕ [ 5 ] ΕΞΕΙΣ { από την ΑΓΝΟΙΑ στη ΓΝΩΣΗ }.
Από την ποιότητα των ενέργειών μας εξαρτάται η ποιότητα των έξεων . Δεν είναι μικρόν πράγμα το να αποκτούμε αμέσως από την νεανική μας ηλικία αυτές ή εκείνες τις συνήθειες [ εθισμός ] , αντιθέτως είναι πάρα πολύ μεγάλο ή μάλλον αποτελεί το παν.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Πολιτικά », { Η’. 1334 b }.
Όπως η ψυχή έχει δύο μέρη : το άλογον [ εκείνο που δεν έχει λογική ] και το ‘‘λόγον έχον » [ εκείνο που έχει λογική ] ‘ και οι έξεις είναι δύο : η όρεξις και ο νους.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Όροι », { 414 c }.
Έξις .Διάθεση της ψυχής κατά την οποίαν επιλέγουμε να είμαστε κάποιοι σύμφωνα με την οποία χαρακτηρίζεται το ποιόν μας
JEAN -AUGUSTE DOMINIQUE INGRES – » Ο Οιδίπους εξηγεί το αίνιγμα της Σφίγγας », {1808 }. Παρίσι ,Μουσείον Λούβρου.
[ 119 ] Ηρακλείτου . [ 60 ] Ιέρακος από το »Περί δικαιοσύνης». Οι ποιητές την ονόμασαν σαοφροσύνη ,» σαώσαι ‘ λέγοντας το σώσαι. Η σωφροσύνη είναι φρουρός και σωτηρία της φρονήσεως ,όταν την αποκτήσει κανείς .
Μεγίστη αρετή το να είναι σώφρων κάποιος και η σοφία έγκειται στο να λέμε την αλήθεια και να ενεργούμε σύμφωνα με την ουσίαν των πραγμάτων ,αφού πρωτύτερα την κατανοήσουμε .Η φρόνηση είναι κοινή [ ξυνόν ] σε όλους τους ανθρώπους.
Γ. ΛΑΘΥΡΗ – » Οι »Όροι » του Σπευσίππου ».
Σωφροσύνη : μέτρον της ψυχής σχετικά με τις κατά φύσιν επιθυμίες και ηδονές της . Σώφρων : αυτός που έχει μετριοπαθείς επιθυμίες.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί αρετών και κακιών », { 1249 b }.
Η τριμερής ψυχή . Οι αρετές του λογικού ,του συναισθηματικού ,του επιθυμητικού και οι αρετές ολόκληρης της ψυχής .Οι κακίες του λογικού μέρους της ψυχής ,του συναισθημα-τικού και του επιθυμητικού και οι κακίες ολόκληρης της ψυχής .
ΤΟ ΤΡΙΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ – ΑΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΚΙΕΣ.
Ολόκληρης της ψυχής αρετές είναι η δικαιοσύνη [ η ικανότητα να διανέμει κάποιος κατ’ αξίαν τα δίκαια } ,η ελευθεριότης { = η δαπάνη χρημάτων για πράγματα άξια επαίνου ] και η μεγαλοψυχία [ η ικανότητα του »καλώς φέρειν » και την ευτυχίαν και την δυστυχία ].Κακίες όλης της ψυχής είναι η αδικία [ Τρία τα είδη : ασέβεια , πλεονεξία ,ύβρις } , η ανελευθερία { Τρία τα είδη της φιλαργυρίας : αισχροκέρδεια , φειδωλία [ τσιγγουνιά ] , κιμβεία [ οι εξηνταβελόνηδες }, μικροψυχία [ αυτός που δεν μπορεί να υποφέρει ούτε την ευτυχία ,ούτε την δυστυχία ].
ΑΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΚΙΕΣ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.
ΤΟ ΤΡΙΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.
ΑΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΚΙΕΣ ΤΟΥ ΤΡΙΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί αρετών και κακιών », { 1250 a – 1251 a }.
Α’. Σωφροσύνη – Ακολασία .
Σωφροσύνη : αρετή του επιθυμητικού ,που κάνει τους ανθρώπους να μην ορέγονται τις απολαύσεις των χυδαίων [ φαύλων ] ηδονών . Ακολασία : κακία [ ελάττωμα ] του επιθυμητικού ,κατά την οποίαν οι άνθρωποι επιλέγουν την απόλαυση των φαύλων ηδονών .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια », { Α’. III , 1221 a }.
Η σωφροσύνη είναι το μέσον μεταξύ μίας υπερβολής [ ακολασία ] και μίας ελλείψεως [ αναισθησία ]. Ακόλαστος : εκείνου που οι επιθυμίες ξεπερνούν κάθε μέτρον , κάθε φορά που ξέφρενα παραδίδεται σε αυτές Αναίσθητος : εκείνος που δεν έχει ούτε τις καλές και κατά φύσιν επιθυμίες ,αλλά παραμένει απαθής σαν πέτρα.
[Δ] Ο Οιδίπους καθιστός σε δίφρο ,δίπλα σε δωρικόν κίονα , με ράβδο στο δεξί χέρι ,[Μ] Η Σφίγγα πάνω σε βωμό με δύο στεφάνια ,[Α] Ο Τειρεσίας [μάλλον ] με ράβδο στο αριστερό χέρι.
Β’. ΜΕΡΟΣ .
Νυκτερινή μυητική περιπλάνηση στον μαγικόν κόσμον των πηγών.
« γένοι᾽, οἷος ἐσσὶ μαθών. καλός τοι πίθων παρὰ παισίν, αἰεί καλός >>. << Γίνε αυτό που είναι [ εν δυνάμει ] στη φύση σου [ υπόσταση ] .ο μικρός πίθηκος για τα παιδία είναι καλός , πάντα καλός >> .Είθε [ μακάρι ] να γίνεις αυτός που είσαι, εάν μάθεις ποίος είσαι. Εγκύρωσε την πρωτογενή σου υπόσταση ,αν καταστεί δυνατή η διείσδυση ως το υποστασιακό σου υπόβαθρο.
Μην γίνεις κάτι άλλο από αυτό που είσαι πραγματικά , μην γίνεις πιθηκάκι .
<< ο μικρός πίθηκος για τα παιδία είναι καλός , πάντα καλός >> .
Πίθων =μικρός πίθηκος ,μαϊμού [ μτφ. ειδικώς για κόλακες ] .Υπαινιγμός ή και υποτιμητικός χαρακτηρισμός του ποιητή Πινδάρου προς τον συνομήλικον και ανταγωνιστήν του ποιητή Βακχυλίδη , ως κόλακα , για την εύνοιαν του Τυράννου των Συρακουσών Ιέρωνος .
Η ύψιστη εντολή του Δελφικού Απόλλωνος << γένοι᾽, οἷος ἐσσὶ μαθών >>,δηλαδή << γίνε αυτός που είσαι ,αφού μάθεις ποίος είσαι >> [ δηλαδή θεϊκός ],είναι και η υποθήκη του Ηρακλείτου προς τον άνθρωπο.
Mία Νέα Τάξις Πραγμάτων [ status quo } εμφανίζεται στον Όλυμπον και αντικαθιστά την Παλαιάν Τάξιν των Πραγμάτων. Οι Θεοί υπακούν μεν στον Δίαν ,αλλά αυτός δεν είναι ο γνωστός Πατέρας Θεών και ανθρώπων .Είναι ένας Νέος [ Neo } ,ένας Άλλος [ alius } ,ένας Τυραννικός Ζευς ,που απαιτεί υπακοή , υποταγή και προσαρμογή στις εντολές του . Ο Γενάρχης των ανθρώπων Προμηθεύς από φιλανθρωπία ΔΕΝ υπακούει στον Τύραννον αυτόν ,που αποκαλείται »Ζευς» κατ’ ευφημισμόν, και έτσι υφίσταται το μαρτύριον της σταυρώσεως χάριν του ανθρώπου. Μήπως σας θυμίζει αυτό κάτι ; Μήπως αναγνωρίζετε κάποιες αναλογίες του μύθου με την ιστορία , του χθες με το σήμερα ;
ΩΚΕΑΝΟΣ : Δίδαξε [ μάθε ] τον εαυτόν σου και προσαρμόσου σε τρόπους νέους ΄ διότι νέος τύραννος ορίζει και τους Θεούς.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αντερασταί », { 138 a-b }.
» Φιλοσοφία είναι να μελετήσει κάποιος καλά τον εαυτόν του και να τον γνωρίσει ,να διακρίνει τα καλά και τα κακά στοιχεία της φύσεώς του ,τα μεν να βελτιώσει ,τα δε να διορθώσει .Αλλά όταν κάποιος γνωρίζει καλά τον εαυτόν του ,είναι δυνατόν να γνωρίσει και τους άλλους ‘ όποιος διακρίνει στον εαυτόν του το αγαθόν και το κακόν, θα ξέρει να διακρίνει και μεταξύ των άλλων τους αγαθούς και τους κακούς » { εισαγωγή }.
Ούτε οι επιστημονικές [ γνώσεις ] ,ούτε όλες οι γνώσεις είναι αυτά που εξασφαλίζουν την ευπραγία και την ευδαιμονία στον βίο μας ,αλλά ένα πράγμα μόνο : η γνώση του αγαθού και του κακού.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 342 e- 343 b }.
Το να μιμείται κάποιος τους Λάκωνες πολύ περισσότερο σημαίνει να φιλοσοφεί [ φιλοσοφείν ] παρά να επιδίδεται στη γυμναστική [ φιλογυμναστείν ] , διότι είδαν ότι τέτοιες κουβέντες μόνο άνθρωπος με τέλεια παιδεία μπορεί να τις πει . Διότι μ’ αυτό τον τρόπο φιλοσοφούσαν οι παλαιοί, με Λακωνική βραχυλογία·
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδρος », { 229 e – 230 a }.
ΣΩΚΡ. δεν είμαι ακόμη ικανός, σύμφωνα με το παράγγελμα των Δελφών ,’‘να γνωρίσω τον εαυτόν μου ‘ .Έτσι εξετάζω [ σκοπώ ] τον εαυτό μου, εάν είμαι θηρίον περισσότερο πολύμορφον από τον Τυφώνα .
Η φιλία [ αγάπη ] προς τον εαυτόν μας είναι η αιτία και της φιλίας μας προς τους άλλους.
Στο Κεφ. [4 ] γίνεται λόγος περί της »τελείας φιλίας » ,αυτή που συνάπτεται μεταξύ των αγαθών ανδρών και της οποίας ο συνεκτικός δεσμός είναι το αγαθόν. Αυτή η φιλία περικλείει και το ηδύ και το ωφέλιμον ,παραμένει δε σταθερή. Αλλά προς σύνοψήν της χρειάζεται χρόνος ,για να βεβαιωθούν αυτοί που την συνάπτουν ότι είναι και ο ένας και ο άλλος αγαθοί.
Ο ενάρετος άνθρωπος επιθυμεί να διάγει τον βίον του με τον εαυτόν του και επειδή ο ενάρετος διαπνέεται από τέτοια συναισθήματα έναντι του εαυτού του και προς τον φίλον του διάκειται ακριβώς όπως και προς τον εαυτόν του ( διότι ο φίλος είναι ένας άλλος εαυτός μας ) .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική », { Β’, 1395 a }.
Γνωμικόν είναι μία βεβαίωση για ζητήματα γενικού χαρακτήρα ,όσα αναφέρονται στις ανθρώπινες πράξεις και πρέπει ή να τα αποφεύγουμε ή να τα επιδιώκουμε στον βίο μας. Σε ένα γνωμικόν ,εάν προστεθεί η αιτία και το γιατί , όλο αυτό γίνεται ενθύμημα [ =είδος συλλογισμού ] . Πρέπει να χρησιμοποιούμε τα γνωμικά ακόμη και όταν αντιτίθενται και στα κοινότατα γνωμικά ,όπως είναι το «γνώθι σαυτόν» και το «μηδὲν άγαν», όταν ή το ήθος μέλλει να φανεί καλλίτερον ή το γνωμικό λέγεται σε μία στιγμήν εξάψεως.
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Απομνημονεύματα », { Γ’. IX.6 }.
Το να μην γνωρίζει κανείς τον εαυτόν του ,και όσα δεν τα ξέρει , να νομίζει ότι τα ξέρει ,το λογάριαζε ελάττωμα πολύ κοντά προς την μανία ..
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Απομνημονεύματα », { Δ’. ΙΙ.26 }.
Εγώ πραγματικά φρονώ, ότι εκείνος που δεν ξέρει την αξίαν του, δεν ξέρει τον εαυτόν του.
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Κύρου παιδεία », { Ζ’. ΙΙ.20-21 }.
Και ερωτώ δεύτερη φορά τον θεόν «τι να κάμω για να ζήσω ευτυχισμένος σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή μου», και κείνος μου αποκρίθηκε: » αν γνωρίσεις τον εαυτό σου, Κροίσε, θα περάσεις τη ζωή σου ευτυχισμένα ».
ΚΙΚΕΡΩΝΟΣ – » Περί καθηκόντων » { De officiis }, [ A’. ΧΧΧΙ . 114 }.
Ο καθένας ας γνωρίσει τον εαυτόν του και ας είναι οξυδερκής κριτής των προτερημάτων και των ελαττωμάτων του .
ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » Περί της ατελείας προς Λεπτίνην », { 161, 162 }.
Όλα να τα θεωρούμε ανθρώπινα. Το μέλλον είναι άδηλο για όλους τους ανθρώπους, γι’ αυτόν τον λόγον πρέπει στις επιτυχίες [ ευπραξίες ] να είμαστε μετριοπαθείς , και να δείχνουμε ότι φροντίζουμε από πριν για το μέλλον μας.
ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Εγχειρίδιον », { 6 }.
Το ΕΧΕΙΝ και το ΕΙΝΑΙ.
Ουδέποτε να έχεις έπαρση για ξένο [ αλλότριον ] προτέρημα. Τί ανήκει ,λοιπόν, σε σένα ; Η ικανότητά σου να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα ‘ αυτήν όταν είναι κατά φύσιν ,τότε πραγματικά να έχεις έπαρση, διότι τότε μόνο θα μπορείς να επαίρεσαι για ένα αγαθό δικό σου.
ΤΑ » εφ’ ημίν » ΚΑΙ ΤΑ »ουκ εφ’ ημίν » .
ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Εγχειρίδιο », { 1 }.
Από τα υπάρχοντα [ πράγματα ] ,άλλα μεν εξαρτώνται από εμάς { εφ’ ημίν }, άλλα πάλι όχι { ουκ εφ’ ημίν }.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ευθυμίας », { 5 }.
Ο Πλάτων παρομοίασε τον βίον με την κυβεία [ παιγνίδι με κύβους ] ,στο οποίο το ρίξιμο των ζαριών δεν είναι στο χέρι μας [ ουκ εφ’ ημίν ] , όμως στο χέρι μας είναι[ εφ’ ημίν ] η καλή διαχείριση της ζαριάς ,που θα φέρουμε.
ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Διατριβαί », [ Α’ ].
α’. Περί των ‘‘εφ’ ημίν » και » ουκ εφ’ ημίν ».
Από μας εξαρτάται [ εφ’ημίν ] η ορθή χρήση των φαντασιών [ εντυπώσεων ].Σύμφωνα με τους Στω’ι’κούς ,ο άνθρωπος διαθέτει κατεξοχήν την ικανότητα της χρήσης των εντυπώσεων ,ως »ζώον χρηστικόν φαντασίαις λογικώς ». Η ανθρώπινη » ορμή » εξαρτάται από τη συγκατάθεση ή μη στις εντυπώσεις. Ως προς αυτό διακρίνεται ο άνθρωπος από τα ζώα, των οποίων η »ορμή» ,η κίνηση δηλαδή πρός κάτι,έρχεται ως αποτέλεσμα της αυτόματης ανταπόκρισης στις εντυπώσεις.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ευθυμίας », { IΓ’ }.
Επομένως δεν αρμόζουν τα πάντα στους πάντες , αλλά πρέπει ο άνθρωπος να πεισθεί στο Πυθικόν Γράμμα [ Παράγγελμα ] ,δηλαδή να γνωρίσει καλά τον εαυτόν του .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Προς Κωλώτην », { 1118 c }.
Ο Ηράκλειτος , λέγει , »ερεύνησα τον εαυτόν μου » ,και από τις επιγραφές στους Δελφούς πιο θεϊκή θεωρούσαν το »γνώθι σαυτόν ».
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Πώς αν τις διακρίνοιε τον κόλακα του φίλου » , { 25 }.
Παραινούμε ,να αποβάλει κανείς από μέσα του την φιλαυτία και την οίηση [έπαρση]. Διότι , μας κάνει πιο τρωτούς [ μαλακωτέρους ] στους θύραθεν [ από έξω ] κόλακες .Ας έχουμε εμπιστοσύνη στον Θεόν και στην συνείδησή μας ,ότι για τον καθένα το » γνώθι σαυτόν » είναι το πιο πολύτιμο πράγμα .
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Παραμυθητικός προς Απολλώνιον », { 116 d }.
Δύο από τις Δελφικές επιγραφές είναι κατ’ εξοχήν απαραίτητες για τον βίον μας , το » Γνώθι σαυτόν » και το » Μηδέν άγαν », διότι από τις δύο αυτές παραινέσεις εξαρτώνται όλα τα υπόλοιπα. Στην αυτογνωσία, δηλαδή εμπεριέχεται η αποφυγή της υπερβολής ,και στην τελευταία τούτη εμπεριέχεται η αυτογνωσία.
ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΡΗΛΙΟΥ – » Τα εις εαυτόν », { Ζ’.59 }.
» Ένδον σκέπε » ή » Ένδον βλέπε » . » Scava dentro di te » = »ένδον σκάψε ». [ Scavare = σκάβω ]. Διότι μέσα σου βρίσκεται η αιώνια πηγή του αγαθού , και, εάν συνεχίζεις να σκάβεις ,θα αναβλύζει ατελείωτα.
ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί διαγνώσεως και θεραπείας των εν τη εκάστου ψυχή ιδίων παθών », [ II .1 , 5 ].
;Oταν ήμουν νέος ,νόμιζα ότι επαινούσαν μάταια το Δελφικόν πρόσταγμα »να γνωρίσει [ κάποιος ] τον εαυτόν του »,διότι πίστευα ότι δεν είναι σπουδαία προσταγή ‘ αργότερα βρήκα ότι δικαίως το επαινούν. Διότι μόνος ο πάρα πολύ σοφός μπορεί να γνωρίσει με ακρίβεια τον εαυτόν του ,και κανείς από όλους τους άλλους, αλλά άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο .Όποιος θέλει να γίνει καλός και αγαθός [ καλοκάγαθος ] ,είναι ανάγκη ο ίδιος να αγνοεί πολλά από τα προσωπικά του σφάλματα.
CAR. HALM – » Aισωπείων Μύθων Συλλογή », { 359 }.
Τα δύο ταγάρια.
»Πήραι δύο» = Τα δύο ταγάρια { πήρα = οδοιπορικός σάκος ,ταγάρι ].Οι άνθρωποι τα δικά τους ελαττώματα ,που είναι πίσω τους , δεν τα βλέπουν ,ενώ τα ξένα ελαττώματα ,που είναι μπροστά [στα μάτια τους] , τα παρατηρούν με πολύ ακρίβεια.
ΒΑΒΡΙΟΥ – » Μυθίαμβοι Αισώπειοι », { 66 }.
Γι’ αυτό μου φαίνεται ,ότι τις συμφορές [ κακά ] ο ένας του άλλου τις βλέπει με ακρίβεια ,αγνοεί όμως τις συμφορές του σπιτιού του [ τις δικές του ].
ΙΕΡΟΚΛΕΟΥΣ – » Σχόλια εις τα Χρυσά έπη των Πυθαγορείων », { 12 ].
» ΑΙΣΧΥΝΟΥ ΣΑΥΤΟΝ ».
Μετά από αυτό αναφέρει την μοναδικήν αιτίαν ,η οποία μας αποτρέπει από τις κακές πράξεις << πάντων δε μάλιστα αισχύνου σεαυτόν >> , δηλαδή << Προπάντων δε να σέβεσαι [ αισχύνου ] τον εαυτόν σου >>.,διότι ,εάν συνηθίσεις να σέβεσαι τον εαυτόν σου ,θα έχεις κοντά σου έναν πιστό φύλακα ,που θα σέβεσαι και ο οποίος ουδέποτε θα απομακρύνεται από εσένα και θα σε παρακολουθεί ‘ διότι πολλές φορές συνέβη να κάνουμε κάτι , μετά την αναχώρηση των φίλων ή των υπηρετών ,το οποίον ουδέποτε θα κάναμε κατά την παρουσία τους..O σεβασμός [ αιδώς ] που θα αισθανθείς προς τον ίδιον τον εαυτόν σου ,θα σε απομακρύνει μοιραίως από κάθε αισχρή και ανάξια πράξη . »Διότι ο » μεμαθηκώς αιδείσθαι εαυτόν , μη ανεχόμενος την του αισχρού πράξιν » [ = διότι αυτός που έχει μάθει να ντρέπεται τον εαυτόν του ,δεν ανέχεται την διάπραξη του αισχρού ].
ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί διαγνώσεως και θεραπείας των εν τη εκάστου ψυχή ιδίων παθών », [ V .10-11 ].
Εσύ, αντιθέτως, να αιδείσαι [ =ντρέπεσαι ] κυρίως τον εαυτό σου ,πιστεύοντας εκείνον ,που είπε :
<< Περισσότερον από όλους να αισχύνεσαι τον εαυτό σου >>.
.Διότι ,εάν πράττεις έτσι ,θα μπορέσεις κάποτε στην άλογη δύναμη του θυμοειδούς [ το συναισθημα-τικόν μέρος της τριμερούς ψυχής ] που βρίσκεται μέσα σου , όπως ακριβώς το θηρίον και να την εξημερώσεις και να την καταπραΰνεις.
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».
Διαφέρει η ΑΙΔΩΣ από την ΑΙΣΧΥΝΗ.
Ντροπή { < εν + τροπή < τρέπομαι } = στρέφομαι εις εαυτόν . Διαφέρει η αιδώς [ εντροπή λόγω σεβασμού ] από την αισχύνη [ εντροπή μετά από αισχρή πράξη ]. Αιδώς { < αίθω > αιθώς = κοκκίνισμα ,ερυθρίαση του προσώπου εξ αιτίας σεβασμού } = » εντροπή προς έκαστον ον τις σεβασμίως έχει ‘‘ . Αισχύνη { < αιδχύνη < αιδώς }= » εντροπή δια ιδίαν κακήν πράξιν ». << Αιδείται μεν τις τον πατέρα , αισχύνεται δε ος μεθύσκεται >> .Δηλαδή , αιδείται [ = σέβεται ,εντρέπεται ] μεν τον πατέρα [ άρα δεν πράττει κάτι το μη δέον ], αισχύνεται [ =ασεβεί ] δε [ προς ] τον πατέρα όποιος μεθοκοπάει [ διότι έπραξε κάτι το μη δέον ].
ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ -» Διατριβαί » ,{ Α’ }.
ιδ’. Ότι πάντας εφορά το Θείον { Η Θεότητα μας επιβλέπει όλους }.
Όταν κλείσετε τις πόρτες και είναι σκοτεινά ,να θυμάστε ότι να μην λέτε ποτέ ,ότι είστε μόνοι ‘ διότι δεν είστε ΜΟΝΟΙ ,αφού ο Θεός και η προσωπική σας θεότητα [ δαίμων ] βρίσκονται εκεί.
Υποδήλωναν ,μερικοί , τις πράξεις με λέξεις, όπως τα Δελφικά παραγγέλματα : » Γνώθι σαυτόν »και » Μηδέν άγαν » και με σύμβολα.
ΑΙΛΙΑΝΟΥ – » Ποικίλη ιστορία », { Η’.15 }.
»Γνώθι σαυτόν »= Θυμήσου ότι είσαι άνθρωπος.
Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον ». ΚΑ’. ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Περί του γνώθι σαυτόν », { α’. 27, δ’.28 }.
Επειδή δε ο άνθρωπος είναι ένα μικρό κόσμημα του σύμπαντος [ =διάκοσμος ] ,ουδέν άλλο συμβουλεύει [ η επιγραφή ] παρά να το να φιλοσοφούμε . Παραινεί λοιπόν [ Ο Θεός ] το να θεωρούμε και το να μαθαίνουμε τους αληθινούς εαυτούς μας , όχι για να φιλοσοφήσουμε ,αλλά ,αφού γίνουμε σοφοί, για να ευδαιμονήσουμε. Το »γνώθι σαυτόν» ,λοιπόν, φαίνεται ,ότι επιβάλλει να γνωρίσεις την ψυχή και τον νου σου ,διότι αυτά συνιστούν την ουσία του ανθρώπου. Διότι και από τον εσωτερικόν άνθρωπον ανώτερος είναι ο »παντέλειος νους » μέσα στον οποίον υπάρχει και ο άνθρωπος και του οποίου εικόνα είναι καθένας από μας.
Η επιθυμία του ανθρώπου να βρίσκεται σε κοινωνία με τους Θεούς ,δεν είναι δυνατή παρά μόνο »μετην ομοιότητα προς αυτούς » ,που ταυτίζεται με την γνώση των όντων ,την οποίαν μπορούν να επιτύχουν οι άνθρωποι. Η αλήθεια είναι μία και μοναδική ,όπως και η φιλοσοφία. Η αυτογνωσία [ το γνώθι σαυτόν ] είναι το μοναδικόν τέλος κάθε φιλοσοφίας. Αυτογνωσία δε είναι το »κατά φύσιν ζην». Και » κατά φύσιν ζην » είναι το »κατ’ αρετήν ζην ».
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το «γνώθι σαυτόν», γιατί πρόκειται ακριβώς για θεϊκή εντολή. Εκείνος, λοιπόν, που γνωρίζει τον εαυτό του, γνωρίζει και την ψυχή και το σώμα του. Γιατί τελικός σκοπός είναι να ζει κανείς σύμφωνα με τη φύση [ κατά φύσιν ], πράγμα που δεν μπορείς να επιτύχεις, αν δεν γνωρίζεις ποιος είσαι και ποια είναι η ίδια σου η φύση· ο άνθρωπος που αγνοεί τον εαυτό του δεν ξέρει ασφαλώς τι του ταιριάζει να κάνει,
Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ – » Ουκ έγνως », { 1928 }.
ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ – » Χρυσά έπη », { στ. 13-16 }.
» Γνώθι ως θανέειν πέπρωται άπασιν «.
{ =γνώριζε μεν ότι όλοι οι άνθρωποι είναι πεπρωμένον να πεθάνουν }.
.Διότι γνωρίζει ότι είναι πεπρωμένο για όλους να πεθάνουν και ότι υπάρχει κάποιος καθορισμένος χρόνος για την παραμονή των θνητών σωμά-των μας στην γη ,που όταν παρέλθει ,δεν πρέπει να οργιζό-μαστε σφόδρα ,αλλά ,ως σε θείο νόμο ,με την θέλησή μας να υπακούουμε.Διότι το πεπρωμένον τώρα δηλώνει τούτο, ότι δηλαδή η θνητή μας ζωή έχει περατωθεί από κάποια αναγκαία όρια ,και ότι είναι χαρακτηριστικόν της φρονήσεως να ακολουθούμε τα διδάγματα των ανωτέρων όντων [ κρειτ-τόνων ] ,της φρονήσεως η οποία αναζητά ,όχι να μην πεθάνουμε [ μη αποθανείν ] αλλά να πεθάνουμε καλώς [ ευ αποθανείν ].
ΕΡΜΟΥ ΤΟΥ ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΥ – » Ερμητικά κείμενα ».Ερμού Τρισμεγίστου Ποιμάνδρης, ΛΟΓΟΣ I { 21,22 }.
» εκείνος που θα εννοήσει τον εαυτόν του ,προχωρεί » ,όπως είπεν ο Λόγος του Θεού ,Πώς θα προχωρήσω εγώ στην ζωή ; Είπεν ο Θεός » εκείνος που έχει νου ,θα αναγνωρίσει τον εαυτόν του ».
ΑΡ. ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ – » Η τέχνη του ‘γνώθι σαυτόν ‘ », { σελ. 9 -13 },εισαγωγή.
Τον τίτλο » Εις εαυτόν » προφανώς επέλεξε ο Σοπενχάουερ έχοντας κατά νουν το αντίστοιχο έργο [ σ.σ. που το έγραψε στα ελληνικά ] του Ρωμαίου στω’ι’κού φιλοσόφου και αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου.. Στο παρόν βιβλίο του ο Σοπενχάουερ , εκτός των άλλων ,έχει κανόνες συμπεριφοράς ,γνωμικά ,αποφθέγματα περί του »πώς βιοτέον »και οδηγίες περί του πώς να πράττει κανείς.
O ανθρώπινος πολιτισμός και κυρίως οι συμφορές των δύο αλλεπαλλήλων παγκοσμίων πολέμων ,δεν κατόρθωσαν να δώσουν μία σαφή και οριστική απάντηση στο Ελληνικό θεϊκόν παράγγελμα : << ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ >> ,που απευθυνόταν στον άνθρωπον και την ανθρωπότητα συλλήβδην , ώστε να την αποτρέψουν από το να ετοιμάζεται σήμερα ,μέσα σε ανίατον κλίμα διχασμού , να αυτοκτονήσει , στην αδυναμία της να λύσει τούτο το προαιώνιον αίνιγμα της Σφιγγός του Δελφικού Απόλλωνος. Και όμως η λύση τούτου – που εκπορεύεται μάλιστα από το μέρος ,όπου κατά την μυθολογία ο Θεός του φωτός , ο Θεός της αρμονίας ,ο Απόλλων , φόνευσε τον τερατώδη δράκοντα ,ο οποίος κυριαρχούσε και λυμαινόταν ολόγυρα την χώρα , και εκεί όπου αργότερα κατά την αρχαίαν εποχήν οι αμφικτίονες [= οι πλησίον οικούντες ,γείτονες ] που προσέρχονταν θυσίαζαν το ανθρώπινον πάθος ,δηλαδή τον δράκοντα που είχαν μέσα τους ,συνέτριβαν το συμπαγές περίβλημα του τοπικού Εγωϊσμού τους και λαμπρυνόμενοι από το Απολλώνειον φως έδιναν σάρκα και οστά στην πρώτη συλλογική ηθική σκέψη , στην ΔΕΛΦΙΚΗΝ ΙΔΕΑΝ – θα μπορούσε [ διότι αυτό είναι το κλειδί του νοήματος του » γνώθι σαυτόν» ] από την έρευνα και την διάσπαση της πυρηνικής αληθείας του μυστικού τούτου , μυστικού του πνεύματος ,που είναι συνάμα και το βαθύτερο νόημα της ζωής και του ανθρώπου -ατόμου ως << στίβου των αγώνων του πνεύματος >> ,θα μπορούσε να παραγάγει φως αρμονικόν ανά τον κόσμον και τεράστια ζωογόνον ιδεοπνευματικήν ενέργεια και κίνηση προς νέα ψυχοπνευματική αναπρο- σαρμογή του ανθρώπου ,κίνηση προς ανώτερες μεγαλειώδεις κοινές ή διεθνείς πολιτιστικές κοινωνικές εξελίξεις.
Και ένα τρίτο πάθος { σ.σ. τα άλλα δύο είναι η μοναξιά και η απληστία ] είναι η αγάπη .Η έξοδος από τον εαυτό σου για να προσεγγίσεις κάποιον διπλανό. Θέλεις να δοθείς στον άλλον , να γευτείς την μεγάλη χαρά της λησμονιάς του εαυτού σου για χάρη κάποιου άλλου αγαπημένου προσώπου.
Προφανώς ο Ασόκα ήταν κατά το ήμισυ Ελληνικής καταγωγής από την μητέρα του ,η οποία ήταν πριγκίπισσα του Οίκου των Σελευκιδών ..ην ίδια εποχή προσεχώρησε στον Βουδισμό , του οποίου έγινε ένθερμος υποστηρικτής .Πολλοί τον θεωρούν ως τον Άγιον Κωνσταντίνον του Βουδισμού.
Ο Αλκιβιάδης είναι μία μοναδική φυσιογνωμία και προσωπικότητα στην ιστορία των αρχαίων Αθηνών και της αρχαίας Ελλάδος γενικώτερα.. Ο μέγας Αθηναίος πολιτικός και στρατιωτικός με τα ανυπέρβλη-τα προτερήματα και ελαττώματά του υπήρξε όχι μόνον για τον εαυτόν του καταστροφικός ,αλλά και για την πατρίδα του. Τον ιδιόμορφο χαρακτήρα του και ιδίως τα σοβαρώτατα ελαττώματά του παροδικώς προσπάθησε να τα διορθώσει ο αγαπημένος του δάσκαλος Σωκράτης ,χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. » Αλκιβιάδης ο Μέγιστος ,Αλκιβιάδης ο Eλάχιστος ».
Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ -» ΠΛΑΤΩΝΟΣ : Αλκιβιάδης μείζων ή πρώτος ».
Ο μεν Αλκιβιάδης αναγνωρίζει ,ότι έχει περιπέσει σε τελεία σύγχυση ,ο δε Σωκράτης υποδεικνύει σε αυτόν ,ότι η σύγχυση του προέρχεται ,όχι τόσο από την αγνοία του ,όσον από την άγνοιαν της αγνοίαςτου. Διαστέλλονται έτσι δύο είδη αγνοίας .Το πρώτο είναι το να αγνοεί κάποιος κάτι ,το δεύτερο ,το χειρότερο , είναι το να νομίζει ότι γνωρίζει εκείνο το οποίο δεν γνωρίζει .Το είδος αυτό της αγνοίας είναι υψίστη αμάθεια.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αλκιβιάδης », { A’. 130 e , 132 d – 133 b }.
Για να εμβαθύνουμε ,λέει ο Σωκράτης , στο νόημα του Δελφικού ρητού » γνώθι σαυτόν » και στην άσκηση της επιμέλεια του εαυτού μας ,πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μια παρομοίωση .Όπως ο οφθαλμός όταν θέλει να γνωρίσει τον εαυτόν του ,αναγκάζεται να αναζητήσει τον οφθαλμόν άλλου ανθρώπου ,για να δει μέσα στην κόρη του ξένου οφθαλμού απεικονιζομένη την εικόνα του στο κέντρον της οράσεως ,το ίδιο οφείλει να πράξει και η ψυχή. Είναι υποχρεωμένη ,εάν θέλει να γνωρίσει τον εαυτόν της ,να στρέψει το βλέμμα της σε άλλη ψυχή ,και ακριβέστερα σε εκείνο το τμήμα της ψυχής μέσα στο οποίον κατοικεί το Θείον [Λογιστικόν }.Αληθής πολιτικός ,λοιπόν , είναι αυτός που αφορμάται από μίαν τέτοια εννοούμενη αυτογνωσία. [ Κ .Δ..ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ ]
Ο Μιχαήλ- Άγγελος Μερίζι από το Καραβάτζο της Β. Ιταλίας , ήταν γνωστός και ως ο »ρεαλιστής» της εποχής του Μπαρόκ για τον ιδιόμορφο χειρισμό του φωτός στα έργα του [ φωτοσκίαση } .Το φως ,που έρχεται πάντα από τα πάνω, τονίζει τα χρώματα δίνοντας ιδιαίτερη πλαστικότητα στα σώματα ,ενώ οι μορφές μοιάζουν σαν να ξεπροβάλλουν από το σκοτάδι . Ο φιλήδονος Νάρκισσος καθρεπτίζεται με ηδυπάθεια στην λεία επιφάνεια μιας λιμνούλας και ερωτεύεται τον εαυτόν του.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αλκιβιάδης », { Α’. 132 b -c }.
ΣΩΚΡ. η ψυχή ,εάν πρόκειται να γνωρίσει τον εαυτόν της , πρέπεινα κυττάξει μέσα σε [ άλλη ] ψυχή ,και ειδικά στο μέρος της εκείνο ,στο οποίον αναπτύσσεται εντός του η αρετή της ψυχής, δηλαδή η σοφία ,και σε όποιο άλλο τυχαίνει να είναι όμοιο. Ομοιάζει το μέρος της αυτό στον Θεόν , και όποιος κυττάζει σε τούτο και γνωρίζοντας την όλη θεότητα ,δηλαδή τον Θεόν και την φρόνηση , θα μπορού-σε έτσι να γνωρίσει όσο το δυνατόν καλλίτερα και τον εαυτόν του .
Βασική πρόθεση της πλατωνικής ακαδημίας είναι η » διακρίβωση της ουσίας του εαυτού μας» , η αυτογνωσία. Για την επίτευξη της αυτογνωσίας είναι ανάγκη η αποτίναξη της αμαθείας [ αγνοίας ] και η πρόσκτηση γνώσης .Ο δαίμων [ μέσα μας ] φανερώνει τον εαυτόν του μόνον σε όσους έφτασαν στο υψηλότερο σημείον της προς τούτο καταλληλόλητας .
Η κυριότατη αρχή της φιλοσοφίας και της θεωρίας του Πλάτωνος είναι η καθαρή και ανόθευτη μορφοποίηση του ιδίου του εαυτού μας , πάντα μέσα σε όρια επιστημονικής γνώσης και σε σύνδεση με τους λογικούς καθορισμούς της αιτίας. Η ΚΑΘΑΡΣΙΣ.
Η φιλοσοφική λειτουργία αποτελεί για όσους στέλνονται προς αυτήν , προκαταβολική κάθαρση και προετοιμασία της αυτογνωσίας και της αυτοφανέρωτης θεάσεως της ουσία μας. Αυτός είναι και ο σκοπός του διαλόγου. Από όσα αποδεικνύονται σε αυτόν τον διάλογο άλλα προηγούνται και άλλα έπονται της προθέσεως αυτής.
Οι [ 10 ] συλλογισμοί μας οδηγούν αναγωγικά στο εξής ένα τέλος : την θέαση της υποστάσεώς μας και την γνώση του εαυτού μας. Ο έβδομος συλλογισμός .
O δε έβδομος συλλογισμός ,που ,μέσω της αποβολής της περιττής << οίησης >>,φέρνει την αποκάθαρση από κάθε στοιχείο της διπλής άγνοιας το οποίον εμποδίζει την αυτογνωσία και μας στερεί την επιστροφή προς τον εαυτόν μας ,δείχνει ότι μεγαλύτερο απ’ όλα τα κακά που υπάρχουν είναι η άγνοια του εαυτού μας ,και μαζί με αυτό εμφανίζεται το μέγιστον και τελειότατον αγαθόν ,που αποκτά την υπόστασή του στη γνώση του εαυτού .
ΠΡΟΚΛΟΥ – » Στοιχείωσις θεολογική », { 20 }. ».
Πέραν όλων των σωμάτων υπάρχει η ουσία της ψυχής ,και πέραν όλων των ψυχών υπάρχει η νοητική φύση , και πέραν όλων των νοερών υποστάσεων υπάρχει το Έν. Και πέραν του Ενός δεν είναι πλέον τίποτα άλλο .Διότι το ΕΝ και το ΑΓΑΘΟΝ είναι το ίδιον πράγμα’ άρα είναι η αρχή των πάντων , όπως έχει αποδειχθεί.
GIORGIO DE CHIRICO – » Oιδίποδας και Σφίγγα », { 1968 }.
1. << η καλλιέργεια του νου δεν είναι εξωτερική συσσώρευση γνώσεων και πολυμαθείας >>. {ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ { αποσπ. 40 } : » Πολυμαθίη νόον έχειν ου διδάσκει »= » Η πολυμάθεια δεν διδάσκει [ πώς ] να κατανοούμε τα πράγματα » }. 2. << Μέσα σας πρέπει να εργαστείτε ,για να καλλιεργήσετε τον νουν σας >> { ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ – » Ένδον σκέπε » }. 3. << η μεγάλη μοίρα του ανθρώπου είναι η φιλοσοφία ‘ η σοφία είναι του Θεού ιδιότητα >> { ΔΙΟΤΙΜΑ [ Συμπόσιον Πλάτωνος ] : » θεών ουδεὶς φιλοσοφεῖ ουδ᾽ επιθυμεί σοφὸς γενέσθαι —εστι γαρ— ουδ᾽ ει τις άλλος σοφός, ου φιλοσοφεί ‘ ουδ᾽ αυ οι αμαθείς φιλοσοφούσιν ούδ᾽ επιθυμούσι σοφοὶ γενέσθαι » = » ουδείς από τους θεούς φιλοσοφεί , ούτε επιθυμεί να γίνει σοφός -διότι είναι . Ούτε και κάποιος άλλος φιλοσοφεί εάν είναι σοφός,. Ούτε πάλι οι αμαθείς [ οι έχοντες άγνοια ] , φιλοσοφούν ,ούτε έχουν την επιθυμία να γίνουν σοφοί ».
Γ. Β. Α. – » Η αόρατη Σφίγγα » { 2020 }.
{ * }.Ο πίνακας στην κορυφή είναι : ΝΙΚ.ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ – »Τίποτα στη ζωή δεν είναι αίνιγμα » 1969 } ».
ΠΥΘΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΑ { THE DELFIC ORACLE CARDS }.
Τα Δελφικά παραγγέλματα ή «Πυθίας Γράμματα» είναι ένα κουτί που περιέχει 43 θεματικές «κάρτες Αυτογνωσίας» με «χρησμούς» εμπνευσμένους από τα Δελφικά Παραγγέλματα και ένα βιβλιαράκι με σχόλια από την “Πυθία” πάνω στα Δελφικά Παραγγέλματα. Ένα καταπληκτικό δώρο για τις γιορτές. Περισσότερες λεπτομέρειες αναζητήστε στο διαδίκτυο.
Kαλά Χριστούγεννα και Καλή Xρονιά με υγίεια στο σώμα σας και ευθυμία στην ψυχή σας .
LEONARDO { Da Vinci } – » Η Παναγία των βράχων [ Παναγία , Θείον Βρέφος , Αγ, Ιωάννης ο Βαπτιστής και ένας άγγελος ] , { 1483-86 }.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
AΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ, ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα : » greek-language », ‘‘google books ‘‘ ,» wikisource» κ.α.
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα : » greek-language », ‘‘google books ‘‘ ,» wikisource» κ.α.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. { gregoriusworld } 