Ευθύφρων ή περί οσίου.

Ο μικρός αυτός διάλογος γράφηκε στη νεανική ηλικία του Πλάτωνος . Αποτελεί χρονική συνέχεια του διαλόγου »Θεαίτητος » ,όπου ,στο τέλος του πειραστικού [= που προσπαθεί να δώσει ορισμό ,αλλά καταλήγει σε απορία ] αυτού διαλόγου, ο Σωκράτης αφήνει την συζήτηση με τον Θεαίτητον ανολοκλήρωτη. Διότι είναι υποχρεωμένος να παρουσιαστεί στον Άρχοντα Βασιλέα ,για ν’ απαντήσει στην εναντίον του κατηγορία τού Μέλητου. Ερχόμενος λοιπόν ο Σωκράτης { < [ σώ ] ζω + κράτος ] στην στοά του Άρχοντος Βασιλέως ,που ήταν αρμόδιος για τις παραβάσεις του ποινικού δικαίου ,συναντάει απ’ έξω τον Ευθύφρονα { < ευθύς + φρην/φρενός }. Ο Ευθύφρων [ που εμφανίζεται ως θεολόγος και ισχυρίζεται ,ότι χάρη στην έμπνευση ενός μαντικού δαιμονίου, μπορούσε να προλέγει τα μέλλοντα ] ,αφού ρωτάει τον Σωκράτη τί τον ανάγκασε να έρθει ως εκεί , μαθαίνει με κατάπληξη την καταγγελία του Μελήτου, πως τάχα ο Σωκράτης περιφρονούσε τους παλαιούς θεούς της πόλεως κι ήθελε να εισαγάγει νέες θεότητες. Ο Ευθύφρων ,αφού εκφράζει μία αισιόδοξη πρόβλεψη για την έκβαση της δίκης, αποκαλύπτει πως έχει κι ο ίδιος μια υπόθεση στο δικαστήριο. Έχει υποβάλει καταγγελία εναντίον του πατέρα του για φόνο. Ο πατέρας του Ευθύφρονος έμενε στη Νάξο κι ασχολείτο με τη γεωργία. Μια μέρα, ένας εργάτης του μέθυσε και σκότωσε έναν από τους δούλους. Ο πατέρας του Ευθύφρονος-,αφού έπιασε τον εργάτη ,τον έδεσε και τον έβαλε μέσα σε μια τάφρο. Μετά έστειλε ανθρώπους στην ̓Αθήνα, να ρωτήσουν τον εξηγητή (επόπτη του θρησκευτικού δικαίου), τι έπρεπε να κάνει με τον φονιά. Εν τω μεταξύ όμως ο εργάτης πέθανε μες στην τάφρο, κι ο Ευθύφρων υπέβαλε μήνυση εναντίον του πατέρα του για τον [εξ αμελείας] φόνο . Οι συγγενείς του θεώρησαν ανόσια αυτήν την μήνυση εναντίον του πατέρα του, ο ίδιος όμως πίστευε ότι η καταγγελία του άδικου φόνου αποτελούσε όσιο πράγμα. Ο Σωκράτης, που κατηγορείται κι εκείνος γι’ ανοσιότητα, ζητάει από τον Ευθύφρονα τον ορισμό του οσίου, δηλαδή της ευσεβείας . Επακολουθεί συζήτηση για το νόημα της οσιότητας. Στον διάλογο αυτόν ο Πλάτων χρησιμοποιεί για πρώτη φορά τους όρους : ιδέα, είδος και ουσία.

Γ. ΜΙΣΤΡΙΩΤΟΥ – » Ελληνική γραμματολογία»,{ σελ.507-508 }.

Πλάτωνος -»Ευθύφρων ».

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων », { σελ.6-7 ].Εισαγωγή : Β.Ν.ΤΑΤΑΚΗ.

<< Στην ερώτηση: « τί πραγματικά πίστευε ο Σωκράτης, τί έβλεπε στο Θείον ; », η ̓»Απολογία» δεν δίνει απάντηση. Αυτό το κενό έρχεται να συμπληρώσει ο »Ευθύφρων », >> [ Μ. Croiset ].

ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – »Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ.349 }.

Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Πλάτωνος – ‘Ευθύφρων’ ». Ο Ευθύφρων φαίνεται ότι ήταν πολύ γνωστό πρόσωπον. Είχε την αξίωση, ότι εμπνεόταν από »μαντικό δαιμόνιο», το οποίο τον καθιστούσε ικανό να προλέγει τα μέλλοντα. Ακόμη εμφάνιζε τον εαυτόν του ως γνώστη των θρησκευτικών πραγμάτων και ως θεολόγο.

ΠΡΑΚΤ. ΤΗΣ ΑΚΑΔ. ΑΘ : Ι. ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ – » Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,[ σελ.396 -97 ].

O φιλόσοφος είχε πιο ορθές και λογικές ιδέες για το όσιον, απ’ ότι είχε ο θρησκόληπτος μάντης.

U. VON WILAMOWITZ -MOELLENDORFF – » Πλάτων , τα χρόνια της νεότητας », { σελ.344 }.

Εδώ σε καμμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί φόνος .Και στην κατηγορία προς τον ίδιο του τον πατέρα ο χαρακτηρισμός του σαν τρελού πρέπει να θεωρηθεί επιεικής.

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » Κατά Ευέργου και Μνησιβούλου », { 71-73 }.

Στην αρχαία Αθήνα διώκονταν ποινικά οι βασανισμοί ,κακοποιήσεις και ο φόνος των δούλων με τις ίδιες διατάξεις που προβλέπονταν για τους ελευθέρους .Στο Παλλάδιον [ επί Παλλαδίω ] δικαστήριον οι εφέτες δίκαζαν τους ακούσιους φόνους, την απόπειρα φόνου, καθώς και τους φόνους των δούλων, των μετοίκων και των ξένων. Ο ρήτορας του λόγου αυτού θέλησε να διώξει ποινικά τον Θεόφημο για τον φόνο μιας γηραιάς δούλης ,αλλά αφού συμβουλεύτηκε τους ερμηνευτές του θείου δικαίου ,αποτράπηκε από αυτούς να διώξει τους δολοφόνους δικαστικώς, διότι αυτή η δούλη είχε ελευθερωθεί και δεν ανήκε στην οικογένεια του μηνυτή και ρήτορα αυτού του λόγου.

ΣΑΡ. ΚΑΡΓΑΚΟΥ – » Ιστορία των Αρχαίων Αθηνών Α’ » , { σελ. 609-10 }.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ .Οι δούλοι στερούνται κάθε δικαιώματος και είναι στην απόλυτη σχεδόν δικαιοδοσία του κυρίου τους. Αυτός μόνο να τους φονεύσει δεν μπορεί.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων », { σελ. 8-9 ].Εισαγωγή : Β.Ν.ΤΑΤΑΚΗ.

Ο Ευθύφρων είναι σύγχρονος κάθε εποχής, πολίτης κάθε πολιτείας. Είναι ο Ιεροεξεταστής , ο Ιμάμης, ο Φαρισαίος, ο πιστός τηρητής του Talmud, ο στυγνός θεολόγος. Έτσι ο Ευθύφρων γίνεται σύμβολο.

ΠΡΑΚΤ. ΑΚΑΔ. ΑΘΗΝΩΝ : ‘Ι.ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ -» Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,[ σελ.397 -98 ].

Ο Ευθύφρων φαίνεται ,ότι ήταν πρόσωπο γνωστό στους Αθηναίους κυρίως για τον υπερβολικό και ανόητο θρησκευ-τικό ζήλο του . Στην αρχαία Αθήνα ,τέτοιου είδους δίκες περί δούλων επιτρεπόταν κάτω από ορισμένες περιστάσεις. Οι δούλοι της Αθήνας ή οι Είλωτες της Σπάρτης δεν ήσαν »πράγμα», όπως οι δούλοι των μετέπειτα χρόνων ,δηλαδή res.

U. VON WILAMOWITZ -MOELLENDORFF – » Πλάτων , τα χρόνια της νεότητας », { σελ.342-43 }.

Ο Ευθύφρων ήταν μάντης και θεολόγος. Ισχυριζόταν πως είχε την ικανότητα να ερμηνεύει το κρυφό νόημα των θεϊκών ονομάτων και διηγήσεων και να διακηρύσσει πως όλα σε αυτούς είναι αληθινά, αρκεί να τα αντιλαμβάνεται κανένας σωστά.

Α.Ε.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του», { σελ.182-83 }.

Στόχος του Ευθύφρονος ,ήταν να ξεπλύνει τον εαυτό του από το θρησκευτικό «μίασμα» που συνοδεύει κάθε συνενοχή σε φόνο { Ορφισμός }. Ο Σωκράτης είχε συναναστροφές με ορφικούς ασκητές και μυστικιστές.

ΟΡΦΙΚΑ – » Αργοναυτικά ,’Υμνοι », { εισαγωγή }.

Ο Ευθύφρων φοβάται ,ως Ορφιστής και μάντης, να μην πέσει πάνω του το »μίασμα» από τον ακούσιο φόνο που διέπραξε ο πατέρας του. Καθότι οι Ορφικοί και οι Πυθαγόρειοι είχαν πίστη στην αθανασία της ψυχής και στο δόγμα της μετεμψύχωσης.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ – » Χαρακτήρες ». [ 16 ]

Δεισιδαιμονία [ δέιδω + δαίμων ] είναι αδικαιολόγητος φόβος μπροστά στη θεία δύναμη.

H.LΙDDELL & R. SCOTT – »Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Οι ̓Αθηναίοι δεν θεωρούσαν πραγματικά γεγονότα τις θεογονίες του Ησιόδου σχετικά με τον Ουρανό και τον Κρόνο. Ειδικά στην αττική διάλεκτο, κρόνος ως επώνυμο σήμαινε γερομαθουσάλας. παλίμπαις [ > παλιμπαιδισμός ], υπέργηρος ,ξεμωραμένος ,γεροξεκούτης ‘ εξ ου και τα Κρόνιππος , Κρονοδαίμων ,Κρονόληρος .

AΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ – »Νεφέλαι », { στ.901-7 }.

Αγώνας μεταξύ Δικαίου και Αδίκου λόγου. Δικαιοσύνη δεν υπάρχει ,αφού ο Ζευς έδεσε τον πατέρα του με αλυσίδες και δεν τιμωρήθηκε .

ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Αγαμέμνων », { στ. 154-58 }

Η αναφορά του Αισχύλου ,περιέχει μια δόση περιφρόνησης για το ακατονόμαστο ον »που πήρε ανεπανόρθωτα την κάτω βόλτα’‘ ( τριακτήρος οίχεται τυχών ) Κρόνο και τον προκάτοχό του, »θρασύδειλο εκφοβιστή » ( παμμάχω θράσει βρύων ) Ουρανό .

ΑΝ. ΚΡΟΜΜΥΔΑ { διπλ.εργ.} – » Ιερό Δίκαιο» και αδικήματα κατά της θρησκείας στην αρχαία Αθήνα ».

Δ. ΤΣΑΚΑΝΙΚΑ – »Η ασέβεια στην ελληνική αρχαιότητα »,[ διπλ.εργ. ] .

Ο ρόλος του ιερέα αποτελούσε δημόσιο κληρωτό αξίωμα ,το οποίο έφερε και ανάλογο κοινωνικό κύρος. Όμως την πλήρη γνώση του περιεχομένου των άγραφων ιερών κανόνων την είχαν μόνο ελάχιστοι ειδικοί, που ποτέ όμως δεν διαμόρφωσαν μια κοινωνική τάξη ιερέων .Συνήθως η άσκηση των καθηκόντων αυτών ήταν παραδοσιακά προνόμιο μερικών μόνο οικογενειών [ οι Ευμολπίδες είχαν τον ρόλο των ιεροφαντών ,ενώ οι Κήρυκες τον λιγότερο σημαντικό των δαδούχων ] προσδίδοντας τους συχνά έναν αριστοκρατικό χαρακτήρα. Ο περιορισμένος αριθμός των ερμηνευτών του ιερού δικαίου φαίνεται στην αποκλειστική δυνατότητα των Ευμολπιδών να προσφέρουν αυθεντική ερμηνεία των ιερών κανόνων, αξιοσημείωτα όμως μόνο εκείνων που είχαν σχέση με τα Ελευσίνια Μυστήρια.

ΝΕΩΤ. ΕΓΚΤΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ του »ΗΛΙΟΥ».

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », [ ΣΤ.759 d-e ].

εξηγητές [ ερμηνευτές ] είναι ισόβιοι. Η ιεροσύνη [ ιερατικά αξιώματα ] είναι για ένα έτος μόνον ,όχι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

ΣΩΚΡ. ΤΖΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών αρχαιοτήτων ».

Εξηγητές [ ερμηνευτές] των θρησκευτικών νόμων και των θρησκευτικών τελετών ήσαν οι Ευμολπίδες .Οι νόμοι αυτοί ΔΕΝ ήσαν γραπτοί ,αλλά εκ παραδόσεως.

ΣΟΥΔΑ / ΣΟΥ’Ι’ΔΑ – » Λεξικόν ».

Διαφέρει το εξηγούμαι από το διηγούμαι.

»Το ψήφισμα αυτό αποτέλεσε, νομοθετική μέριμνα για την προστασία των θεμελιωδών θεσμών της πόλης, μεταξύ αυτών και της πίστεως στους πάτριους θρησκευτικούς θεσμούς, ενώ παράλληλα εισήγαγε νέο δικονομικό τύπο για τη δίωξη του αδικήματος της ασέβειας, αυτόν της »εισαγγελίας» – { Αν. Κρομμύδα : « Ιερό Δίκαιο » και αδικήματα κατά της θρησκείας στην αρχαία Αθήνα }.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ -»Βίοι παράλληλοι » .Περικλής . { 32 }. Ασπασία και γραφή ασεβείας.

Ο [ δημαγωγός και μάντης ] Διοπείθης πρότεινε ψήφισμα να καταγγέλλονται ,όσοι δεν πιστεύουν στα θεία ή όσοι παραδέχονται και διδάσκουν νέες θεωρίες για τα μετεωρολογικά φαινόμενα.

Π.Ι. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων κατά το Αττικό και Ευρωπαϊκό Δίκαιο ».

ΣΤ. ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΙΟΠΕΙΘΟΥΣ .Παρά το πνεύμα ανεξιθε’ί’ας και φιλελευθερίας ,που επικρατούσε στην Αθήνα ,παραβάσεις κανόνων του »Ιερού Δικαίου» διώχθηκαν ,για μία περίοδο, με την »γραφή ασεβείας». Η άσκηση της «γραφής ασεβείας» επιτρεπόταν μόνον για αντιθρησκευτικές πράξεις ή παραβάσεις του ‘‘Ιερού Νόμου». Επίσημοι ερμηνευτές [ εξηγητές ] του νόμου αυτού ήσαν μόνον αυτοί που ανήκαν στα παλαιά ιερατικά γένη των Ευμολπιδών και των Κηρύκων με κληρονομικό δικαίωμα.

ΑΓΗΣ. ΝΤΟΚΑ – » Ο Ελληνικός διαφωτισμός », { σελ.20-22 }.

Η Αθηναϊκή δημοκρατία απέκτησε θλιβερή φήμη με τις δίκες «επί ασεβεία» που έγιναν με βάση έναν νόμον του Διοπείθους ( 432π.Χ.), σύμφωνα με τον οποίον έπρεπε να καταγγέλλεται, όποιος δεν πιστεύει στην θρησκεία και διδάσκει για ουράνια φαινόμενα ] σ.σ. δηλ. οι »ασεβείς» αστρονόμοι-φιλόσοφοι , οι αληθινοί »διάβολοι» κάθε θρησκευτικού δογματισμού ].

FR.GOYA – » Ο εξορκισμός », { 1797-8 }.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { 1074 b }.

Ο Αριστοτέλης πιστεύει, ότι οι μύθοι ,που συνοδεύουν τους Θεούς, αποβλέπουν στην ικανοποίηση του κοινού συμ-φέροντος διά των νόμων και στην δημιουργία υπακοής του όχλου [ ευπείθεια ] : ‘‘ Υπάρχει παράδοση , κληροδοτημένη στους μεταγενέστερους από τους αρχαίους και παμπάλαιους και εκφρασμένη σε σχήμα μύθου, ότι αυτά τα σώματα είναι θεοί και ότι το θείον ολόκληρη τη φύση έχει αγκαλιάσει· τα υπόλοιπα έχουν κατά μυθολογικό τρόπο προστεθεί αποσκοπώντας στην δημιουργία υπακοής του όχλου και στην επωφελή χρησιμοποίηση για την έννομη τάξη και το συμφέρον·‘ { αποδ. Κ.Δ. Γεωργούλη }.

Ήταν δημόσιο αξίωμα με θρησκευτικές [ επόπτευε την τέλεση των Μυστηρίων ,διοργάνωνε τις λαμπαδηδρομίες ] και με δικαστικές αρμοδιότητες. Δίκαζε τις γραφές ασεβείας και τις δίκες για φόνους με επιβολή ποινών θρησκευτικού αποκλεισμού σε όσους βαρύνονταν με τέτοιες κατηγορίες .

ΕΚΔ. ΑΘΗΝΩΝ – »Ιστορία του Ελληνικού έθνους », Γ1 ,{ σελ.94-95 }.

Α. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Το Αθηναϊκό πολίτευμα». Oι Εννέα άρχοντες [ Επώνυμος άρχων , Βασιλεύς ,Πολέμαρχος ,6 Θεσμοθέτες και ο Γραμματεύς των Θεσμοθετών ].

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Αθηναίων πολιτεία », { LVII .1-3].

Ο Άρχοντας Βασιλιάς ήταν δημόσιον αξίωμα. Εποπτεύει την τέλεση των Μυστηρίων [ Διονυσίων των Επιληναίων ] ,λαμπαδηδρομίες ,πατροπαράδοτες θυσίες ,καταγγελίες »επί ασεβεία» και για διεκδικήσεις ιερατικού αξιώματος… Σ’ αυτόν επίσης παραπέμπονται, κατά σειράν κληρώσεως, όλες οι φονικές δίκες…

ΔΗΜ. ΓΟΥΔΗ – » Τα Μυστήρια της Ελευσίνος », { σελ. 115-16 }.

ΙΙΙ. Το ιερατείον των Μυστηρίων .Α’. Ευμολπίδαι. Εξηγητές .Οι Ευμολπίδες μαζί με τους Κήρυκες ήσαν οι κύριοι επιμελητές των μυστηρίων [ δικαίωμα να μυούν ] .Οι εξηγητές μάλιστα από τους Ευμολπίδες είχαν κληρονομικά δικαιώματα ,ως προς την διοίκηση και την ερμηνεία των άγραφων νόμων ,κατοχυρωμένα από το κράτος.

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ -»Απομνημονεύματα » ,[ Δ’.VI }.Απόδ. Κ.ΒΑΡΝΑΛΗΣ.

ΕΚΔ.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα ρήματα της Αρχ. Ελληνικής γλώσσης ».

Σέβω : σέβας { > σεβάζομαι },σεβίζω, σεμνός ,σεπτός ,ευσεβής ,ασεβής.

{ βλ. και » Ευσέβεια { Pietas }.»}.

ΠΡΑΚΤ. ΤΗΣ ΑΚΑΔ. ΑΘΗΝΩΝ:ΙΩ.ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ – »Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,{σελ.396}. Στον Όμηρο δεν υπάρχει το επίθετον όσιος-α-ον ,παρά μόνον το ουσιαστικόν »η οσίη » .

Ι. ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – »Ομηρικόν Λεξικόν ».

ΠΑΝ. ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΥ – » Ομηρικό Λεξικό »’.

ΗΣΥΧΙΟΥ – » Λεξικόν ».

TH. GAISFORD S.T.P. – » Μέγα Ετυμολογικόν Λεξικόν ».

H.LΙDDELL & R. SCOTT – »Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

J.B. ΗΟFΜΜΑΝΝ – » Ετυμολογικόν λεξικόν της αρχαίας ελληνικής ».

P.CHANTRAINE – » Eτυμολογικό λεξικό της αρχαίας ελληνικής» & Παράρτημα .

Όσιος ,το όσιον, τα όσια.

AΝΘ. ΓΑΖΗ – »Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης ».

Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΠΑΠΥΡΟΥ – » Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας ».

Όσιος -α-ον : αγνώστου ετυμολογίας.

ΙΔΡ. ΜΑΝ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Λεξικό της κοινής Νεοελληνικής ».

Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας ».

Όσιος : Αβεβαίου ετύμου.

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων ».

ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝΟΣ – » Λεξικό των Δέκα ρητόρων ».

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » Κατά Τιμοκράτους »,[ 9 ].

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – »Αθηναίων Πολιτεία », [ 43.6 ].

6. Άλλη συνέλευση είναι προορισμένη για τις προσφυγές. Σε αυτήν όποιος πολίτης θέλει καταθέτει ( στον βωμό ) κλαδί ικέτη για να λάβει το δικαίωμα να μιλήσει ενώπιον του λαού για οποιανδήποτε υπόθεση – ιδιωτική και δημοσία- θέλει. Οι δύο άλλες είναι αφιερωμένες στα υπόλοιπα. Κατά τις συνελεύσεις αυτές επιτάσσουν οι νόμοι να συζητούνται σε κάθε μία τρία ζητήματα σχετικά με τα ιερά, τρία που αφορούν τους κήρυκες και τους πρεσβευτές και άλλα τρία περί των οσίων.

Α. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

ΕΚΔ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα ρήματα της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

ΠΑΝ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

ΠΑΝ. Α. ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν απάντων των ρημάτων των απαντωμένων εις τους Αττικούς πεζολόγους ».

ΕΥΣΤΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικόν Λατινο-Ελληνικόν ».

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Όροι ».

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 325 b }.

H δικαιοσύνη , η σωφροσύνη και η οσιότητα συνολικά είναι ένα : η αρετή του ανδρός [ ανδρεία ].

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Χαρμίδης »,{ σελ.3-4 }, [ Εισαγ. Γ. ΜΙΣΤΡΙΩΤΟΥ ].

Η αρετή διδάσκεται. Αυτή αν και είναι μία έχει πέντε μέρη : οσιότητα, σοφία, σωφροσύνη , δικαιοσύνη και ανδρεία. Είναι όμως αδύνατο να αποκτήσει κάποιος τις τέσσερεις πρώτες αρετές, αν δεν μετέχει της ανδρείας .

Ο Σωκράτης, επειδή κατηγορείται κι εκείνος για ̓ ανοσιότητα, ζητάει από τον Ευθύφρονα τον ορισμό του οσίου, δηλαδή της ευσεβείας.


ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – »Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ.351 }.

Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Πλάτωνος – ‘Ευθύφρων’ ».





ΟΙ [ 7 ] OΡΙΣΜΟΙ για το ΟΣΙΟΝ : Α’ , Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ’, Ζ’ .

Ο διάλογος συνεχίζεται προς την ανεύρεση του καθολικού ορισμού. Ο Ευθύφρων δεν μπορεί να δώσει γενικόν και αφηρημένον ορισμόν, αλλά λέγει, ότι το όσιον μοιάζει με την πράξη που αυτός κάνει . Συνίσταται, δηλαδή ,στο να ενεργεί κανείς δικαστική δίωξη εναντίον αδικημάτων φόνου, ιεροσυλίας και άλλων παρομοίων εγκλημάτων. Αντιθέτως το να μη ενεργεί κανείς δίωξη γι’ αυτά τα αδικήματα είναι ανόσιο. Με άλλα λόγια όσιον είναι να μη επιτρέπουμε σε κανένα να διαπράττει ασέβεια ,ακόμη και αν είναι συγγενής.

Ο Ευθύφρων για να στηρίξει την πράξη του δεν διστάζει να επικαλεσθεί και να συγκριθεί με πράξεις που έκαναν ο Κρόνος και ο Ζεύς απέναντι στους πατέρες τους. Αντιθέτως ο δύσπιστος Σωκράτης εκφράζει αμφιβολία για την αλήθεια των παλαιών μυθολογικών παραδόσεων ,η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ένα σημάδι αθεΐας απέναντι στα θεολογούμενα.Μήπως αυτό ενισχύει και την »Γραφή ασεβείας » εναντίον του,ότι εισάγει »καινά δαιμόνια » ;

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { B’. 377 d – 378 c }.

ΣΩΚΡ. Νομίζω ότι δεν πρέπει να λέγονται αυτοί οι μύθοι τόσο εύκολα σε ανώριμους και νέους, αλλά αντίθετα ν’ αποσιωπούνται·….Ούτε πρέπει να λέγεται σε ένα νέο ακροατή ότι ,και τις μεγαλύτερες αδικίες να διαπράξει, δεν θα κάνει κάτι παράξενο, ούτε ακόμα κι αν τιμωρήσει με κάθε τρόπο τον πατέρα που τον αδίκησε, αλλά ότι ενεργεί όπως οι κορυφαίοι και μεγαλύτεροι θεοί.

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ – » Ομηρικά προβλήματα σχετικά με τις αλληγορίες του Ομήρου για τους Θεούς», { I,IV }.

»Ας ντρέπεται ο Πλάτων, ο κόλακας, ο συκοφάντης του Ομήρου.»

Εκτός της »Πολιτείας » του Πλάτωνος ,που εναντιώνεται στους Μύθους περί »Θεογονίας» του Ησιόδου και εξορίζει τους Ποιητές -επειδή σχηματίζουν στον νου των νεαρών και των ανωρίμων αναγνωστών ψευδείς παραστάσεις- κάποια άλλα συγγράμματα ,όπως του Χρυσίππου, εξιστορούν ακόμη πιο άσεμνες ιστορίες για τους Θεούς. Αυτές τις τερατο-λογίες, τα ερμηνευτικά φαντασιοκοπήματα ,τις τρομακτικές ιστορίες { που δεν πρέπει να λέγονται σε παιδιά μικρά και να ερμηνεύονται σε ανοήτους μεγάλους } χρησιμοποιήσαν οι Χριστιανοί στην πολεμική τους εναντίον των Εθνικών σε μεταγενέστερες εποχές .

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων », { Ζ’.187 – 88 }.

7. ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ { 281 ;- 204 π.Χ.} : ο κορυφαίος των Στωικών φιλοσόφων , ήταν πολύ οξύνους , άριστος στην διαλεκτική και στην απόδειξη διάφορων φιλοσοφικών προτάσεων και πολυγραφότατος [ έγραψε 705 συγγράμματα [!] ,αλλά δεν σώθηκε κανένα.!!}.Στο σύγγραμμά του «Περί των αρχαίων φυσιολόγων» έγραψε πολλά αισχρά και απρεπή για την Ήρα και τον Δία ερμηνεύοντας τον μύθο αισχρώς , λέγοντας πράγματα που κανένας δε θα μόλυνε το στόμα του να τα πει.

AΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΥΡΙΚΟΙ – » Ίβυκος , Ξενοφάνης , Ιππώναξ , Φωκυλίδης ».

ΞΕΝΟΦΑΝΗΣ { 570-480 π.Χ.} από την Κολοφώνα της Μ. Ασίας εγκαταστάθηκε μονίμως στην Ελαία της Κ. Ιταλίας ήταν ιδρυτής της Ελεατικής φιλοσοφικής σχολής θεωρούσε ,ότι η ουσία του Θεού είναι σφαιροειδής και δεν έχει τίποτα όμοιο με τον άνθρωπο. Ακόμη ,ότι η ουσία αυτή είναι όλη ακοή και όραση ,ότι δεν αναπνέει ,ότι όλη είναι νους και φρόνηση και αιωνιότητα. Είναι ο πρώτος που είπε ,πως κάθε τι που γεννιέται είναι φθαρτό και ότι η ψυχή είναι πνεύμα. Η φιλοσοφία του Ξενοφάνους είναι κυρίως »μεταφυσική» και φιλοσοφία του πολιτισμού. Ο πυρήνας της θεολογίας του είναι η καταπολέμηση της λαϊκής αντιλήψεως περί υπάρξεως πολλών Θεών και του θεολογικού ανθρωπομορφισμού. Πίστευε ότι ένας Θεός υπάρχει [ εν το παν ] τον οποίον ταυτίζει πανθεϊστικώς μετά του κόσμου [ ενιστής ] .Ο Ξενοφάνης ψέγει και τον Όμηρο και τον Ησίοδο για τον ανθρωπομορφισμού του Θείου.

{*} Σίλλοι : σκωπτικά ποιήματα σε εξάμετρους στίχους.

ΔΙΟΓ. ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων » .Θ’.1 ‘ . Ηράκλειτος », { απ.40,42 }.

Ο Ηράκλειτος ψέγει και τον Όμηρο και τον Ησίοδο και τον Αρχίλοχο και τον Πυθαγόρα και τον Εκαταίο. 30.Ο Όμη-ρος και ο Αρχίλοχος πρέπει να αποβάλλονται από τους ποιητικούς διαγωνισμούς κατά τις μεγάλες θρησκευτικές πα-νηγύρεις ,διότι και οι δύο είχαν κατακρίνει τον πόλεμο. 16 Η πολυμάθεια [ χωρίς κριτική σκέψη ] δεν διδάσκει πώς να κατανοούμε τα πράγματα, ώστε να διδάξει και τον Ησίοδο και τον Πυθαγόρα και τον Ξενοφάνη και τον Εκαταίο.

G.S.KIRK – J.E.RAVEN – M.SCHOFIELD – » Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι », { σελ.214-215 }.

Ο Ηράκλειτος, ακολουθώντας τον Ξενοφάνη, γελοιοποίησε τον ανθρωπομορφισμό και την ειδωλολατρεία της Ολύμπιας θρησκείας .

Η αρχαία σημασία του μύθου ήταν διαφορετική από την σημερινή. Μύθος δεν σημαίνει παραμύθι [< παραμθέω-ώ= παρηγορώ ] ούτε ψέμα. Μύθος σημαίνει κάθε τι που λέγεται από στόματος , ο προφορικός λόγος , ομιλία ,αγόρευση σε συν;eλευση ,ο απλός λόγος άνευ έργου » έργω κουκέτι μύθω ,δηλ. με έργα κι όχι με λόγια »{ ΑΙΣΧΥΛΟΥ ,Προμηθεύς δεσμώτης ,στ.1080 }.

AN. TZIΡOΠOYΛOY EYΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά A’ », [ 982 b ].

Ο Φιλόμυθος [ αυτος που αγαπάει τους μύθους ] είναι κατά ποιον τρόπο Φιλόσοφος.

ΛΟΓΓΙΝΟΥ [ ;] – » Περί ύψους », { 9 ].

Όταν η μεγάλη φύση υποχωρεί , έρχεται ως στοιχείο του γήρατος η αγάπη για τον μύθο. Το αφηγηματικόν ύφος είναι χαρακτηριστικό του γήρατος. Στα γηρατειά το μυθικό στοιχείο επικρατεί του πραγματικού.

PIETER CHR. WONDER – » Χρόνος », { 1810 }.

ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του »ΗΛΙΟΥ» – » Το αρχαίον ελληνικόν Πνεύμα »,{ σελ.205 }.

Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Ηράκλειτος », { απ.56 : Ιππόλ.Έλεγχ.9,9 } .Ο φιλόσοφος αποδεικνύει πόση ανεπάρκεια και πόσες ελλείψεις έχει η σοφία ,ακόμη και του ανθρώπου, που κατά την κοινή αντίληψη είναι ο πιο σοφός απ’ όλους.

ΙΩ. ΚΑΚΡΙΔΗ – » Ελληνική Μυθολογία »,{ σελ.21 }.

Ο »εξ αποκαλύψεως » μύθος . Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή παιδεία χωρίς τον ομηρικό, τον ησιόδειο μύθο, χωρίς τους μύθους των Λυρικών και των Τραγικών,

G. FR. ROMANELLI – »Chronos », { 1625-50 }.





Ο Σωκράτης αφού επανέρχεται στο αρχικό ερώτημά του, παρακαλεί τον Ευθύφρονα να του φανερώσει το γενικό χαρακτηριστικό, το οποίο καθιστά μία πράξη όσια.» Δεν ζητώ, λέγει, να μου αναφέρεις μίαν η δύο όσιες πράξεις. Θέλω τον γενικό τύπο ,βάσει του οποίου χαρακτηρίζουμε κάτι ως όσιον η ανόσιον» { 6 d-e }.

ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – »Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν ερμηνευτικόν ».

είδος ( < είδω ) = μορφή.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία » , { Γ’,402 d }.

<< Κάλλιστον θέαμα , εν τε τη ψυχή καλά ήθη ενόντα και εν τω είδει ομολογούντα..>>

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Συμπόσιον » , { 210 b }. Απόδ. ΙΩ. ΣΥΚΟΥΤΡΗ.

Το επ’ είδει’‘ καλόν αντιδιαστέλλεται προς »το εν τη ψυχή »[ κάλλος ].

Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας », { σελ.323-24 }.

5.Ο πλατωνικός ιδεαλισμός.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί των αρεσκόντων φιλοσόφοις φυσικών δογμάτων » ,[ ι’. Περί ιδέας ].

Ποία η σχέση της [ άμορφης ] ύλης με την ιδέα ; Η οντότητα που δέχεται όλα τα σώματα δέχεται αιωνίως τα πάντα, χωρίς ωστόσο η ίδια να αφομοιώνει ποτέ ούτε και το ελάχιστο από τα χαρακτηριστικά που έχουν τα εισερχόμενα . Λειτουργεί ως φυσικό εκμαγείο για το καθετί.

Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΥ – »Προλεγόμενα εις τους διαλόγους του Πλάτωνος », { σελ.28-29 }.

Ο αισθητός κόσμος είναι απομίμηση, εκμαγείον, έκτυπο της ουσίας των πραγμάτων, του όντως όντος.
Η ουσία των πραγμάτων καλείτο Ιδέα.

EΓΚ.ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’- » Αρχαίον Ελληνικόν πνεύμα »,{ σελ.328-29 }.

Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ : Η πλατωνική περὶ ιδεών διδασκαλία .

Δ .ΣΟΛΟΜOΥ– ‘ Πόρφυρας , { VI }.

ΦΡ. ΓΚΟΓΙΑ – » Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον υιόν του » , { 1819-23 }.



Μετά από επιθυμία του Σωκράτους να δοθεί γενικός ορισμός του οσίου και ανοσίου ,ο Ευθύφρων αναγκάζεται να δώσει δεύτερον ορισμόν : » το αρεστόν και προσφιλές στους θεούς είναι όσιον ,το μη αρεστόν είναι ανόσιον »’ [ 7 a ]. Ο Σωκράτης ,αφού αναγνωρίσει τον γενικόν αυτόν ορισμόν , τον υποβάλλει σε έλεγχο και αυστηρή κριτική του περιεχομένου του. Για να αποδειχθεί ορθός ο ορισμός αυτός θα πρέπει όλοι οι θεοί να αγαπούν και όλοι να απο-στρέφονται τα ίδια πράγματα .Πράγματι μεταξύ των θεών υπάρχουν πόλεμοι και διαφωνίες ,αλλά οι διαφωνίες αυτές δεν μπορεί να αναφέρονται σε ζητήματα αριθμητικών μετρήσεων { ποσοτικό ζήτημα }. Οι διαφορετικές γνώμες θα έχουν σχέση με τα καλά, τα αγαθά, τα δίκαια ή με τα αισχρά ,τα κακά και τα άδικα { ποιοτικό ζήτημα }. Συνεπώς οι διχογνωμίες μεταξύ των θεών αποδεικνύει ,ότι ως προς τα όσια και ανόσια δεν είναι σύμφωνοι οι θεοί .Διότι την ίδια πράξη ,άλλοι την θεωρούν όσια, άλλοι αντιθέτως ανόσια. Όμως, από τον ορισμόν αυτόν προκύπτει λογικό σφάλμα ,διότι το ίδιο πράγμα εκτιμάται συγχρόνως και ως όσιον και ως ανόσιον .Από την αρχή όμως δεχθήκαμε, πως κάθε τι όσιον είναι το ίδιο με τον εαυτόν του ,άρα δεν είναι δυνατόν να είναι συγχρόνως και ανόσιον.

ΣΟΛΩΝ – » Ελεγείες », { 17 }.

Αφανής για τους θνητούς ο νους των Αθανάτων .

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Κριτίας », { 107 a -b }.

Είναι ευκολότερο να μιλάει κανείς για τους θεούς, παρά για τους ανθρώπους .

Για ν’ αντιμετωπίσει τις παρατηρήσεις του Σωκράτους ο Ευθύφρων, παρατηρεί ότι υπάρχουν πράξεις περί της εκτιμή-σεως των οποίων δεν μπορεί να υπάρξει διαφωνία. Κανείς απ’ τους θεούς δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει με άλλον [ εάν διαφωνούν οι θεοί ] , υποστηρίζοντας , ότι αυτός που διέπραξε φόνο πρέπει να μείνει ατιμώρητος. Και οι άνθρω-ποι δέχονται χωρίς αμφισβήτηση ως ορθόν,ότι αυτός που φόνευσε άδικα κάποιον, πρέπει να τιμωρηθεί. Οι αμφισβη-τήσεις στα δικαστήρια έχουν σκοπό να αποδείξουν ποίος έκαμε το άδικο και τί έκαμε και πότε ‘ και εάν ο τάδε κα-τηγορούμενος διέπραξε ή όχι το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται .Κανείς δεν τολμά να ισχυρισθεί ,ότι αυτός που αδικεί δεν πρέπει να τιμωρείται . Έτσι προκύπτει ,ότι ο ορισμός που δόθηκε πρέπει να διορθωθεί. Ο Ευθύφρων λέει πως ευσέβεια είναι κάθε πράξη που αρέσει στους θεούς, άλλ ‘ο Σωκράτης θυμίζει τις διαφωνίες και τους πολέμους μεταξύ των θεών, που δεν θέλουν όλοι τα ίδια πράγματα.

Ο Σωκράτης δεν αμφισβητεί τον ορισμό που δόθηκε , λέγει όμως ότι με αυτόν τον ορισμό τίθεται νέο και πάρα πολύ σπουδαίο πρόβλημα προς συζήτηση :



Είναι κάτι όσιον , επιθυμητόν [ το αγαπούν ] και κατ’ εντολήν των Θεών ; Ή είναι όσιον από μόνο του και απλώς το επιδοκιμάζουν και οι Θεοί ; Στην πρώτη περίπτωση ,εάν είναι κατ’ εντολήν το όσιον ,τότε είναι αυθαίρετο [ κατά το δοκούν των Θεών ].Αυτό σημαίνει ,ότι ο πιστός πρέπει απλώς να υπακούει στον εκάστοτε επίσημο θεόπνευστον ερμηνευτή θεολόγο ,που είναι αρμόδιος να γνωρίζει τις βουλήσεις των Θεών για το τί είναι όσιον και τί ανόσιον .Άρα είναι δυνατόν σε μία αρνητική εντολή να αναβιώσει ακόμη και η »θυσία του Αβραάμ » ή η θυσία της Ιφιγένειας »; Στην δεύτερη περίπτωση ,οι Θεοί δεν παίζουν κανένα ρόλο στην διαμόρφωση των ηθικών αξιών και ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη τους Θεούς ,τους ιερείς , τους μάντεις και τους θεολόγους για να του υποδείξουν τί είναι όσιον και αγαθόν. Όμως ποίον είναι το αληθινά όσιον και αγαθόν, όταν αλλάζει ανάλογα με τις αξιολογικές προτιμήσεις από άνθρωπο σε άνθρωπο ,από κοινωνία σε κοινωνία ,από εποχή σε εποχή ;



Α.Ε.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του», { σελ.187 }.

Οι ευσεβείς πράξεις είναι σωστές ,επειδή εκλαμβάνονται ως εντολές, ή μήπως εκλαμβάνονται ως εντολές επειδή ακριβώς είναι ήδη εγγενώς σωστές ;

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων » ,[ σχόλ. ΙΩ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ],{ σελ.173-75 },

Από πού πηγάζει η εγκυρότητα των ηθικών εντολών» και κατά συνέπεια από πού απορρέει η ηθική υποχρέωση του ανθρώπου»: ( α ) την «φύση» των ηθικών άξιων ή ( β ) από την βούληση του θείου ;

Άρα ,ο ορισμός που έδωσε ο Ευθύφρων λέγοντας , ότι »όσιον είναι εκείνο το οποίον αγαπάται από τους Θεούς» καταρ-ρίπτεται . Ο ορισμός αυτός δεν αναφέρεται στην ουσία του οσίου. Απλώς φανερώνει μίαν ιδιότητα («πάθος»), την οποίαν έχει το όσιον, δηλαδή, ότι είναι προσφιλές στους θεούς .Το γνώρισμα αυτό δεν μας δίνει την ουσία του. [ 11 b ]

Ο Σωκράτης αποδεικνύει ότι το όσιον και η ηθική τάξη δεν προκύπτει από τις αξιολογικές προτιμήσεις των θεών. Αντιθέτως έχει μία σταθερή έξη , εξ αιτίας της οποίας το αγαπούν οι θεοί .Συνεπώς ο άνθρωπος έχει την ευθύνη των πράξεών του είτε αγαθών είτε κακών , όχι οι Θεοί. Όταν ο άνθρωπος επιλέγει τις αγαθές πράξεις ,τότε αγαπούν αυτές και οι Θεοί ,αντιθέτως όταν επιλέγει τις κακές πράξεις ,τότε αυτές δεν τις αγαπούν οι Θεοί .Χωρίς όμως οι Θεοί να συμμετέχουν , χωρίς να είναι συνεργοί ,χωρίς να φέρουν την ευθύνη των κακών πράξεων .Επειδή ο άνθρωπος είναι πρόσωπον και ενυπάρχει σ’ αυτόν το αυτόβουλον και το αυτεξούσιον .Μήπως όμως κάθε εξωτερική επέμβαση – που καταργεί τις ευθύνες των πράξεων του προσώπου – είναι κατακριτέα ,διότι έτσι αναιρείται το πρόσωπον ; Ή είναι δεκτές και ικανές μετά της ανάλογης θεουργίας μόνον οι έξωθεν παρεμβάσεις με αγαθό σκοπό ;

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία Β’ »,[ 379 b- c ].

Για τ’ αγαθά μας δεν πρέπει να θεωρούμε κανέναν άλλον ως αιτία [ παρά τον εαυτόν μας ], ενώ για τα κακά ,αλλού πρέπει να αναζητούμε την αιτία, και όχι στον θεό.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία Β’ »,[ 617 e ].

Η αρετή είναι κτήμα χωρίς ιδιοκτήτη. Η ευθύνη ανήκει σ’ εκείνον που διαλέγει, ο θεός είναι ανεύθυνος.

ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Προς Μαρκέλλαν », [ 12].

Για τα κακά όμως αίτιοι είμαστε εμείς, που επιλέγουμε να τα κάνουμε ΄ ο θεός δεν έχει ευθύνη.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αλκιβιάδης Β’ », { 142 d – 143 a }.

Oι άνθρωποι κατηγορούν άδικα τους θεούς, αποδίδοντάς τους υπαιτιότητα για τις δικές τους συμφορές.

ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – »Κατά χριστιανών ».Αποκριτικός { IV,24 }.

O Θεός είναι εκ φύσεως αγαθός , όχι επειδή κάτι τον εμποδίζει να είναι κακός ,μα και χωρίς να εμποδίζεται, πάλι δεν μπορεί να γίνει κακός.

Ο Σωκράτης οδηγεί τον Ευθύφρονα σε αντίφαση . Δηλαδή , ότι το όσιον είναι όσιον [ φιλούμενον ] ,επειδή αγαπάται από τους Θεούς [φιλείται],αλλά και ότι το όσιον αγαπάται [φιλείται] από τους Θεούς, επειδή είναι όσιον [ φιλούμενον]. Έτσι τον αναγκάζει να παραδεχτεί ότι ισχύουν και τα δύο , πράγμα εσφαλμένο ,που οδηγεί τον ορισμό σε άτοπο.

Διαφέρει το θεοφιλές από το όσιον. Το ένα [θεοφιλές] επειδή αγαπιέται, αποκτάει την ιδιότητα αυτή, το άλλο [όσιον] επειδή έχει αυτήν τη ιδιότητα, αγαπιέται.

Ο Σωκράτης ερωτά τον Ευθύφρονα εάν κάθε όσιον είναι και δίκαιον. Με την συζήτηση διαπιστώνεται ότι το όσιον δεν συμπίπτει με το δίκαιον. Όπου υπάρχει όσιον υπάρχει και δίκαιον , αλλά σε κάποιες περιπτώσεις ,που υπάρχει δίκαιον δεν υπάρχει όσιον .Άρα η έννοια του δικαίου είναι ευρύτερη από την έννοια του οσίου. Απ’ αυτό συνάγεται το συμπέρασμα ότι το όσιον είναι μέρος ( μόριον) του δικαίου. Δεν αποτελεί, δηλαδή, το άθροισμα των καθηκόντων του ανθρώπου προς τον θεόν ,το σύνολον όλων των καθηκόντων τα οποία επιβάλλει το δίκαιον. Υπάρχουν εκτός των θρησκευτικών και άλλα καθήκοντα για τον άνθρωπο.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Γοργίας », { 507 b ].

Ο σώφρων όταν πράττει τα αρμόζοντα έναντι των ανθρώπων, πράττει δίκαια · ενώ όταν πράττει τα αρμόζοντα έναντι των θεών , πράττει όσια.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – Πολιτεία », { Θ’.362 a-c }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 329 c-d , 331 a-e }.

Δικαιοσύνη , σωφροσύνη και οσιότητα είναι ένα πράγμα.

Η δικαιοσύνη μοιάζει κάπως με την οσιότητα ,άλλωστε οποιοδήποτε πράγμα μοιάζει – κατά κάποιο τρόπο – με οτιδήποτε»…-» Το δίκαιο και το όσιο διάκεινται μεταξύ τους έτσι, ώστε να έχουν το ένα προς το άλλο κάποια μικρή ομοιότητα ; »

OMHΡΙKA – ΕΠΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ – » Κύπρια έπη »,[ 18 ].

Τα Κύπρια έπη είναι μεταγενέστερα των ομηρικών επών .Είναι συνάρτηση των ομηρικών επών ,άλλοτε προεισαγωγή και άλλοτε επιλεγόμενά τους. Ονομάστηκαν έτσι ίσως από τον Κύπριο ποιητή Στασίνο .Αμφισβητούμενη είναι η χρονολόγησή τους ,όπως και ο ποιητής τους. Πάντως ο Όμηρος δεν ήταν o συγγραφέας των Κυπρίων επών.

H.LIDDELL & R.SCOTT – » Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων ».

Επειδή η οσιότητα αποτελεί τμήμα της δικαιοσύνης, πρέπει να καθορισθεί ποιο ν τμήμα του δικαίου αποτελεί το όσιον. Ο Ευθύφρων ,αφού ρωτήθηκε από τον Σωκράτη, απαντά ότι το όσιον είναι το τμήμα του δικαίου ,που ανα-φέρεται στην εξυπηρέτηση [ θεραπεία ] των θεών . Όμως ποια έννοια έχει ο όρος »θεραπεία των θεών» ; Τότε διαπι-στώνεται ότι δεν είναι δυνατόν αυτή η έκφραση να σημαίνει ότι μία τέτοια θεραπεία ( εξυπηρέτηση ) επιδιώκει να καταστήσει τους θεούς καλλίτερους. Για παράδειγμα η θεραπεία ίππων ή βοών σημαίνει την προσπάθεια και την επιμέλεια οι ίπποι και οι βόες να γίνονται καλλίτεροι . ̓Αλλά μια τέτοια θεραπεία για τους θεούς θα αποτελούσε πα-ραλογισμό .Άρα η λέξη θεραπεία πρέπει να εκληφθεί με άλλη σημασία. Όταν χρησιμοποιούμε την φράση «οι δούλοι τους δεσπότας θεραπεύουσι» (13 Δ), η λέξη θεραπεύω έχει την σημασία του υπηρετώ. Άρα και η οσιότης πρέπει να χα-ρακτηρισθεί ως υποταγή των ανθρώπων προς τους θεούς για την εκπλήρωση ορισμένης υπηρεσίας «υπηρετική τοίς θεοίς ». Όμως κάθε υπηρεσία είναι υπηρεσία για την εκπλήρωση κάποιου ορισμένου έργου .Η θεραπεία των Θεών μοιάζει με την υπηρεσία του δούλου προς τον αφέντη του .Αλλά για την επιτυχία ποίου έργου μας χρησιμοποιούν οι Θεοί ;

Το Δίκαιον διαιρείται εις δύο μέρη Το πρώτον αναφέρεται στα καθήκοντά μας έναντι των ανθρώπων, το δεύτερο στα καθήκοντά μας έναντι των θεών. Άρα πρέπει να καθοριστεί η έννοια του όρου «θεραπεία των θεών» .

H.LIDDELL & R.SCOTT – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

ΗΣΥΧΙΟΥ – » Λεξικόν ».

θρησκεύει = θεραπεύει.

U. WILAMOWITZ-MOELLENDORFF  – » Πλάτων , τα χρόνια της νεότητας », { σελ.347-49 }.

Ευσέβεια είναι το »υπηρετείν» τους Θεούς

A.E.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του », { σελ.190-91 }.

Ποίον , άραγε ,είναι το μεγάλο έργο στο οποίο εμείς, οι άνθρωποι, συμβάλλουμε « με την καθοδήγηση των θεών » ;

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Θεαίτητος », { 176 a-c ]

Δεν είναι δυνατόν να εξαφανιστούν τα κακά. Kατ’ ανάγκη υπάρχει πάντοτε κάτι αντίθετο του αγαθού…Η φυγή είναι ομοίωση με τον Θεόν, κατά το δυνατόν, και ομοίωση είναι να γίνει κάποιος δίκαιος και ευσεβής με φρόνηση…Ο Θεός δεν είναι καθόλου και με κανένα τρόπο άδικος, αλλά όσο περισσότερο δίκαιος.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { 613 b }.

Αυτός που πρόθυμα επιδιώκει την δικαιοσύνη και την αρετή, στοχεύοντας στην ομοίωση με τον Θεόν ,δεν παραμελείται από τους Θεούς.

ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Προς Μαρκέλλαν », { 13 }.

Ας ακολουθεί ο νους τον Θεόν και ας τον απεικονίζει, μέσω της ομοίωσής του προς αυτόν.

ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ Α’– »Ιω. Δαμασκηνός : Λόγος ψυχωφελής και θαυμάσιος », { σελ.346 }.

Το »κατ’ εικόνα» είναι η δυνατότης του ανθρώπου να ενωθεί οντολογικώς με τον Θεόν, να γίνει κατά χάριν Θεός και  το »καθ’ ομοίωσιν  »είναι η εκπλήρωσις αυτής της δυνατότητος.

K.HARING – » Παζλ πιθήκων », { 1988 }.

Ο Σωκράτης σιωπά και σημειώνει απλώς ότι ο συνομιλητής του ,αν και πλησίασε πολύ σ’αυτήν , δεν μπόρεσε να την κατανοήσει « Ἐπειδὴ ἐπ’ αὐτῶ ἦσθα, ἀπετράπου ὅ εἰ ἀπεκρίνω ἱκανῶς ἄν ἤδη παρὰ σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκει» (14 C) (Ενώ είχες πλησιάσει επάνω εις αυτήν την απόκρισιν, ετραβήχθης προς τα οπίσω Αν έδιδες αυτήν την απόκρισιν θα είχον μάθει τώρα πλεον τι είναι η οσιότης ].

Επειδή όμως η σχέση αυτή αποτελεί καθαρώς εμπορική τέχνη, καταλήγουμε ,ότι η οσιότητα είναι κάποιο είδος εμπορικής συναλλαγής μεταξύ θεών και ανθρώπων [ δούναι και λαβείν ].Ο θεοί μας στέλνουν εκείνα τα οποία επιθυμούμε και σε ανταπόδοση παρέχουμε σ’ αυτούς τιμή και ενδείξεις σεβασμού και γέρας [ δώρον τιμής ]. Ο σεβασμός και οι τιμές ,που προσφέρεται εκ μέρους μας προς τους θεούς, δεν ωφελούν τους Θεούς ,αλλά είναι πράγματα αγαπητά και προσφιλή στους θεούς .Άρα η οσιότης είναι τέχνη που αναφέρεται σ’ εκείνο το οποίον είναι προσφιλές στους θεούς . Κατ’ αυτόν τον τρόπον επανερχόμαστε στον τρίτον oρισμό [ όσιον είναι το θεοφιλές σε όλους τους Θεούς ανεξαιρέτως ].

Είναι η οσιότητα ένα είδος εμπορικής συναλλαγής ; Η ένταξη της οσιότητας στην εμπορική τέχνη [ ανάλογη με την υπαγωγή της δικαιοσύνης στην κλεπτική ] εκφράζει την αντίληψη ,ότι το θείον επηρεάζεται από τις λατρευτικές ενέργειες των ανθρώπων [ προσευχές ή θυσίες ] ; Τα διάφορα τάματα [ από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ] είναι συναλλαγή ή δώρα ευχαρίστησης ; Εάν επεμβαίνουν οι θείες δυνάμεις υπέρ ημών για καλό σκοπό ,υπάρχουν και δυνάμεις αντίρροπες που δρουν υπερ άλλων για κακό σκοπό ;

ΚΩΝ. ΤΣΑΤΣΟΥ – » Αφορισμοί και Διαλογισμοί », ΣΤ’. I , 5-6 { σελ.174 }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ -»Πολιτεία Α’ », { 334 b }.

Η δικαιοσύνη, σύμφωνα με τον Όμηρο και με τον Σιμωνίδη, είναι ένα είδος τέχνης της κλεψιάς,

A.E.TAYLOR – » Πλάτων, η ζωή και το έργο του »,{ σελ.192}.

Ο ορισμός της θρήσκευσης [ οσιότητας ] ως γνώσης του σωστού τρόπου αίτησης και ανταπόδοσης προς τον Θεόν επιδέχεται νόημα γνήσια σωκρατικό.

B. VIOLA – » Ακατάπαυτη προσευχή », { 1992 }.

 Προσεύχομαι = προσφέρω ικεσίες ή τάματα σε κάποια θεότητα και παρακαλώ για κάποιον ή κάτι. Ο ποιητής λέει ,ότι ο άνθρωπος που εύχεται στον Δία ,απλώς να του δώσει τα αγαθά και να του αρνηθεί τα κακά ,ακόμα κι αν παρακαλεί γι’ αυτά, είναι σοφός.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », { Ι’. 888 b-d }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Αλκιβιάδης Β’ », { 149 -150 b }.

Δωροδοκούνται οι Θεοί ; { ο διάλογος δεν θεωρείται γνήσιος .Ο συγγραφέας ίσως πρέπει να αναζητηθεί στον κύκλο των Χριστιανών Ελληνιστών }.

ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί χρείας μορίων »,{ Γ’. 237 -38 }.

Η αληθινή ευσέβεια δεν εδράζεται ούτε στον αριθμό των βοδιών ,που θυσιάζει κανείς ,ούτε στα θυμιάματα ,που χρησιμοποιεί στις θυσίες.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι », { Ζ’. 888 b-d }.

Όταν οι ύμνοι γίνουν νόμοι ,οι προσευχές θα έχουν νόμους. Οι 3 νόμοι της προσευχής.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – Αλκιβιάδης Β’ », { 149 b- d }.

ΚΩΝ. ΤΣΑΤΣΟΥ – » Αφορισμοί και Διαλογισμοί », ΣΤ’. I , 5-6 { σελ.175 }.

J. HOLZER – » Προστάτεψέ με από αυτό που θέλω », { 1988 }.

G. LOWES DICKINSON – » The Greek View of Life », { σελ.18 }. 6.The Greek Conception of the Relation of Man to the Gods.

Ήταν δύσκολο να εξασφαλίσει κανείς ή να μεταβάλλει υπέρ αυτού την βούληση των Θεών και έτσι ο καθένας έπρεπε να κάνει ό,τι καλλίτερο μπορούσε.

Το συμπέρασμα του Σωκράτη » Άρα ,τούτο ,φαίνεται ,είναι το όσιον ,το αγαπητό στους θεούς », [ 15 b ] θυμίζει έναν προ-ηγούμενον ορισμό που έχει ήδη διευκρινιστεί καθώς και το αντίστοιχο συμπέρασμά του, το οποίο είχε τότε απορ-ριφθεί .Έτσι διαγράφοντας κύκλο ξαναγυρίζει στο ίδιο σημείο ( κύκλω περιιόντα ποιών ]. Συγκεκριμένα πρόκειται τον β’ ορισμό , σύμφωνα με τον οποίον» όσιον είναι αυτό που αγαπούν οι θεοί και ανόσιον αυτό που μισούν ». Στο τέλος ρωτάει ο Σωκράτης τον Ευθύφρονα. «Δεν καταλαβαίνεις ότι ο λόγος μας και έκανε κύκλο, έχει έρθει στο ίδιο σημείο;» . Στην κυκλική κίνηση ,καθίσταται αδύνατη η θέαση του ουσιώδους [ λόγω της περιφοράς ].Για να θεαθεί το ουσιώδες απαιτείται μία έξοδος διαφυγής . Αστειευόμενος μετά ο Σωκράτης , λέει ,ότι οι ορισμοί ,που δόθηκαν από τον Ευθύφρονα σε σχέση με το όσιον δεν μένουν σταθεροί,[ στάσιμοι ], αλλά κινούνται περιφερόμενοι εδώ κι εκεί, όπως τα αυτόματα , που κατασκευάστηκαν την παλιά εποχή από τον Δαιδάλο [ από το γένους του Δαιδάλου καταγόταν και ο Σωκράτης ].

Δαίδαλος { < ρ.*[ ΔΑΛ-] με αναδιπλ. > δαιδάλλω = εργάζομαι ως τεχνίτης ,εξαπατώ ,παραπλανώ ] =ποικίλος, διάστικτος, πεποικιλμένος, περίτεχνος, πολύπλοκος. δαίδαλον : ονομασία των αρχαιοτάτων ξοάνων [ αγάλματα από ξύλο ]. ̓Από αυτό το όνομα ,κατά τον Παυσανία, πλάσθηκε ο μύθος και το όνομα του μυθικού αρχιτέκτονα ,καλλιτέχνη, εφευρέτη Δαιδάλου.

ΝΕΩΤ. ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’.

Έτσι πρέπει πάλι απ’ την αρχή να θέσουν υπό συζήτησιν το όλον πρόβλημα ,αλλά ο Ευθύφρων δεν δείχνει πρόθυμος και αναχωρεί »ώρα απιέναι» [ απέρχομαι ] . ΕΥΘ. (15, e): ‘Κάποιαν άλλη φορά, Σωκράτη- τώρα βιάζομαι και είναι ώρα να φεύγω. Στο τέλος της απολογίας του ο Σωκράτης λέει τα ίδια λόγια. ΑΠΟΛ.ΣΩΚΡ [42 a ] : » Τώρα όμως είναι ώρα να πηγαίνω [ να φύγω από αυτήν την ζωή ] ‘.

Ο Σωκράτης ζήτησε εξ αρχής από τον Ευθύφρονα να δώσει έναν στέρεο και ακριβή ορισμό της εξεταζόμενης έννοιας. Ο μάντης όμως στεναχωρημένος από τις αντιφάσεις στις οποίες περιέπεσε και στο δίκτυο της ισχυρότατης σωκρατι-κής λογικής, ζαλισμένος πλέον υπεκφεύγει την συνέχιση του διαλόγου, λέγοντας ως πρόφαση ότι έχει κάποια κατε-πείγουσα υπόθεση, κι κι απέρχεται από τον χώρο διεξαγωγής του διαλόγου. Από τον διάλογο αυτόν συμπεραίνουμε ,ότι Σωκράτης ,ενώ εκ των προτέρων ήταν βέβαιος ,ότι για να ζητήσει ο Ευθύφρων ποινή για την πατέρα του ,καθ’ υπέρβασιν θείων και ανθρωπίνων θεσμών ,κατέχει την αληθινή γνώση της διάκρισης του ΟΣΙΟΥ από το ΑΝΌΣΙΟΝ, εκ των υστέρων αποδεικνύεται ,ότι αυτό δεν αληθεύει.



Γιατί στην Γιγαντομαχία ο θεάνθρωπος Ηρακλής βοήθησε τον Δία στην νίκη ; Διότι ήταν δυνατόν οι θεοί να επικρατήσουν μόνοι τους , χωρίς την βοήθεια του Ηρακλή ,που είναι μισός θεός ,μισός άνθρωπος [ μετέχει και των δύο φύσεων θεϊκής -ανθρώπινης ως Ημίθεος ή Θεάνθρωπος ].

ΠΙΝΔΑΡΟΥ – » ΝεμεόνικοI », [VI ].

Ένα το γένος των ανθρώπων ,ένα των Θεών. Από μία μητέρα και οι δύο αναπνέουμε.

ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Προς Μαρκέλλαν », {16 }.

Τιμάς τον Θεόν, όταν εξομοιώνεις την διάνοιά σου με αυτόν . Αυτό επιτυγχάνεται μόνο με την αρετή ,διότι η αρετή έλκει την ψυχή προς τα πάνω, προς το συγγενικό της στοιχείο.

ΝΙΚ. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ – »Ποιητής και μούσα »,{ 1938 }.

Η ανάλυση του κειμένου φανερώνει, ότι στον διάλογον αυτόν γίνονται απόπειρες να δοθεί ορισμός για την οσιότητα [ θρησκευτικότητα ]. Διαδοχικά ο Πλάτων παρουσιάζει επτά ορισμούς :

Ο Πλάτων ακολουθώντας την συνήθειά του δεν εκφράζει φανερά την προτίμησή του για έναν από τους ορισμούς αυτούς.. Εάν όμως εμβαθύνουμε στο κείμενον ,μπορούμε να ισχυριστούμε , ότι ο φιλόσοφος εκλαμβάνει ως οσιότητα το να τεθεί ο άνθρωπος στην υπηρεσία του Θεού για την πραγμάτωση του αγαθού. Τασσόμενος ο άνθρωπος στην υπηρεσία του Θεού εξομοιώνεται με τον Θεόν και επιτυγχάνει την »ομοίωσιν Θεών » , για την οποία μιλάει ο Πλάτων στον «Θεαίτητον» (176 Β). Τέτοια έννοια δίνει ο Πλάτων στον όρο «θεραπεία θεών», που φαίνεται ότι ήταν κατά την εποχή του σε κοινή χρήση.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύδημος », [ σελ.16 ].Εισαγωγή : Β.Ν.ΤΑΤΑΚΗ.

Η γόνιμη θρησκευτική συνείδηση δεν χωρίζει το όσιον από το δίκαιο ,ούτε βλέπει στην λατρεία τίποτα άλλο από το σεβασμό ,που νοιώθει η καθαρή συνείδηση μπροστά στην ιδέα μίας ανώτερης δικαιοσύνης.

Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα , γιατί ο Σωκράτης [ ή ο Πλάτων ] στον διάλογον αυτόν εμφανίζεται τόσο ειρωνικός και καυστικός .Ικανοποιητική και τεκμηριωμένη απάντηση στο ερώτημα αυτό ακόμη και στις μέρες μας δεν υπάρχει ,παρά τις πολλές ερμηνείες που έχουν δοθεί. Έχει κάποια σχέση η ειρωνεία με την άσκηση της αρετής ; Είναι μέσον επιρροής πάνω στους συμπολίτες του ; Γιατί επέλεξε την οδό του είρωνος και όχι την μέση οδό του αυθεκάστου ;Η ευθύτητα κάποιες φορές μπορεί να γελοιοποιηθεί ; Η πρόκληση είναι μέθοδος μαιευτικής ; Η σωκρατική ειρωνεία είναι ένα μαστίγωμα ,μία κραυγή που ωθεί τον »συνομιλητή» του Πλάτωνος να αλλάξει στάση ζωής; Παραμένει αίνιγμα ο σωκρατικός οίστρος .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά  Ευδήμεια »  , { 1233 b – 1334 a }. [ απόδοση ] :

<< O αληθής και  απλούς , τον οποίον αποκαλούν ‘‘αυθέκαστον» είναι μέσος του είρωνος  και του αλαζόνος .Διότι ο μεν ένας , εν γνώσει του ψευδόμενος κατά του εαυτού του, τον εμφανίζει  χειρότερον  της πραγματικότητας ,είναι  είρων. Ο δε άλλος , που κατά τον ίδιον τρόπο τον εμφανίζει  καλλίτερον , είναι αλαζών. Όποιος όμως τον εμφανίζει  όπως είναι στην πραγματικότητα , είναι φιλαλήθης [ αυθέκαστος ].

ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

Ειρωνεία { < είρω = λέγω } = αυτός που εμπαίζει και διαχλευάζει με λόγια άλλον.

ΙΩ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Εισαγωγή στον Πλάτωνα », { σελ.192-93 }.

ΣΤΕΦ. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ – » Ο Πλάτων και η εγγύτητα του Αγαθού .»[ διπλ.εργ.}

Η αρετή δεν κατακτάται γνωστικά, αλλά βιώνεται. Αποτελεί τον τρόπο ύπαρξης του ανθρώπου σε σχέση με το ίδιο του το Είναι…Η αρετή είναι ένα είδος γνώσης [ συνειδητοποίησης ] , αλλά πολύ περισσότερο πρόκειται για έναν τρόπο ζωής αφιερωμένο στην εύρεση της αλήθειας.

EL GRECO – » Προσευχή Αγίου Δομίνικου », { 1586-90 }.

Πολλές γνώμες έχουν διατυπωθεί ,όσον αφορά τον σκοπό, που επιδίωκεν ο Πλάτων γράφοντας τον »Ευθύφρονα». Κάποιοι φιλόλογοι θεωρούν ,ότι το σύγγραμμα έχει σκοπό να υπερασπίσει τον Σωκράτη εναντίον της κατηγορίας »επί ασεβεία». Ο Ι. Καλλιτσουνάκις στην πραγματεία του [ 1930 ] υποστηρίζει ότι ο νεαρός Πλάτων στον «Ευθύφρονα » επιθυμούσε να βοηθήσει τον φιλόσοφο- διδάσκαλόν τους ,που κινδύνευε. Άλλοι φιλόλογοι θεωρούν το έργον ως συνέχεια της « ̓Απολογίας». Μήπως με τον διάλογο αυτό ο Πλάτων ήθελε να καταδείξει ,ότι οι αντιλήψεις περί ευσεβείας των μάντεων -θεολόγων ήσαν πολύ συγκεχυμένες ; Μήπως ,ότι οι κοινώς αποδεκτές αντιλήψεις περί ευσεβείας του Αθηναϊκού δήμου ήσαν λανθασμένες ; Ή ,ότι δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με ακρίβεια η έννοια της ευσεβείας και του οσίου; Μήπως το γεγονός ,ότι μάλλον είχε παρακμάσει ή ατονήσει το θρησκευτικό συναίσθημα ,γέννησε και τις γραφές ασεβείας ; Μπορεί να κρύβονταν πολιτικοί λόγοι πίσω από τις διώξεις και αυτές οι γραφές ασεβείας να ήσαν προσχηματικές ; Μήπως τελικά ο Σωκράτης ήταν απλά ένας ενοχλητικός αντικομφορμιστής ,ένας ταραξίας της κοινωνικής γαλήνης , ένα ζιζάνιο της πόλεως ;

ΚΩΝ. ΤΣΑΤΣΟΥ – » Αφορισμοί και Διαλογισμοί », ΣΤ’. I , 5-6 { σελ.173 }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Απολογία Σωκράτους », [24c].

Ο Σωκράτης δεν πιστεύει στους Θεούς της πόλης ,αλλά σε νέους θεούς [ δαιμόνια].

FR. CHAMOUX – » O Ελληνικός πολιτισμός », { σελ.241-42 }.

ΤΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΘΕΟΙ. Για να προκαλέσει κάποιος την οργή του κράτους χρειάζονταν ή μία πολιτική αιτία ή μία πραγματική ιεροσυλία.

CL. MOSSE – » ΑΘΗΝΑ ιστορία μιας δημοκρατίας », { σελ.129 – 133 }.

Ο Σωκράτης δεν πληρωνόταν για τα μαθήματά του, όπως οι σοφιστές · αρνιόταν όμως, όπως και αυτοί, να παρα-δεχτεί ως απόλυτες τις περιστασιακές αλήθειες και καλούσε τους ακροατές του να εξετάζουν μαζί του από την αρχή κάθε γνώση…Ούτε ο Πλάτων, ούτε ο Ξενοφών αναφέρουν πολιτικά αίτια για την καταδίκη του Σωκράτη…Επειδή ο Σωκράτης παρακινούσε τους νεαρούς μαθητές του, να παραιτηθούν από την πολιτική και από το κυνήγι του πλούτου για να στραφούν στη φιλοσοφία, εμφανιζόταν σαν ένας ενοχλητικός αντικομφορμιστής , ικανός να ταράξει την κοι-νωνία .Γι’ αυτό η κοινωνία έπρεπε να τον αποβάλει.

W.K.C. GUTHRIE -» Οι Έλληνες Φιλόσοφοι [ Από τον Θαλή ως τον Αριστοτέλη ] »,{ σελ. 80 }.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ Η ΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ( Οι Σοφιστές και ο Σωκράτης ) .

Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς »,{ σελ 272-73 }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Ευθύφρων ». Προλεγόμενα εις τους διαλόγους του Πλάτωνος .Ο Σωκράτης ήταν περισσότερο γκρεμιστής παρά οικοδόμος. Εκφράζει η φιλοσοφία του την αγωνία της εποχής του.

Κ. ΠΑΛΑΜΑ – » Δειλοί και Σκληροί στίχοι ». ΛΥΓΜΟΙ ΚΑΙ ΘΥΜΟΙ .

WILL DURANT – » Παγκόσμιος ιστορία του Πολιτισμού [Β] », { σελ.384-85 }.

IΣΤ’.Η σύγκρουσις Φιλοσοφίας και Θρησκείας. Οι Αθηναίοι έβλεπαν τον Σωκράτη ως τον πλέον επικίνδυνο από τους σοφιστές.

ΚΩΝ. ΜΗΤΡΟΠΕΤΡΟΥ – » Προσεγγίσεις στους Μεγάλους Λογικούς Μύθους », { σελ.60-61 }.

Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας », { σελ.246-47 }.

Ο Σωκράτης ήταν επικίνδυνος εχθρός της ̓Αθηναικής Δημοκρατίας και σαν τέτοιος έπρεπε να καταδιωχτεί. Αν έχουν λοιπόν άδικο οι κατήγοροί του σε κάτι, αυτό είναι τούτο: Έπρεπε να τον καταγγείλουν κυρίως για τις πολιτικές του ιδέες και όχι για τον αθεϊσμό του.

ΙΩΣΗΠΟΥ – » Κατ’ Απίωνος »,{ Β’,37 }.

Για ποια αιτία πέθανε ο Σωκράτης; Επειδή ορκιζόταν με καινούριους όρκους και έλεγε, πως κάποιο »δαιμόνιον» του μιλούσε , και επειδή διέφθειρε τους νέους, γιατί τους παρακινούσε να περιφρονούν το πολίτευμα και τους νόμους της πατρίδας τους.

ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ – » Μακιαβέλλι ή Μάρξ ; »{ σελ.205 }.

Β’.Η αρχαία σκέψη ποτέ δεν πεθαίνει. στ’}.Γιατί η φοίτηση στη σχολή της αρχαίας σκέψης είναι απαραίτητη.

ΝΕΩΤ. ΕΓΚ. ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΟΥ »ΗΛΙΟΥ »- » Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα», { σελ.351 }.

Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ . Ο Πλάτων θέτει ακόμη και σήμερα το συζητούμενο πρόβλημα : αν το δέον παράγεται εκ της αξίας η η αξία εκ του δέοντος.

ΠΡΑΚΤ. ΤΗΣ ΑΚΑΔ. ΑΘΗΝΩΝ Ι.ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙ -» Η εν τω Ευθύφρονι Πλατωνική εκδοχή του οσίου »,{σελ.419}.

Αυτός ο απλός και απέριττος διάλογος είναι το πρώτο συγγραφικόν έργον του νεαρού Πλάτωνος, που παρακινήθηκε στην εσπευσμένη συγγραφή του από την επιθυμία του να μπορέσει να βοηθήσει τον φιλόσοφο και διδάσκαλό του ,που κινδύνευε.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Ευθύφρων »,{ σελ.35 },[ εισαγωγή : ΑΔ.Ν.ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ].

O αληθινός σκοπός του Πλάτωνος, είναι να αποδείξει τα τρωτά της θρησκείας του λαού, η οποία απέδιδε στο Θείον ιδιότητες και αδυναμίες ανθρώπινες.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων «. ΠΛΑΤΩΝ { Γ’. 49,58 }.

Ο »Ευθύφρων ή περί οσίου » είναι πειραστικός διάλογος.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – Περί των σοφιστικών ελέγχων », { ΙΙ }.

Υπάρχουν στον διάλογο τέσσερις λόγοι { κατηγορίες επιχειρημάτων } : Διδασκαλικά [ διδακτικά ], Διαλεκτικά, Πειραστικά [δοκιμαστικά ] , Εριστικά.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – Περί των σοφιστικών ελέγχων », { VIII }.

Η πειραστική [ τέχνη ή επιστήμη ]είναι μέρος της διαλεκτικής. Με την τέχνη αυτή μπορεί κάποιος να εξάγει ψευδές συμπέρασμα στηριζόμενος στην άγνοια κάποιου άλλου που προβάλλει έναν ισχυρισμό.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { 1004 b }.

Διαφέρει η Φιλοσοφία [ γνωστική ] από την Διαλεκτική [ πειραστική ] και την Σοφιστική [ φαινομενική ].

ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – »Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ.349 }.

Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Πλάτωνος – ‘Ευθύφρων’ ». Οι πειραστικοί διάλογοι έχουν στόχο να ξεριζώσουν από την ψυχή τις ψεύτικες δοξασίες.

H.LIDDELL & R.SCOTT – » Mέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΠΑΝ. ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των βασικών ρημάτων της αρχαίας Αττικής πεζογραφίας ».

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Γοργίας », { 457 c-d }.

Οι συζητητές δείχνουν προθυμία να φανούν νικητές στην συζήτηση μάλλον ,παρά να καθορίσουν το θέμα που συζητούν και να βρουν την αλήθεια δια της συζητήσεως [ διαλεκτική ].

» ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Ευθύφρων ». Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΥ – » Προλεγόμενα εις τους διαλόγους του Πλάτωνος »,{ σελ.46 }.

Ο Πλάτων ήθελε να εμφανίσει τον εκπρόσωπον των θρησκόληπτων ,Ευθύφρονα, ως αγράμματον , αστοιχείωτον και παραλλήλως ως γελοίον υποκείμενον.

Β. ΚΑΛΦΑ / Γ. ΖΩΓΡΑΦΙΔΗ – » Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι », { σελ. 117-19 }.

7.3. Ο Πλάτων, η πολιτική και η ακαδημία . Ο Πλάτων φαίνεται να πιστεύει ,ότι η πραγματική φιλοσοφία δεν μπορεί ποτέ να πάρει τη μορφή συστηματικού δόγματος. Δηλαδή ,πραγματική φιλοσοφία και δόγματα άκαμπτα δεν ταιριάζουν.

ΙΩ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Εισαγωγή στον Πλάτωνα », { σελ.178-79 }.

Οι διάλογοι του Πλάτωνος φαίνονται καμμιά φορά αντιφατικοί αναμεταξύ τους. Αυτό δεν έχει να κάνει με λογικές αντιφάσεις , που δεν τις είχε τάχα προσέξει ο Πλάτων, αλλά με βαθύτατες αντινομίες.

Ο φιλόσοφος – ποιητής Πλάτων ΔΕΝ γράφει επιστημονικά πονήματα ,αλλά »θεατρικούς» διαλόγους. Ο Πλάτων είναι μυστηριώδης ! Σε πολλούς από τους διαλόγους του είναι αινιγματικός ,αντιφατικός και ασαφής. Ουδείς γνωρίζει τα πραγματικά »δόγματα» ,τις απόψεις ,τα πιστεύω του Πλάτωνος . Ο Αριστοτέλης αναφέρει ,ότι ,εκτός των διαδεδομέ-νων διαλόγων του ,είχε και »άγραφα δόγματα » τα οποία δίδασκε προφορικά μόνον για τους μαθητές της σχολής και αυτά ουδέποτε ουδαμού κατέγραψε .Οι διάλογοί του ίσως να χρησίμευαν ως υπομνήματα των προφορικών παρα-δόσεων στην σχολή του.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Επιστολαί »,{ Ζ’ }.

Δικό μου σύγγραμμα για το θέμα τούτο δεν υπάρχει κι ούτε ποτέ θα υπάρξει ·

ΠΛΑΤΩΝ – » Κρατύλος », { 440 d }.

B. NAUMAN – » Ζωή Θάνατος , Ξέρει Δεν Ξέρει », { 1983 }.

Λέξεις τολμηρά γραμμένες με χρωματιστά κεφαλαία από neon .Φράσεις μπλέκονται μεταξύ τους και αλληλοσυγκρού-ονται { Ζωή-Θάνατος ,Πόνος -Χαρά ,Αγάπη -Μίσος }. Μία προσπάθεια έκφρασης των εγγενών ασαφειών της ανθρώ-πινης επικοινωνίας και των πολλαπλών νοημάτων των λέξεων. Σήματα και σύμβολα συμβαδίζουν για ν’ αποδώσουν τα κρυφά μηνύματα ,όπως ο σχηματισμός Χ εντός και εκτός κύκλου.




Η  απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .

Τα περισσότερα  αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α

ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ { Nosce te ipsum }.

Το πασίγνωστο ρητό » ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ ‘‘ ήταν ένα παράγγελμα χαραγμένο στο αέτωμα ή σε κίονα του Ναού του Πυ-θίου Απόλλωνος στους Δελφούς , όπως επίσης και το ‘ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ » και το » ΕΓΓΥΑ ΠΑΡΑ Δ’ ΑΤΑ ». Στην κορυφή δε του αετώματος [ τυμπάνου ] δυνατόν να υπήρχε και το περίφημο Δελφικόν »Ε’{ ή ‘Ει’ κατά τον Πλούταρχον ].Το πα-ράγγελμα αυτό ράδιον, κάποιος , να το προφέρει , χαλεπόν να το κατανοήσει, δυσχερές να το εφαρμόσει . Για του λό-γου το αληθές , όλη η πλατωνική φιλοσοφία αυτό ,ουσιαστικώς , αυτό εξετάζει.

ΔΕΛΦΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ευθυμίας », { σελ. 190 }. Σχόλιο 72.

Τα Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα ή Πυθικά Γράμματα είναι συλλογή από λιτά και ουσιώδη αποφθέγματα λίγων λέξεων , που συμπυκνώνουν ηθικές αρχές και πνευματικούς νόμους σοφίας Τα περισσότερα ήταν αφιερώματα των Επτά Σοφών της αρχαιότητας στο Μαντείον των Δελφών.

ΧΡ. Γ. ΡΩΜΑ – » Λεξικό ανεπτυγμένων εννοιών » ,{ σελ.65-66 }.

Αυτογνωσίαείναι η ακριβής γνώση του εσωτερικού μας κόσμου ,με όλες τις αρετές , τα πάθη , τις ικανότητες και τις αδυναμίες του. Είναι το αποτέλεσμα της προσωπικής προσπάθειας, που συνιστούσε το αρχαίον επίγραμμα » Γνώθι σαυτόν ». Η αυτογνωσία κάνει τον άνθρωπο μετριόφρονα και επιεική απέναντι στους άλλους ,επειδή ο ίδιος έχει πλέον επίγνωση της δικής του ατέλειας και των δικών αδυναμιών .

ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ .

GUSTAVE MOREAU – » Οιδίπους και Σφίγξ », { 1864 } , Μητροπολιτικό Μουσείον της Τέχνης , Ν. Υόρκη . Συμβολισμός [ = υπέρβαση της νατουραλιστικής / ρεαλιστικής απεικονίσεως διά μέσου των συμβόλων και των συμβολικών μορφών ] , έρωτας και θάνατος .Ο Οιδίπους κρατώντας ράβδο και η Σφίγξ [ »η καρδιά του σκότους » ] γαντζωμένη πάνω του , έχουν στραμμένους τους οφθαλμούς τους ο ένας στον άλλον ,ίσοι απέναντι στο αναπόφευκτον της μοίρα τους. Τα μεγάλα αινίγματα μεγάλες απαντήσεις δεν έχουν.

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ – Άπαντα ». Τα αποκηρυγμένα ποιήματα .

Ο Οιδίπους , { 1896 }.

ΜΕΡΟΣ Α’.

Γραμματική αναγνώριση – Ετυμολογική ανάλυση.

» Γνώθι σαυτόν » .

Γνώθι = προστακτική αορίστου, β’ πρόσ. , ενικός του ρήματος γιγνώσκω . Σαυτόν = αυτοπαθής αντωνυμία συνηρημένη [ σε αυτόν ] , β’ πρόσ. , ενικός ,αιτιατική ,

ΠΑΝ. Ε. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

Γιγνώσκω = γνωρίζω ,καταλαβαίνω ,αντιλαμβάνομαι ,αποφασίζω ,εννοώ. { Λατ. co-gnosco ]. Προστακτική στην ελληνική γλώσσα έχουν μόνον ο ενεστώτας ,ο αόριστος και ο Παρακείμενος.

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα ρήματα της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Γιγνώσκω { < *[ γνο- ] πρβλ. go-[ *gno ] – sco και * [ νο- } πρβλ. *[ no ]- sco }= γνωρίζω ,κρίνω ,αποφασίζω . Γιγνώσκω = έχω γνώσιν εκ παρατηρήσεως .Οίδα = έχω γνώσιν εκ σκέψεως ,εκ συλλογισμού.

ΠΑΝ. Δ. ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των βασικών ρημάτων της Αρχαίας Αττικής πεζογραφίας ».

Γιγνώσκω = αποκτώ γνώσιν ,αντιλαμβάνομαι ,διακρίνω ,μανθάνω ,αποφασίζω, ψηφίζω .

Γ.Β. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ – » Η ετυμολογία ,οι ρίζες και ο σχηματισμός των λέξεων ».

Γιγνώσκω = γνωρίζω ,αντιλαμβάνομαι ,εννοώ ,αποφασίζω ,κρίνω.

ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».

Γι-* [γνώ]-σκω { Λατ. * [gno]-sco } . Οίδα : { εξεύρω }. Επίσταμαι .

ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινο-ελληνικόν » .

Gnosco , nosco =γνωρίζω.

AX. TZAΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Αυτοπαθείς αντωνυμίες : όταν το ίδιο πρόσωπο συγχρόνως ενεργεί και πάσχει.

Γνώθι σαυτόν » = γνώρισε συ τον εαυτόν σου. Σαυτόν < σεαυτόν < σε + αυτόν .

FRANCIS BACON – » Ο Οιδίπους και η Σφίγγα », { 1983 }.

Γ. ΣΕΦΕΡΗ – » Τρία κρυφά ποιήματα », [ 1966 ].

Θερινό Ηλιοστάσι [ Ζ’ ].


΄΄ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ »

Ποίου ρήση ήταν αυτό το Δελφικόν Παράγγελμα ; Του Πυθίου Απόλλωνος ,των ιερειών του Μαντείου των Δελφών , κάποιου εκ των επτά σοφών , κάποιου άλλου μη γνωστού ή κανενός ;

Ι. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

» γνώθι σαυτόν ».

ΔΙΟΔΩΡΟΥ ΣΙΚΕΛΙΩΤΟΥ – » Ιστορική βιβλιοθήκη », { IX .10 }.

» γνώθι σαυτόν » = η απόκτηση παιδείας και συνέσεως.

ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ – » Φωκικά » , { 24.1 }.

Στον πρόναο στους Δελφούς είναι γραμμένα ρητά ωφέλιμα για τον βίον των ανθρώπων, όπως τα αποφθέγματα »Γνώρισε τον εαυτόν σου » και » Τίποτα πολύ ‘‘.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων ». ΘΑΛΗΣ { Α’. 35 , 40 }.

Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { Γ’. Περί φρονήσεως } , [ 79. γ’ , 80 ].

»Γνώθι σαυτόν », » Σαυτόν ίσθι » { ίσθι < οίδα }.

Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { ΚΑ’. Περί του »γνώθι σαυτόν » } ,[ 12 ].

Το »Γνώθι σαυτόν ‘‘ θεωρείται και παροιμία .

ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».

» γνώθι σαυτόν ».

Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { ΚΑ’. Περί του »γνώθι σαυτόν » }.26. ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Περί του γνώθι σαυτόν [ α’ ] ».

» γνώναι εαυτόν ». Οπωσδήποτε το ζήτημα τίνος είναι η επιγραφή δεν είναι λυμένον ,αλλά εξακολουθούν οι αμφισβητήσεις.

ΣΟΥΔΑ ή ΣΟΥ’Ί’ΔΑ – » Λεξικόν ».

» γνώθι σαυτόν ‘‘ : a} απόφθεγμα του Χίλωνος . Συντάσσεται δε η παροιμία επί αυτών που είναι υπέρ [=υπερβολικοί ] ,δηλαδή για αυτούς που κομπάζουν [ είναι αλαζόνες ] b}. Το ‘‘γνώθι σαυτόν » και το » παραχάρασσε μη την αλήθειαν ,αλλά το νόμισμα » είναι Πυθικά παραγγέλματα. Αυτό σημαίνει , να περιφρονείς την δόξα [ =δοξασία ] των πολλών ,και να παραχαράσσεις , όχι την αλήθεια αλλά το νόμισμα.{ σ.σ. ως παραχαράκτης των νομισμάτων της πατρίδας του Σινώπης κατηγορήθηκε ο Διογένης ο Κυνικός ].

ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Στρωματείς » ,, { Α’. ιδ’ .20-30 },[ σελ.79 ].

Η παρ’ Έλλησι διαδοχή των φιλοσόφων. Γνώθι σαυτόν = παράγγελμα [ παραίνεση ] για την επιδίωξη της γνώσεως.

ΣΤΕΦ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ – » Περί του εν Δελφοίς ΕΙ », [ 2 ] ,{ σελ. 5 }.

Το Δελφικόν [ ΕΙ ] στον Πύθιον ναόν [ του Απόλλωνος ], το »ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ » ,και το »ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ » ο Πλούταρχος μόνος ,από όλους όσους εγώ γνωρίζω , διεφύλαξε .

ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ‘ΗΛΙΟΥ ‘ – » Γνώθι σαυτόν » .

<< Γνώθι σαυτόν >> { = γνώρισε τον εαυτόν σου }.
Αρχαίον ελληνικό γνωμικό , γραμμένο με χρυσά γράμματα στα Προπύλαια του ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς.. Το γνωμικόν αποδίδεται κατ’ άλλους μεν σε έναν από τους επτά σοφούς της Ελλάδος , και ιδιαίτερα στον Θαλήν ή τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιον , κατ’ άλλους δε στο ιερατείον του Μαντείου των Δελφών .Με το γνωμικόν αυτό επεδιώκετο να φανερωθεί στους ανθρώπους ,ότι έπρεπε να γνωρίσουν τον εαυτόν τους , δηλαδή την » ουσίαν » και την » φύσιν » τους ,ώστε να καταστούν όσον το δυνατόν τελειότεροι.

ΧΡ. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ – » Λεξικόν φιλοσοφίας ».

» γνώθι σαυτόν » =Η πράξις. Το μόνο μέσον ,με το οποίο μπορεί κάποιος να γνωρίσει τον εαυτόν του ,είναι η πράξη , με αυτήν μαθαίνει τις δυνάμεις του [ δηλ. τί ακριβώς μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει }.

ΣΤ. ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΟΥ / ΑΝ. ΧΑΤΗΡΑ – » Απάνθισμα σοφίας ».

» γνώθι σαυτόν ‘‘ = Έχε συνείδηση του εαυτού σου ,δηλαδή των ικανοτήτων σου και πιο πολύ των αδυναμιών σου [ δηλ. μέχρι πού μπορούν να φτάσουν οι δυνάμεις σου ] .

ΔΗΜ.ΤΣΙΡΟΓΛΟΥ – » Λεξικό αρχαϊστικών φράσεων » .

» γνώθι σαυτόν » = Να πετύχεις την αυτογνωσία.

ΑΝΔΡ. ΚΑΛΑΤΖΑΚΟΥ – » Λεξικό φράσεων ».

» γνώθι σαυτόν ». Η ταυτότητα του αποφθέγματος είναι άγνωστη.

ΤΑΚΗ ΝΑΤΣΟΥΛΗ – » 3.000 λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις ».

» γνώθι σαυτόν ». Δηλαδή , πρέπει πρώτα απ’ όλα να ανακαλύψουμε και να μάθουμε τον εαυτό μας .

ΧΑΡ. ΜΠΑΡΑΚΛΗ – » Γνωμικά και παροιμίες », { σελ. 169 }.

΄΄Γνώθι σαυτόν ». << Γνώρισε τον εαυτόν σου >> . Χίλωνος του Λακεδαιμονίου.
Επιγραφή στους Δελφούς στον ναόν του Απόλλωνος.

ΓΕΡ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΥ – » Λατινικές και άλλες ξενόγλωσσες φράσεις στη νέα Ελληνική ».

» nosce te ipsum » { Cicero }= » γνώθι σαυτόν ».

M. TULLII CICERONIS – » Tusculanarum Disputationum » , { V . Lib. I . 22. 52 }.

ΚΙΚΕΡΩΝΟΣ : << Περί περιφρονήσεως του θανάτου >>.

»Nosce te , nosce animum tuum » = » Γνώρισε [ τον εαυτόν σου ] = γνώρισε την ψυχή σου ».

The Matrix [ 1999 ] :

Ο Neo κατόπιν προτροπής της προφήτιδος { oracle } διαβάζει σε μία επιγραφή ένα λατινικό ρητό στο υπέρθυρον ,που γράφει » temet nosce { = » πρέπει να γνωρίσεις τον εαυτό σου» } ,το οποίον είναι μία παραλλαγή του » nosce te ipsum » .

Κ. ΠΑΛΑΜΑ – » Ασάλευτη ζωή ».

Φοινικιά.

ΕΥΤΥΧΙΑ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Δυο πόρτες έχει η ζωή », { 1959 }.

<< Δυο πόρτες έχει η ζωή / άνοιξα μια και μπήκα / σεργιάνισα ένα πρωινό / κι ώσπου να `ρθει το δειλινό από την άλλη βγήκα / Όλα είναι ένα ψέμα , μια ανάσα μια πνοή , / σα λουλούδι κάποιο χέρι θα μας κόψει μιαν αυγή >>.


H ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ.

Προστακτική έγκλιση έχουν μόνον ό ενεστώτας , ο αόριστος και ο παρακείμενος. Η προστακτική σε χρόνον ενεστώτα είναι λογική και αυτονόητη . Τί δηλώνει όμως η προστακτική αορίστου ; Διότι είναι παράδοξο να δίνεται μία προσταγή σε αόριστο χρόνο .Πώς είναι δυνατόν να προστάζεις κάποιον σε παρελθοντικό χρόνο ,όταν η προσταγή εκτελείται σε παρόντα ή σε μέλλοντα χρόνο ;

ΑΧ. ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης », { σελ. 96 }.

Έγκλισις .Εγκλίσεις .Προστακτική = η έγκλιση του ρήματος η οποία παριστάνει την πράξη ως αξίωση ή εντολή αυτού που ομιλεί .

Λ.ΒΑΜΠΟΥΛΗ – Γ. ΖΟΥΚΗ – » Γραμματική της Ελληνικής γλώσσης », { σελ. 98 }.

Εγκλίσεις . Προστακτική =η έγκλιση του ρήματος η οποία παριστάνει την πράξη ως αξίωση ή εντολή αυτού που ομιλεί .

ΜΑΝ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Νεοελληνική γραμματική », { σελ.145 }.

Οι εγκλίσεις [σ.σ. σε αυτές συμπεριλαμβάνει και το απαρέμφατο και την μετοχή ].

ΑΧ. ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Συντακτικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης », { σελ.102-103 }.

Οι εγκλίσεις . Προστακτική : η έγκλιση εκφράζει την δεδηλωμένη απαίτηση .Ειδικότερα σημαίνει : α }. προσταγή ή απαγόρευση β }. προτροπή ή αποτροπή [ ου ] ή παραίνεση { γνώθι σαυτόν = ο Πύθιος Απόλλων σε παραινεί να γνωρίσεις τον εαυτόν σου . Διαφέρει δε η συμβουλή της παραινέσεως. Η παραίνεση δεν επιδέχεται αντιρρήσεις ,διότι έχει στόχο το αγαθό ,όπως εάν κάποιος παραινεί στην σωφροσύνη . Η συμβουλή επιδέχεται αντιρρήσεις ,διότι είναι άδηλη η έκβαση ενός πράγματος κατόπιν συμβουλής και άδηλον το συμφέρον της πράξεως } γ }. συγκατάθεση ή παραχώρηση ε }. δέηση ή παράκληση.

ΔΗΜ. ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Η σύνταξη του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου », { σελ. 439-440 }.

Η προστακτική αόριστου δηλώνει την πραγματοποίηση της εντολής . .Δηλαδή ,δηλώνει απλώς την πράξη και τη στιγμιαία ολοκλήρωσή της [ προσταγή στιγμιαία ].

ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ». Προστακτική.

Στην Προστακτικήν η πράξη εμφανίζεται ως απαίτηση ,ως προσταγή του ομιλούντος – χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν η θέληση αυτού που τον προστάζουν ή το » δυνατόν » της πραγματώσεως της εντολής .

ΑΧ. ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Λατινικής γλώσσης » ,{ σελ. 61 }.

Εγκλίσεις [ modi ] .Προστακτική [ imperativus ].

Στην Ελληνική γλώσσα η προστακτική είναι σε χρόνον αόριστο , διότι αν και η εντολή αναφέρεται σε πράξη ,που πρόκειται να εκτελεστεί [ μέλλοντας χρόνος ] ,εντούτοις ,επειδή η πράξη εκτελείται αυθωρεί κα παραχρήμα [ παροντικός χρόνος ], περιπίπτει αμέσως από παρόν σε παρελθόν [ πα-ρελθοντικός χρόνος ] . Στη Λατινική γλώσσα η προστακτική είναι σε μέλλοντα χρόνο για να δηλώσει απλώς τον χρόνο , στον οποίον πρόκειται να εκτελεστεί η εντολή.

ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ.


Τας θύρας κλείσατε ,τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι .



TO »ΕΞΑΙΦΝΗΣ »

Ο Σωκράτης για να τονίσει την σημασία της παιδεύσεως στον άνθρωπον, όπως και την σημαντική διαφορά μεταξύ παιδείας και απαιδευσίας, αφηγείται τον περίφημο μύθο του σπηλαίου .Στο Πλατωνικό Σπήλαιον, όταν και εάν ο δεσμώτης άνθρωπος καταφέρει να λυθεί από τα δεσμά της αγνοίας και απαιδευσίας ΞΑΦΝΙΚΑ { εξαίφνης } αναγκάζεται να σηκωθεί όρθιος σιγά-σιγά , να στραφεί προς το φως και να βαδίσει προς την έξοδον του σπηλαίου . Το εξαίφνης δηλώνει κάτι το αναπάντεχον και συγκλονιστικόν, που κάνει τον άνθρωπο να αλλάξει τρόπο σκέψεως [ νοο-τροπία ]. Το αναγκαίο [ αναγκάζοιτο ] δηλώνει την βίαν ,που ασκείται πάνω στον λυμένον άνθρωπο . Διότι »κάθε τι αναγκαίον είναι εκ φύσεως ανιαρόν» [ =λυπηρόν και στενόχωρον }. Συνεπώς το εξαίφνης δεν είναι κάτι το ευχάριστο και ηδονικόν ,αντιθέτως είναι κάτι το αναγκαίον ,άρα βίαιο γεγονός { π.χ. δυνατός πόνος από προσκόλληση ή από απώ-λεια ή από ασθένεια ή από θάνατον αγαπημένου προσώπου }. .Δύο είναι οι οδοί της γνώσεως : δια του μαθήματος ή δια του παθήματος .Άλλοι άνθρωποι καταλαβαίνουν με το μάθημα [ διδασκαλία ] ,άλλοι μόνο με το πάθημα [ εμπειρία ] , όπως λέει και ο λαός : << τού ‘γινε το πάθημα μάθημα >>. Σε κάθε της μετενσάρκωσή της η ψυχή [= είσοδος στο σπήλαιο ], φθάνει σε ένα από τα σκαλοπάτια [ αναβαθμοί ] της γνώσεως ,που αντιστοιχούν στα σκαλοπάτια ,τα οποία ανεβαίνει ο λυμένος άνθρωπος κατά την πορεία του προς το φως της γνώσεως μέχρι την επόμενη ενσάρκωσή της.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Μύθοι ». Ο μύθος του σπηλαίου , ΠΟΛΙΤΕΙΑ [ VI . 515 c

Στάδια γνώσεως : 1. Απαιδευσία .Η κατάσταση που βιώνουν οι δεσμώτες του σπηλαίου ,όπου έχουν την γνώση μόνον των σκιών των αντικειμένων [ Εικασία ] 2.Όσοι κατάφεραν να βγουν από το σπήλαιον , αποκτούν γνώση του ορατού πλέον κόσμου δια των αισθητηρίων οργάνων τους [ Πίστις ]. 3. Την νοητή ή θεωρητική γνώση ,μαθηματική παιδεία , που αποκτάει η ψυχή κατά την ανοδική της πορεία προς την κορυφή [ Διάνοια ] 4. Τον ανώτατο βαθμό νοήσεως αποκτούν οι ψυχές που ήταν ικανές να υψωθούν πάνω από το ουράνιο στερέωμα , να ατενίσουν τον υπερουράνιον τόπον και να αντιικρίσουν τα »όντως όντα » ,δηλαδή τις ιδέες [ Νόησις ].

ΣΩΚΡ. Σκέψου ,λοιπόν, τί θα μπορούσε να είναι η απολύτρωση [ λύσις ] και η γιατρειά [ ίασις ] των ανθρώπων του σπηλαίου από τα δεσμά και την άγνοιά τους [ αφροσύνη ] .

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Συμπόσιον » ,{ 210 e }. Τελευταίος αναβαθμός στην μύηση του Έρωτος .

Το » εξαίφνης » στη θέαση του απολύτου κάλλους.

Το αντίκρυσμα του κάλλους του απολύτου ,από ένα σημείον και μετά δεν μπορεί να γίνει πλέον μεθοδικώς και βαθμηδόν [ εφεξής ] ,όπως στους άλλους αναβαθμούς του έρωτος ,αλλά διά μιας ξαφνικής [ εξαίφνης ] ,στιγμιαίας ενοράσεως . Εδώ βρισκόμαστε αληθινά στην περιοχή των μυστηρίων… Όποιος λοιπόν με παιδαγωγική μέθοδο στην σπουδή της ερωτικής τέχνης οδηγηθεί σε τούτο το σημείο, εξετάζοντας ορθώς -την μίαν μετά την άλλην -τις διάφορες μορφές του ωραίου ,όταν προχωρήσει προς το τέρμα της ερωτικής μυσταγωγίας , ΞΑΦΝΙΚΑ { εξαίφνης } θα δει ευκρινώς ένα κάλλος θαυμασίας φύσεως.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Επιστολαί », [ Ζ’ . 341 d ].

Το ‘πυρ’ της αληθινής γνώσεως και το »εξαίφνης ».

Ο Πλάτων , μετά την δολοφονία του φίλου και μαθητή του Δίωνα από τον Κάλλιππο στη Σικελία , απευθύνει επιστολή στους οικείους και φίλους του αποθανόντος για πολιτική καθοδήγηση. Παρεμβάλλει δε στην επιστολή αυτή μία » φιλοσοφική παρέκβαση » ,όπου αρνείται ότι υπάρχει και ότι θα υπάρξει φιλοσοφικό δικό του σύγγραμμα των σχετικών με την πρώτην αρχήν . << Επί του προβλήματος αυτού δεν υπάρχει ούτε είναι ενδεχόμενον να υπάρξει ουδέν σύγγραμμα .Διότι δεν είναι δυνατόν να διατυπωθεί δια λόγου κατά κανέναν τρόπον ,όπως οι άλλες επιστήμες ,αλλά έπειτα από πολλή ενασχόληση ,η οποία μας θέτει σε επαφή με αυτό το ίδιον το πράγμα και έπειτα από ένα άμεσο βίωμά του αιφνιδίως { εξαίφνης },ωσάν φως που άναψε από σπινθήρα πυρός που αναπήδησε ,παρουσιάζεται στην ψυχή και τρέφει πλέον αυτόν τον ίδιον τον εαυτόν >> – Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ.

Φαινόμενον ελλάμψεως .

Έλλαμψις { εν + λάμπω } = η λάμψη , ο φωτισμός της ψυχής από θεϊκό φως. Πέρα και πάνω από την διερεύνηση των φιλοσοφικών ζητημάτων δια της διαλεκτικής οδού ,υπάρχει η »εξαίφνης» και άμεση ενόραση της υψίστης αληθείας ,μετά όμως από κοπιαστική προσπάθεια και αυτή σε εξαιρετικές στιγμές μόνον. Γι’ αυτό η αλήθεια αυτή είναι από δύσκολον έως και αδύνατον να διατυπωθεί γραπτώς.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { Δ’.5 } , [ 1015 a ].

Αναγκαίο λέγεται αυτό χωρίς το οποίον ,ένα ον δεν μπορεί να ζει [ επειδή αποτελεί συναίτιον ] ….
Αναγκαίον καλείται το βίαιον και η βία ,δηλ το αντίθετον προς τη φυσική ροπή [ ορμή ] και τη βούληση [ προαίρεσις ] .που εμποδίζει και κωλύει, διότι το βίαιον λέγεται και αναγκαίον , γι’ αυτό » το αναγκαίον είναι και λυπηρόν », όπως λέει ο Εύηνος » διότι κάθε αναγκαίον πράγμα είναι από την φύση του ανιαρόν [ στενόχωρον ] » και η βία είναι ένα είδος ανάγκης ,που προέρχεται από την βούληση και την λογική.

ALLAN W. WATTS – » O δρόμος του ZEN », { σελ. 131 }.

Το »ξύπνημα » [ αφύπνισις της συνειδήσεως } είναι ΞΑΦΝΙΚΟΝ και συμβαίνει πάντα στο ΤΩΡΑ..

Το ξύπνημα [ σ.σ. αφύπνιση ] στη σχολή του Χούι -νεγκ είναι »ξαφνικό » ,διότι απευθύνεται σε εύστροφα και όχι σε αργό-στροφα άτομα. Το » ξύπνημα » δεν εννοείται σταδιακό ή προ-οδευτικό. Ή έχει κανείς » ξυπνήσει » εντελώς ή δεν έχει » ξυπνήσει »καθόλου ,εφόσον δεν υπάρχουν ούτε μέρη ούτε δοαχωρισμοί ,και η φύση του Βούδα δεν μπορεί να γίνει κατανοητή κομμάτι- κομμάτι.

ΟΙ [ 4 ] ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ.

Τα είδη της γνώσεως είναι τέσσερα : εικασία , πίστις , διάνοια , νόησις .

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία », { 509 d , 511 e }.

ΣΩΚΡ. ..πάρε αντιστοίχως για τα τέσσερα τμήματα της γνώσεως τις τέσσερεις ενέργειες της ψυχής .Ο νους για το ανώτατον επίπεδον, η διάνοια για το δεύτερον ,το τρίτο δώσε το στην πίστη και το τελευταίο στην εικασία. .

ΕΓΚ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ ‘- » Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ. 314 -315 }.

Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Ο γενικός χαρακτήρας και τα θέματα της πλατωνικής γνωσιολογίας ».

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ :

Το διαφορετικό μήκος των γραμμικών τμημάτων συμβολίζει την διαφορά της μετοχής των αντιστοίχων ειδών της γνώσεως στην αλήθεια. Συνεπώς όπως συμπεραίνουμε από το ανωτέρω σχήμα , τα τέσσερα είδη της γνώσεως μπορούν να συνοψιστούν σε δύο. Το ένα είναι η γνωστική λειτουργία , που αναφέρεται στα ορατά και αισθητά. Το δεύτερον είναι αυτό που αναφέρεται στα νοητά, δηλαδή στις ιδέες και τις θεμελιώδεις αρχές των επιστημών. Το πρώτο και κατώτερο τμήμα ,που ονομάζει ο Πλάτων γενικώς » δόξαν » ,υποδιαιρείται σε δύο μερικώτερα τμήματα , την εικασία και την πίστη. Το δεύτερο και ανώτερο τμήμα που ονομάζει ο Πλάτων Επιστήμη και αλήθεια υποδιαιρείται και αυτό σε δύο μερικώτερα τμήματα ,την διάνοια και την νόηση . Από την διάνοια [ υποθετικός λόγος ] δεν είναι δυνατόν να φθάσει κάποιος στην νόηση [ Ανυπόθετον ] παρά μόνον δια της ενοράσεως [ ενόρασις = η ικανότητα της άμεσης [ βιωματικής ] γνώσεως της ουσίας των πραγμάτων ,χωρίς την μεσολάβηση των αισθήσεων ή της διανοίας ]. Ο χωρισμός αυτός δεν έχει απόλυτη γνωσιολογικήν αξία, διότι χρησιμεύει κυρίως για την εποπτική περιγραφή των φαινομένων.

Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Πλάτωνος ‘Πολιτεία’ » , εισαγωγή { σελ. XLIII }.

Δεν μπορεί να υπάρξει γνώση ,αν δεν αναφέρεται σε κάποιο ον , [ δηλαδή ] γιγνώσκεται ό,τι υπάρχει , ενώ ό,τι είναι ανύπαρκτο μένει και ολοκληρωτικά άγνωστο. Μεταξύ γνώσεως [ ΟΝ ] και αγνοίας [ ΜΗ ΟΝ ] μεσολαβεί η δόξα. Η μεσάζουσα κατάσταση της δόξας δεν έχει την σταθερότητα της επιστήμης ,και παρόλο που δεν είναι άγνοια ,δεν είναι όμως ούτε και γνώση.

Η ΑΓΝΟΙΑ.

ΝΙΚ. ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ – » Θησαυρός 10.000 γνωμικών & αποφθεγμάτων ». { Γνώση }.

H συναίσθηση της αγνοίας είναι μεγάλο βήμα προς τη γνώση .

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φίληβος » , { 48 c – 49 a }.

Η άγνοια βέβαια είναι κακό, το ίδιο καθώς αυτό που ονομάζουμε χαζομάρα [ αβελτέραν έξιν ]. Tα είδη της αγνοίας.Η άγνοια είναι μία κακότητα ,αντίθετη στο »γνώθι σαυτόν ». Η κακότητα της αγνοίας μπορεί να χωριστεί σε τρία μέρη : a] σε σχέση με τα χρήματα και την περιουσία β}. σε σχέση με το σώμα και το κάλλος γ} σε σχέση με την ψυχή και τις αρετές .

Η άγνοια είναι μία κακότητα ,αντίθετη στο »γνώθι σαυτόν ». Η κακότητα της αγνοίας μπορεί να χωριστεί σε τρία μέρη : a] σε σχέση με τα χρήματα και την περιουσία β}. σε σχέση με το σώμα και το κάλλος γ} σε σχέση με την ψυχή και τις αρετές .

Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { ΚΑ’. Περί του »γνώθι σαυτόν » }.

7. Από τα » Τομάρια » [=τομίδια ] του Αριστωνύμου :
O Hράκλειτος, νέος ακόμα είχε γίνει σοφώτερος από όλους ,διότι πίστευε για τον εαυτόν του ,ότι δεν γνώριζε τίποτε.

» ΕΝ ΟΙΔΑ ,ΟΤΙ ΟΥΔΕΝ ΟΙΔΑ » ;

Πασίγνωστο ρητόν , το οποίον αποδίδεται στον Σωκράτη δια του Πλάτωνος ; Και όμως. Δεν το είπε ο Σωκράτης ,ούτε το έγραψε ο Πλάτων ! Ή τουλάχιστον δεν είναι γραμμένον ακριβώς έτσι . Τί ακριβώς έλεγε και έπραττε ο Σωκράτης , ώστε η Πυθία του Μαντείου των Δελφών να τον επαινέσει δημοσίως » ανδρών απάντων Σωκράτης σοφώτατος » ; Σίγουρα όχι το προαναφερθέν ψευδο-Σωκρατικόν απόφθεγμα .

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Απολογία Σωκράτους », { VI ] ή [ 21 d }.

<< αυτός μεν νομίζει ότι γνωρίζει ,ενώ δεν γνωρίζει , εγώ δε καθώς δεν γνωρίζω ,έτσι δεν νομίζω ότι γνωρίζω,…δηλαδή όσα δεν γνωρίζω ,ούτε και νομίζω ότι τα γνωρίζω >>. { σ.σ. Ο Σωκράτης είπε ,ότι αυτά που γνωρίζει ,γνωρίζει ότι τα γνωρίζει ,ενώ αυτά που δεν τα γνωρίζει ,γνωρίζει ότι δεν τα γνωρίζει { δηλ. δεν είναι ξερόλας ,οιηματίας ή δοκησίσοφος να καμώνεται ,ότι τα γνωρίζει , όπως κάνουν άλλοι. Έχει δηλαδή γνώση της αγνοίας του , κάτι που τον οδηγεί στην φιλοσοφία }.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων »,. ΣΩΚΡΑΤΗΣ [ Β’. 32 ].

<< και τίποτε δεν ήξερε ,εκτός από το ότι είχε επίγνωση της αμαθείας του >>.Αυτή η φράση στον Διογένην τον Λαέρτιον ,ίσως γέννησε και το ψευδο-απόφθεγμα : » εν οίδα ,ότι ουδέν οίδα ».

ΚΩΝ. ΑΣΩΠΙΟΥ – » Εισαγωγή εις την Ελληνικήν Σύνταξιν », { σελ. 819 }.

ΧΙ. Περί των ούτε και ουδέ, μήτε και μηδέ.

ΠΛΑΤΩΝ – » Αλκιβιάδης », { 124 c }.

ΣΩΚΡ. Ναι ‘ αλλά βέβαια πρέπει να εξετάσουμε από κοινού με ποίον τρόπο θα μπορέσουμε να γίνουμε όσο μπορούμε βέλτιστοι [ υπερθ. του αγαθός : πνευματικά ηθικά ανώτεροι από όλους ] . Διότι πράγματι εγώ , λέγω και σε σένα και σε μένα ,ότι πρέπει να παιδευτούμε [ να αποκτήσουμε παιδεία ] << εγώ γαρ τοι ου περί μεν σου λέγω ως χρη παιδευθήναι ,περί εμού δε ου >> ‘ διότι εγώ δεν διαφέρω σε τίποτα από εσένα ,εκτός βέβαια από ένα.

ΚΩΝ. ΑΣΩΠΙΟΥ – » Εισαγωγή εις την Ελληνικήν Σύνταξιν », { σελ. 820 }.

Η διπλή άρνηση [ ου ] γίνεται κατάφαση. { γ’. η επανάληψη του [ αρνητικού μορίου ] << ου >> ,δια της οποίας αναιρείται η πρώτη άρνηση ,και έτσι οι δύο αποφάσεις αποτελούν μίαν κατάφαση // [-]+[-]=[+] }.

ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΥ – » Σχόλια εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδην ». Πράξις συν θεώ θ’ , { σελ. 175 }.

Το » εν οίδα ,ότι ουδέν οίδα ‘ ,ίσως , ‘ είναι παράφραση του »εγώ μεν γαρ ουδέν οίδα πλην εν μόνον » { = Διότι εγώ δε γνωρίζω τίποτα [ άλλο ] εκτός από ένα πράγμα , την ανταλλαγή [ δούναι και λαβείν ] λόγων [απόψεων ] ,δηλαδή την διαλεκτικήν τέχνη }.

ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ : ΑΓ. ΙΣΙΔΩΡΟΥ ΠΗΛΟΥΣΙΩΤΗ – » Eπιστολές », { σελ. 920 }.

<< Eγώ δε οίδα σαφώς ,ότι ουδέν οίδα >>= Εγώ ,λοιπόν, γνωρίζω καθαρά ,ότι τίποτα δεν γνωρίζω.

AΠΛΗ ΚΑΙ ΔΙΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ .

Εάν συσχετιστεί η Γνώση [ + ] με την Άγνοια [ – ] ,τότε προκύπτουν τέσσερεις συνδυασμοί [ 1,2,3,4 ]. Αυτοί χωρίζονται σε ομάδες ως εξής : Β[ 1 ,4 ] και Α [ 2, 9 ]. Ομάδα [ Β ] : το [1] είναι ο Σοφός [ ανωτάτη βαθμίδα ],ενώ το [ 4 ] είναι ο Οιδίπους [ κατωτάτη βαθμίδα , ΔΙΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ ] . Η ομάδα [ Α ] δηλώνει ΣΤΑΣΗ και ΑΚΙΝΗΣΙΑ .Διότι από την γνώση δεν πηγαίνει κάποιος στην γνώση ,αφού γνωρίζει ότι ήδη την κατέχει [1] ,ούτε από την άγνοια στην άγνοια ,αφού δεν γνωρίζει ,ότι δεν γνωρίζει ,αλλά νομίζει ,ότι γνωρίζει και κατέχει [4]. Και ο οιηματίας δεν βαδίζει ποτέ προς το Φως της Γνώσεως . Ομάδα [ Α ] : το [ 2 ] είναι ο Φιλόσοφος [ ενδιάμεση βαθμίδα, ΑΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ ] και το [ 4 ] ,ο δούλος του Μένωνος στον γνωστόν πλατωνικό διάλογο [ ενδιάμεση βαθμίδα ] ,όπου ο απαίδευτος δούλος ,επειδή η γνώση είναι ανάμνηση, καταφέρνει να λύσει γεωμετρικά προβλήματα . Η ομάδα αυτή δηλώνει ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ και ΚΙΝΗΣΗ. Διότι κάποιος , επειδή γνωρίζει ότι έχει άγνοια κινείται -κατά το δυνατόν- πάντα προς την γνώση ,αφού δεν την κατέχει ,όπως και αντίθετα κάποιος από την άγνοια της γνώσεως είναι δυνατόν να κινηθεί και να ανακαλύψει [ μέσω της διαλεκτικής μεθόδου ] γνώση που γνώριζε και η οποία ήταν λησμονημένη μεν , καταγεγραμμένη δε στις λησμονημένες αναμνήσεις του [ όπως ο δούλος του Μένωνος ].

ΠΡΟΚΛΟΥ – » Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδην », { Β’. 189-191 }.

Αυτός ,που έχει την διπλήν άγνοια, νομίζει [ οίεται ] ότι γνωρίζει αυτά που δεν γνωρίζει και περιφέρει την ψεύτικην πεποίθησή του [ δόκησις της σοφίας ] για πράγματα στα οποία είναι αμαθής .

Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Οίομαι , οίημα , οιηματίας.

Οιηματίας { < οίομαι } = όποιος έχει μεγάλην ,υψηλήν ιδέα για τον εαυτόν του ,αλαζών ,επηρμένος. Οίημα { < οίομαι } : α ]. [ μτγν.] γνώμη β ]. [ ιδ.] η υψηλή γνώμη που έχει κάποιος για τον εαυτόν του , έπαρση ,αλαζονεία . Οίομαι { οίμαι } = νομίζω ,υπολαμβάνω ,υποθέτω , πάντα για πράγμα αβέβαιον και αμφίβολον .

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ – » Οιδίπους τύραννος », { στ. 366 – 371 }.

Ο Οιδίπους Τύραννος είναι αυτός που κατεξοχήν πάσχει από την λεγομένη Διπλή Άγνοια [ δεν γνωρίζει ,ότι δεν γνωρίζει ]. Υπό την επήρεια της Άτης γίνεται υπερόπτης και αλαζονικός σε σημείον ,που αμφισβητεί και απαξιώνει τον μάντη Τειρεσία ,ο οποίος του αποκαλύπτει ότι ό ίδιος είναι και πατροκτόνος και αιμομίκτης ,αλλά δεν το γνωρίζει …

ΚΕΒΗΤΟΣ ΠΙΝΑΞ { Tabula Cebetis }. Γ’ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ.

{ βλ. » Κέβητος πίναξ [ Tabula Cebetis ] » }.

<< Στην Πύλη του τρίτου μικρού εσωτερικού περιβόλου ,στέκεται η Ψευδοπαιδεία. Αυτή περιγράφεται ως μία γυναίκα πολύ καθαρή και περιποιημένη ,η οποία αποκαλείται Παιδεία από το πλήθος των ανθρώπων >>.

<< Αυτό το πλήθος είναι εκείνοι οι άνθρωποι που ενώ σώζονται από τα δεινά που προαναφέρθηκαν ,δεν έχουν μετανοήσει με τον ορθό τρόπο ,δηλαδή δεν έχουν ακόμη αποκτήσει την Αρετή της Φρονήσεως. Συνεπώς για να οδηγηθούν στην Αληθινή Παιδεία ,θα πρέπει πρώτα να περάσουν από την Πύλη της Ψευδοπαιδείας. Στο εσωτερικό του μικρού εσωτερικού περιβόλου ,ευρίσκονται οι εξαπατημένοι εραστές της Ψευδοπαιδείας. Αυτοί είναι οι Ποιητές ,οι Ρήτορες ,οι Διαλεκτικοί, οι Μουσικοί , οι Αριθμητικοί ,οι Γεωμέτρες ,οι Κριτικοί ,οι Ηδονικοί και οι Περιπατητικοί. Εδώ μπορούμε να διαπιστώσουμε ,ότι όλες οι παραπάνω Επιστήμες είναι ψευδείς και ,ως εκ τούτου ,αποτελούν τομείς του επιστητού, τους οποίους ακολουθεί ο Όχλος των ανθρώπων. Ενδεικτική βεβαίως είναι η απουσία της Φιλοσοφίας ,η οποία ως Αληθής Επιστήμη ,που αποτελεί μέρος της Αληθούς Παιδείας ,γίνεται απόκτημα λίγων ανθρώπων .Οι εραστές λοιπόν αυτοί εξαπατώνται ,επειδή νομίζουν ότι συναναστρέφονται την Αληθινή Παιδεία ,ενώ στην πραγματικότητα προσεγγίζουν την Ψευδοπαιδεία. Οι εραστές αυτοί βρίσκονται υπό το κράτος της Διπλής Αγνοίας ,δηλαδή δεν γνωρίζουν ,ότι δεν γνωρίζουν την Αληθινή Παιδεία >>. Σύμφωνα με τα τα προηγούμενα οι Εραστές της Ψευδο-παιδείας { ποιητές, μουσικοί, μαθηματικοί κ.α. } δεν μετέχουν στην Αληθινή Παιδεία ,διότι δεν απαλλάσσουν τον άνθρωπο από τα κακά. Άρα όλες οι καθιερωμένες μαθήσεις [ ποίηση , μαθηματικά, μουσική κ. α ] τίθενται υπό αμφισβήτηση ,διότι και αυτές δεν συμβάλλουν ασφαλώς στην αποτροπή του κακού.

ΕΞΕΙΣ .

Έξις { < έξω < έχω }. Ἕξις : » διάθεσις ψυχης καθ᾿ ήν ποιοί τινες λεγόμεθα. »
Διάθεση της ψυχής, που μας χαρακτηρίζει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Η επιλογή του να είμαστε κάποιοι ,κάτι το οποίον δείχνει το ποιόν μας .

ΠΡΟΚΛΟΥ – » Εκ των του φιλοσόφου Πρόκλου σχολίων εις τον ‘Κρατύλον’ Πλάτωνος εκλογαί χρήσιμοι », [ 65 ].

Οι άνθρωποι εκδηλώνουν πέντε έξεις [ = ψυχικές διαθέσεις ] ως προς την γνώση ή την άγνοια :
διπλή άγνοια , απλή άγνοια , κλίση [ έφεσις ] , ζήτησις [ αναζήτηση ,έρευνα ] εύρεσις [ ανεύρεση ].

ΟΙ ΠΕΝΤΕ [ 5 ] ΕΞΕΙΣ { από την ΑΓΝΟΙΑ στη ΓΝΩΣΗ }.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { Α’. 1103 b ].

Από την ποιότητα των ενέργειών μας εξαρτάται η ποιότητα των έξεων . Δεν είναι μικρόν πράγμα το να αποκτούμε αμέσως από την νεανική μας ηλικία αυτές ή εκείνες τις συνήθειες [ εθισμός ] , αντιθέτως είναι πάρα πολύ μεγάλο ή μάλλον αποτελεί το παν.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Πολιτικά », { Η’. 1334 b }.

Όπως η ψυχή έχει δύο μέρη : το άλογον [ εκείνο που δεν έχει λογική ] και το ‘‘λόγον έχον » [ εκείνο που έχει λογική ] ‘ και οι έξεις είναι δύο : η όρεξις και ο νους.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Όροι », { 414 c }.

Έξις .Διάθεση της ψυχής κατά την οποίαν επιλέγουμε να είμαστε κάποιοι σύμφωνα με την οποία χαρακτηρίζεται το ποιόν μας

JEAN -AUGUSTE DOMINIQUE INGRES – » Ο Οιδίπους εξηγεί το αίνιγμα της Σφίγγας », {1808 }. Παρίσι ,Μουσείον Λούβρου.

Η ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ.

ΙΩ. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { Ε’}. Περί σωφροσύνης. ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ – ΙΕΡΑΞ

[ 119 ] Ηρακλείτου . [ 60 ] Ιέρακος από το »Περί δικαιοσύνης».
Οι ποιητές την ονόμασαν σαοφροσύνη ,» σαώσαι ‘ λέγοντας το σώσαι. Η σωφροσύνη είναι φρουρός και σωτηρία της φρονήσεως ,όταν την αποκτήσει κανείς .

ΙΩ. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον », { Γ’}. Περί φρονήσεως, [ 84 ]. ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ .

Μεγίστη αρετή το να είναι σώφρων κάποιος και η σοφία έγκειται στο να λέμε την αλήθεια και να ενεργούμε σύμφωνα με την ουσίαν των πραγμάτων ,αφού πρωτύτερα την κατανοήσουμε .Η φρόνηση είναι κοινή [ ξυνόν ] σε όλους τους ανθρώπους.

Γ. ΛΑΘΥΡΗ – » Οι »Όροι » του Σπευσίππου ».

Σωφροσύνη : μέτρον της ψυχής σχετικά με τις κατά φύσιν επιθυμίες και ηδονές της . Σώφρων : αυτός που έχει μετριοπαθείς επιθυμίες.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί αρετών και κακιών », { 1249 b }.

Η τριμερής ψυχή . Οι αρετές του λογικού ,του συναισθηματικού ,του επιθυμητικού και οι αρετές ολόκληρης της ψυχής .Οι κακίες του λογικού μέρους της ψυχής ,του συναισθηματικού και του επιθυμητικού και οι κακίες ολόκληρης της ψυχής .

ΤΟ ΤΡΙΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ – ΑΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΚΙΕΣ.

Ολόκληρης της ψυχής αρετές είναι : η δικαιοσύνη [ η ικανότητα να διανέμει κάποιος κατ’ αξίαν τα δίκαια } ,η ελευθεριότης { = η δαπάνη χρημάτων για πράγματα άξια επαίνου ] και η μεγαλοψυχία [ η ικανότητα του »καλώς φέρειν » και την ευτυχίαν και την δυστυχία ].Κακίες όλης της ψυχής είναι η αδικία [ Τρία τα είδη : ασέβεια , πλεονεξία ,ύβρις } , η ανελευθερία { Τρία τα είδη της φιλαργυρίας : αισχροκέρδεια , φειδωλία [ τσιγγουνιά ] , κιμβεία [ οι εξηνταβελόνηδες }, μικροψυχία [ αυτός που δεν μπορεί να υποφέρει ούτε την ευτυχία ,ούτε την δυστυχία ].

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί αρετών και κακιών », { 1250 a – 1251 a }.

Α’. Σωφροσύνη – Ακολασία .

Σωφροσύνη : αρετή του επιθυμητικού ,που κάνει τους ανθρώπους να μην ορέγονται τις απολαύσεις των χυδαίων [ φαύλων ] ηδονών .Ακολασία : κακία [ ελάττωμα ] του επιθυμητικού ,κατά την οποίαν οι άνθρωποι επιλέγουν την απόλαυση των φαύλων ηδονών .

Β’. Εγκράτεια – Ακρασία. { βλ. Εγκράτεια και Ακρασία. }.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια », { Α’. III , 1221 a }.

Η σωφροσύνη είναι το μέσον μεταξύ μίας υπερβολής [ ακολασία ] και μίας ελλείψεως [ αναισθησία ]. Ακόλαστος : εκείνου που οι επιθυμίες ξεπερνούν κάθε μέτρον , κάθε φορά που ξέφρενα παραδίδεται σε αυτές Αναίσθητος : εκείνος που δεν έχει ούτε τις καλές και κατά φύσιν επιθυμίες ,αλλά παραμένει απαθής σαν πέτρα.

Αττική μελανόμορφη λήκυθος {480-460 π.Χ.} , Λονδίνο , Βρεττανικό Μουσείο . [Δ] Ο Οιδίπους καθιστός σε δίφρο ,δίπλα σε δωρικόν κίονα , με ράβδο στο δεξί χέρι ,[Μ] Η Σφίγγα πάνω σε βωμό με δύο στεφάνια ,[Α] Ο Τειρεσίας [μάλλον ] με ράβδο στο αριστερό χέρι.





Β’. ΜΕΡΟΣ .

Νυκτερινή μυητική περιπλάνηση στον μαγικόν κόσμον των πηγών.

ΠΙΝΔΑΡΟΥ – » Πυθιόνικοι ‘. 2. Ιερώνι Συρακοσίω άρματι [ επ. γ ‘ ].

ΑΡΧ. ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΥΡΙΚΟΙ – » Βακχυλίδης Ι », Σχολιαστής Πινδάρου ,{ σελ.35 }.

{ Από ΠΙΝΔΑΡΟΥ – » Τα σωζόμενα », Σχόλια εις Πύθια Β’ », [ 131,132 ] ,{ σελ. 323 } }.

Πίθων =μικρός πίθηκος ,μαϊμού [ μτφ. ειδικώς για κόλακες ] .Υπαινιγμός ή και υποτιμητικός χαρακτηρισμός του ποιητή Πινδάρου προς τον συνομήλικον και ανταγωνιστήν του ποιητή Βακχυλίδη , ως κόλακα , για την εύνοιαν του Τυράννου των Συρακουσών Ιέρωνος .

ΝΕΩΤ. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – » Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα ».

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ [ αποσπ. 82 ], Πλάτωνος – » Ιππίας μείζων », [ 298 a ].

<< O κάλλιστος από τους πιθήκους είναι αισχρός ,όταν συγκρίνεται με το ανθρώπινο γένος >>.

ΠΑΝ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Αρχαίο Ελληνικό Δίκαιο »,{ σελ. 168 }.

3. Η Δελφική » πρόσρησις » και εντολή.

Η ύψιστη εντολή του Δελφικού Απόλλωνος << γένοι᾽, οἷος ἐσσὶ μαθών >>,δηλαδή << γίνε αυτός που είσαι ,αφού μάθεις ποίος είσαι >> [ δηλαδή θεϊκός ],είναι και η υποθήκη του Ηρακλείτου προς τον άνθρωπο.

ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Προμηθεύς δεσμώτης », { στ. 307-310 ].

Mία Νέα Τάξις Πραγμάτων [ status quo } εμφανίζεται στον Όλυμπον και αντικαθιστά την Παλαιάν Τάξιν των Πραγμάτων. Οι Θεοί υπακούν μεν στον Δίαν ,αλλά αυτός δεν είναι ο γνωστός Πατέρας Θεών και ανθρώπων .Είναι ένας Νέος [ Neo } ,ένας Άλλος [ alius } ,ένας Τυραννικός Ζευς ,που απαιτεί υπακοή , υποταγή και προσαρμογή στις εντολές του . Ο Γενάρχης των ανθρώπων Προμηθεύς από φιλανθρωπία ΔΕΝ υπακούει στον Τύραννον αυτόν ,που αποκαλείται »Ζευς» κατ’ ευφημισμόν, και έτσι υφίσταται το μαρτύριον της σταυρώσεως χάριν του ανθρώπου. Μήπως σας θυμίζει αυτό κάτι ; Μήπως αναγνωρίζετε κάποιες αναλογίες του μύθου με την ιστορία , του χθες με το σήμερα ;

ΩΚΕΑΝΟΣ : Δίδαξε [ μάθε ] τον εαυτόν σου και προσαρμόσου σε τρόπους νέους ΄ διότι νέος τύραννος ορίζει και τους Θεούς.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αντερασταί », { 138 a-b }.

» Φιλοσοφία είναι να μελετήσει κάποιος καλά τον εαυτόν του και να τον γνωρίσει ,να διακρίνει τα καλά και τα κακά στοιχεία της φύσεώς του ,τα μεν να βελτιώσει ,τα δε να διορθώσει .Αλλά όταν κάποιος γνωρίζει καλά τον εαυτόν του ,είναι δυνατόν να γνωρίσει και τους άλλους ‘ όποιος διακρίνει στον εαυτόν του το αγαθόν και το κακόν, θα ξέρει να διακρίνει και μεταξύ των άλλων τους αγαθούς και τους κακούς » { εισαγωγή }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Χαρμίδης » , { 174 c-e }.

Ούτε οι επιστημονικές [ γνώσεις ] ,ούτε όλες οι γνώσεις είναι αυτά που εξασφαλίζουν την ευπραγία και την ευδαιμονία στον βίο μας ,αλλά ένα πράγμα μόνο : η γνώση του αγαθού και του κακού.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πρωταγόρας », { 342 e- 343 b }.

Το να μιμείται κάποιος τους Λάκωνες πολύ περισσότερο σημαίνει να φιλοσοφεί [ φιλοσοφείν ] παρά να επιδίδεται στη γυμναστική [ φιλογυμναστείν ] , διότι είδαν ότι τέτοιες κουβέντες μόνο άνθρωπος με τέλεια παιδεία μπορεί να τις πει . Διότι μ’ αυτό τον τρόπο φιλοσοφούσαν οι παλαιοί, με Λακωνική βραχυλογία·

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδρος », { 229 e – 230 a }.

ΣΩΚΡ. δεν είμαι ακόμη ικανός, σύμφωνα με το παράγγελμα των Δελφών ,’‘να γνωρίσω τον εαυτόν μου ‘ .Έτσι εξετάζω [ σκοπώ ] τον εαυτό μου , εάν είμαι θηρίον περισσότερο πολύμορφον από τον Τυφώνα .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { Κεφ. 4 , 1166 a }.

Η φιλία [ αγάπη ] προς τον εαυτόν μας είναι η αιτία και της φιλίας μας προς τους άλλους.

Στο Κεφ. [4 ] γίνεται λόγος περί της »τελείας φιλίας » ,αυτή που συνάπτεται μεταξύ των αγαθών ανδρών και της οποίας ο συνεκτικός δεσμός είναι το αγαθόν. Αυτή η φιλία περικλείει και το ηδύ και το ωφέλιμον ,παραμένει δε σταθερή. Αλλά προς σύνοψίν της χρειάζεται χρόνος ,για να βεβαιωθούν αυτοί που την συνάπτουν ότι είναι και ο ένας και ο άλλος αγαθοί. Ο ενάρετος άνθρωπος επιθυμεί να διάγει τον βίον του με τον εαυτόν του και επειδή ο ενάρετος διαπνέεται από τέτοια συναισθήματα έναντι του εαυτού του και προς τον φίλον του διάκειται ακριβώς όπως και προς τον εαυτόν του ( διότι ο φίλος είναι ένας άλλος εαυτός μας ) .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική », { Β’, 1395 a }.

Γνωμικόν είναι μία βεβαίωση για ζητήματα γενικού χαρακτήρα ,όσα αναφέρονται στις ανθρώπινες πράξεις και πρέπει ή να τα αποφεύγουμε ή να τα επιδιώκουμε στον βίο μας. Σε ένα γνωμικόν ,εάν προστεθεί η αιτία και το γιατί , όλο αυτό γίνεται ενθύμημα [ =είδος συλλογισμού ] . Πρέπει να χρησιμοποιούμε τα γνωμικά ακόμη και όταν αντιτίθενται και στα κοινότατα γνωμικά ,όπως είναι το «γνώθι σαυτόν» και το «μηδὲν άγαν», όταν ή το ήθος μέλλει να φανεί καλλίτερον ή το γνωμικό λέγεται σε μία στιγμήν εξάψεως.

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Απομνημονεύματα », { Γ’. IX.6 }.

Το να μην γνωρίζει κανείς τον εαυτόν του ,και όσα δεν τα ξέρει , να νομίζει ότι τα ξέρει ,το λογάριαζε ελάττωμα πολύ κοντά προς την μανία ..

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Απομνημονεύματα », { Δ’. ΙΙ.26 }.

Εγώ πραγματικά φρονώ, ότι εκείνος που δεν ξέρει την αξίαν του, δεν ξέρει τον εαυτόν του.

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Κύρου παιδεία », { Ζ’. ΙΙ.20-21 }.

Και ερωτώ δεύτερη φορά τον θεόν «τι να κάμω για να ζήσω ευτυχισμένος σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή μου», και κείνος μου αποκρίθηκε: » αν γνωρίσεις τον εαυτό σου, Κροίσε, θα περάσεις τη ζωή σου ευτυχισμένα ».

ΚΙΚΕΡΩΝΟΣ – » Περί καθηκόντων » { De officiis }, [ A’. ΧΧΧΙ . 114 }.

Ο καθένας ας γνωρίσει τον εαυτόν του και ας είναι οξυδερκής κριτής των προτερημάτων και των ελαττωμάτων του .

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » Περί της ατελείας προς Λεπτίνην », { 161, 162 }.

Όλα να τα θεωρούμε ανθρώπινα. Το μέλλον είναι άδηλο για όλους τους ανθρώπους, γι’ αυτόν τον λόγον πρέπει στις επιτυχίες [ ευπραξίες ] να είμαστε μετριοπαθείς , και να δείχνουμε ότι φροντίζουμε από πριν για το μέλλον μας.

ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Εγχειρίδιον », { 6 }.

Το ΕΧΕΙΝ και το ΕΙΝΑΙ.

Ουδέποτε να έχεις έπαρση για ξένο [ αλλότριον ] προτέρημα. Τί ανήκει ,λοιπόν, σε σένα ; Η ικανότητά σου να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα ‘ αυτήν όταν είναι κατά φύσιν ,τότε πραγματικά να έχεις έπαρση, διότι τότε μόνο θα μπορείς να επαίρεσαι για ένα αγαθό δικό σου.


ΤΑ » εφ’ ημίν » ΚΑΙ ΤΑ »ουκ εφ’ ημίν » .


ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Εγχειρίδιο », { 1 }.

Από τα υπάρχοντα [ πράγματα ] ,άλλα μεν εξαρτώνται από εμάς { εφ’ ημίν }, άλλα πάλι όχι { ουκ εφ’ ημίν }.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ευθυμίας », { 5 }.

Ο Πλάτων παρομοίασε τον βίον με την κυβεία [ παιγνίδι με κύβους ] ,στο οποίο το ρίξιμο των ζαριών δεν είναι στο χέρι μας [ ουκ εφ’ ημίν ] , όμως στο χέρι μας είναι [ εφ’ ημίν ] η καλή διαχείριση της ζαριάς ,που θα φέρουμε.

ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ – » Διατριβαί », [ Α’ ].

α’. Περί των ‘‘εφ’ ημίν » και » ουκ εφ’ ημίν ».

Από μας εξαρτάται [ εφ’ημίν ] η ορθή χρήση των φαντασιών [ εντυπώσεων ].Σύμφωνα με τους Στω’ι’κούς ,ο άνθρωπος διαθέτει κατεξοχήν την ικανότητα της χρήσης των εντυπώσεων ,ως »ζώον χρηστικόν φαντασίαις λογικώς ». Η ανθρώπινη » ορμή » εξαρτάται από τη συγκατάθεση ή μη στις εντυπώσεις. Ως προς αυτό διακρίνεται ο άνθρωπος από τα ζώα, των οποίων η »ορμή» ,η κίνηση δηλαδή πρός κάτι,έρχεται ως αποτέλεσμα της αυτόματης ανταπόκρισης στις εντυπώσεις.


ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί ευθυμίας », { IΓ’ }.

Επομένως δεν αρμόζουν τα πάντα στους πάντες , αλλά πρέπει ο άνθρωπος να πεισθεί στο Πυθικόν Γράμμα [ Παράγγελμα ] ,δηλαδή να γνωρίσει καλά τον εαυτόν του .

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Προς Κωλώτην », { 1118 c }.

Ο Ηράκλειτος , λέγει , »ερεύνησα τον εαυτόν μου » ,και από τις επιγραφές στους Δελφούς πιο θεϊκή θεωρούσαν το »γνώθι σαυτόν ».

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Πώς αν τις διακρίνοιε τον κόλακα του φίλου » , { 25 }.

Παραινούμε ,να αποβάλει κανείς από μέσα του την φιλαυτία και την οίηση [έπαρση]. Διότι , μας κάνει πιο τρωτούς [ μαλακωτέρους ] στους θύραθεν [ από έξω ] κόλακες .Ας έχουμε εμπιστοσύνη στον Θεόν και στην συνείδησή μας ,ότι για τον καθένα το » γνώθι σαυτόν » είναι το πιο πολύτιμο πράγμα .

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Παραμυθητικός προς Απολλώνιον », { 116 d }.

Δύο από τις Δελφικές επιγραφές είναι κατ’ εξοχήν απαραίτητες για τον βίον μας , το » Γνώθι σαυτόν » και το » Μηδέν άγαν », διότι από τις δύο αυτές παραινέσεις εξαρτώνται όλα τα υπόλοιπα. Στην αυτογνωσία, δηλαδή εμπεριέχεται η αποφυγή της υπερβολής ,και στην τελευταία τούτη εμπεριέχεται η αυτογνωσία.

ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΡΗΛΙΟΥ – » Τα εις εαυτόν », { Ζ’.59 }.

» Ένδον σκέπε » ή » Ένδον βλέπε » . » Scava dentro di te » = »ένδον σκάψε ». [ Scavare = σκάβω ]. Διότι μέσα σου βρίσκεται η αιώνια πηγή του αγαθού , και, εάν συνεχίζεις να σκάβεις ,θα αναβλύζει ατελείωτα.

ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί διαγνώσεως και θεραπείας των εν τη εκάστου ψυχή ιδίων παθών », [ II .1 , 5 ].

;Oταν ήμουν νέος ,νόμιζα ότι επαινούσαν μάταια το Δελφικόν πρόσταγμα »να γνωρίσει [ κάποιος ] τον εαυτόν του »,διότι πίστευα ότι δεν είναι σπουδαία προσταγή ‘ αργότερα βρήκα ότι δικαίως το επαινούν. Διότι μόνος ο πάρα πολύ σοφός μπορεί να γνωρίσει με ακρίβεια τον εαυτόν του ,και κανείς από όλους τους άλλους, αλλά άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο .Όποιος θέλει να γίνει καλός και αγαθός [ καλοκάγαθος ] ,είναι ανάγκη ο ίδιος να αγνοεί πολλά από τα προσωπικά του σφάλματα.

CAR. HALM – » Aισωπείων Μύθων Συλλογή », { 359 }.

Τα δύο ταγάρια.

»Πήραι δύο» = Τα δύο ταγάρια { πήρα = οδοιπορικός σάκος ,ταγάρι ].Οι άνθρωποι τα δικά τους ελαττώματα ,που είναι πίσω τους , δεν τα βλέπουν ,ενώ  τα  ξένα ελαττώματα ,που είναι μπροστά [στα μάτια τους] , τα παρατηρούν με πολύ ακρίβεια.

ΒΑΒΡΙΟΥ – » Μυθίαμβοι Αισώπειοι », { 66 }.

Γι’ αυτό μου φαίνεται ,ότι τις συμφορές  [ κακά ] ο ένας του άλλου τις βλέπει με ακρίβεια ,αγνοεί όμως τις συμφορές  του σπιτιού του  [ τις  δικές του ].

ΙΕΡΟΚΛΕΟΥΣ – » Σχόλια εις τα Χρυσά έπη των Πυθαγορείων », { 12 ].

» ΑΙΣΧΥΝΟΥ ΣΑΥΤΟΝ ».

Μετά από αυτό αναφέρει την μοναδικήν αιτίαν ,η οποία μας αποτρέπει από τις κακές πράξεις << πάντων δε μάλιστα αισχύνου σεαυτόν >> , δηλαδή << Προπάντων δε να σέβεσαι [ αισχύνου ] τον εαυτόν σου >>.,διότι ,εάν συνηθίσεις να σέβεσαι τον εαυτόν σου ,θα έχεις κοντά σου έναν πιστό φύλακα ,που θα σέβεσαι και ο οποίος ουδέποτε θα απομακρύνεται από εσένα και θα σε παρακολουθεί ‘ διότι πολλές φορές συνέβη να κάνουμε κάτι , μετά την αναχώρηση των φίλων ή των υπηρετών ,το οποίον ουδέποτε θα κάναμε κατά την παρουσία τους..O σεβασμός [ αιδώς ] που θα αισθανθείς προς τον ίδιον τον εαυτόν σου ,θα σε απομακρύνει μοιραίως από κάθε αισχρή και ανάξια πράξη . »Διότι ο » μεμαθηκώς αιδείσθαι εαυτόν , μη ανεχόμενος την του αισχρού πράξιν » [ = διότι αυτός που έχει μάθει να ντρέπεται τον εαυτόν του ,δεν ανέχεται την διάπραξη του αισχρού ].

ΓΑΛΗΝΟΥ – » Περί διαγνώσεως και θεραπείας των εν τη εκάστου ψυχή ιδίων παθών », [ V .10-11 ].

Εσύ, αντιθέτως, να αιδείσαι [ =ντρέπεσαι ] κυρίως τον εαυτό σου ,πιστεύοντας εκείνον ,που είπε :

<< Περισσότερον από όλους να αισχύνεσαι τον εαυτό σου >>.

.Διότι ,εάν πράττεις έτσι ,θα μπορέσεις κάποτε στην άλογη δύναμη του θυμοειδούς [ το συναισθημα-τικόν μέρος της τριμερούς ψυχής ] που βρίσκεται μέσα σου , όπως ακριβώς το θηρίον και να την εξημερώσεις και να την καταπραΰνεις.

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».

Διαφέρει η ΑΙΔΩΣ [ εντροπή λόγω σεβασμού ] από την ΑΙΣΧΥΝΗ [ εντροπή μετά από αισχρή πράξη ]. Ντροπή { < εν + τροπή < τρέπομαι } = στρέφομαι εις εαυτόν .

ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ -» Διατριβαί » ,{ Α’ }.

ιδ’. Ότι πάντας εφορά το Θείον { Η Θεότητα μας επιβλέπει όλους } .Όταν κλείσετε τις πόρτες και είναι σκοτεινά ,να θυμάστε ότι να μην λέτε ποτέ ,ότι είστε μόνοι ‘ διότι δεν είστε ΜΟΝΟΙ ,αφού ο Θεός και η προσωπική σας θεότητα [ δαίμων ] βρίσκονται εκεί.

ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Στρωματείς », { Ε’. VIIΙ }.

Υποδήλωναν ,μερικοί , τις πράξεις με λέξεις, όπως τα Δελφικά παραγγέλματα : » Γνώθι σαυτόν »και » Μηδέν άγαν » και με σύμβολα.

ΑΙΛΙΑΝΟΥ – » Ποικίλη ιστορία », { Η’.15 }.

»Γνώθι σαυτόν »= Θυμήσου ότι είσαι άνθρωπος.

Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον ». ΚΑ’. ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ – » Περί του γνώθι σαυτόν », { α’. 27, δ’.28 }.

Επειδή δε ο άνθρωπος είναι ένα μικρό κόσμημα του σύμπαντος [ =διάκοσμος ] ,ουδέν άλλο συμβουλεύει [ η επιγραφή ] παρά να το να φιλοσοφούμε . Παραινεί λοιπόν [ Ο Θεός ] το να θεωρούμε και το να μαθαίνουμε τους αληθινούς εαυτούς μας , όχι για να φιλοσοφήσουμε ,αλλά ,αφού γίνουμε σοφοί, για να ευδαιμονήσουμε. Το »γνώθι σαυτόν» ,λοιπόν, φαίνεται ,ότι επιβάλλει να γνωρίσεις την ψυχή και τον νου σου ,διότι αυτά συνιστούν την ουσία του ανθρώπου. Διότι και από τον εσωτερικόν άνθρωπον ανώτερος είναι ο »παντέλειος νους » μέσα στον οποίον υπάρχει και ο άνθρωπος και του οποίου εικόνα είναι καθένας από μας.

ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ – » Εις τους απαιδεύτους κύνας », { 3,4,5,6 }.

Η επιθυμία του ανθρώπου να βρίσκεται σε κοινωνία με τους Θεούς ,δεν είναι δυνατή παρά μόνο »με την ομοιότητα προς αυτούς » ,που ταυτίζεται με την γνώση των όντων ,την οποίαν μπορούν να επιτύχουν οι άνθρωποι. Η αλήθεια είναι μία και μοναδική ,όπως και η φιλοσοφία. Η αυτογνωσία [ το γνώθι σαυτόν ] είναι το μοναδικόν τέλος κάθε φιλοσοφίας. Αυτογνωσία δε είναι το »κατά φύσιν ζην». Και » κατά φύσιν ζην » είναι το »κατ’ αρετήν ζην ». Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το «γνώθι σαυτόν», γιατί πρόκειται ακριβώς για θεϊκή εντολή. Εκείνος, λοιπόν, που γνωρίζει τον εαυτό του, γνωρίζει και την ψυχή και το σώμα του. Γιατί τελικός σκοπός είναι να ζει κανείς σύμφωνα με τη φύση [ κατά φύσιν ], πράγμα που δεν μπορείς να επιτύχεις, αν δεν γνωρίζεις ποιος είσαι και ποια είναι η ίδια σου η φύση· ο άνθρωπος που αγνοεί τον εαυτό του δεν ξέρει ασφαλώς τι του ταιριάζει να κάνει,

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ – » Ουκ έγνως », { 1928 }.

ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ – » Χρυσά έπη », { στ. 13-16 }.

» Γνώθι ως θανέειν πέπρωται άπασιν «.

ΙΕΡΟΚΛΕΟΥΣ – » Υπόμνημα εις τα Χρυσά έπη ».,[ Χ, 4-7 ].

.Διότι γνωρίζει ότι είναι πεπρωμένο για όλους να πεθάνουν και ότι υπάρχει κάποιος καθορισμένος χρόνος για την παραμονή των θνητών σωμά-των μας στην γη ,που όταν παρέλθει ,δεν πρέπει να οργιζό-μαστε σφόδρα ,αλλά ,ως σε θείο νόμο ,με την θέλησή μας να υπακούουμε.Διότι το πεπρωμένον τώρα δηλώνει τούτο, ότι δηλαδή η θνητή μας ζωή έχει περατωθεί από κάποια αναγκαία όρια ,και ότι είναι χαρακτηριστικόν της φρονήσεως να ακολουθούμε τα διδάγματα των ανωτέρων όντων [ κρειτ-τόνων ] ,της φρονήσεως η οποία αναζητά ,όχι να μην πεθάνουμε [ μη αποθανείν ] αλλά να πεθάνουμε καλώς [ ευ αποθανείν ].

ΕΡΜΟΥ ΤΟΥ ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΥ – » Ερμητικά κείμενα ».Ερμού Τρισμεγίστου Ποιμάνδρης, ΛΟΓΟΣ I { 21,22 }.

» εκείνος που θα εννοήσει τον εαυτόν του ,προχωρεί » ,όπως είπεν ο Λόγος του Θεού ,Πώς θα προχωρήσω εγώ στην ζωή ; Είπεν ο Θεός » εκείνος που έχει νου ,θα αναγνωρίσει τον εαυτόν του ».

ΑΡ. ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ – » Η τέχνη του ‘γνώθι σαυτόν ‘ », { σελ. 9 -13 },εισαγωγή.

Τον τίτλο » Εις εαυτόν » προφανώς επέλεξε ο Σοπενχάουερ έχοντας κατά νουν το αντίστοιχο έργο [ σ.σ. που το έγραψε στα ελληνικά ] του Ρωμαίου στω’ι’κού φιλοσόφου και αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου.. Στο παρόν βιβλίο του ο Σοπενχάουερ , εκτός των άλλων ,έχει κανόνες συμπεριφοράς ,γνωμικά ,αποφθέγματα περί του »πώς βιοτέον »και οδηγίες περί του πώς να πράττει κανείς.

ΑΓ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ – » Γνώθι σαυτόν »,πρόλογος.

Π.Δ. ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Συμβολή εις το »Γνώθι σαυτόν », { σελ. 28 ].

O ανθρώπινος πολιτισμός και κυρίως οι συμφορές των δύο αλλεπαλλήλων παγκοσμίων πολέμων ,δεν κατόρθωσαν να δώσουν μία σαφή και οριστική απάντηση στο Ελληνικό θεϊκόν παράγγελμα : << ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ >> ,που απευθυνόταν στον άνθρωπον και την ανθρωπότητα συλλήβδην , ώστε να την αποτρέψουν από το να ετοιμάζεται σήμερα ,μέσα σε ανίατον κλίμα διχασμού , να αυτοκτονήσει , στην αδυναμία της να λύσει τούτο το προαιώνιον αίνιγμα της Σφιγγός του Δελφικού Απόλλωνος. Και όμως η λύση τούτου – που εκπορεύεται μάλιστα από το μέρος ,όπου κατά την μυθολογία ο Θεός του φωτός , ο Θεός της αρμονίας ,ο Απόλλων , φόνευσε τον τερατώδη δράκοντα ,ο οποίος κυριαρχούσε και λυμαινόταν ολόγυρα την χώρα , και εκεί όπου αργότερα κατά την αρχαίαν εποχήν οι αμφικτίονες [= οι πλησίον οικούντες ,γείτονες ] που προσέρχονταν θυσίαζαν το ανθρώπινον πάθος ,δηλαδή τον δράκοντα που είχαν μέσα τους ,συνέτριβαν το συμπαγές περίβλημα του τοπικού Εγωϊσμού τους και λαμπρυνόμενοι από το Απολλώνειον φως έδιναν σάρκα και οστά στην πρώτη συλλογική ηθική σκέψη , στην ΔΕΛΦΙΚΗΝ ΙΔΕΑΝ – θα μπορούσε [ διότι αυτό είναι το κλειδί του νοήματος του » γνώθι σαυτόν» ] από την έρευνα και την διάσπαση της πυρηνικής αληθείας του μυστικού τούτου , μυστικού του πνεύματος ,που είναι συνάμα και το βαθύτερο νόημα της ζωής και του ανθρώπου -ατόμου ως << στίβου των αγώνων του πνεύματος >> ,θα μπορούσε να παραγάγει φως αρμονικόν ανά τον κόσμον και τεράστια ζωογόνον ιδεοπνευματικήν ενέργεια και κίνηση προς νέα ψυχοπνευματική αναπρο- σαρμογή του ανθρώπου ,κίνηση προς ανώτερες μεγαλειώδεις κοινές ή διεθνείς πολιτιστικές κοινωνικές εξελίξεις.

ΧΡ. ΓΙΑΝΝΑΡΑ – » Πείνα και δίψα », [ σελ. 15 – 16 ].

Και ένα τρίτο πάθος { σ.σ. τα άλλα δύο είναι η μοναξιά και η απληστία ] είναι η αγάπη .Η έξοδος από τον εαυτό σου για να προσεγγίσεις κάποιον διπλανό. Θέλεις να δοθείς στον άλλον , να γευτείς την μεγάλη χαρά της λησμονιάς του εαυτού σου για χάρη κάποιου άλλου αγαπημένου προσώπου.

ΑΡΘΡ. ΤΖΑΝΟΦ – » Η πρωτογενής επανάσταση », { σελ.280 }.

Ο εαυτός δεν είναι κάτι που αποκαλύπτεται στους άλλους. Είναι κάτι που βιώνεται.

ΝΙΚ. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗ – » Ιστορία μίας λέξης », { σελ.79 }.

< < Δειλοί ,μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα … > > – Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ.


ΕΛΛΗΝΟΒΟΥΔΙΣΜΟΣ .

ΝΕΩΤ. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ – » Λαοί της Ανατολής », ΙΝΔΙΑ { σελ. 366 }.

Προφανώς ο Ασόκα ήταν κατά το ήμισυ Ελληνικής καταγωγής από την μητέρα του ,η οποία ήταν πριγκίπισσα του Οίκου των Σελευκιδών ..ην ίδια εποχή προσεχώρησε στον Βουδισμό , του οποίου έγινε ένθερμος υποστηρικτής .Πολλοί τον θεωρούν ως τον Άγιον Κωνσταντίνον του Βουδισμού.

ΙΧΩΡ [ 161 ] » ΔΗΜ. ΜΠΕΞΗ – » Ελληνοβουδισμός », { σελ.49 }.

Ασόκα ο Μέγας και η γέννηση του Ελληνοβουδισμού..

ΝΤ.Τ. ΣΟΥΖΟΥΚΙ : ΙΙΙ. Η έννοια του ‘ΕΓΩ’ στο ΖΕΝ Βουδισμό ,{ σελ. 44 }.

ΧΑΛΙΛ ΓΚΙΜΠΡΑΝ – » Ο τρελός », { σελ. 11 }.

« Ευλογημένοι, ευλογημένοι οι κλέφτες που ‘κλεψαν τις μάσκες μου ». Έτσι γίνηκα τρελός.

ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ – » Ελευθερία ,η αρχή και το τέλος », { σελ. 8 }.

Ο ορθός τρόπος του σκέπτεσθαι έρχεται με την αυτόγνωση .

Eρυθρόμορφη λήκυθος , [ 5ος αι. π.Χ. ] , Λονδίνο , Βρεττανικό Μουσείο .

ΟΙΔΙΠΟΥΣ ,ΣΦΙΞ , ΑΠΟΛΛΩΝ , ΑΘΗΝΑ.



Γ’. ΜΕΡΟΣ.

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ.

Ο Αλκιβιάδης είναι μία μοναδική φυσιογνωμία και προσωπικότητα στην ιστορία των αρχαίων Αθηνών και της αρχαίας Ελλάδος γενικώτερα.. Ο μέγας Αθηναίος πολιτικός και στρατιωτικός με τα ανυπέρβλη-τα προτερήματα και ελαττώματά του υπήρξε όχι μόνον για τον εαυτόν του καταστροφικός ,αλλά και για την πατρίδα του. Τον ιδιόμορφο χαρακτήρα του και ιδίως τα σοβαρώτατα ελαττώματά του παροδικώς προσπάθησε να τα διορθώσει ο αγαπημένος του δάσκαλος Σωκράτης ,χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. » Αλκιβιάδης ο Μέγιστος ,Αλκιβιάδης ο Eλάχιστος ».

ΝΕΩΤ. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ‘ ΗΛΙΟΥ ‘ », { σελ. 16-18 }.

Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ ΠΛΑΤΩΝΟΣ : Αλκιβιάδης μείζων ή πρώτος ».

Ο μεν Αλκιβιάδης αναγνωρίζει ,ότι έχει περιπέσει σε τελεία σύγχυση ,ο δε Σωκράτης υποδεικνύει σε αυτόν ,ότι η σύγχυση του προέρχεται ,όχι τόσο από την αγνοία του ,όσον από την άγνοιαν της αγνοίας του. Διαστέλλονται έτσι δύο είδη αγνοίας .Το πρώτο είναι το να αγνοεί κάποιος κάτι ,το δεύτερο ,το χειρότερο , είναι το να νομίζει ότι γνωρίζει εκείνο το οποίο δεν γνωρίζει .Το είδος αυτό της αγνοίας είναι υψίστη αμάθεια.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αλκιβιάδης », { A’. 130 e , 132 d – 133 b }.

Για να εμβαθύνουμε ,λέει ο Σωκράτης , στο νόημα του Δελφικού ρητού » γνώθι σαυτόν » και στην άσκηση της επιμέλεια του εαυτού μας ,πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μια παρομοίωση .Όπως ο οφθαλμός όταν θέλει να γνωρίσει τον εαυτόν του ,αναγκάζεται να αναζητήσει τον οφθαλμόν άλλου ανθρώπου ,για να δει μέσα στην κόρη του ξένου οφθαλμού απεικονιζομένη την εικόνα του στο κέντρον της οράσεως ,το ίδιο οφείλει να πράξει και η ψυχή. Είναι υποχρεωμένη ,εάν θέλει να γνωρίσει τον εαυτόν της ,να στρέψει το βλέμμα της σε άλλη ψυχή ,και ακριβέστερα σε εκείνο το τμήμα της ψυχής μέσα στο οποίον κατοικεί το Θείον [Λογιστικόν }.Αληθής πολιτικός ,λοιπόν , είναι αυτός που αφορμάται από μίαν τέτοια εννοούμενη αυτογνωσία. [ Κ .Δ..ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ ]

ΚΑΡΑΒΑΤΖΟ { Michelangelo Merisi da Caravaggio }- » Nάρκισσος », { 1599 }.

Ο Μιχαήλ- Άγγελος Μερίζι από το Καραβάτζο της Β. Ιταλίας , ήταν γνωστός και ως ο »ρεαλιστής» της εποχής του Μπαρόκ για τον ιδιόμορφο χειρισμό του φωτός στα έργα του [ φωτοσκίαση } .Το φως ,που έρχεται πάντα από τα πάνω, τονίζει τα χρώματα δίνοντας ιδιαίτερη πλαστικότητα στα σώματα ,ενώ οι μορφές μοιάζουν σαν να ξεπροβάλλουν από το σκοτάδι . Ο φιλήδονος Νάρκισσος καθρεπτίζεται με ηδυπάθεια στην λεία επιφάνεια μιας λιμνούλας και ερωτεύεται τον εαυτόν του.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Αλκιβιάδης », { Α’. 132 b -c }.

ΣΩΚΡ. η ψυχή ,εάν πρόκειται να γνωρίσει τον εαυτόν της , πρέπει να κυττάξει μέσα σε [ άλλη ] ψυχή ,και ειδικά στο μέρος της εκείνο ,στο οποίον αναπτύσσεται εντός του η αρετή της ψυχής, δηλαδή η σοφία ,και σε όποιο άλλο τυχαίνει να είναι όμοιο. Ομοιάζει το μέρος της αυτό στον Θεόν , και όποιος κυττάζει σε τούτο και γνωρίζοντας την όλη θεότητα ,δηλαδή τον Θεόν και την φρόνηση , θα μπορού-σε έτσι να γνωρίσει όσο το δυνατόν καλλίτερα και τον εαυτόν του .

ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΕΝΤΟΣ ΟΦΘΑΛΜΟΥ.

ΠΡΟΚΛΟΥ – » Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδην », { 5 , 9 , 17 }.

Βασική πρόθεση της πλατωνικής ακαδημίας είναι η » διακρίβωση της ουσίας του εαυτού μας» , η αυτογνωσία. Για την επίτευξη της αυτογνωσίας είναι ανάγκη η αποτίναξη της αμαθείας [ αγνοίας ] και η πρόσκτηση γνώσης .Ο δαίμων [ μέσα μας ] φανερώνει τον εαυτόν του μόνον σε όσους έφτασαν στο υψηλότερο σημείον της προς τούτο καταλληλόλητας .

Η κυριότατη αρχή της φιλοσοφίας και της θεωρίας του Πλάτωνος είναι η καθαρή και ανόθευτη μορφοποίηση του ιδίου του εαυτού μας , πάντα μέσα σε όρια επιστημονικής γνώσης και σε σύνδεση με τους λογικούς καθορισμούς της αιτίας. Η ΚΑΘΑΡΣΙΣ.

Η φιλοσοφική λειτουργία αποτελεί για όσους στέλνονται προς αυτήν , προκαταβολική κάθαρση και προετοιμασία της αυτογνωσίας και της αυτοφανέρωτης θεάσεως της ουσία μας. Αυτός είναι και ο σκοπός του διαλόγου. Από όσα αποδεικνύονται σε αυτόν τον διάλογο άλλα προηγούνται και άλλα έπονται της προθέσεως αυτής.

Οι [ 10 ] συλλογισμοί μας οδηγούν αναγωγικά στο εξής ένα τέλος : την θέαση της υποστάσεώς μας και την γνώση του εαυτού μας. Ο έβδομος συλλογισμός .

O δε έβδομος συλλογισμός ,που ,μέσω της αποβολής της περιττής << οίησης >>,φέρνει την αποκάθαρση από κάθε στοιχείο της διπλής άγνοιας το οποίον εμποδίζει την αυτογνωσία και μας στερεί την επιστροφή προς τον εαυτόν μας ,δείχνει ότι μεγαλύτερο απ’ όλα τα κακά που υπάρχουν είναι η άγνοια του εαυτού μας ,και μαζί με αυτό εμφανίζεται το μέγιστον και τελειότατον αγαθόν ,που αποκτά την υπόστασή του στη γνώση του εαυτού .

ΠΡΟΚΛΟΥ – » Στοιχείωσις θεολογική », { 20 .α’ }.

Πέραν όλων των σωμάτων υπάρχει η ουσία της ψυχής ,και πέραν όλων των ψυχών υπάρχει η νοητική φύση , και πέραν όλων των νοερών υποστάσεων υπάρχει το Έν. Και πέραν του Ενός δεν είναι πλέον τίποτα άλλο .Διότι το ΕΝ και το ΑΓΑΘΟΝ είναι το ίδιον πράγμα’ άρα είναι η αρχή των πάντων , όπως έχει αποδειχθεί.

GIORGIO DE CHIRICO – » Oιδίποδας και Σφίγγα », { 1968 }.

AΓΓ. ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ – » Λυρικός βίος », { Δ’ }.

Δελφικός Λόγος .

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΙΩΑΝΝΟΥ ΣΥΚΟΥΤΡΗ – » Μελέται και άρθρα », { σελ. 271 }.

Πλατωνικός ευαγγελισμός.

1. << η καλλιέργεια του νου δεν είναι εξωτερική συσσώρευση γνώσεων και πολυμαθείας >>. {ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ { αποσπ. 40 } : » Πολυμαθίη νόον έχειν ου διδάσκει »= » Η πολυμάθεια δεν διδάσκει [ πώς ] να κατανοούμε τα πράγματα » }. 2. << Μέσα σας πρέπει να εργαστείτε ,για να καλλιεργήσετε τον νουν σας >> { ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ – » Ένδον σκέπε » }. 3. << η μεγάλη μοίρα του ανθρώπου είναι η φιλοσοφίαη σοφία είναι του Θεού ιδιότητα >> { ΔΙΟΤΙΜΑ [ Συμπόσιον Πλάτωνος ] : » θεών ουδεὶς φιλοσοφεῖ ουδ᾽ επιθυμεί σοφὸς γενέσθαι —εστι γαρ— ουδ᾽ ει τις άλλος σοφός, ου φιλοσοφεί ‘ ουδ᾽ αυ οι αμαθείς φιλοσοφούσιν ούδ᾽ επιθυμούσι σοφοὶ γενέσθαι » = » ουδείς από τους θεούς φιλοσοφεί , ούτε επιθυμεί να γίνει σοφός -διότι είναι . Ούτε και κάποιος άλλος φιλοσοφεί εάν είναι σοφός,. Ούτε πάλι οι αμαθείς [ οι έχοντες άγνοια ] , φιλοσοφούν ,ούτε έχουν την επιθυμία να γίνουν σοφοί ».


Γ. Β. Α. – » Η αόρατη Σφίγγα » { 2020 }.




{ * }.Ο πίνακας στην κορυφή είναι : ΝΙΚ.ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ – »Τίποτα στη ζωή δεν είναι αίνιγμα » 1969 } ».


ΠΥΘΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΑ { THE DELFIC ORACLE CARDS }.

Τα Δελφικά παραγγέλματα ή «Πυθίας Γράμματα» είναι ένα κουτί που περιέχει 43 θεματικές «κάρτες Αυτογνωσίας» με «χρησμούς» εμπνευσμένους από τα Δελφικά Παραγγέλματα και ένα βιβλιαράκι με σχόλια από την “Πυθία” πάνω στα Δελφικά Παραγγέλματα. Ένα καταπληκτικό δώρο για τις γιορτές. Περισσότερες λεπτομέρειες αναζητήστε στο διαδίκτυο.




Kαλά Χριστούγεννα και Καλή Xρονιά με υγίεια στο σώμα σας και ευθυμία στην ψυχή σας .

LEONARDO { Da Vinci } – » Η Παναγία των βράχων [ Παναγία , Θείον Βρέφος , Αγ, Ιωάννης ο Βαπτιστής και ένας άγγελος ] , { 1483-86 }.Ποίον δακτυλοδείχνει ο μικρός Χριστός ; Γιατί δεν είναι δίπλα στην Μητέρα του ;




Τα περισσότερα  αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα : » greek-language », »google books » ,» wikisource» κ.α.

Τα περισσότερα  αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα : » greek-language », »google books » ,» wikisource» κ.α.