H ζηλοφθονία είναι μια σπουδαία σύνθετη λέξη .Διότι αν και είναι νεώτερη , αυτή η λέξη δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από παλαιότερες ή αρχαίες σύνθετες λέξεις. Υπήρχαν βεβαίως και ο ζήλος και ο φθόνος αλλά η ζηλοφθονία ήρθε να καλύψει το κενό μεταξύ αυτών . Διότι ζηλοφθονία δεν είναι μήτε ζήλος μήτε φθόνος ‘ είναι και τα δύο . Δείχνει δηλαδή η λέξη αυτή ,το πέρασμα από τον ζήλο στον φθόνο .Το πέρασμα στο αντίθετό του , γιατί οι λέξεις ζήλος και φθόνος είναι αντίθετες. Η παραγωγή νέων λέξεων οφείλει να συμπληρώνει τα κενά ή να αποσαφηνίζει μια έννοια χωρίς να κακοποιεί την γραμματική ή να κατασκευάζει ανόητες λέξεις { π.χ. συγνώμη , συστημικός , υλοποίηση κ.α. }.
A.Π.Θ {Ιδρ. Μαν.Τριανταφυλλίδη} – » Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής ».
Zηλοφθονία = εμπαθής ζήλια , ζήλια που φτάνει στο φθόνο και το μίσος.
ΣΤΕΦ.ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Συναγωγή Νέων λέξεων » .
Η λέξη μαρτυρείται από το 1892 { Στέφανος Ξένος : ‘ζηλόφθονα βλέμματα’ } στην εφημερίδα »Βρεττανικός Αστήρ ».
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ – » Ασάλευτη ζωή », ‘ Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ‘,{1897 }.
‘‘Οι ζηλόφτονοι θεοί » { αντικατάσταση του δασύπνοου [ θ ] με το ψιλόπνοο [ τ ] της ομάδος των χειλικών αφώνων συμφώνων { τ, δ, θ }.
A’ ΖΗΛΟΣ
HΣΙΟΔΟΥ – » Θεογονία », {στ.383 }.
Η Στύγα { εξ ού στυγερός -η – ον } η κόρη του Ωκεανού έτεκε { < τίκτω .Η γυναίκα τίκτει ,εξ ου τοκετός , τοκάς, τέκνο } τον Πάλλαντα και την καλλίσφυρη { η έχουσα κάλλος στα σφυρά ,στους αστραγάλους } Νίκη.
HΣΙΟΔΟΥ – » Θεογονία ».
ΣΤΥΞ + ΠΑΛΛΑΣ = ΝΙΚΗ -ΚΡΑΤΟΣ-ΖΗΛΟΣ-ΒΙΑ.
Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Ζήλος / Ζάλος { εκ του ζέω } = πρόθυμος [σφοδρά] άμιλλα .ΑNT. φθόνος . 2 παν σφοδρό πάθος ,κυρίως ζηλοτυπία. Ευγενής πόθος για υπερτέρηση σε κάποιο πράγμα.
THOMAS GAISFORD -» Etymologicon Magnum Lexicon ».
Ζήλος = φθόνος 1. ζέω+λίαν = ζέλος = ζήλος , διότι είναι πολύ θερμός 2. Από το ζέειν = Αυτός που φλεγμαίνει και καίει την ψυχή [ διότι την καίει βαθιά] 3.Από την ζέση του θυμού 4. Από ζάλη > ζάλος > ζήλος .Διότι ο ζήλος κτυπάει τον άνθρωπο με τη ζάλη ,την ζαλάδα. Ζάλη =ζα + άελλα 2. Το ζέειν την άλα , κυρίως επί θαλάσσης.
ΦΩΤΙΟΥ – » Λέξεων Συναγωγή ».
Ζάλη = μεγάλη άελλα { άειν=φυσώ + ειλείν=συστρέφω }.Ζηλοτυπία= ζήλος εξ ασελγούς υπονοίας . Ζηλοτυπώ = μισώ. Το ζηλούν { το να ζηλεύω } είναι το μακαρίζειν { το να θεωρώ κάποιον μακάριο { μη + κήρ = όλεθρος , κατα–στροφή } ,ευτυχή , ευδαίμονα. Το ζηλοτυπείν { το να ζηλοτυπείς } είναι το εληλυθέναι { < έρχομαι : το να έχεις έρθει } εις απέχθεια { από + έχθος = έχθρα, ‘μίσος’ } .[ Ζηλοτυπώ { ζήλος + τύπος < τύπτω }= κτυπημένος από ζήλεια ].
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».
Ζήλος και ζηλοτυπία διαφέρουν. Διότι ζηλοτυπία μεν είναι αυτό το πάθος ,δηλαδή αυτό που υπάρχει μέσα στο μίσος. Ζήλος δε είναι μίμησις καλού , τέτοιος που ζηλεύει ο μαθητής τον καθηγητή. » Μιμείται [ ζηλοί ] δε και τον γείτονα ο γείτων »-ΗΣΙΟΔΟΣ. Η τάδε μισεί ή εχθρεύεται [ ζηλοτυπεί ] αυτόν εδώ.
ΑΝΘ.ΓΑΖΗ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Ζήλος = ζέση ψυχής , προθυμία για μίμηση. Πάθος ψυχής ή πόθος , διακαής διάθεση για κάτι. Ζηλοτυπια, φθόνος. Είδη ζήλου : 1.Μακαρισμός 2.Μίμησις 3. Φθόνος
Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης »
Ζήλος / Ζάλος= φθόνος , ζηλοτυπία. 2.ευγενής άμιλλα 3. θαυμασμός , προθυμία μιμήσεως τινός. Ζήλεια { ζηλεύω } = η δυσαρέσκεια δια ξένην ευτυχίαν 2. Ζηλοτυπία [ ιδίως επί συζύγων ] 3.Ο ζήλος ,το εξαιρετικόν ενδιαφέρον.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Μενέξενος » , { 242 a .13}
Το κακό αγαπάει να πέφτει πάνω σε ανθρώπους που κάνουν το καλό. Πρώτα ο ζήλος και έπειτα φθόνος που γεννιέται από τον ζήλο.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική Τέχνη », { 1388 a }.
Ζήλος είναι κάποιου είδους λύπη για τα έντιμα αγαθά που έχουν αποκτήσει άνθρωποι εκ φύσεως όμοιοί μας και τα οποία είναι δυνατόν και εμείς να αποκτήσουμε. Την λύπη δε αυτή δεν την συναισθανόμαστε επειδή οι άλλοι τα απέκτησαν αλλά διότι δεν τ΄ αποκτήσαμε εμείς { γι’αυτό ο ζήλος είναι ευγενικό συναίσθημα και συναντάται στους καλούς ανθρώπους , ενώ ο φθόνος είναι κακό και συναντάται στους μοχθηρούς. Διότι ο μεν καλός άνθρωπος με ζήλο προσπαθεί να επιτύχει εκείνα που επιδιώκει , ο δε κακός με τον φθόνο επιθυμεί να τα χάσει κι εκείνος που τ’ απέκτησε }.
Β’ ΦΘΟΝΟΣ
Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Φθόνος = λύπης συναίσθημα δια τα αγαθά των άλλων .Λατ.invidia .Παραγωγα : φθονέω ,φθονερός φθόνησις , άφθονος , αφθονία.
ΕΥΣΤΡ.ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικό Ελληνο-λατινικόν ».
Ζήλος : 1] φθόνος= invidia-ae* 2] ζηλοτυπία = aemulatio-onis* 3] σφοδρά επιθυμία = studium-ii *
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – »Ηθικά Ευδήμεια », { 1221 a } Φθονερός = αυτός που λυπάται για την προκοπή [ευπραξία ] του άλλου και σε περιπτώσεις που δεν πρέπει .Ο αντίθετα προς αυτόν χαρακτήρα δεν έχει ιδιαίτερο όνομα [ανώνυμος] ,είναι δε εκείνος που δεν λυπάται ούτε για αυτούς που ευδοκιμούν αναξίως.
Το Νεμεσάν { < νέμεσις < νεμεσάω-ώ < νέμω= μοιράζω }= αγανακτώ ,οργίζομαι ,εκδικούμαι , όχι για προσωπικούς λόγους αλλά γι’ αυτό που συνέβη αποκλειστικά στον πλησίον μου .Η αγανάκτηση αυτή έχει σχέση με την απονομή του δικαίου , εξ ου και η θεά Νέμεσις. Διότι αυτό που γίνεται » παρ’ αξίαν » είναι άδικο .Και η δικαία αγανάκτηση λέγεται νεμεσάν .Ο ανώνυμος χαρακτήρας είναι αυτός που δεν αγανακτεί ούτε για την ανάξια ευτυχία ούτε για την »παρ’ αξίαν » ευτυχία [ που είναι άδικο ]. Ο φθονερός αγανακτεί και με την ανάξια ευτυχία και με την κατ΄αξίαν ‘ ευτυχία του ανθρώπου που φαίνεται ίσος προς αυτούς.
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».
Φθόνος = λύπη για τα καλά του άλλου . Ο φθόνος φθίνει [=φθείρει ] τον κατέχοντα . Ζήλος = επιθυμία προς μίμηση. Ζηλοτυπία = μίσος. Από την ζάλη [άλς ] , ο ζήλος και η ζήλεια .
ΠΑΝ.ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των βασικών ρημάτων της αρχαίας Αττικής πεζογραφίας ».
Φθίνω = μαραίνομαι , παρακμάζω ,φθείρομαι , αποθνήσκω. Από την ίδια ρίζα το φθονώ και το φθείρω.
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».
Ζήλος = η μίμησις που γίνεται εξ αιτίας της επιθυμίας προσδοκώντας κάτι καλό. Φθόνος = κάποιου είδους βασκανία για αφθονία αγαθών, που έχουν οι άλλοι εμείς δε όχι. Ζήλος = λύπη για ξένα αγαθά τα οποία θα επιθυμούσε κάποιος για τον εαυτό του. Τρία είναι τα είδη του ζήλου : α] Μακαρισμός , όταν λέει κάποιος για τον δείνα πόσο ζηλευτός είναι για το τάδε πράγμα. β] Ζηλωτής [ μιμητής ] τινός είναι ,όπως ο Θησεύς τον Ηρακλέα. γ] Όταν ο ζήλος μοιάζει με τον φθόνο.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική Τέχνη », { 1387 b-1388 a }.
Φθόνος είναι κάποιου είδους λύπη όταν βλέπουμε τους όμοιούς μας να επιτυγχάνουν { ευπραξία } εκείνα που θεωρούνται πλεονεκτήματα ,όχι γιατί επιδιώκουμε κάτι για τον εαυτό μας αλλά επειδή τα έχουν οι άλλοι….Φθόνο θα δείξουν οι άνθρωποι που έχουν ή φαίνονται ότι έχουν άλλους όμοιούς τους. Όμοιους στην καταγωγή ,στη συγγένεια, στην ηλικία , στην υπόληψη ,στην περιουσία….Φθονούν επίσης εκείνοι που σχεδόν τα έχουν όλα. Γιατί νομίζουν ότι όλοι προσπαθούν να τους πάρουν τα δικά τους. Φθονούν και οι μικρόψυχοι .Διότι σ’ αυτούς φαίνονται όλα μεγάλα.
Σε τι ομοιάζουν ο φθόνος με την βασκανία και σε τι διαφέρουν ;
ΠΑΝ.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – ‘ Λεξικό Ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».
Βασκανία = ματιάζω , κακολογώ , συκοφαντώ {= ψευδώς τινός κατηγορείν -Σου’ί’δα }.
ANNHΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».
Βασκανία σημαίνει μάτιασμα και γλωσσοφαγιά.
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».
Βασκανία και φθόνος διαφέρει. Βασκαίνειν δεν είναι μόνο το να φθονείς αλλά και το να συκοφαντείς. Βάσκανον δε λένε αυτόν που είναι λυπηρός και βλαβερός.
The Eye of Ra
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδων », { 95 b }. ΣΩΚΡΑΤΗΣ –<< Μη λές μεγάλο λόγο μην τυχόν κάποιο βάσκανο μάτι αναστρέψει τον λόγο που πρόκειται να ειπωθεί..>>
ΣΤΕΦ.ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινο-ελληνικόν ».
*Invidia-ae { < invideo [ in+video ] } = φθόνος , βασκανία . *Aemulatio-onis = άμιλλα. *Studium-ii { studio } = σπουδή.
O ζήλος είναι θαυμασμός .Διότι εάν δεν θαυμάσεις κάποιον , δεν γεννάται η επιθυμία προς μίμησην αυτού. Ο θαυμασμός είναι και η αρχή της φιλοσοφίας. Διότι χωρίς θαυμασμό δεν μπορεί να γεννηθεί το πάθος του φιλοσόφου. Τέλος η επιθυμία για μάθηση [ το μανθάνειν] υπάρχει μέσα στον θαυμασμό [ το θαυμάζειν]. Και το μανθάνειν και το θαυμάζειν είναι ηδύ [ ευχάριστο ,γλυκό πράγμα ].
α]. ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ – ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
H συνάφεια του θαυμασμού προς την φιλοσοφία.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Θεαίτητος », {155 d }. Προσιδιάζει απολύτως σε φιλόσοφο το πάθος τούτο , το θαυμάζειν .Διότι δεν υπάρχει άλλη αρχή για την φιλοσοφία παρά αυτή .Γι’ αυτό η Ίρις είναι γόνος του Θαύμαντος .
β]. ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ – ΜΑΘΗΣΙΣ
Η συνάφεια της μαθήσεως προς τον θαυμασμό.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική Τέχνη », { 1371 a-b }.
Και το μανθάνειν και το θαυμάζειν ηδύ. Διότι το επιθυμείν [ μαθείν] υπάρχει μέσα στο θαυμάζειν , ώστε το θαυμαστόν είναι επιθυμητόν.
Και το μανθάνειν και το θαυμάζειν είναι ηδύ , γράφει ο Αριστοτέλης . Πόσοι από τους σημερινούς μαθητές και τους δασκάλους πιστεύουν ότι η μάθηση και ο θαυμασμός είναι κάτι γλυκύ και ευχάριστο;
HIERONYMUS BOSCH –»The Seven Deadly Sins and the Four Last Things »,{1505 -1510;}. 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. { gregoriusworld } 