Πολλοί Έλληνες γνωρίζουν το εν λόγω ρητό και κατανοούν την σημασία του ,λίγοι όμως αναγνωρίζουν -λόγω της αρχαιοπρεπούς μεταφράσεως – ότι δεν είναι Ελληνικόν, αλλά Λατινικόν.
Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης «.
58. mens sana in corpore sano .
ΟΙ ΛΑΤΙΝΟΙ.
Οι Λατίνοι μπορεί να μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα και να δέχθηκαν μεγάλη επιρροή από την ακτινοβολία του ελληνικού πολιτισμού , αλλά αυτό δεν σημαίνει πως οτιδήποτε Λατινικόν ήταν απομίμηση του πολιτισμού των Ελλήνων . Ιδιαιτέρως δε ,εάν αυτό έχει υποστεί αλλοίωση -από τους μεταγενεστέρους -και έχει χρησιμοποιηθεί προς εξυπηρέτηση ιδεολογικών ή άλλων ιδιοτελών σκοπών.
NΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ » ΗΛΙΟΥ » .
Η ρωμα’ι’κή ποίηση σχηματίστηκε με βάση την ελληνική. Δεν θα ήταν όμως ορθό να υποστηριχθεί ,ότι η γραμματική λατινική δημιουργία δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ξηρά και δουλική μίμηση της ελληνικής…
ΑΘ.ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία » [Ε’ ].ΙΤΑΛΙΩΤΙΣ .ΚΕΦ. ΚΓ ́. { σελ.495 }.
Οι δε Λατίνοι τότε μιλούσαν την Ελληνική γλώσσαν άποικοι όντες οι πλείστοι των Ελλήνων. »Όθεν η Λατινική γλώσσα είναι η περισσοτέρα Ελληνική μιγείσα ύστερον.»
ΚΩΝ.ΓΡΟΛΛΙΟΥ – » Οράτιος ,οι Ωδές », { εισαγωγή, σελ. ιε’-ιστ’}.
Έτσι δεν θ’ αργήσει η ελληνική γλώσσα να γίνει η δεύτερη γλώσσα στα σχολεία της Ρώμης κι εντρύφημα των μορφωμένων.
ΚΩΝΣΤ.Ι.ΒΟΥΡΒΕΡΗ – » Μαθήματα εισαγωγής εις την Κλασσικήν Αρχαιογνωσίαν ».
Στην ιστορία του πολιτισμού οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την δεύτερη θέση μετά τους Αρχαίους Έλληνες. Ο Ρωμαϊκός πολιτισμός δεν είναι ούτε αντίγραφον ούτε μίμηση δουλική του πολιτισμού των Ελλήνων. Οι Λατίνοι παρέλαβαν το αλφάβητον από την Κύμη.
ΑΛ.ΡΙΖΟΥ ΡΑΓΚΑΒΗ – » Ιστορία της Αρχαίας Καλλιτεχνίας », τομ. Α’,{ σελ. 3, 55 }.
O Ρωμαϊκός πολιτισμός , η Ρωμα’ι’κή φιλολογία και προ πάντων η Ρωμα’ι’κή τέχνη είχαν τις ρίζες τους στην Ελλάδα . Η Ρωμα’ι’κή τέχνη ,που καλλιεργήθηκε στην Ρώμη και στην Ελλάδα επί Ρωμα’ι’κής κυριαρχίας, ήταν Ελληνική .αλλά διεφθαρμένη και αλλοιωμένη από τους Ρωμαίους, άνευ οξείας αισθήσεως της αρμονίας και χωρίς μεγάλη ικανότητα διακρίσεως και εκτιμήσεως του κάλλους.
Π.ΚΑΒΒΑΔΙΑ – » Ιστορία της Ελληνικής Τέχνης », { σελ. 19,20 }.
Οι Ρωμαίοι ούτε ικανότητα είχαν ,ούτε φυσική κλίση προς άσκηση και προαγωγή της τέχνης. Παρήγαγε κάποια αξιόλογα έργα { προς επίδειξη πολυτελείας },αλλά αυτά ποιήθηκαν από Έλληνες καλλιτέχνες της Ρώμης κατά μίμηση των αριστουργημάτων του παρελθόντος.
orandum est ut sit mens sana in corpore sano.
Το ρητό αυτό είναι απόσπασμα από το έργο του Ρωμαίου Σατιρικού ποιητή Δέκιμου Ιούνιου Γιουβενάλη {~ 52-135 μ.Χ.} » Σάτυρες », απ’ το οποίο προέκυψε το μεταφρασμένο και με αλλοιωμένο νόημα » νους υγιής εν σώματι υγιεί ». Διότι ο στίχος ολόκληρος από την » Σάτυρα [ Χ ] είναι << orandum est ut sit mens sana in corpore sano.>> δηλαδή << «ευκταίον { γερουνδιακό } εἰ νους υγιής εν σώματι υγιεί» >> .
D.J .JUVENALIS – » Saturae »,[ X ] .
WILL DURANT – » Η Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού », τομ. Γ’, ΡΩΜΗ.
ΙΙ.ΙΟΥΒΕΝΑΛΙΟΣ, { σελ.510-513 }. Ο Ιουβενάλιος είναι ο μείζων των Ρωμαίων σατιρικών, όπως ο Τάκιτος είναι ο μείζων των ιστορικών της Ρώμης,
ΕΥΣΤΡ.ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λατινο-Ελληνικόν Λεξικόν ».
Satur -satura -saturum { < satis ,& sat = άλις ,αφθόνως, ικανώς } Satura-ae : 1.λοπάς [ =γαβάθα }παγκαρπίας { =κάθε είδος καρπού } μεστή . Satira-ae { = σατίρα } . Satura -ae{= σάτυρα }.Η σάτυρα είναι τελείως ξένη προς τους Έλληνες και γνήσιο Ρωμαϊκό προ’ι’όν.
Γ.Ν.ΓΙΑΝΝΑΚΗ – »Εισαγωγή στην Ποιητική Ρωμα’ι’κή Σάτιρα », { σελ.17,18,29,30,33,34}
Η ρωμα’ι’κή σάτιρα είναι εξέλιξη των ιάμβων – μιμιάμβων{ * } και των άλλων.
ΓΙΑΝΝΗ ΛΑΜΨΑ – » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου [ Ελλάδα -Ρώμη ].
Ουάρρων { Varro } και Μένιππος.
ΠΟΛ.ΑΔΑΜ-ΒΕΛΕΝΗ – » Θέατρο και θέαμα στον Ρωμα’ι’κό κόσμο », { σελ.28 }.
Η σάτιρα ήταν το πρώτο και μοναδικό, ίσως ,είδος Ρωμα’ι’κού »θεάτρου», το οποίον εξέπεσε στην συνέχεια σε λόγιον είδος απαγγελλόμενο και όχι αναπαριστάμενο.
LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Σατυρικόν δράμα = χορός συνίστατο από Σατύρους {διαφορετικόν από το Λατινικό Satura ή Satira }.
ΣΤΕΦ.ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινο-Ελληνικόν ».
Mens-mentis { < μένος } . Corpus-oris . Sanus ,a, um { < σάος }.
Εάν εξαιρέσει κανείς , ότι το ρητό αυτό δεν είναι ελληνικό αλλά λατινικό , δικαίως μπορεί ν’ αναρωτηθεί ,γιατί δεν μπορεί να υιοθετηθεί από έναν σώφρονα άνθρωπο. Μήπως δεν εκφράζει ένα ιδεώδες ή μια καλή ευχή ; Εκ πρώτης όψεως μπορεί κάποιος να συμφωνήσει .Αλλά τα φαινόμενα πολλάκις εξαπατούν. Ας εξετάσουμε τις εξής περιπτώσεις : α]. Νους υγιής σε σώμα υγιές β]. Νους ασθενής σε σώμα ασθενές γ]. Νους υγιής σε σώμα ασθενές δ].Νους ασθενής σε σώμα υγιές. Οι δύο πρώτες είναι ακραίες περιπτώσεις , ενώ οι δύο τελευταίες είναι οι συχνές μεσαίες καταστάσεις. Ποιό εξαρτάται από ποιό , μεταξύ Νου και σώματος ; Ο υγιής νους από το υγιές σώμα ή το υγιές σώμα από τον υγιή νου ; Διότι στην πραγματικότητα δεν αναπτύσσεται αναλογικά ο υγιής νους μέσα σε ένα υγιές σώμα { παράδειγμα οι κάθε είδους ‘φουσκωτοί ‘ ,που δεν διακρίνονται ιδιαιτέρως για την ευφυ’ί’α τους } ούτε ένα ασθενές σώμα συντελεί στην ανάπτυξη ενός ασθενούς νου { παράδειγμα ο αείμνηστος Βρετανός φυσικός Στήβεν Χόκινγκ ,που έπασχε από εκφυλιστική διαταραχή του νευρικού συστήματος }.
Νεώτ. Εγκ. Λεξικόν »ΗΛΙΟΥ » – Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα ».
Ο ΚΩΝΣΤ.Ι.ΒΟΥΡΒΕΡΗΣ (1899 – 1978) φιλόλογος, πανεπιστημιακός και συγγραφέας, αναλύει την περίφημη »πολιτεία » του Πλάτωνος και σχολιάζει την εκπαίδευση των Φυλάκων ,που έγκειται στην μουσικήν και στην γυμναστικήν αγωγή τους. << Κατ’ αρχήν διαπιστώνεται , ότι η υγίεια και η αρετή του σώματος εξαρτάται κυρίως από την αρετή της ψυχής. Οι Ρωμαίοι αργότερα είπαν το αντίθετο » mens sana in corpore sano».H αντίθεση αυτή είναι πολύ χαρακτηριστική του διαφόρου πνεύματος εκάστου εκ των δύο λαών. Γι αυτό ο Πλάτων επιδιώκει την δια της παιδείας ισόρροπη και αρμονική θεραπεία και του σώματος και της ψυχής ,συμβουλεύοντας την αποφυγή των μονόπλευρων επιδόσεων στην γυμναστική και την μουσική.Διότι η άκρατος γυμναστική κάνει τους νέους αγριωτέρους του δέοντος αλλά και η υπερτροφική μουσική παιδεία απεργάζεται μαλακωτέρους του δέοντος τους τροφίμους της. Το μέτρο διασφαλίζει την ισορροπία και προάγει την σωματική ρώμη και την ψυχική υγίεια.>>
Η ΥΓΙΕΙΑ .
LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Η λέξις ΔΕΝ ορθογραφείται ως υγεία ,αλλά ως υγίεια ή υγιεία { σχ. γι ‘ αυτό γράφουμε υγιής και υγιεινή } . Γράφεται υγεία από τους μεταγενεστέρους και αδοκίμους συγγραφείς. Υγίεια φρενών = υγιής κατάστασις ή διάθεσις ψυχής.
ΣΟΥΔΑ ή ΣΟΥ’Ι’ΔΑ – » Λεξικόν » .
Υγίεια = η συμμετρία των πρώτων σωματικών δυνάμεων .Υγιής = ο υγριής , ο δίυγρος και ζών .Αλίβαντες { α+ λείβω < ρ.ΛΙΒ- } = οι νεκροί , επειδή δεν έχουν λιβάδα [= υγρασία ].
ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί κράσεων », { A’ -522-23 }.
Οι νεκροί ονομάζονται » ξεροί» [= αλίβαντες ],επειδή δεν έχουν πλέον καμμία υγρότητα ,καθώς έχει εξατμιστεί με την αποχώρηση του θερμού και έχουν παγώσει από την ψυχρότητα. Η ζωή αντιθέτως είναι θερμή και υγρή.
ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».
Aλίβαντες = οι νεκροί , επειδή είναι ξηροί και υγρασία δεν έχουν.
NΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ » ΗΛΙΟΥ » .
Αλίβας = όνομα της θρησκείας των Καυκόνων, σχετικώς με τον Άδη. Υπήρχε φυλή νεκρών Αλίβαντις και κάτοικοι του Άδη .Οι νεκροί στον Άδη ονομάζονταν Αλιβαντίδες { διότι δεν μετείχαν σταγόνων ύδατος }.
THOMAS GAISFORD S.T.P – » Etymologicon Magnum Lexicon ».
Αλίβας : 1. ο νεκρός { ο μη έχων λιβάδα [=υγρότητα ] μήτε θερμότητα .Διότι οι ζώντες είναι υγροί 2. το όξος [=ξίδι ]. Α-λίβας ,παρά το μη λείβειν , ο μη λειβόμενος ή σπενδόμενος [< σπένδω = κάμνω σπονδή, χύνω υγρόν ως προσφορά εις θεόν ].
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».
Υγίεια [ < θ.ΥΓ-] .Υγιηρός = υγρός ,υδρός { αιολική τροπή [δ] —> [γ] }. Υγριής = ο υγιής..Ευκρασία = η καλή κράσις [ανάμειξις ] των υγρών του σώματος. Αρίστη η θερμή και υγρά κράσις { Γαληνός }.
ΚΛΑΥΔΙΟΥ ΓΑΛΗΝΟΥ – » Άπαντα ‘‘,[ τομ. XIX ] , ‘Όροι Ιατρικοί .
Yγίεια : η ευκρασία των πρώτων κατά φύσιν εν ημίν χυμών ή η απαραπόδιστος [= ανεμπόδιστος ] ενέργεια των φυσικών δυνάμεων. Υγίεια = η ευκρασία των τεσσάρων πρώτων στοιχείων ,απ’ τα οποία έχει φτιαχτεί το σώμα : θερμού ,ψυχρού , υγρού , ξηρού.
ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Περί παθών »,[ 1 ].
Όλα τα νοσήματα στους ανθρώπους προκαλούνται από την χολή και το φλέγμα.Η χολή και το φλέγμα προκαλούν τις ασθένειες ,όταν μέσα στο σώμα ή υπερ-ξηραίνονται ή υπερ-υγραίνονται ή υπερ-θερμαίνονται ή υπερ-ψύχονται.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί Ψυχής », { Α’-4 }.
Η ψυχή είναι είδος αρμονίας , διότι η αρμονία είναι κράσις [ συνένωσις ] και σύνθεσις εναντίων , και το σώμα σύγκειται από ενάντια .Η αρμονία αρμόζει περισσότερο στην υγεία των σωματικών αρετών παρά των ψυχικών.
ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Αγαμέμνων », { στ. 977-980 }.
Στην υπερβολικά μεγάλη υγεία δεν έχει τέρμα η ανεχόρταγη δίψα. Όμως στον ίδιο τοίχο ακουμπά και η αρρώστια.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια ‘, { Η.XV } .
Δεν είναι επαινετόν πράγμα η υγίεια , διότι ούτε το έργο της είναι επαινετόν, όπως της σωφροσύνης.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Ηθικά », Περί παίδων αγωγής , {8}.
Η υγίεια είναι πολύτιμη , αλλά ευκολομετάβλητη. Γι’ αυτό αν κάποιος καυχιέται για την ρώμη του σώματος , ας μάθει ότι στην γνώμη του λαθεύει.
Τας θύρας κλείσατε , τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι.
1.} O ΝΟΥΣ : ,
ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ – » Γνώμαι Μονόστιχοι ».
Νους = θεός.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φίληβος », { 28 c }.
Ο νους είναι βασιλιάς και του ουρανού και της γης .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί Ψυχής », { Γ-430 a }.
Νους παθητικός: δια του οποίου τα πάντα σχηματίζονται .Νους ποιητικός { έξις } ,ο οποίος τα πάντα πραγματοποιεί [ όταν αυτά είναι »εν δυνάμει» ]. Ο νους αυτός [ ο ποιητικός ] είναι ουσιαστικά »εν ενεργεία ».Χωρισθείς δε ο ποιητικός νους είναι μόνον αυτό που είναι ,και αυτό μόνον είναι α’ί’διον και αθάνατον.
ΠΡΟΚΛΟΥ – » Σχόλια εις τον Κρατύλον Πλάτωνος », { 107.50 }.
Ο καθαρός νους δίνει υπόσταση στην άχραντον τάξιν { <[ α[στερ.] + χραίνω ]=αγνή τάξη ] και ηγείται του όλου νοητικού κόσμου.
ΠΡΟΚΛΟΥ – » Σχόλια εις τον Κρατύλον Πλάτωνος », { 108-109 }.
Κάθε νους ή είναι ακίνητος { οπότε είναι νοητός ,ως ανώτερος της κίνησης }, ή κινείται { οπότε είναι νοερός [ νοητικός ] ,ή και τα δύο { οπότε είναι και νοητός και νοερός ταυτόχρονα }.Ο πρώτος είναι ο Φάνης [ μόνο εστηκώς ] ,ο δεύτερος ο Ουρανός { και κινούμενος και εστηκώς }, και ο Κρόνος / Χρόνος { μόνο κινούμενος}.
ΝΙΚ.ΓΥΖΗ – » Σπουδή για το Πνεύμα », { 1895-99}
2.] ΤΟ ΣΩΜΑ :
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Ηλέκτρα », { στ.387-388 }.
Αυτά που δεν είναι παρά σάρκες δίχως νου { φρένες } ,καθόλου δεν διαφέρουν από τα αγάλματα της αγοράς.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Γνώμαι Χρυσαί ».
Το κάλλος του σώματος είναι ζωώδες , εάν δεν υπάρχει ο νους.
ΦΩΤΙΟΥ – » Λέξεων Συναγωγή ».
Σώμα , αυτό που είναι νεκρό .Δέμας ,αυτό που είναι ζωντανό, επειδή συνδέεται με την ψυχή, όπως είπεν ο Όμηρος.
ΣΟΥΔΑ ή ΣΟΥ’Ι’ΔΑ – » Λεξικόν » .
Σώμα , κάθε τι που έχει πεθάνει.
ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων », Ζήνων ο Κιτιεύς . { Ζ-56 }.
Διότι κάθε τι που ενεργεί { που παράγει ένα αποτέλεσμα } σώμα είναι.
Γ.ΕΞΑΡΧΟΥ / Μ.ΦΩΤΙΑΔΟΥ – » Ιωάννου Ζωναρά Λεξικόν ».
Σώμα = κάθε τι πεθαμένο ]. Δέμας { < δέω / δένω }=το του ζώντος {ζωντανό}. Επειδή δένεται { συν-δέεται } με την ψυχή.
M.E.MILLER -» Etymologicum Magnum de Florence»[Melanges de Litterature Grecque]
Δέμας { < δόμα } το δώμα της ψυχής ,επί των ζώντων. Σώμα ,επί των νεκρών και των πτωμάτων .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Κρατύλος », { 400 c }.
Σώμα = Σήμα [1] .Ο τάφος της ψυχής { Ορφικοί }.Διότι η ψυχή εξαγνίζει τα σφάλματά της ,για τα οποία είναι τιμω-ρημένη και με το σώμα σώζεται σαν είδος φυλακής { σώσμα }. [ σ.σ. Θυμηθείτε το δημόσιον σήμα ,δηλ. το νεκρο-ταφείο του Κεραμεικού ] .Σώμα =Σήμα [2]. Διότι η ψυχή δια του σώματος εκφράζει [σημαίνει ]τις εκδηλώσεις της.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Γοργίας », { 492 e-493 a }.
Το σώμα είναι ο τάφος μας.
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Φρίξος » , [ αποσπάσματα ].
» Ποιός ξέρει ,αν είναι ζωή αυτό που λέμε θάνατο κι αν θάνατος είναι η ζωή ;»
ΜΙΧ.ΠΕΡΑΝΘΗ – » Μεγάλη Ελληνική Ποιητική Ανθολογία ».
Γ.Δροσίνης – » Φωτερά Σκοτάδια » ,{ 1915 }.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ – » Αποσπάσματα »,{ 62 }.
Αθάνατοι θνητοί , θνητοί αθάνατοι.
ΠΡΟΚΛΟΥ – » Σχόλια εις τον Κρατύλον Πλάτωνος », { 155 }.
Οι φιλοσώματοι. Είναι πολύ καλλίτερο για τον άνθρωπο που πέθανε να ζει κατά φύση στον Άδη ,από το να ζει παρά φύση την σωματική ζωή και να εμποδίζεται στην νοητική του ενέργεια.
ΝΙΚ.ΓΥΖΗ – » Αρχάγγελος », { 1894-5 }.
3.] H ΨΥΧΗ :
ΩΡΙΩΝΟΣ ΘΗΒΑΙΟΥ – » Ετυμολογικόν ‘.
Ψύχος = πνεύμα { < πνέω }= πνοή ,αέρας , φύσημα. ‘‘Ψύχεος ιμείρων » = πνεύματος ποθώντας. Ιμείρω {< ίμερος = πόθος ,σφοδρά επιθυμία}, { Οδ. κ-555 }. »Ήκα μάλα Ψύξασα» = ελαφρά πολύ φυσήσασα { φυσώντας }, { Ιλ. Υ-440 }.
ΠΑΝ.ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΥ – » Ομηρικόν Λεξικόν ».
Ανα-ψύχω = πνέω , φυσώ, δροσίζω ,αναψύχω{ > αναψυχή }.
TΑ ΟΡΦΙΚΑ – » Ήρας θυμίαμα », [ xvi ].
Η Ήρα{=αήρ } παρέχει στους ανθρώπους αύρες που τρέφουν τις ψυχές {Ψυχοτρόφους}.
ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Περί φυσών », { 3 }.
Το σώμα και των ανθρώπων και των άλλων ζώων τρέφεται με τρία είδη τροφών: σίτα { = φαγητά } , ποτά , πνεύματα { = αέρια }.Το αέριο λέγεται φύσα ,όταν είναι μέσα στο σώμα, και αέρας ,όταν είναι έξω από το σώμα. Ο αέρας είναι ο μέγιστος δυνάστης όλων.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », { Ε’-743 e }.
Tρία είναι τα πράγματα ,για τα οποία κάθε άνθρωπος ενδιαφέρεται :
A’.Ψυχή Β’.Σώμα Γ’. Χρήματα : λέγομεν πάντα όσων αξία νομίσματι μετρείται – {Aριστοτέλης , Ηθ. Νικ. 4.1,2}.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », { E’-726 }.
H ψυχή είναι μετά τους θεούς το πιο θε’ι’κό πράγμα , απ’όσα διαθέτει ο άνθρωπος, γιατί είναι το πιο οικείο.
ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων », Αριστοτέλης ,{ Ε’-17 }.
Όπως οι οφθαλμοί φωτίζονται από το φως έξωθεν ,έτσι και η ψυχή φωτίζεται από τα μαθήματα.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδων », { 107 d }.
Η ψυχή έρχεται στον Άδη χωρίς να έχει τίποτε άλλο μαζί της πέρα από την παιδεία και την ανατροφή της. { σχ. ως γνωστόν τα σάβανα δεν έχουν τσέπες }.
ΝΙΚ.ΓΥΖΗ – » Η Ψυχή του Καλλιτεχνη ». { 1893 }.
Α. ΠΟΙΑ Η ΣΧΕΣΗ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΝΟΥ :
ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων », Δημόκριτος [ Θ’ – 45].
Ο Δημόκριτος ,ταυτίζει την ψυχήν με τον νουν { το λογικόν }.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί Ψυχής », { Γ’ – 429 a }.
Ο νους της ψυχής είναι εκείνος δια του οποίου η ψυχή διανοείται και συλλαμβάνει τις έννοιες. Η ψυχή είναι τόπος ‘ειδών’ { μορφών }.Όμως μόνον της νοητικής και όχι όλης της ψυχής.
ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ – » Γνώμαι Μονόστιχοι ».
Μεγάλο χαλινάρι ο νους για την ψυχή μας.
Β. ΠΟΙΑ Η ΣΧΕΣΗ ΝΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φίληβος », { 65 c-d } .
Η αλήθεια συγγενεύει πιο πολύ με τον νου παρά με την ηδονή. Ο νους είναι ο ίδιο πράγμα με την αλήθεια ή είναι το πιο όμοιο απ’όλα και το πιο αληθινό.
Γ. ΠΟΙΑ Η ΣΧΕΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ – ΨΥΧΗΣ ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία » , { Γ’- 403 d }.
Δεν είναι το σωστό σώμα εκείνο που με την αρετή του θα κάνει καλή και την ψυχή , αλλά αντίθετα η καλή ψυχή είναι αυτή , που με την αρετή της κάνει το σώμα όσο γίνεται πιο καλό. Αν διαπλάσσουμε σωστά την ψυχή και της αναθέσουμε πλήρως την φροντίδα του σώματος , θα κάναμε καλά.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Πολιτικά » , { Η’ – 1334 b }.
Η ψυχή έχει δύο μέρη : 1] Το Λογικόν και 2] Το μη Λογικόν . Όπως το σώμα κατά την ανάπτυξή του προηγείται της ψυχής , έτσι και το άλογον μέρος της ψυχής προηγείται του λογικού.
ΣΤΟΒΑΙΟΥ – »Ανθολόγιον », τομ.Α’ ,Περί αρετής ,{ 22 }.
Προτίμησε να είσαι στην ψυχή ισχυρός μάλλον παρά στο σώμα.
ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ – » Γνώμαι Μονόστιχοι ».
ΣΤΟΒΑΙΟΥ – »Ανθολόγιον »,τομ. Α’ ,Περί αρετής ,{39}.
Οι άνθρωποι πρέπει να μεριμνούν περισσότερο για την ψυχή τους παρά για το σώμα τους.
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Αγησίλαος », { XI -14 }.
Η μεν ισχύς του σώματος γηράσκει , η δε ρώμη της ψυχής των αγαθών ανδρών είναι αγέραστη.
ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Αποσπάσματα »., [ 37 ].
Όμορφο σώμα και κακή ψυχή ,καλό καράβι μα κυβερνήτης κακός.
Η ΠΑΙΔΕΙΑ.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Ηθικά », Περί παίδων αγωγής , {8 }.
Η παιδεία ,μόνη απ’ τα ανθρώπινα είναι πράγμα αθάνατο. Ο νους και ο λόγος [ λογική] είναι τα πιο σπουδαία απ’όλα στην ανθρώπινη φύση. Και ο νους είναι ο κυβερνήτης του λόγου και ο λόγος υπηρετικός του νου. Διότι μόνον ο νους όσο παλιώνει ξανανιώνει κι ο χρόνος αφαιρώντας όλα τ’άλλα προσθέτει στα γεράματα την επιστήμη.
RENE MAGRITTE – » The Art of Conversation », { 1950 }.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ – » Απαντα »,{frαgm.4}
Το απόσπασμα διασώζει ο Albertus Magnus κι αποτελεί κατάκριση των σωματικών ηδονών, τις οποίες χαρακτηρίζει ως ζωώδεις.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ.
{*} ΓΙΑΝΝΗ ΛΑΜΨΑ – » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου [ Ελλάδα -Ρώμη ].
Ίαμβοι , Μίμος , Μιμίαμβοι.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ .
Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. { gregoriusworld } 