Α’ ΜΕΡΟΣ.
Ο μικρός αυτός διάλογος γράφηκε στη νεανική ηλικία του Πλάτωνος . Αποτελεί χρονική συνέχεια του διαλόγου »Θεαίτητος » ,όπου ,στο τέλος του πειραστικού [= που προσπαθεί να δώσει ορισμό ,αλλά καταλήγει σε απορία ] αυτού διαλόγου, ο Σωκράτης αφήνει την συζήτηση με τον Θεαίτητον ανολοκλήρωτη. Διότι είναι υποχρεωμένος να παρουσιαστεί στον Άρχοντα Βασιλέα ,για ν’ απαντήσει στην εναντίον του κατηγορία τού Μέλητου. Ερχόμενος λοιπόν ο Σωκράτης { < [ σώ ] ζω + κράτος ] στην στοά του Άρχοντος Βασιλέως ,που ήταν αρμόδιος για τις παραβάσεις του ποινικού δικαίου ,συναντάει απ’ έξω τον Ευθύφρονα { < ευθύς + φρην/φρενός }. Ο Ευθύφρων [ που εμφανίζεται ως θεολόγος και ισχυρίζεται ,ότι χάρη στην έμπνευση ενός μαντικού δαιμονίου, μπορούσε να προλέγει τα μέλλοντα ] ,αφού ρωτάει τον Σωκράτη τί τον ανάγκασε να έρθει ως εκεί , μαθαίνει με κατάπληξη την καταγγελία του Μελήτου, πως τάχα ο Σωκράτης περιφρονούσε τους παλαιούς θεούς της πόλεως κι ήθελε να εισαγάγει νέες θεότητες. Ο Ευθύφρων ,αφού εκφράζει μία αισιόδοξη πρόβλεψη για την έκβαση της δίκης, αποκαλύπτει πως έχει κι ο ίδιος μια υπόθεση στο δικαστήριο. Έχει υποβάλει καταγγελία εναντίον του πατέρα του για φόνο. Ο πατέρας του Ευθύφρονος έμενε στη Νάξο κι ασχολείτο με τη γεωργία. Μια μέρα, ένας εργάτης του μέθυσε και σκότωσε έναν από τους δούλους. Ο πατέρας του Ευθύφρονος-,αφού έπιασε τον εργάτη ,τον έδεσε και τον έβαλε μέσα σε μια τάφρο. Μετά έστειλε ανθρώπους στην ̓Αθήνα, να ρωτήσουν τον εξηγητή (επόπτη του θρησκευτικού δικαίου), τι έπρεπε να κάνει με τον φονιά. Εν τω μεταξύ όμως ο εργάτης πέθανε μες στην τάφρο, κι ο Ευθύφρων υπέβαλε μήνυση εναντίον του πατέρα του για τον [εξ αμελείας] φόνο . Οι συγγενείς του θεώρησαν ανόσια αυτήν την μήνυση εναντίον του πατέρα του, ο ίδιος όμως πίστευε ότι η καταγγελία του άδικου φόνου αποτελούσε όσιο πράγμα. Ο Σωκράτης, που κατηγορείται κι εκείνος γι’ ανοσιότητα, ζητάει από τον Ευθύφρονα τον ορισμό του οσίου, δηλαδή της ευσεβείας . Επακολουθεί συζήτηση για το νόημα της οσιότητας. Στον διάλογο αυτόν ο Πλάτων χρησιμοποιεί για πρώτη φορά τους όρους : ιδέα, είδος και ουσία.
Γ. ΜΙΣΤΡΙΩΤΟΥ – » Ελληνική γραμματολογία»,{ σελ.507-508 }.
Πλάτωνος -»Ευθύφρων ».
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων », { σελ.6-7 ].Εισαγωγή : Β.Ν.ΤΑΤΑΚΗ.
<< Στην ερώτηση: « τί πραγματικά πίστευε ο Σωκράτης, τί έβλεπε στο Θείον ; », η ̓»Απολογία» δεν δίνει απάντηση. Αυτό το κενό έρχεται να συμπληρώσει ο »Ευθύφρων », >> [ Μ. Croiset ].
ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – »Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ.349 }.
Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Πλάτωνος – ‘Ευθύφρων’ ». Ο Ευθύφρων φαίνεται ότι ήταν πολύ γνωστό πρόσωπον. Είχε την αξίωση, ότι εμπνεόταν από »μαντικό δαιμόνιο», το οποίο τον καθιστούσε ικανό να προλέγει τα μέλλοντα. Ακόμη εμφάνιζε τον εαυτόν του ως γνώστη των θρησκευτικών πραγμάτων και ως θεολόγο.
ΠΡΑΚΤ. ΤΗΣ ΑΚΑΔ. ΑΘ : Ι. ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ – » Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,[ σελ.396 -97 ].
O φιλόσοφος είχε πιο ορθές και λογικές ιδέες για το όσιον, απ’ ότι είχε ο θρησκόληπτος μάντης.
U. VON WILAMOWITZ -MOELLENDORFF – » Πλάτων , τα χρόνια της νεότητας », { σελ.344 }.
Εδώ σε καμμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί φόνος .Και στην κατηγορία προς τον ίδιο του τον πατέρα ο χαρακτηρισμός του σαν τρελού πρέπει να θεωρηθεί επιεικής.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » Κατά Ευέργου και Μνησιβούλου », { 71-73 }.
Στην αρχαία Αθήνα διώκονταν ποινικά οι βασανισμοί ,κακοποιήσεις και ο φόνος των δούλων με τις ίδιες διατάξεις που προβλέπονταν για τους ελευθέρους .Στο Παλλάδιον [ επί Παλλαδίω ] δικαστήριον οι εφέτες δίκαζαν τους ακούσιους φόνους, την απόπειρα φόνου, καθώς και τους φόνους των δούλων, των μετοίκων και των ξένων. Ο ρήτορας του λόγου αυτού θέλησε να διώξει ποινικά τον Θεόφημο για τον φόνο μιας γηραιάς δούλης ,αλλά αφού συμβουλεύτηκε τους ερμηνευτές του θείου δικαίου ,αποτράπηκε από αυτούς να διώξει τους δολοφόνους δικαστικώς, διότι αυτή η δούλη είχε ελευθερωθεί και δεν ανήκε στην οικογένεια του μηνυτή και ρήτορα αυτού του λόγου.
ΣΑΡ. ΚΑΡΓΑΚΟΥ – » Ιστορία των Αρχαίων Αθηνών Α’ » , { σελ. 609-10 }.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ .Οι δούλοι στερούνται κάθε δικαιώματος και είναι στην απόλυτη σχεδόν δικαιοδοσία του κυρίου τους. Αυτός μόνο να τους φονεύσει δεν μπορεί.
ΕΥΘΥΦΡΩΝ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων », { σελ. 8-9 ].Εισαγωγή : Β.Ν.ΤΑΤΑΚΗ.
Ο Ευθύφρων είναι σύγχρονος κάθε εποχής, πολίτης κάθε πολιτείας. Είναι ο Ιεροεξεταστής , ο Ιμάμης, ο Φαρισαίος, ο πιστός τηρητής του Talmud, ο στυγνός θεολόγος. Έτσι ο Ευθύφρων γίνεται σύμβολο.
ΠΡΑΚΤ. ΑΚΑΔ. ΑΘΗΝΩΝ : ‘Ι.ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ -» Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,[ σελ.397 -98 ].
Ο Ευθύφρων φαίνεται ,ότι ήταν πρόσωπο γνωστό στους Αθηναίους κυρίως για τον υπερβολικό και ανόητο θρησκευ-τικό ζήλο του . Στην αρχαία Αθήνα ,τέτοιου είδους δίκες περί δούλων επιτρεπόταν κάτω από ορισμένες περιστάσεις. Οι δούλοι της Αθήνας ή οι Είλωτες της Σπάρτης δεν ήσαν »πράγμα», όπως οι δούλοι των μετέπειτα χρόνων ,δηλαδή res.
U. VON WILAMOWITZ -MOELLENDORFF – » Πλάτων , τα χρόνια της νεότητας », { σελ.342-43 }.
Ο Ευθύφρων ήταν μάντης και θεολόγος. Ισχυριζόταν πως είχε την ικανότητα να ερμηνεύει το κρυφό νόημα των θεϊκών ονομάτων και διηγήσεων και να διακηρύσσει πως όλα σε αυτούς είναι αληθινά, αρκεί να τα αντιλαμβάνεται κανένας σωστά.
Α.Ε.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του», { σελ.182-83 }.
Στόχος του Ευθύφρονος ,ήταν να ξεπλύνει τον εαυτό του από το θρησκευτικό «μίασμα» που συνοδεύει κάθε συνενοχή σε φόνο { Ορφισμός }. Ο Σωκράτης είχε συναναστροφές με ορφικούς ασκητές και μυστικιστές.
ΟΡΦΙΚΑ – » Αργοναυτικά ,’Υμνοι », { εισαγωγή }.
Ο Ευθύφρων φοβάται ,ως Ορφιστής και μάντης, να μην πέσει πάνω του το »μίασμα» από τον ακούσιο φόνο που διέπραξε ο πατέρας του. Καθότι οι Ορφικοί και οι Πυθαγόρειοι είχαν πίστη στην αθανασία της ψυχής και στο δόγμα της μετεμψύχωσης.
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ – » Χαρακτήρες ». [ 16 ]
Η ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑ .
Δεισιδαιμονία [ δέιδω + δαίμων ] είναι αδικαιολόγητος φόβος μπροστά στη θεία δύναμη.
Ο μάντης Ευθύφρων δεν ήταν ένας »εκπρόσωπος »του Αθηναίικού δήμου σε θέματα πίστης, διότι τον περιγελούσαν ακούγοντας τις μυθολογικές ερμηνείες του περί Θεογονίας και Θεολογίας .Γενικώς οι ̓Αθηναίοι ,όπως και ο Σωκράτης, ούτε λάμβαναν στα σοβαρά ούτε έδιναν πίστη σε τέτοιους μύθους [ σαν του Ησιόδου για τον Ουρανό ,τις «ουράνιες μάχες» για την εκθρόνιση του Κρόνου, την Τιτανομαχία ,την Γιγαντομαχία και σε αφηγήσεις ακόμα πιο παράδοξες με θέματα την Ορφική και μη μυθολογία ] ,όπως πίστευε ο Ευθύφρων.
H.LΙDDELL & R. SCOTT – »Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Οι ̓Αθηναίοι δεν θεωρούσαν πραγματικά γεγονότα τις θεογονίες του Ησιόδου σχετικά με τον Ουρανό και τον Κρόνο. Ειδικά στην αττική διάλεκτο, κρόνος ως επώνυμο σήμαινε γερομαθουσάλας. παλίμπαις [ > παλιμπαιδισμός ], υπέργηρος ,ξεμωραμένος ,γεροξεκούτης ‘ εξ ου και τα Κρόνιππος , Κρονοδαίμων ,Κρονόληρος .
AΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ – »Νεφέλαι », { στ.901-7 }.
Αγώνας μεταξύ Δικαίου και Αδίκου λόγου. Δικαιοσύνη δεν υπάρχει ,αφού ο Ζευς έδεσε τον πατέρα του με αλυσίδες και δεν τιμωρήθηκε .
ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Αγαμέμνων », { στ. 154-58 }
Η αναφορά του Αισχύλου ,περιέχει μια δόση περιφρόνησης για το ακατονόμαστο ον »που πήρε ανεπανόρθωτα την κάτω βόλτα’‘ ( τριακτήρος οίχεται τυχών ) Κρόνο και τον προκάτοχό του, »θρασύδειλο εκφοβιστή » ( παμμάχω θράσει βρύων ) Ουρανό .
ΕΞΗΓΗΤΕΣ.
ΑΝ. ΚΡΟΜΜΥΔΑ { διπλ.εργ.} – » Ιερό Δίκαιο» και αδικήματα κατά της θρησκείας στην αρχαία Αθήνα ».
Α’. Ευμολπίδες, Εξηγητές και ο Άρχων Βασιλεύς.
Δ. ΤΣΑΚΑΝΙΚΑ – »Η ασέβεια στην ελληνική αρχαιότητα »,[ διπλ.εργ. ] .
ΑΣΕΒΕΙΑ – ΜΙΑΣΜΑ- ΕΞΑΓΝΙΣΜΟΣ.
Ο ρόλος του ιερέα αποτελούσε δημόσιο κληρωτό αξίωμα ,το οποίο έφερε και ανάλογο κοινωνικό κύρος. Όμως την πλήρη γνώση του περιεχομένου των άγραφων ιερών κανόνων την είχαν μόνο ελάχιστοι ειδικοί, που ποτέ όμως δεν διαμόρφωσαν μια κοινωνική τάξη ιερέων .Συνήθως η άσκηση των καθηκόντων αυτών ήταν παραδοσιακά προνόμιο μερικών μόνο οικογενειών [ οι Ευμολπίδες είχαν τον ρόλο των ιεροφαντών ,ενώ οι Κήρυκες τον λιγότερο σημαντικό των δαδούχων ] προσδίδοντας τους συχνά έναν αριστοκρατικό χαρακτήρα. Ο περιορισμένος αριθμός των ερμηνευτών του ιερού δικαίου φαίνεται στην αποκλειστική δυνατότητα των Ευμολπιδών να προσφέρουν αυθεντική ερμηνεία των ιερών κανόνων, αξιοσημείωτα όμως μόνο εκείνων που είχαν σχέση με τα Ελευσίνια Μυστήρια.
ΝΕΩΤ. ΕΓΚΤΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ του »ΗΛΙΟΥ».
Εξηγητές .Υπήρχαν δύο κατηγορίες, α) «εξηγηταί των πατρίων » [ υπό του δήμου καθεστάμενοι ] β) «εξηγηταί Πυθόχρηστοι» ( επιλεγμένοι από το Μαντείο των Δελφών ).
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », [ ΣΤ.759 d-e ].
Oι εξηγητές [ ερμηνευτές ] είναι ισόβιοι. Η ιεροσύνη [ ιερατικά αξιώματα ] είναι για ένα έτος μόνον ,όχι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
ΣΩΚΡ. ΤΖΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών αρχαιοτήτων ».
Εξηγητές [ ερμηνευτές] των θρησκευτικών νόμων και των θρησκευτικών τελετών ήσαν οι Ευμολπίδες .Οι νόμοι αυτοί ΔΕΝ ήσαν γραπτοί ,αλλά εκ παραδόσεως.
ΣΟΥΔΑ / ΣΟΥ’Ι’ΔΑ – » Λεξικόν ».
Διαφέρει το εξηγούμαι από το διηγούμαι.
ΓΡΑΦΗ ΑΣΕΒΕΙΑΣ.
»Το ψήφισμα αυτό αποτέλεσε, νομοθετική μέριμνα για την προστασία των θεμελιωδών θεσμών της πόλης, μεταξύ αυτών και της πίστεως στους πάτριους θρησκευτικούς θεσμούς, ενώ παράλληλα εισήγαγε νέο δικονομικό τύπο για τη δίωξη του αδικήματος της ασέβειας, αυτόν της »εισαγγελίας» – { Αν. Κρομμύδα : « Ιερό Δίκαιο » και αδικήματα κατά της θρησκείας στην αρχαία Αθήνα }.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ -»Βίοι παράλληλοι » .Περικλής . { 32 }. Ασπασία και γραφή ασεβείας.
Ο [ δημαγωγός και μάντης ] Διοπείθης πρότεινε ψήφισμα να καταγγέλλονται ,όσοι δεν πιστεύουν στα θεία ή όσοι παραδέχονται και διδάσκουν νέες θεωρίες για τα μετεωρολογικά φαινόμενα.
Π.Ι. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων κατά το Αττικό και Ευρωπαϊκό Δίκαιο ».
ΣΤ. ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΙΟΠΕΙΘΟΥΣ .Παρά το πνεύμα ανεξιθε’ί’ας και φιλελευθερίας ,που επικρατούσε στην Αθήνα ,παραβάσεις κανόνων του »Ιερού Δικαίου» διώχθηκαν ,για μία περίοδο, με την »γραφή ασεβείας». Η άσκηση της «γραφής ασεβείας» επιτρεπόταν μόνον για αντιθρησκευτικές πράξεις ή παραβάσεις του ‘‘Ιερού Νόμου». Επίσημοι ερμηνευτές [ εξηγητές ] του νόμου αυτού ήσαν μόνον αυτοί που ανήκαν στα παλαιά ιερατικά γένη των Ευμολπιδών και των Κηρύκων με κληρονομικό δικαίωμα.
ΑΓΗΣ. ΝΤΟΚΑ – » Ο Ελληνικός διαφωτισμός », { σελ.20-22 }.
Η Αθηναϊκή δημοκρατία απέκτησε θλιβερή φήμη με τις δίκες «επί ασεβεία» που έγιναν με βάση έναν νόμον του Διοπείθους ( 432π.Χ.), σύμφωνα με τον οποίον έπρεπε να καταγγέλλεται, όποιος δεν πιστεύει στην θρησκεία και διδάσκει για ουράνια φαινόμενα ] σ.σ. δηλ. οι »ασεβείς» αστρονόμοι-φιλόσοφοι , οι αληθινοί »διάβολοι» κάθε θρησκευτικού δογματισμού ].
FR.GOYA – » Ο εξορκισμός », { 1797-8 }.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { 1074 b }.
Ο Αριστοτέλης πιστεύει, ότι οι μύθοι ,που συνοδεύουν τους Θεούς, αποβλέπουν στην ικανοποίηση του κοινού συμ-φέροντος διά των νόμων και στην δημιουργία υπακοής του όχλου [ ευπείθεια ] : ‘‘ Υπάρχει παράδοση , κληροδοτημένη στους μεταγενέστερους από τους αρχαίους και παμπάλαιους και εκφρασμένη σε σχήμα μύθου, ότι αυτά τα σώματα είναι θεοί και ότι το θείον ολόκληρη τη φύση έχει αγκαλιάσει· τα υπόλοιπα έχουν κατά μυθολογικό τρόπο προστεθεί αποσκοπώντας στην δημιουργία υπακοής του όχλου και στην επωφελή χρησιμοποίηση για την έννομη τάξη και το συμφέρον·‘‘ { αποδ. Κ.Δ. Γεωργούλη }.
Ο ΑΡΧΩΝ ΒΑΣΙΛΕΥΣ .
Στην Αθηνα’ι’κή δημοκρατία ένας από τους Εννέα άρχοντες ήταν και ο Άρχων Βασιλεύς.
Ήταν δημόσιο αξίωμα με θρησκευτικές [ επόπτευε την τέλεση των Μυστηρίων ,διοργάνωνε τις λαμπαδηδρομίες ] και με δικαστικές αρμοδιότητες. Δίκαζε τις γραφές ασεβείας και τις δίκες για φόνους με επιβολή ποινών θρησκευτικού αποκλεισμού σε όσους βαρύνονταν με τέτοιες κατηγορίες .
ΕΚΔ. ΑΘΗΝΩΝ – »Ιστορία του Ελληνικού έθνους », Γ1 ,{ σελ.94-95 }.
Α. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Το Αθηναϊκό πολίτευμα». Oι Εννέα άρχοντες [ Επώνυμος άρχων , Βασιλεύς ,Πολέμαρχος ,6 Θεσμοθέτες και ο Γραμματεύς των Θεσμοθετών ].
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Αθηναίων πολιτεία », { LVII .1-3].
Ο Άρχοντας Βασιλιάς ήταν δημόσιον αξίωμα. Εποπτεύει την τέλεση των Μυστηρίων [ Διονυσίων των Επιληναίων ] ,λαμπαδηδρομίες ,πατροπαράδοτες θυσίες ,καταγγελίες »επί ασεβεία» και για διεκδικήσεις ιερατικού αξιώματος… Σ’ αυτόν επίσης παραπέμπονται, κατά σειράν κληρώσεως, όλες οι φονικές δίκες…
ΔΗΜ. ΓΟΥΔΗ – » Τα Μυστήρια της Ελευσίνος », { σελ. 115-16 }.
ΙΙΙ. Το ιερατείον των Μυστηρίων .Α’. Ευμολπίδαι. Εξηγητές .Οι Ευμολπίδες μαζί με τους Κήρυκες ήσαν οι κύριοι επιμελητές των μυστηρίων [ δικαίωμα να μυούν ] .Οι εξηγητές μάλιστα από τους Ευμολπίδες είχαν κληρονομικά δικαιώματα ,ως προς την διοίκηση και την ερμηνεία των άγραφων νόμων ,κατοχυρωμένα από το κράτος.
ΕΥΣΕΒΕΙΑ -ΑΣΕΒΕΙΑ
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ -»Απομνημονεύματα » ,[ Δ’.VI }.Απόδ. Κ.ΒΑΡΝΑΛΗΣ.
Περί ευσεβείας.
ΕΚΔ.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα ρήματα της Αρχ. Ελληνικής γλώσσης ».
Σέβω : σέβας { > σεβάζομαι },σεβίζω, σεμνός ,σεπτός ,ευσεβής ,ασεβής.
{ βλ. και » Ευσέβεια { Pietas }.»}.
ΟΣΙΟΝ – ΑΝΟΣΙΟΝ.
ΠΡΑΚΤ. ΤΗΣ ΑΚΑΔ. ΑΘΗΝΩΝ:ΙΩ.ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ – »Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,{σελ.396}. Στον Όμηρο δεν υπάρχει το επίθετον όσιος-α-ον ,παρά μόνον το ουσιαστικόν »η οσίη » .
Ι. ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – »Ομηρικόν Λεξικόν ».
Η οσίη
ΠΑΝ. ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΥ – » Ομηρικό Λεξικό »’.
Η οσίη .
ΗΣΥΧΙΟΥ – » Λεξικόν ».
Όσια ,οσία ,όσιος, οσιουργώ [ ιερουργώ ],οσίη.
TH. GAISFORD S.T.P. – » Μέγα Ετυμολογικόν Λεξικόν ».
Όσιος { < άζω =σέβομαι }.
H.LΙDDELL & R. SCOTT – »Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Όσιος-α-ον.
J.B. ΗΟFΜΜΑΝΝ – » Ετυμολογικόν λεξικόν της αρχαίας ελληνικής ».
Όσια-α-ον.
P.CHANTRAINE – » Eτυμολογικό λεξικό της αρχαίας ελληνικής» & Παράρτημα .
Όσιος ,το όσιον, τα όσια.
AΝΘ. ΓΑΖΗ – »Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης ».
Οσία, οσίη, όσιος-α-ον, οσιότης, οσιουργέω.
Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Οσίη ,όσιος-α-ον.
ΠΑΠΥΡΟΥ – » Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας ».
Όσιος -α-ον : αγνώστου ετυμολογίας.
ΙΔΡ. ΜΑΝ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Λεξικό της κοινής Νεοελληνικής ».
Όσιος-α-ον.
Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας ».
Όσιος : Αβεβαίου ετύμου.
ΙΕΡΟΝ – ΟΣΙΟΝ.
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων ».
Όσιον – ιερόν.
ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝΟΣ – » Λεξικό των Δέκα ρητόρων ».
Όσιον.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » Κατά Τιμοκράτους »,[ 9 ].
Ιερά και όσια.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – »Αθηναίων Πολιτεία », [ 43.6 ].
Ιερά και όσια.
6. Άλλη συνέλευση είναι προορισμένη για τις προσφυγές. Σε αυτήν όποιος πολίτης θέλει καταθέτει ( στον βωμό ) κλαδί ικέτη για να λάβει το δικαίωμα να μιλήσει ενώπιον του λαού για οποιανδήποτε υπόθεση – ιδιωτική και δημοσία- θέλει. Οι δύο άλλες είναι αφιερωμένες στα υπόλοιπα. Κατά τις συνελεύσεις αυτές επιτάσσουν οι νόμοι να συζητούνται σε κάθε μία τρία ζητήματα σχετικά με τα ιερά, τρία που αφορούν τους κήρυκες και τους πρεσβευτές και άλλα τρία περί των οσίων.
Α. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».
Ιερὰ και Όσια
ΕΚΔ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα ρήματα της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Οσιόω-ώ.
ΠΑΝ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».
Οσιόω-ώ.
ΠΑΝ. Α. ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν απάντων των ρημάτων των απαντωμένων εις τους Αττικούς πεζολόγους ».
Οσιόω-ώ.
ΕΥΣΤΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικόν Λατινο-Ελληνικόν ».
Pius,a,um.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Όροι ».
Όσιον -ευσέβεια-αγνεία.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 325 b }.
H δικαιοσύνη , η σωφροσύνη και η οσιότητα συνολικά είναι ένα : η αρετή του ανδρός [ ανδρεία ].
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Χαρμίδης »,{ σελ.3-4 }, [ Εισαγ. Γ. ΜΙΣΤΡΙΩΤΟΥ ].
Η αρετή διδάσκεται. Αυτή αν και είναι μία έχει πέντε μέρη : οσιότητα, σοφία, σωφροσύνη , δικαιοσύνη και ανδρεία. Είναι όμως αδύνατο να αποκτήσει κάποιος τις τέσσερεις πρώτες αρετές, αν δεν μετέχει της ανδρείας .
Β’ ΜΕΡΟΣ
Σε τί συνίσταται το όσιον και το ανόσιον ,σε τί η [θρησκευτική ]ευσέβεια και ασέβεια ; { 5 e }.
Ο Σωκράτης, επειδή κατηγορείται κι εκείνος για ̓ ανοσιότητα, ζητάει από τον Ευθύφρονα τον ορισμό του οσίου, δηλαδή της ευσεβείας.
ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – »Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ.351 }.
Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Πλάτωνος – ‘Ευθύφρων’ ».
Να θυμάσαι ,ότι είσαι υποκριτής σε δραματικόν έργον..
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων ».
ΟΙ [ 7 ] OΡΙΣΜΟΙ για το ΟΣΙΟΝ : Α’ , Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ’, Ζ’ .
Α’ ΟΡΙΣΜΟΣ.
Όσιον είναι : να ενεργεί κάποιος δίωξη κατά του αδικούντος { 5 e }.
Ο διάλογος συνεχίζεται προς την ανεύρεση του καθολικού ορισμού. Ο Ευθύφρων δεν μπορεί να δώσει γενικόν και αφηρημένον ορισμόν, αλλά λέγει, ότι το όσιον μοιάζει με την πράξη που αυτός κάνει . Συνίσταται, δηλαδή ,στο να ενεργεί κανείς δικαστική δίωξη εναντίον αδικημάτων φόνου, ιεροσυλίας και άλλων παρομοίων εγκλημάτων. Αντιθέτως το να μη ενεργεί κανείς δίωξη γι’ αυτά τα αδικήματα είναι ανόσιο. Με άλλα λόγια όσιον είναι να μη επιτρέπουμε σε κανένα να διαπράττει ασέβεια ,ακόμη και αν είναι συγγενής.
Για να αποδείξει ο Ευθύφρων την εγκυρότητα του ορισμού φέρνει μυθολογικό παράδειγμα , ότι και ο Ζεύς τιμώρησε τον πατέρα του Κρόνον [ όπως και ο Κρόνος τιμώρησε τον πατέρα του Ουρανό ] για τ’ αδικήματα τα οποία είχε διαπράξει.
ΨΕΥΔΕΙΣ ΜΥΘΟΙ.
Ο Ευθύφρων για να στηρίξει την πράξη του δεν διστάζει να επικαλεσθεί και να συγκριθεί με πράξεις που έκαναν ο Κρόνος και ο Ζεύς απέναντι στους πατέρες τους. Αντιθέτως ο δύσπιστος Σωκράτης εκφράζει αμφιβολία για την αλήθεια των παλαιών μυθολογικών παραδόσεων ,η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ένα σημάδι αθεΐας απέναντι στα θεολογούμενα.Μήπως αυτό ενισχύει και την »Γραφή ασεβείας » εναντίον του,ότι εισάγει »καινά δαιμόνια » ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { B’. 377 d – 378 c }.
ΣΩΚΡ. Νομίζω ότι δεν πρέπει να λέγονται αυτοί οι μύθοι τόσο εύκολα σε ανώριμους και νέους, αλλά αντίθετα ν’ αποσιωπούνται·….Ούτε πρέπει να λέγεται σε ένα νέο ακροατή ότι ,και τις μεγαλύτερες αδικίες να διαπράξει, δεν θα κάνει κάτι παράξενο, ούτε ακόμα κι αν τιμωρήσει με κάθε τρόπο τον πατέρα που τον αδίκησε, αλλά ότι ενεργεί όπως οι κορυφαίοι και μεγαλύτεροι θεοί.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ – » Ομηρικά προβλήματα σχετικά με τις αλληγορίες του Ομήρου για τους Θεούς», { I,IV }.
»Ας ντρέπεται ο Πλάτων, ο κόλακας, ο συκοφάντης του Ομήρου.»
Εκτός της »Πολιτείας » του Πλάτωνος ,που εναντιώνεται στους Μύθους περί »Θεογονίας» του Ησιόδου και εξορίζει τους Ποιητές -επειδή σχηματίζουν στον νου των νεαρών και των ανωρίμων αναγνωστών ψευδείς παραστάσεις- κάποια άλλα συγγράμματα ,όπως του Χρυσίππου, εξιστορούν ακόμη πιο άσεμνες ιστορίες για τους Θεούς. Αυτές τις τερατο-λογίες, τα ερμηνευτικά φαντασιοκοπήματα ,τις τρομακτικές ιστορίες { που δεν πρέπει να λέγονται σε παιδιά μικρά και να ερμηνεύονται σε ανοήτους μεγάλους } χρησιμοποιήσαν οι Χριστιανοί στην πολεμική τους εναντίον των Εθνικών σε μεταγενέστερες εποχές .
ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων », { Ζ’.187 – 88 }.
7. ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ { 281 ;- 204 π.Χ.} : ο κορυφαίος των Στωικών φιλοσόφων , ήταν πολύ οξύνους , άριστος στην διαλεκτική και στην απόδειξη διάφορων φιλοσοφικών προτάσεων και πολυγραφότατος [ έγραψε 705 συγγράμματα [!] ,αλλά δεν σώθηκε κανένα.!!}.Στο σύγγραμμά του «Περί των αρχαίων φυσιολόγων» έγραψε πολλά αισχρά και απρεπή για την Ήρα και τον Δία ερμηνεύοντας τον μύθο αισχρώς , λέγοντας πράγματα που κανένας δε θα μόλυνε το στόμα του να τα πει.
AΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΥΡΙΚΟΙ – » Ίβυκος , Ξενοφάνης , Ιππώναξ , Φωκυλίδης ».
ΞΕΝΟΦΑΝΗΣ { 570-480 π.Χ.} από την Κολοφώνα της Μ. Ασίας εγκαταστάθηκε μονίμως στην Ελαία της Κ. Ιταλίας ήταν ιδρυτής της Ελεατικής φιλοσοφικής σχολής θεωρούσε ,ότι η ουσία του Θεού είναι σφαιροειδής και δεν έχει τίποτα όμοιο με τον άνθρωπο. Ακόμη ,ότι η ουσία αυτή είναι όλη ακοή και όραση ,ότι δεν αναπνέει ,ότι όλη είναι νους και φρόνηση και αιωνιότητα. Είναι ο πρώτος που είπε ,πως κάθε τι που γεννιέται είναι φθαρτό και ότι η ψυχή είναι πνεύμα. Η φιλοσοφία του Ξενοφάνους είναι κυρίως »μεταφυσική» και φιλοσοφία του πολιτισμού. Ο πυρήνας της θεολογίας του είναι η καταπολέμηση της λαϊκής αντιλήψεως περί υπάρξεως πολλών Θεών και του θεολογικού ανθρωπομορφισμού. Πίστευε ότι ένας Θεός υπάρχει [ εν το παν ] τον οποίον ταυτίζει πανθεϊστικώς μετά του κόσμου [ ενιστής ] .Ο Ξενοφάνης ψέγει και τον Όμηρο και τον Ησίοδο για τον ανθρωπομορφισμού του Θείου.
{*} Σίλλοι : σκωπτικά ποιήματα σε εξάμετρους στίχους.
ΔΙΟΓ. ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων » .Θ’.1 ‘ . Ηράκλειτος », { απ.40,42 }.
Ο Ηράκλειτος ψέγει και τον Όμηρο και τον Ησίοδο και τον Αρχίλοχο και τον Πυθαγόρα και τον Εκαταίο. 30.Ο Όμη-ρος και ο Αρχίλοχος πρέπει να αποβάλλονται από τους ποιητικούς διαγωνισμούς κατά τις μεγάλες θρησκευτικές πα-νηγύρεις ,διότι και οι δύο είχαν κατακρίνει τον πόλεμο. 16 Η πολυμάθεια [ χωρίς κριτική σκέψη ] δεν διδάσκει πώς να κατανοούμε τα πράγματα, ώστε να διδάξει και τον Ησίοδο και τον Πυθαγόρα και τον Ξενοφάνη και τον Εκαταίο.
G.S.KIRK – J.E.RAVEN – M.SCHOFIELD – » Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι », { σελ.214-215 }.
Ο Ηράκλειτος, ακολουθώντας τον Ξενοφάνη, γελοιοποίησε τον ανθρωπομορφισμό και την ειδωλολατρεία της Ολύμπιας θρησκείας .
ΦΙΛΟΜΥΘΟΣ – ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ.
Είναι χρήσιμοι ή άχρηστοι οι μύθοι των ποιητών ;
Η αρχαία σημασία του μύθου ήταν διαφορετική από την σημερινή. Μύθος δεν σημαίνει παραμύθι [< παραμθέω-ώ= παρηγορώ ] ούτε ψέμα. Μύθος σημαίνει κάθε τι που λέγεται από στόματος , ο προφορικός λόγος , ομιλία ,αγόρευση σε συν;eλευση ,ο απλός λόγος άνευ έργου » έργω κουκέτι μύθω ,δηλ. με έργα κι όχι με λόγια »{ ΑΙΣΧΥΛΟΥ ,Προμηθεύς δεσμώτης ,στ.1080 }.
AN. TZIΡOΠOYΛOY EYΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».
Μύθος { < μύω + θέω }.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά A’ », [ 982 b ].
Ο Φιλόμυθος [ αυτος που αγαπάει τους μύθους ] είναι κατά ποιον τρόπο Φιλόσοφος.
ΛΟΓΓΙΝΟΥ [ ;] – » Περί ύψους », { 9 ].
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΤΑ ΓΗΡΑΤΕΙΑ.
Όταν η μεγάλη φύση υποχωρεί , έρχεται ως στοιχείο του γήρατος η αγάπη για τον μύθο. Το αφηγηματικόν ύφος είναι χαρακτηριστικό του γήρατος. Στα γηρατειά το μυθικό στοιχείο επικρατεί του πραγματικού.
PIETER CHR. WONDER – » Χρόνος », { 1810 }.
ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του »ΗΛΙΟΥ» – » Το αρχαίον ελληνικόν Πνεύμα »,{ σελ.205 }.
Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Ηράκλειτος », { απ.56 : Ιππόλ.Έλεγχ.9,9 } .Ο φιλόσοφος αποδεικνύει πόση ανεπάρκεια και πόσες ελλείψεις έχει η σοφία ,ακόμη και του ανθρώπου, που κατά την κοινή αντίληψη είναι ο πιο σοφός απ’ όλους.
ΙΩ. ΚΑΚΡΙΔΗ – » Ελληνική Μυθολογία »,{ σελ.21 }.
Ο »εξ αποκαλύψεως » μύθος . Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή παιδεία χωρίς τον ομηρικό, τον ησιόδειο μύθο, χωρίς τους μύθους των Λυρικών και των Τραγικών,
G. FR. ROMANELLI – »Chronos », { 1625-50 }.
Τας θύρας κλείσατε , τους οφθαλμούς λύσατε .Εκάς οι αμύητοι.
ΤΟ ΕΙΔΟΣ.
Ο Σωκράτης αφού επανέρχεται στο αρχικό ερώτημά του, παρακαλεί τον Ευθύφρονα να του φανερώσει το γενικό χαρακτηριστικό, το οποίο καθιστά μία πράξη όσια.» Δεν ζητώ, λέγει, να μου αναφέρεις μίαν η δύο όσιες πράξεις. Θέλω τον γενικό τύπο ,βάσει του οποίου χαρακτηρίζουμε κάτι ως όσιον η ανόσιον» { 6 d-e }.
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – »Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
εἶδος ( < εἴδω Α )·
ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν ερμηνευτικόν ».
είδος ( < είδω ) = μορφή.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία » , { Γ’,402 d }.
<< Κάλλιστον θέαμα , εν τε τη ψυχή καλά ήθη ενόντα και εν τω είδει ομολογούντα..>>
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Συμπόσιον » , { 210 b }. Απόδ. ΙΩ. ΣΥΚΟΥΤΡΗ.
‘Το επ’ είδει’‘ καλόν αντιδιαστέλλεται προς »το εν τη ψυχή »[ κάλλος ].
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ.
Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας », { σελ.323-24 }.
5.Ο πλατωνικός ιδεαλισμός.
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί των αρεσκόντων φιλοσόφοις φυσικών δογμάτων » ,[ ι’. Περί ιδέας ].
Ποία η σχέση της [ άμορφης ] ύλης με την ιδέα ; Η οντότητα που δέχεται όλα τα σώματα δέχεται αιωνίως τα πάντα, χωρίς ωστόσο η ίδια να αφομοιώνει ποτέ ούτε και το ελάχιστο από τα χαρακτηριστικά που έχουν τα εισερχόμενα . Λειτουργεί ως φυσικό εκμαγείο για το καθετί.
Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΥ – »Προλεγόμενα εις τους διαλόγους του Πλάτωνος », { σελ.28-29 }.
Ο αισθητός κόσμος είναι απομίμηση, εκμαγείον, έκτυπο της ουσίας των πραγμάτων, του όντως όντος.
Η ουσία των πραγμάτων καλείτο Ιδέα.
EΓΚ.ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’- » Αρχαίον Ελληνικόν πνεύμα »,{ σελ.328-29 }.
Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ : Η πλατωνική περὶ ιδεών διδασκαλία .
Δ .ΣΟΛΟΜOΥ– ‘ Πόρφυρας , { VI }.
ΦΡ. ΓΚΟΓΙΑ – » Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον υιόν του » , { 1819-23 }.
Β’ ΟΡΙΣΜΟΣ.
Όσιον είναι : το προσφιλές στους Θεούς.( 7 a ) ,( 8 a ).
Μετά από επιθυμία του Σωκράτους να δοθεί γενικός ορισμός του οσίου και ανοσίου ,ο Ευθύφρων αναγκάζεται να δώσει δεύτερον ορισμόν : » το αρεστόν και προσφιλές στους θεούς είναι όσιον ,το μη αρεστόν είναι ανόσιον »’ [ 7 a ]. Ο Σωκράτης ,αφού αναγνωρίσει τον γενικόν αυτόν ορισμόν , τον υποβάλλει σε έλεγχο και αυστηρή κριτική του περιεχομένου του. Για να αποδειχθεί ορθός ο ορισμός αυτός θα πρέπει όλοι οι θεοί να αγαπούν και όλοι να απο-στρέφονται τα ίδια πράγματα .Πράγματι μεταξύ των θεών υπάρχουν πόλεμοι και διαφωνίες ,αλλά οι διαφωνίες αυτές δεν μπορεί να αναφέρονται σε ζητήματα αριθμητικών μετρήσεων { ποσοτικό ζήτημα }. Οι διαφορετικές γνώμες θα έχουν σχέση με τα καλά, τα αγαθά, τα δίκαια ή με τα αισχρά ,τα κακά και τα άδικα { ποιοτικό ζήτημα }. Συνεπώς οι διχογνωμίες μεταξύ των θεών αποδεικνύει ,ότι ως προς τα όσια και ανόσια δεν είναι σύμφωνοι οι θεοί .Διότι την ίδια πράξη ,άλλοι την θεωρούν όσια, άλλοι αντιθέτως ανόσια. Όμως, από τον ορισμόν αυτόν προκύπτει λογικό σφάλμα ,διότι το ίδιο πράγμα εκτιμάται συγχρόνως και ως όσιον και ως ανόσιον .Από την αρχή όμως δεχθήκαμε, πως κάθε τι όσιον είναι το ίδιο με τον εαυτόν του ,άρα δεν είναι δυνατόν να είναι συγχρόνως και ανόσιον.
Είναι δυνατόν ένας θνητός να γνωρίζει τις σκέψεις και τις προτιμήσεις ενός Θεού ;
ΣΟΛΩΝ – » Ελεγείες », { 17 }.
Αφανής για τους θνητούς ο νους των Αθανάτων .
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Κριτίας », { 107 a -b }.
Είναι ευκολότερο να μιλάει κανείς για τους θεούς, παρά για τους ανθρώπους .
Για ν’ αντιμετωπίσει τις παρατηρήσεις του Σωκράτους ο Ευθύφρων, παρατηρεί ότι υπάρχουν πράξεις περί της εκτιμή-σεως των οποίων δεν μπορεί να υπάρξει διαφωνία. Κανείς απ’ τους θεούς δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει με άλλον [ εάν διαφωνούν οι θεοί ] , υποστηρίζοντας , ότι αυτός που διέπραξε φόνο πρέπει να μείνει ατιμώρητος. Και οι άνθρω-ποι δέχονται χωρίς αμφισβήτηση ως ορθόν,ότι αυτός που φόνευσε άδικα κάποιον, πρέπει να τιμωρηθεί. Οι αμφισβη-τήσεις στα δικαστήρια έχουν σκοπό να αποδείξουν ποίος έκαμε το άδικο και τί έκαμε και πότε ‘ και εάν ο τάδε κα-τηγορούμενος διέπραξε ή όχι το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται .Κανείς δεν τολμά να ισχυρισθεί ,ότι αυτός που αδικεί δεν πρέπει να τιμωρείται . Έτσι προκύπτει ,ότι ο ορισμός που δόθηκε πρέπει να διορθωθεί. Ο Ευθύφρων λέει πως ευσέβεια είναι κάθε πράξη που αρέσει στους θεούς, άλλ ‘ο Σωκράτης θυμίζει τις διαφωνίες και τους πολέμους μεταξύ των θεών, που δεν θέλουν όλοι τα ίδια πράγματα.
Γ’ ΟΡΙΣΜΟΣ.
Όσιον είναι : το θεοφιλές σ’ όλους ανεξαιρέτως τους θεούς και ανόσιον είναι το θεομισές σ’ όλους ανεξαιρέτως τους θεούς [ 9 e,10 d ,11 a }
Ο Σωκράτης δεν αμφισβητεί τον ορισμό που δόθηκε , λέγει όμως ότι με αυτόν τον ορισμό τίθεται νέο και πάρα πολύ σπουδαίο πρόβλημα προς συζήτηση :
ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΕΥΘΥΦΡΟΝΟΣ.
Το όσιον είναι προσφιλές στους θεούς, διότι είναι όσιον, ή επειδή είναι προσφιλές στους θεούς γι’ αυτό είναι όσιον ; [10 a].
Είναι κάτι όσιον , επιθυμητόν [ το αγαπούν ] και κατ’ εντολήν των Θεών ; Ή είναι όσιον από μόνο του και απλώς το επιδοκιμάζουν και οι Θεοί ; Στην πρώτη περίπτωση ,εάν είναι κατ’ εντολήν το όσιον ,τότε είναι αυθαίρετο [ κατά το δοκούν των Θεών ].Αυτό σημαίνει ,ότι ο πιστός πρέπει απλώς να υπακούει στον εκάστοτε επίσημο θεόπνευστον ερμηνευτή θεολόγο ,που είναι αρμόδιος να γνωρίζει τις βουλήσεις των Θεών για το τί είναι όσιον και τί ανόσιον .Άρα είναι δυνατόν σε μία αρνητική εντολή να αναβιώσει ακόμη και η »θυσία του Αβραάμ » ή η θυσία της Ιφιγένειας »; Στην δεύτερη περίπτωση ,οι Θεοί δεν παίζουν κανένα ρόλο στην διαμόρφωση των ηθικών αξιών και ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη τους Θεούς ,τους ιερείς , τους μάντεις και τους θεολόγους για να του υποδείξουν τί είναι όσιον και αγαθόν. Όμως ποίον είναι το αληθινά όσιον και αγαθόν, όταν αλλάζει ανάλογα με τις αξιολογικές προτιμήσεις από άνθρωπο σε άνθρωπο ,από κοινωνία σε κοινωνία ,από εποχή σε εποχή ;
Το πρόβλημα που τίθεται εδώ είναι πάρα πολύ σπουδαίο και η συζήτησή του διαρκεί μέχρι σήμερα.
α},Υπάρχει μία καθαυτή νοούμενη αλήθεια και ηθική τάξη ,που υφίσταται αντικειμενικώς και δεν καθορίζεται από αυθαίρετες αξιολογικές προτιμήσεις ; β}.Ή το αληθές και το ηθικόν είναι κάτι το οποίο τίθεται μετά από μία αξιολογική προτίμηση ;
Την πρώτη εκδοχή » Υπάρχει μία καθαυτή νοούμενη αλήθεια και ηθική τάξη ,που υφίσταται αντικειμενικώς και δεν καθορίζεται από αυθαίρετες [ Θεϊκές βουλήσεις ] αξιολογικές προτιμήσεις» ,υποστηρίζουν ο Κάντ και οι οπαδοί της ειδολογικής ηθικής . Την δεύτερη εκδοχή » το αληθές και το ηθικόν είναι κάτι το οποίο τίθεται μετά από μία αξιολογική προτίμηση [ ανθρώπινη κρίση ] ,αποδέχονται οι οπαδοί της καθ’ ύλην εκδοχής, ισχυριζόμενοι ότι η αξιολογική προτίμηση καθορίζει εκείνο το οποίον πρέπει να ισχύσει ως ορθόν και δίκαιον .Στην λύση του ζητήματος προβαίνει ο Σωκράτης αναλύοντας τους λεκτικούς τύπους των ρημάτων της ενεργητικής και παθητικής φωνής. Στην γλωσσική χρήση δίνονται οι όροι » φιλούμενον» και »φιλούν ».Ένα πράγμα »αγαπώμενον» είναι »αγαπώμενον» (φιλούμενον), διότι »αγαπάται »[ φιλούν]. Δεν έχει κανένα νόημα να πούμε, ότι επειδή είναι »αγαπώμενον» »αγαπάται». Το ορθόν είναι να πούμε, ότι επειδή αγαπάται είναι »αγαπώμενον »(φιλούμενον). Ως προς το όσιον, λέγει ο Σωκράτης, δεχθήκαμε ότι είναι ένα πράγμα αγαπώμενον απ’ όλους τους Θεούς .Αγαπάται δε όχι για καμμία άλλη αιτία, αλλά διότι είναι όσιον .Απ’ αυτό προκύπτει το συμπέρασμα ότι το όσιον δεν είναι όσιον διότι αγαπάται από τους θεούς ,αλλά επειδή είναι όσιον αγαπάται από τους θεούς.
Α.Ε.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του», { σελ.187 }.
Οι ευσεβείς πράξεις είναι σωστές ,επειδή εκλαμβάνονται ως εντολές, ή μήπως εκλαμβάνονται ως εντολές επειδή ακριβώς είναι ήδη εγγενώς σωστές ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων » ,[ σχόλ. ΙΩ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ],{ σελ.173-75 },
Από πού πηγάζει η εγκυρότητα των ηθικών εντολών» και κατά συνέπεια από πού απορρέει η ηθική υποχρέωση του ανθρώπου»: ( α ) την «φύση» των ηθικών άξιων ή ( β ) από την βούληση του θείου ;
Άρα ,ο ορισμός που έδωσε ο Ευθύφρων λέγοντας , ότι »όσιον είναι εκείνο το οποίον αγαπάται από τους Θεούς» καταρ-ρίπτεται . Ο ορισμός αυτός δεν αναφέρεται στην ουσία του οσίου. Απλώς φανερώνει μίαν ιδιότητα («πάθος»), την οποίαν έχει το όσιον, δηλαδή, ότι είναι προσφιλές στους θεούς .Το γνώρισμα αυτό δεν μας δίνει την ουσία του. [ 11 b ]
ΑΙΤΙΆ ΕΛΟΜΕΝΟΥ ,ΘΕΟΣ ΑΝΑΙΤΙΟΣ.
Ο Σωκράτης αποδεικνύει ότι το όσιον και η ηθική τάξη δεν προκύπτει από τις αξιολογικές προτιμήσεις των θεών. Αντιθέτως έχει μία σταθερή έξη , εξ αιτίας της οποίας το αγαπούν οι θεοί .Συνεπώς ο άνθρωπος έχει την ευθύνη των πράξεών του είτε αγαθών είτε κακών , όχι οι Θεοί. Όταν ο άνθρωπος επιλέγει τις αγαθές πράξεις ,τότε αγαπούν αυτές και οι Θεοί ,αντιθέτως όταν επιλέγει τις κακές πράξεις ,τότε αυτές δεν τις αγαπούν οι Θεοί .Χωρίς όμως οι Θεοί να συμμετέχουν , χωρίς να είναι συνεργοί ,χωρίς να φέρουν την ευθύνη των κακών πράξεων .Επειδή ο άνθρωπος είναι πρόσωπον και ενυπάρχει σ’ αυτόν το αυτόβουλον και το αυτεξούσιον .Μήπως όμως κάθε εξωτερική επέμβαση – που καταργεί τις ευθύνες των πράξεων του προσώπου – είναι κατακριτέα ,διότι έτσι αναιρείται το πρόσωπον ; Ή είναι δεκτές και ικανές μετά της ανάλογης θεουργίας μόνον οι έξωθεν παρεμβάσεις με αγαθό σκοπό ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία Β’ »,[ 379 b- c ].
Για τ’ αγαθά μας δεν πρέπει να θεωρούμε κανέναν άλλον ως αιτία [ παρά τον εαυτόν μας ], ενώ για τα κακά ,αλλού πρέπει να αναζητούμε την αιτία, και όχι στον θεό.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία Β’ »,[ 617 e ].
Η αρετή είναι κτήμα χωρίς ιδιοκτήτη. Η ευθύνη ανήκει σ’ εκείνον που διαλέγει, ο θεός είναι ανεύθυνος.
ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Προς Μαρκέλλαν », [ 12].
Για τα κακά όμως αίτιοι είμαστε εμείς, που επιλέγουμε να τα κάνουμε ΄ ο θεός δεν έχει ευθύνη.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αλκιβιάδης Β’ », { 142 d – 143 a }.
Oι άνθρωποι κατηγορούν άδικα τους θεούς, αποδίδοντάς τους υπαιτιότητα για τις δικές τους συμφορές.
ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – »Κατά χριστιανών ».Αποκριτικός { IV,24 }.
O Θεός είναι εκ φύσεως αγαθός , όχι επειδή κάτι τον εμποδίζει να είναι κακός ,μα και χωρίς να εμποδίζεται, πάλι δεν μπορεί να γίνει κακός.
ΘΕΟΦΙΛΕΣ – ΟΣΙΟΝ, { 10 c }.
Ο Σωκράτης οδηγεί τον Ευθύφρονα σε αντίφαση . Δηλαδή , ότι το όσιον είναι όσιον [ φιλούμενον ] ,επειδή αγαπάται από τους Θεούς [φιλείται],αλλά και ότι το όσιον αγαπάται [φιλείται] από τους Θεούς, επειδή είναι όσιον [ φιλούμενον]. Έτσι τον αναγκάζει να παραδεχτεί ότι ισχύουν και τα δύο , πράγμα εσφαλμένο ,που οδηγεί τον ορισμό σε άτοπο.
ΚΥΚΛΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ.
To θεοφιλές διαφέρει από το όσιον ; { 11 a }.
Διαφέρει το θεοφιλές από το όσιον. Το ένα [θεοφιλές] επειδή αγαπιέται, αποκτάει την ιδιότητα αυτή, το άλλο [όσιον] επειδή έχει αυτήν τη ιδιότητα, αγαπιέται.
Δ’ ΟΡΙΣΜΟΣ.
»To όσιον είναι μέρος του δικαίου» ( 11 e, 12 d ).
Ο Σωκράτης ερωτά τον Ευθύφρονα εάν κάθε όσιον είναι και δίκαιον. Με την συζήτηση διαπιστώνεται ότι το όσιον δεν συμπίπτει με το δίκαιον. Όπου υπάρχει όσιον υπάρχει και δίκαιον , αλλά σε κάποιες περιπτώσεις ,που υπάρχει δίκαιον δεν υπάρχει όσιον .Άρα η έννοια του δικαίου είναι ευρύτερη από την έννοια του οσίου. Απ’ αυτό συνάγεται το συμπέρασμα ότι το όσιον είναι μέρος ( μόριον) του δικαίου. Δεν αποτελεί, δηλαδή, το άθροισμα των καθηκόντων του ανθρώπου προς τον θεόν ,το σύνολον όλων των καθηκόντων τα οποία επιβάλλει το δίκαιον. Υπάρχουν εκτός των θρησκευτικών και άλλα καθήκοντα για τον άνθρωπο.
»Όπου υπάρχει φόβος ,εκεί υπάρχει και ντροπή » ;
ΟΣΙΟΝ -ΔΙΚΑΙΟΝ.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Γοργίας », { 507 b ].
Ο σώφρων όταν πράττει τα αρμόζοντα έναντι των ανθρώπων, πράττει δίκαια · ενώ όταν πράττει τα αρμόζοντα έναντι των θεών , πράττει όσια.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – Πολιτεία », { Θ’.362 a-c }.
ΔΙΚΑΙΟΣ και ΑΔΙΚΟΣ. O άδικος άνθρωπος απλόχερα και με μεγαλοπρέπεια προσφέρει θυσίες και αφιερώματα στους θεούς καλλίτερα από τον δίκαιο ,γιατί γνωρίζει πώς να κερδίζει την ευμένεια θεών και ανθρώπων , έτσι ώστε κάποιος μπορεί να συμπεράνει ,ότι αυτός είναι περισσότερο φίλος στους θεούς [ θεοφιλής } από τον δίκαιον άνθρωπο.
Ο Πλάτων στον διάλογό του «Πρωταγόρας» συγκαταλέγει ως αυτοτελή αρετή την οσιότητα, ενώ στον «Ευθύφρονα» υποτάσσει αυτήν στην δικαιοσύνη.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 329 c-d , 331 a-e }.
Δικαιοσύνη , σωφροσύνη και οσιότητα είναι ένα πράγμα.
‘ Η δικαιοσύνη μοιάζει κάπως με την οσιότητα ,άλλωστε οποιοδήποτε πράγμα μοιάζει – κατά κάποιο τρόπο – με οτιδήποτε»…-» Το δίκαιο και το όσιο διάκεινται μεταξύ τους έτσι, ώστε να έχουν το ένα προς το άλλο κάποια μικρή ομοιότητα ; »
ΑΙΔΩΣ – ΔΕΟΣ.
OMHΡΙKA – ΕΠΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ – » Κύπρια έπη »,[ 18 ].
Τα Κύπρια έπη είναι μεταγενέστερα των ομηρικών επών .Είναι συνάρτηση των ομηρικών επών ,άλλοτε προεισαγωγή και άλλοτε επιλεγόμενά τους. Ονομάστηκαν έτσι ίσως από τον Κύπριο ποιητή Στασίνο .Αμφισβητούμενη είναι η χρονολόγησή τους ,όπως και ο ποιητής τους. Πάντως ο Όμηρος δεν ήταν o συγγραφέας των Κυπρίων επών.
H.LIDDELL & R.SCOTT – » Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Αιδώς – δέος.
ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων ».
Αιδώς – δέος.
Ε’ ΟΡΙΣΜΟΣ.
Όσιον είναι : η θεραπεία [ υπηρετική τέχνη ] στους Θεούς , [ 12 e , 13 c-d ].
Επειδή η οσιότητα αποτελεί τμήμα της δικαιοσύνης, πρέπει να καθορισθεί ποιο ν τμήμα του δικαίου αποτελεί το όσιον. Ο Ευθύφρων ,αφού ρωτήθηκε από τον Σωκράτη, απαντά ότι το όσιον είναι το τμήμα του δικαίου ,που ανα-φέρεται στην εξυπηρέτηση [ θεραπεία ] των θεών . Όμως ποια έννοια έχει ο όρος »θεραπεία των θεών» ; Τότε διαπι-στώνεται ότι δεν είναι δυνατόν αυτή η έκφραση να σημαίνει ότι μία τέτοια θεραπεία ( εξυπηρέτηση ) επιδιώκει να καταστήσει τους θεούς καλλίτερους. Για παράδειγμα η θεραπεία ίππων ή βοών σημαίνει την προσπάθεια και την επιμέλεια οι ίπποι και οι βόες να γίνονται καλλίτεροι . ̓Αλλά μια τέτοια θεραπεία για τους θεούς θα αποτελούσε πα-ραλογισμό .Άρα η λέξη θεραπεία πρέπει να εκληφθεί με άλλη σημασία. Όταν χρησιμοποιούμε την φράση «οι δούλοι τους δεσπότας θεραπεύουσι» (13 Δ), η λέξη θεραπεύω έχει την σημασία του υπηρετώ. Άρα και η οσιότης πρέπει να χα-ρακτηρισθεί ως υποταγή των ανθρώπων προς τους θεούς για την εκπλήρωση ορισμένης υπηρεσίας «υπηρετική τοίς θεοίς ». Όμως κάθε υπηρεσία είναι υπηρεσία για την εκπλήρωση κάποιου ορισμένου έργου .Η θεραπεία των Θεών μοιάζει με την υπηρεσία του δούλου προς τον αφέντη του .Αλλά για την επιτυχία ποίου έργου μας χρησιμοποιούν οι Θεοί ;
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ.
Το Δίκαιον διαιρείται εις δύο μέρη Το πρώτον αναφέρεται στα καθήκοντά μας έναντι των ανθρώπων, το δεύτερο στα καθήκοντά μας έναντι των θεών. Άρα πρέπει να καθοριστεί η έννοια του όρου «θεραπεία των θεών» .
H.LIDDELL & R.SCOTT – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Θεραπεία
ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».
Θεράπων, θέραψ, θρησκεία.
ΗΣΥΧΙΟΥ – » Λεξικόν ».
θρησκεύει = θεραπεύει.
U. WILAMOWITZ-MOELLENDORFF – » Πλάτων , τα χρόνια της νεότητας », { σελ.347-49 }.
Ευσέβεια είναι το »υπηρετείν» τους Θεούς
A.E.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του », { σελ.190-91 }.
Ποίον , άραγε ,είναι το μεγάλο έργο στο οποίο εμείς, οι άνθρωποι, συμβάλλουμε « με την καθοδήγηση των θεών » ;
Πώς εξομοιώνεται ο άνθρωπος με τον Θεόν [ ομοιούσθαι τω Θεώ ] ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Θεαίτητος », { 176 a-c ]
Δεν είναι δυνατόν να εξαφανιστούν τα κακά. Kατ’ ανάγκη υπάρχει πάντοτε κάτι αντίθετο του αγαθού…Η φυγή είναι ομοίωση με τον Θεόν, κατά το δυνατόν, και ομοίωση είναι να γίνει κάποιος δίκαιος και ευσεβής με φρόνηση…Ο Θεός δεν είναι καθόλου και με κανένα τρόπο άδικος, αλλά όσο περισσότερο δίκαιος.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { 613 b }.
Αυτός που πρόθυμα επιδιώκει την δικαιοσύνη και την αρετή, στοχεύοντας στην ομοίωση με τον Θεόν ,δεν παραμελείται από τους Θεούς.
ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Προς Μαρκέλλαν », { 13 }.
Ας ακολουθεί ο νους τον Θεόν και ας τον απεικονίζει, μέσω της ομοίωσής του προς αυτόν.
ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ Α’– »Ιω. Δαμασκηνός : Λόγος ψυχωφελής και θαυμάσιος », { σελ.346 }.
Το »κατ’ εικόνα» είναι η δυνατότης του ανθρώπου να ενωθεί οντολογικώς με τον Θεόν, να γίνει κατά χάριν Θεός και το »καθ’ ομοίωσιν »είναι η εκπλήρωσις αυτής της δυνατότητος.
K.HARING – » Παζλ πιθήκων », { 1988 }.
ΣΤ’ ΟΡΙΣΜΟΣ.
Όσιον είναι, η επιστήμη αιτήσεως και δόσεως σε Θεούς.[ 13 e , 14 b -d ].
Ο άνθρωπος διά μέσου της οσιότητας έρχεται σε σχέσεις δωρεών και αντιδωρεών προς τους Θεούς. Άρα η οσιότητα ορίζεται ως επιστήμη , η οποία καθορίζει τις δωρεές που κάνουμε στους θεούς , με το να προσφέρουμε σ’ αυτούς θυσίες και η οποία μας καθοδηγεί στο πώς να απευθύνουμε προς αυτούς αιτήσεις και ευχές .Αλλά είναι ολοφάνερο, επίσης ,ότι όπου και όταν απευθύνουμε μίαν αίτηση[=ζήτηση] , αυτό γίνεται διότι επιθυμούμε κάτι να λάβουμε.
Ο Σωκράτης σιωπά και σημειώνει απλώς ότι ο συνομιλητής του ,αν και πλησίασε πολύ σ’αυτήν , δεν μπόρεσε να την κατανοήσει « Ἐπειδὴ ἐπ’ αὐτῶ ἦσθα, ἀπετράπου ὅ εἰ ἀπεκρίνω ἱκανῶς ἄν ἤδη παρὰ σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκει» (14 C) (Ενώ είχες πλησιάσει επάνω εις αυτήν την απόκρισιν, ετραβήχθης προς τα οπίσω Αν έδιδες αυτήν την απόκρισιν θα είχον μάθει τώρα πλεον τι είναι η οσιότης ].
Ζ’ ΟΡΙΣΜΟΣ.
Όσιον είναι, η εμπορική τέχνη μεταξύ Θεών και ανθρώπων ,{ 14 e -15 a }.
Επειδή όμως η σχέση αυτή αποτελεί καθαρώς εμπορική τέχνη, καταλήγουμε ,ότι η οσιότητα είναι κάποιο είδος εμπορικής συναλλαγής μεταξύ θεών και ανθρώπων [ δούναι και λαβείν ].Ο θεοί μας στέλνουν εκείνα τα οποία επιθυμούμε και σε ανταπόδοση παρέχουμε σ’ αυτούς τιμή και ενδείξεις σεβασμού και γέρας [ δώρον τιμής ]. Ο σεβασμός και οι τιμές ,που προσφέρεται εκ μέρους μας προς τους θεούς, δεν ωφελούν τους Θεούς ,αλλά είναι πράγματα αγαπητά και προσφιλή στους θεούς .Άρα η οσιότης είναι τέχνη που αναφέρεται σ’ εκείνο το οποίον είναι προσφιλές στους θεούς . Κατ’ αυτόν τον τρόπον επανερχόμαστε στον τρίτον oρισμό [ όσιον είναι το θεοφιλές σε όλους τους Θεούς ανεξαιρέτως ].
Είναι η οσιότητα ένα είδος εμπορικής συναλλαγής ; Η ένταξη της οσιότητας στην εμπορική τέχνη [ ανάλογη με την υπαγωγή της δικαιοσύνης στην κλεπτική ] εκφράζει την αντίληψη ,ότι το θείον επηρεάζεται από τις λατρευτικές ενέργειες των ανθρώπων [ προσευχές ή θυσίες ] ; Τα διάφορα τάματα [ από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ] είναι συναλλαγή ή δώρα ευχαρίστησης ; Εάν επεμβαίνουν οι θείες δυνάμεις υπέρ ημών για καλό σκοπό ,υπάρχουν και δυνάμεις αντίρροπες που δρουν υπερ άλλων για κακό σκοπό ;
ΚΩΝ. ΤΣΑΤΣΟΥ – » Αφορισμοί και Διαλογισμοί », ΣΤ’. I , 5-6 { σελ.174 }.
Ανθρωπομορφισμός. Χριστιανισμός και Κόλαση.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ -»Πολιτεία Α’ », { 334 b }.
Η δικαιοσύνη, σύμφωνα με τον Όμηρο και με τον Σιμωνίδη, είναι ένα είδος τέχνης της κλεψιάς,
A.E.TAYLOR – » Πλάτων, η ζωή και το έργο του »,{ σελ.192}.
Ο ορισμός της θρήσκευσης [ οσιότητας ] ως γνώσης του σωστού τρόπου αίτησης και ανταπόδοσης προς τον Θεόν επιδέχεται νόημα γνήσια σωκρατικό.
B. VIOLA – » Ακατάπαυτη προσευχή », { 1992 }.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ.
Προσεύχομαι = προσφέρω ικεσίες ή τάματα σε κάποια θεότητα και παρακαλώ για κάποιον ή κάτι. Ο ποιητής λέει ,ότι ο άνθρωπος που εύχεται στον Δία ,απλώς να του δώσει τα αγαθά και να του αρνηθεί τα κακά ,ακόμα κι αν παρακαλεί γι’ αυτά, είναι σοφός.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », { Ι’. 888 b-d }.
Όταν σκέφτεσαι σωστά για τους Θεούς ,ζεις ευτυχισμένος.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Αλκιβιάδης Β’ », { 149 -150 b }.
Δωροδοκούνται οι Θεοί ; { ο διάλογος δεν θεωρείται γνήσιος .Ο συγγραφέας ίσως πρέπει να αναζητηθεί στον κύκλο των Χριστιανών Ελληνιστών }.
ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί χρείας μορίων »,{ Γ’. 237 -38 }.
Η αληθινή ευσέβεια δεν εδράζεται ούτε στον αριθμό των βοδιών ,που θυσιάζει κανείς ,ούτε στα θυμιάματα ,που χρησιμοποιεί στις θυσίες.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », { Ζ’. 888 b-d }.
Όταν οι ύμνοι γίνουν νόμοι ,οι προσευχές θα έχουν νόμους. Οι 3 νόμοι της προσευχής.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – Αλκιβιάδης Β’ », { 149 b- d }.
Η προσευχή των Λακεδαιμονίων. Πρόσεχε τί προσεύχεσαι.
ΚΩΝ. ΤΣΑΤΣΟΥ – » Αφορισμοί και Διαλογισμοί », ΣΤ’. I , 5-6 { σελ.175 }.
Προσευχή.
J. HOLZER – » Προστάτεψέ με από αυτό που θέλω », { 1988 }.
G. LOWES DICKINSON – » The Greek View of Life », { σελ.18 }. 6.The Greek Conception of the Relation of Man to the Gods.
Ήταν δύσκολο να εξασφαλίσει κανείς ή να μεταβάλλει υπέρ αυτού την βούληση των Θεών και έτσι ο καθένας έπρεπε να κάνει ό,τι καλλίτερο μπορούσε.
Ο ΚΥΚΛΟΣ.
Το συμπέρασμα του Σωκράτη » Άρα ,τούτο ,φαίνεται ,είναι το όσιον ,το αγαπητό στους θεούς », [ 15 b ] θυμίζει έναν προ-ηγούμενον ορισμό που έχει ήδη διευκρινιστεί καθώς και το αντίστοιχο συμπέρασμά του, το οποίο είχε τότε απορ-ριφθεί .Έτσι διαγράφοντας κύκλο ξαναγυρίζει στο ίδιο σημείο ( κύκλω περιιόντα ποιών ]. Συγκεκριμένα πρόκειται τον β’ ορισμό , σύμφωνα με τον οποίον» όσιον είναι αυτό που αγαπούν οι θεοί και ανόσιον αυτό που μισούν ». Στο τέλος ρωτάει ο Σωκράτης τον Ευθύφρονα. «Δεν καταλαβαίνεις ότι ο λόγος μας και έκανε κύκλο, έχει έρθει στο ίδιο σημείο;» . Στην κυκλική κίνηση ,καθίσταται αδύνατη η θέαση του ουσιώδους [ λόγω της περιφοράς ].Για να θεαθεί το ουσιώδες απαιτείται μία έξοδος διαφυγής . Αστειευόμενος μετά ο Σωκράτης , λέει ,ότι οι ορισμοί ,που δόθηκαν από τον Ευθύφρονα σε σχέση με το όσιον δεν μένουν σταθεροί,[ στάσιμοι ], αλλά κινούνται περιφερόμενοι εδώ κι εκεί, όπως τα αυτόματα , που κατασκευάστηκαν την παλιά εποχή από τον Δαιδάλο [ από το γένους του Δαιδάλου καταγόταν και ο Σωκράτης ].
Ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ .
Δαίδαλος { < ρ.*[ ΔΑΛ-] με αναδιπλ. > δαιδάλλω = εργάζομαι ως τεχνίτης ,εξαπατώ ,παραπλανώ ] =ποικίλος, διάστικτος, πεποικιλμένος, περίτεχνος, πολύπλοκος. δαίδαλον : ονομασία των αρχαιοτάτων ξοάνων [ αγάλματα από ξύλο ]. ̓Από αυτό το όνομα ,κατά τον Παυσανία, πλάσθηκε ο μύθος και το όνομα του μυθικού αρχιτέκτονα ,καλλιτέχνη, εφευρέτη Δαιδάλου.
ΝΕΩΤ. ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’.
Δαίδαλος.
ΩΡΑ ΑΠΙΕΝΑΙ.
Έτσι πρέπει πάλι απ’ την αρχή να θέσουν υπό συζήτησιν το όλον πρόβλημα ,αλλά ο Ευθύφρων δεν δείχνει πρόθυμος και αναχωρεί »ώρα απιέναι» [ απέρχομαι ] . ΕΥΘ. (15, e): ‘‘Κάποιαν άλλη φορά, Σωκράτη- τώρα βιάζομαι και είναι ώρα να φεύγω. Στο τέλος της απολογίας του ο Σωκράτης λέει τα ίδια λόγια. ΑΠΟΛ.ΣΩΚΡ [42 a ] : » Τώρα όμως είναι ώρα να πηγαίνω [ να φύγω από αυτήν την ζωή ] ‘.
Ο Σωκράτης ζήτησε εξ αρχής από τον Ευθύφρονα να δώσει έναν στέρεο και ακριβή ορισμό της εξεταζόμενης έννοιας. Ο μάντης όμως στεναχωρημένος από τις αντιφάσεις στις οποίες περιέπεσε και στο δίκτυο της ισχυρότατης σωκρατι-κής λογικής, ζαλισμένος πλέον υπεκφεύγει την συνέχιση του διαλόγου, λέγοντας ως πρόφαση ότι έχει κάποια κατε-πείγουσα υπόθεση, κι κι απέρχεται από τον χώρο διεξαγωγής του διαλόγου. Από τον διάλογο αυτόν συμπεραίνουμε ,ότι Σωκράτης ,ενώ εκ των προτέρων ήταν βέβαιος ,ότι για να ζητήσει ο Ευθύφρων ποινή για την πατέρα του ,καθ’ υπέρβασιν θείων και ανθρωπίνων θεσμών ,κατέχει την αληθινή γνώση της διάκρισης του ΟΣΙΟΥ από το ΑΝΌΣΙΟΝ, εκ των υστέρων αποδεικνύεται ,ότι αυτό δεν αληθεύει.
Η ΑΠΟΡΙΑ.
Στην αρχή του διαλόγου ο Ευθύφρων ομολόγησε ότι είχε πάει στην στοά του βασιλέως για να φροντίσει για τη δίκη του πατέρα του. Πώς λοιπόν τώρα απέρχεται χωρίς καν να εισέλθει στον άρχοντα βασιλέα ; Είναι τάχα τούτο απλή πρόφαση με σκοπό την αποφυγή της συζήτησης, την οποία αδυνατεί να διεξαγάγει κατά βούληση ή θέλει ο Πλάτων να υποδείξει ότι ο Ευθύφρων αποφάσισε εν τέλει να μην καταδιώξει δικαστικά τον πατέρα του και χάρη στον σωκρατικό έλεγχο και στο ότι ο μάντης συνειδητοποίησε την άγνοιά του και κλονίστηκαν οι δοξασίες του; Αν και ενδιαφέρουσες αυτές οι ερμηνείες , ουδεμία από αυτές μπορεί να αποδειχθεί.
ΠΟΙΑ Η ΣΧΕΣΗ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ;
‘‘Ζευς πατήρ Θεών ΚΑΙ ανθρώπων».
Γιατί στην Γιγαντομαχία ο θεάνθρωπος Ηρακλής βοήθησε τον Δία στην νίκη ; Διότι ήταν δυνατόν οι θεοί να επικρατήσουν μόνοι τους , χωρίς την βοήθεια του Ηρακλή ,που είναι μισός θεός ,μισός άνθρωπος [ μετέχει και των δύο φύσεων θεϊκής -ανθρώπινης ως Ημίθεος ή Θεάνθρωπος ].
ΠΙΝΔΑΡΟΥ – » ΝεμεόνικοI », [VI ].
Ένα το γένος των ανθρώπων ,ένα των Θεών. Από μία μητέρα και οι δύο αναπνέουμε.
ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Προς Μαρκέλλαν », {16 }.
Τιμάς τον Θεόν, όταν εξομοιώνεις την διάνοιά σου με αυτόν . Αυτό επιτυγχάνεται μόνο με την αρετή ,διότι η αρετή έλκει την ψυχή προς τα πάνω, προς το συγγενικό της στοιχείο.
ΝΙΚ. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ – »Ποιητής και μούσα »,{ 1938 }.
Γ΄ΜΕΡΟΣ .
ΟΙ ΕΠΤΑ ΟΡΙΣΜΟΙ.
Η ανάλυση του κειμένου φανερώνει, ότι στον διάλογον αυτόν γίνονται απόπειρες να δοθεί ορισμός για την οσιότητα [ θρησκευτικότητα ]. Διαδοχικά ο Πλάτων παρουσιάζει επτά ορισμούς :
Ο Πλάτων ακολουθώντας την συνήθειά του δεν εκφράζει φανερά την προτίμησή του για έναν από τους ορισμούς αυτούς.. Εάν όμως εμβαθύνουμε στο κείμενον ,μπορούμε να ισχυριστούμε , ότι ο φιλόσοφος εκλαμβάνει ως οσιότητα το να τεθεί ο άνθρωπος στην υπηρεσία του Θεού για την πραγμάτωση του αγαθού. Τασσόμενος ο άνθρωπος στην υπηρεσία του Θεού εξομοιώνεται με τον Θεόν και επιτυγχάνει την »ομοίωσιν Θεών » , για την οποία μιλάει ο Πλάτων στον «Θεαίτητον» (176 Β). Τέτοια έννοια δίνει ο Πλάτων στον όρο «θεραπεία θεών», που φαίνεται ότι ήταν κατά την εποχή του σε κοινή χρήση.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύδημος », [ σελ.16 ].Εισαγωγή : Β.Ν.ΤΑΤΑΚΗ.
Η γόνιμη θρησκευτική συνείδηση δεν χωρίζει το όσιον από το δίκαιο ,ούτε βλέπει στην λατρεία τίποτα άλλο από το σεβασμό ,που νοιώθει η καθαρή συνείδηση μπροστά στην ιδέα μίας ανώτερης δικαιοσύνης.
ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ.
Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα , γιατί ο Σωκράτης [ ή ο Πλάτων ] στον διάλογον αυτόν εμφανίζεται τόσο ειρωνικός και καυστικός .Ικανοποιητική και τεκμηριωμένη απάντηση στο ερώτημα αυτό ακόμη και στις μέρες μας δεν υπάρχει ,παρά τις πολλές ερμηνείες που έχουν δοθεί. Έχει κάποια σχέση η ειρωνεία με την άσκηση της αρετής ; Είναι μέσον επιρροής πάνω στους συμπολίτες του ; Γιατί επέλεξε την οδό του είρωνος και όχι την μέση οδό του αυθεκάστου ;Η ευθύτητα κάποιες φορές μπορεί να γελοιοποιηθεί ; Η πρόκληση είναι μέθοδος μαιευτικής ; Η σωκρατική ειρωνεία είναι ένα μαστίγωμα ,μία κραυγή που ωθεί τον »συνομιλητή» του Πλάτωνος να αλλάξει στάση ζωής; Παραμένει αίνιγμα ο σωκρατικός οίστρος .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » , { 1233 b – 1334 a }. [ απόδοση ] :
<< O αληθής και απλούς , τον οποίον αποκαλούν ‘‘αυθέκαστον» είναι μέσος του είρωνος και του αλαζόνος .Διότι ο μεν ένας , εν γνώσει του ψευδόμενος κατά του εαυτού του, τον εμφανίζει χειρότερον της πραγματικότητας ,είναι είρων. Ο δε άλλος , που κατά τον ίδιον τρόπο τον εμφανίζει καλλίτερον , είναι αλαζών. Όποιος όμως τον εμφανίζει όπως είναι στην πραγματικότητα , είναι φιλαλήθης [ αυθέκαστος ].
ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».
Ειρωνεία { < είρω = λέγω } = αυτός που εμπαίζει και διαχλευάζει με λόγια άλλον.
ΙΩ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Εισαγωγή στον Πλάτωνα », { σελ.192-93 }.
Η πλατωνική [ σωκρατική ] ειρωνεία, θέλει για λίγο ν’ αποπλανήσει.!
ΣΤΕΦ. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ – » Ο Πλάτων και η εγγύτητα του Αγαθού .»[ διπλ.εργ.}
Η Ειρωνεία του Πλάτωνος.
Η αρετή δεν κατακτάται γνωστικά, αλλά βιώνεται. Αποτελεί τον τρόπο ύπαρξης του ανθρώπου σε σχέση με το ίδιο του το Είναι…Η αρετή είναι ένα είδος γνώσης [ συνειδητοποίησης ] , αλλά πολύ περισσότερο πρόκειται για έναν τρόπο ζωής αφιερωμένο στην εύρεση της αλήθειας.
EL GRECO – » Προσευχή Αγίου Δομίνικου », { 1586-90 }.
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ .
Πολλές γνώμες έχουν διατυπωθεί ,όσον αφορά τον σκοπό, που επιδίωκεν ο Πλάτων γράφοντας τον »Ευθύφρονα». Κάποιοι φιλόλογοι θεωρούν ,ότι το σύγγραμμα έχει σκοπό να υπερασπίσει τον Σωκράτη εναντίον της κατηγορίας »επί ασεβεία». Ο Ι. Καλλιτσουνάκις στην πραγματεία του [ 1930 ] υποστηρίζει ότι ο νεαρός Πλάτων στον «Ευθύφρονα » επιθυμούσε να βοηθήσει τον φιλόσοφο- διδάσκαλόν τους ,που κινδύνευε. Άλλοι φιλόλογοι θεωρούν το έργον ως συνέχεια της « ̓Απολογίας». Μήπως με τον διάλογο αυτό ο Πλάτων ήθελε να καταδείξει ,ότι οι αντιλήψεις περί ευσεβείας των μάντεων -θεολόγων ήσαν πολύ συγκεχυμένες ; Μήπως ,ότι οι κοινώς αποδεκτές αντιλήψεις περί ευσεβείας του Αθηναϊκού δήμου ήσαν λανθασμένες ; Ή ,ότι δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με ακρίβεια η έννοια της ευσεβείας και του οσίου; Μήπως το γεγονός ,ότι μάλλον είχε παρακμάσει ή ατονήσει το θρησκευτικό συναίσθημα ,γέννησε και τις γραφές ασεβείας ; Μπορεί να κρύβονταν πολιτικοί λόγοι πίσω από τις διώξεις και αυτές οι γραφές ασεβείας να ήσαν προσχηματικές ; Μήπως τελικά ο Σωκράτης ήταν απλά ένας ενοχλητικός αντικομφορμιστής ,ένας ταραξίας της κοινωνικής γαλήνης , ένα ζιζάνιο της πόλεως ;
ΚΩΝ. ΤΣΑΤΣΟΥ – » Αφορισμοί και Διαλογισμοί », ΣΤ’. I , 5-6 { σελ.173 }.
Ο αποσυνάγωγος.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Απολογία Σωκράτους », [24c].
Ο Σωκράτης δεν πιστεύει στους Θεούς της πόλης ,αλλά σε νέους θεούς [ δαιμόνια].
FR. CHAMOUX – » O Ελληνικός πολιτισμός », { σελ.241-42 }.
ΤΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΘΕΟΙ. Για να προκαλέσει κάποιος την οργή του κράτους χρειάζονταν ή μία πολιτική αιτία ή μία πραγματική ιεροσυλία.
CL. MOSSE – » ΑΘΗΝΑ ιστορία μιας δημοκρατίας », { σελ.129 – 133 }.
Ο Σωκράτης δεν πληρωνόταν για τα μαθήματά του, όπως οι σοφιστές · αρνιόταν όμως, όπως και αυτοί, να παρα-δεχτεί ως απόλυτες τις περιστασιακές αλήθειες και καλούσε τους ακροατές του να εξετάζουν μαζί του από την αρχή κάθε γνώση…Ούτε ο Πλάτων, ούτε ο Ξενοφών αναφέρουν πολιτικά αίτια για την καταδίκη του Σωκράτη…Επειδή ο Σωκράτης παρακινούσε τους νεαρούς μαθητές του, να παραιτηθούν από την πολιτική και από το κυνήγι του πλούτου για να στραφούν στη φιλοσοφία, εμφανιζόταν σαν ένας ενοχλητικός αντικομφορμιστής , ικανός να ταράξει την κοι-νωνία .Γι’ αυτό η κοινωνία έπρεπε να τον αποβάλει.
W.K.C. GUTHRIE -» Οι Έλληνες Φιλόσοφοι [ Από τον Θαλή ως τον Αριστοτέλη ] »,{ σελ. 80 }.
Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ Η ΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ( Οι Σοφιστές και ο Σωκράτης ) .
Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς »,{ σελ 272-73 }.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Ευθύφρων ». Προλεγόμενα εις τους διαλόγους του Πλάτωνος .Ο Σωκράτης ήταν περισσότερο γκρεμιστής παρά οικοδόμος. Εκφράζει η φιλοσοφία του την αγωνία της εποχής του.
Κ. ΠΑΛΑΜΑ – » Δειλοί και Σκληροί στίχοι ». ΛΥΓΜΟΙ ΚΑΙ ΘΥΜΟΙ .
Γκρεμίζω την ασχήμια.
WILL DURANT – » Παγκόσμιος ιστορία του Πολιτισμού [Β] », { σελ.384-85 }.
IΣΤ’.Η σύγκρουσις Φιλοσοφίας και Θρησκείας. Οι Αθηναίοι έβλεπαν τον Σωκράτη ως τον πλέον επικίνδυνο από τους σοφιστές.
ΚΩΝ. ΜΗΤΡΟΠΕΤΡΟΥ – » Προσεγγίσεις στους Μεγάλους Λογικούς Μύθους », { σελ.60-61 }.
Οι Σοφιστές[ ρήτορες ] δίδασκαν τους »δισσούς » [ διπλούς ,ασαφείς ,αμφιλεγόμενους ] λόγους ,δηλαδή για κάθε θέμα κάποιος με κατάλληλα έξυπνα επιχειρήματα να υποστηρίξει και την μία θέση και την άλλη [ αντίθετη] ,όπως οι σημερινοί δικηγόροι πρέπει και είναι ικανοί να υποστηρίξουν και τον κατηγορούμενο και τον κατήγορο.
Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας », { σελ.246-47 }.
Ο Σωκράτης ήταν επικίνδυνος εχθρός της ̓Αθηναικής Δημοκρατίας και σαν τέτοιος έπρεπε να καταδιωχτεί. Αν έχουν λοιπόν άδικο οι κατήγοροί του σε κάτι, αυτό είναι τούτο: Έπρεπε να τον καταγγείλουν κυρίως για τις πολιτικές του ιδέες και όχι για τον αθεϊσμό του.
ΙΩΣΗΠΟΥ – » Κατ’ Απίωνος »,{ Β’,37 }.
Για ποια αιτία πέθανε ο Σωκράτης; Επειδή ορκιζόταν με καινούριους όρκους και έλεγε, πως κάποιο »δαιμόνιον» του μιλούσε , και επειδή διέφθειρε τους νέους, γιατί τους παρακινούσε να περιφρονούν το πολίτευμα και τους νόμους της πατρίδας τους.
ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ – » Μακιαβέλλι ή Μάρξ ; »{ σελ.205 }.
Β’.Η αρχαία σκέψη ποτέ δεν πεθαίνει. στ’}.Γιατί η φοίτηση στη σχολή της αρχαίας σκέψης είναι απαραίτητη.
ΝΕΩΤ. ΕΓΚ. ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΟΥ »ΗΛΙΟΥ »- » Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα», { σελ.351 }.
Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ . Ο Πλάτων θέτει ακόμη και σήμερα το συζητούμενο πρόβλημα : αν το δέον παράγεται εκ της αξίας η η αξία εκ του δέοντος.
ΠΡΑΚΤ. ΤΗΣ ΑΚΑΔ. ΑΘΗΝΩΝ -» Ι.ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ -» Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,{σελ.419}.
Αυτός ο απλός και απέριττος διάλογος είναι το πρώτο συγγραφικόν έργον του νεαρού Πλάτωνος, που παρακινήθηκε στην εσπευσμένη συγγραφή του από την επιθυμία του να μπορέσει να βοηθήσει τον φιλόσοφο και διδάσκαλό του ,που κινδύνευε.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων »,{ σελ.35 },[ εισαγωγή : ΑΔ.Ν.ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ].
O αληθινός σκοπός του Πλάτωνος, είναι να αποδείξει τα τρωτά της θρησκείας του λαού, η οποία απέδιδε στο Θείον ιδιότητες και αδυναμίες ανθρώπινες.
ΠΕΙΡΑΣΤΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ.
Ο »Ευθύφρων »ανήκει στους πρώιμους » Σωκρατικούς » διαλόγους , τους λεγομένους και πειραστικούς .Οι δύο συνομιλητές Σωκράτης και Ευθύφρων δεν κατόρθωσαν να προσεγγίσουν τον στόχο τους ,για το τί είναι όσιον. Το ότι δεν κατέληξαν σε ασφαλές συμπέρασμα, μπορεί να θεωρηθεί και ως ένα αποτυχημένο πείραμα .Ένα ατελές εγχείρημα για τον προσδιορισμό της εννοίας της οσιότητας. Όμως ,αν και δεν καταλήγουν σε συγκεκριμένα θετικά συμπεράσματα ,εν τούτοις συνεισφέρουν στον βαθύτερο προβληματισμό για μια σειρά ζητημάτων. Διότι των πειραστικών διαλόγων αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός : η αναζήτηση ενός ορισμού ,μέσω της διαλεκτικής , χωρίς να δοθεί η τελική απάντηση.
ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων «. ΠΛΑΤΩΝ { Γ’. 49,58 }.
Ο »Ευθύφρων ή περί οσίου » είναι πειραστικός διάλογος.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – Περί των σοφιστικών ελέγχων », { ΙΙ }.
Υπάρχουν στον διάλογο τέσσερις λόγοι { κατηγορίες επιχειρημάτων } : Διδασκαλικά [ διδακτικά ], Διαλεκτικά, Πειραστικά [δοκιμαστικά ] , Εριστικά.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – Περί των σοφιστικών ελέγχων », { VIII }.
Η πειραστική [ τέχνη ή επιστήμη ]είναι μέρος της διαλεκτικής. Με την τέχνη αυτή μπορεί κάποιος να εξάγει ψευδές συμπέρασμα στηριζόμενος στην άγνοια κάποιου άλλου που προβάλλει έναν ισχυρισμό.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { 1004 b }.
Διαφέρει η Φιλοσοφία [ γνωστική ] από την Διαλεκτική [ πειραστική ] και την Σοφιστική [ φαινομενική ].
ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – »Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ.349 }.
Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Πλάτωνος – ‘Ευθύφρων’ ». Οι πειραστικοί διάλογοι έχουν στόχο να ξεριζώσουν από την ψυχή τις ψεύτικες δοξασίες.
H.LIDDELL & R.SCOTT – » Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».
Πειραστικός < πειράζω < πειράω.
ΠΑΝ. ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των βασικών ρημάτων της αρχαίας Αττικής πεζογραφίας ».
Πειράω από το περάω .
ΓΙΑΤΙ Ο ΠΛΑΤΩΝ ΓΡΑΦΕΙ ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ ; – ΓΙΑΤΙ Ο ΕΥΘΥΦΡΩΝ ΕΙΝΑΙ ΗΜΙΤΕΛΗΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ;
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Γοργίας », { 457 c-d }.
Οι συζητητές δείχνουν προθυμία να φανούν νικητές στην συζήτηση μάλλον ,παρά να καθορίσουν το θέμα που συζητούν και να βρουν την αλήθεια δια της συζητήσεως [ διαλεκτική ].
» ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Ευθύφρων ». Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Προλεγόμενα εις τους διαλόγους του Πλάτωνος »,{ σελ.46 }.
Ο Πλάτων ήθελε να εμφανίσει τον εκπρόσωπον των θρησκόληπτων ,Ευθύφρονα, ως αγράμματον , αστοιχείωτον και παραλλήλως ως γελοίον υποκείμενον.
Β. ΚΑΛΦΑ / Γ. ΖΩΓΡΑΦΙΔΗ – » Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι », { σελ. 117-19 }.
7.3. Ο Πλάτων, η πολιτική και η ακαδημία . Ο Πλάτων φαίνεται να πιστεύει ,ότι η πραγματική φιλοσοφία δεν μπορεί ποτέ να πάρει τη μορφή συστηματικού δόγματος. Δηλαδή ,πραγματική φιλοσοφία και δόγματα άκαμπτα δεν ταιριάζουν.
ΙΩ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Εισαγωγή στον Πλάτωνα », { σελ.178-79 }.
ΑΝΤΙΦΑΣΗ – ΑΝΤΙΝΟΜΙΑ.
Οι διάλογοι του Πλάτωνος φαίνονται καμμιά φορά αντιφατικοί αναμεταξύ τους. Αυτό δεν έχει να κάνει με λογικές αντιφάσεις , που δεν τις είχε τάχα προσέξει ο Πλάτων, αλλά με βαθύτατες αντινομίες.
Δ ‘.ΕΠΙΛΟΓΟΣ.
Ο φιλόσοφος – ποιητής Πλάτων ΔΕΝ γράφει επιστημονικά πονήματα ,αλλά »θεατρικούς» διαλόγους. Ο Πλάτων είναι μυστηριώδης ! Σε πολλούς από τους διαλόγους του είναι αινιγματικός ,αντιφατικός και ασαφής. Ουδείς γνωρίζει τα πραγματικά »δόγματα» ,τις απόψεις ,τα πιστεύω του Πλάτωνος . Ο Αριστοτέλης αναφέρει ,ότι ,εκτός των διαδεδομέ-νων διαλόγων του ,είχε και »άγραφα δόγματα » τα οποία δίδασκε προφορικά μόνον για τους μαθητές της σχολής και αυτά ουδέποτε ουδαμού κατέγραψε .Οι διάλογοί του ίσως να χρησίμευαν ως υπομνήματα των προφορικών παρα-δόσεων στην σχολή του.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Επιστολαί »,{ Ζ’ }.
Δικό μου σύγγραμμα για το θέμα τούτο δεν υπάρχει κι ούτε ποτέ θα υπάρξει ·
ΠΛΑΤΩΝ – » Κρατύλος », { 440 d }.
Ίσως ,να είναι έτσι τα πράγματα ,ίσως όμως και όχι.
B. NAUMAN – » Ζωή Θάνατος , Ξέρει Δεν Ξέρει », { 1983 }.
Λέξεις τολμηρά γραμμένες με χρωματιστά κεφαλαία από neon .Φράσεις μπλέκονται μεταξύ τους και αλληλοσυγκρού-ονται { Ζωή-Θάνατος ,Πόνος -Χαρά ,Αγάπη -Μίσος }. Μία προσπάθεια έκφρασης των εγγενών ασαφειών της ανθρώ-πινης επικοινωνίας και των πολλαπλών νοημάτων των λέξεων. Σήματα και σύμβολα συμβαδίζουν για ν’ αποδώσουν τα κρυφά μηνύματα ,όπως ο σχηματισμός Χ εντός και εκτός κύκλου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ .
ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΒΙΒΛΙΑ , ΕΛΕΓΧΕΤΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ .
Η απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .
Τα περισσότερα αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. { gregoriusworld } 