Ο πλανήτης των πιθήκων.

Το 1968 ήταν έτος σταθμός για τον κινηματογράφο και ειδικά για τους λάτρεις των ταινιών επιστημονικής φαντασίας [ sci-fi ].Δύο ταινίες ορόσημο εμφανίστηκαν τότε στις κινηματογραφικές αίθουσες ,που κατά σύμπτωση και οι δύο ταινίες είχαν ως αντικείμενο τις  μυστηριώδεις σχέσεις ανθρώπου και πιθήκου. H ταινία του Στάνλε’ι’ Κιούμπρικ 2001 ,Η Οδύσσεια του διαστήματος ‘‘ και του Φράνκλιν ΣάφνερΟ πλανήτης των πιθήκων ή Ο άνθρωπος που ήρθε από το μέλλον ‘‘. Η ταινία του Φ. Σάφνερ βασίστηκε στο  ομώνυμο μυθιστόρημα του Γάλλου Πιερ Μπούλ « La Planète des singes »{1963}. Για την ταινία ο ιδιοφυής  Τζέρι Γκόλντσμιθ έγραψε ένα περίφημο αβανγκάρντ σάουντρακ και ο Ροντ Σέρλινγκ – δημιουργός της « Ζώνης του Λυκόφωτος » ανέλαβε το σενάριο. Η ιστορία έχει ως εξής : ένα αστροσκάφος στο οποίο επιβαίνουν τρεις Αμερικανοί αστροναύτες συντρίβεται σε έναν άγνωστο πλανήτη, όπου  τον κυβερνούν οι πίθηκοι και οι άνθρωποι είναι σκλαβωμένοι σε αυτούς.Οι ‘ νοήμονες ‘ αυτοί πίθηκοι ,αφού τους αιχμαλωτίσουν , θα τους πουλήσουν στα σκλαβοπάζαρα και στο τέλος μόνον ο Τέ’ι’λορ   [στο βιβλίο λέγεται Ulysse= Οδυσσέας ] θα καταφέρει να επιβιώσει  Ενδιαφέρον ιδιαίτερο έχει το σοκαριστικό φινάλε { από τα πιο  ανατρεπτικά στην ιστορία του κινηματογράφου} : Ο Τέιλορ {Τσάρλτον Ίστον }- αφού κατάφερε να δραπετεύσει  από τους πιθήκους -μπαίνει στην Απαγορευμένη Ζώνη και τότε, φτάνοντας  μπροστά στο μισοθαμμένο  Άγαλμα της Ελευθερίας, διαπιστώνει με φρίκη πως ο άγνωστος πλανήτης δεν είναι άλλος από την Γη το 3978 μ.Χ. ,η οποία  έχει  καταστραφεί από κάποιον πυρηνικό πόλεμο .Η μεγάλη  σεναριακή  επέμβαση : oι σεναριογράφοι της ταινίας Μ.Γουίλσον και Ρ.Σέρλινγκ [»Ζώνη του Λυκόφωτος »] προσέθεσαν το δικό τους  φινάλε ανατροπής ,αντικαθιστώντας την μεγάλη  ανατροπή του συγγραφέα .Έτσι οι δύο αφηγητές στο μυθιστόρημα του Π.Μπούλ ,που μας διηγούνται την ιστορία του αστροναύτη ,τελικά είναι και οι ίδιοι πίθηκοι κι όχι άνθρωποι!

P.BOULLE – » Planet of the Apes », { Part II ,Κεφ.12, σελ.200}.

Ενώ στο εμπνευσμένο φινάλε του  Ρ. Σέρλινγκ ,ο αστροναύτης δεν ταξίδεψε στο χώρο αλλά στο χρόνο κι ο πλανήτης των πιθήκων είναι η Γη μετά από κάποιον καταστροφικό πυρηνικό πόλεμο . Στην ταινία αυτή έχουμε την πλήρη αντιστροφή των ρόλων μεταξύ ανθρώπου και πιθήκου.O άνθρωπος [ έλλογο ζώον ] γίνεται  έρμαιο στις ορέξεις του πιθήκου [ άλογο ζώον ].! Πρόκειται για μια παραβολή  της ζωώδους  φύσεως του ανθρώπου και της ακόρεστης  επιθυμίας του για κυριαρχία ;Είναι μια απαισιόδοξη  προφητεία για την το ανθρώπινο γένος ; Είναι πιθανόν ο πολιτισμός να κατα-στραφεί  από την αλαζονεία και την απληστία του ανθρώπου ; Διόλου απίθανο. Όταν το παράλογο  κυριαρχήσει στον ανθρώπινο Λόγο ,είναι ικανό  ‘ες έδαφος φέρειν ‘ ακόμη και τo οικοδόμημα του ανθρωπίνου  πολιτισμού.!

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Πολιτικά », { 1253 a }.

Άνθρωπος άνευ αρετής  είναι το ανοσιώτατο  ,το αγριώτατο και το χείριστο απ’ όλα τα όντα. 

a].PIERRE  BOULLE , { 1912 -1994 }.

b].JERRY GOLDSMITH,{ 1929 -2004 }.

ΣΤ.  ΒΑΛΟΥΚΟΥ  – » Ιστορία του  κινηματογράφου ».

c].FRANKLIN  SCHAFFNER,{1920-1989 }.


1.ΠΙΘΗΚΟΣ.                                                                                                                                           

ΗΛΙΟΥ – » Νεώτερον  εγκυκλοπαιδικόν  λεξικόν ».

Γ.ΚούμαρηςΑνθρωπίδαι και Ανθρωποειδή . Ο όρος ανθρωποειδείς ή ανθρωπόμορφοι υποδεικνύει την ομοιότητα  όχι μόνο σώματος ,αλλά και ψυχής   [ εγκεφαλικής λειτουργίας ] των ανωτάτων τούτων πιθήκων προς τον άνθρωπο.

ΗΛΙΟΥ – » Νεώτερον  εγκυκλοπαιδικόν  λεξικόν ».

Πίθηκος και Λεμούριος. Ο πίθηκος λόγω της μοχθηρίας και της κακίας του καθίσταται πολύ επικίνδυνος για τα ασθενέστερα ζώα ,τα οποία ή τραυματίζουν ή φονεύουν σε κάθε περίπτωση.

ΗΛΙΟΥ – » Νεώτερον  εγκυκλοπαιδικόν   Λεξικόν»

Άπις   &  Ape   Άπις .Ένας από τους τέσσερεις γιούς του Ώρου  ,οι οποίοι φρουρούσαν τα σπλάχνα του νεκρού [ ειδικότερα προστάτευαν το ήπαρ και ένα από τα τέσσερα αγγεία ,το οποίον περιείχε το όργανο τούτο και το οποίον είχε συνήθως ως κάλυμμα κεφαλή κυνοκεφάλου πιθήκου }. Ο Χαπί  ή Χαπύ  ή Άπις είχε κεφάλι μπαμπου’ί’νου και  προστάτευε τους πνεύμονες του νεκρού .


ΑΡΧΙΛΟΧΟΥ  – »Ελεγείες  και  Ίαμβοι », {Ίαμβοι  89 ,91 }.

Η σκυτάλη : κομμάτι κυλινδρικού ξύλου που το τύλιγαν με δέρμα. Πάνω στο δέρμα είχαν γραμμένα  σημάδια και μηνύματα {Το  Ολυμπιακό άθλημα της σκυταλοδρομίας ήταν η εξάσκηση των τότε… γραμματοκομιστών }.Στην σκυτάλη αυτή  [τάχα] υπήρχε γραμμένος ο μύθος του πιθήκου [ υπονοεί τον Λυκάμβη ] και της αλεπούς { υπονοεί τον Αρχίλοχο }.Το απόσπασμα αυτό αναφέρεται στον διασυρμό του Λυκάμβη από τον Αρχίλοχο ,διότι κάποτε ο Αρχίλοχος είχε μνηστευθεί την Νεοβούλη {κόρη του Λυκάμβη} , αλλά ο Λυκάμβης διέλυσε την μνηστεία .Τελικώς ο Λυκάμβης  οδηγήθηκε στην αυτοκτονία μαζί με τις κόρες του. Όταν η ιαμβική ποίηση γίνεται ..φονικό όπλο!

ΣΗΜΩΝΙΔΟΥ {Αμοργινού }  – » Ιάμβων Α’ και Β’ », [στ.70-71 , 79-80 ].

O Σημωνίδης  είχε καταγωγή από την Σάμο ,αλλά λέγεται Αμοργίνος ,διότι ο πατέρας του αποίκισε την Αμοργό ,όπου ίδρυσε τρεις πόλεις. Στην Μινώα { η ανασκαφή έφερε στο φως τμήματα ισχυρού τείχους , λείψανα Σταδίου και Γυμνασίου και ενός ναού του Διονύσου }γεννήθηκε { ~ 7ος αι. π.Χ.} και μεγάλωσε ο ποιητής .Οι πληροφορίες για την ζωή του είναι ελάχιστες.Έγραψε ιάμβους και ελεγείες μα ελάχιστα σώζονται. Από το [ολόκληρο ] έργο του » Ίαμβοι γυναικών »  και το παρακάτω απόσπασμα ,όπου σατιρίζει τις γυναίκες παρομοιάζοντας αυτές με διάφορα ζώα { γουρούνα ,αλεπού,σκύλα, γα’ι’δάρα, ,γάτα ,φοράδα,πίθηκος } ή έντομα { μέλισσα ,την οποία εκθειάζει } ή στοιχεία της φύσεως {θάλασσα , χώμα }.

C.HALM – » Αισωπείων μύθων  συλλογή ».

Πίθηκος  και Αλιείς .  » Πίθηκος : μιμητικόν ζώον είναι τούτο » .

ΠΙΝΔΑΡΟΥ – » Πυθιόνικοι », [2 ].

Οι  Πυθιόνικοι είναι επινίκιοι ύμνοι του Πινδάρου, Οι Πυθιόνικοι αποτελούν πολύ καλή πηγή πληροφοριών για τους νικητές στα Πύθια. Ο  Πυθιόνικος Β’ { αμφισβητείται αν όντως αφορά  την νίκη του τυράννου  των Συρακουσών Ιέρωνα στους Δελφούς } είναι αφιερωμένος στον αρματοδρόμο Συρακούσιον Ιέρωνα. Πίθων =μικρός πίθηκος, πιθηκάκι.

ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ – » Λεξικόν Ερμηνευτικόν ».

Πίθων : νουθετεί ο ποιητής [ Πίνδαρος ],ότι δεν πρέπει να πιστεύει κάποιος στους  κόλακες  και να χαίρεται όπως ο μικρός πίθηκος ,ακούγοντας  πάντοτε από τα παιδιά [ότι είναι ] καλός ,απ’όπου και το καλλίας { τα παιδιά και στην Αθήνα και στην Σπάρτη τον άσχημον πίθηκον ονόμαζαν κατ’ ευφημισμόν  καλλίαν  ,εκ του »πίθων αεί καλός » }.

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ  ΣΟΦΙΣΤΟΥ  – » Λεξικόν κατά στοιχείον Ιλιάδος και Οδυσσείας ».

Πιθήσας = πιστεύσας { < πιστεύω < πιστός < πείθω }.

Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Ομηρικόν Λεξικόν ».

Πιθέω-ώ [ παρασχηματισμός του πείθω ] =1.υπακούω { Δ-398: » θεών τεράεσι πιθήσας = υπακούοντας στα σημεία [τέρας =μετέωρον,διοσημεία ] των θεών » } 2.πείθομαι { φ-369 : » οι δε οι ουκ απίθησαν = εκείνοι δεν απείθησαν }.

THOMAS  GAISFORD  S.T.P  – » Etymologicon Magnum Lexicon ».

Πίθηκος { < πιθήσω < πιθώ } : διότι μας πείθει το ζώον να στρέψουμε τα μάτια πάνω του ,επειδή είναι δύσμορφο.

ΗΕΝRICUS  STEPHANUS  – » Θησαυρός της Ελληνικής  γλώσσης ».

Simia ,{ Imitatrix hominis } = Mα’ι’μού  {μιμώ }, μιμούμενη τον άνθρωπο . Πίθηκος : a]. παρά το πείθειν ημάς [ επειδή μας πείθει ] b]. παρά το πείθεσθαι υφ’ ημών [ επειδή πείθεται από εμάς , υπακούει σε εμάς ].

ΑΝΝΗΣ  ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-‘‘ Αρχιγένεθλος Ελληνική γλώσσα ».

1.Simius  <  simus  <  σιμός   2.Imitor  <  μιμήτωρ.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » Εκκλησιάζουσαι» στ. 617-618 }.

Σιμότερες = οι έχουσες την ρίνα πεπλατυσμένη. [ Φαύλες ,σιμές = αισχρές. Αισχρός =/= σεμνός. Αισχρός =/=καλός ].

J.SCAPOULAE – » Lexicon Greco -Latimum ».

Πίθηξ : simia ,[ imitatrix hominis ] , Πιθηκίζω : simiam imitari , Πιθηκισμός ,Πίθων , Δημοπίθηκος  :  αυτός που κάνει  μα’ι’μουδίστικες  επιδείξεις  στον λαό  με σκοπό ή να τον εξαπατήσει[ δόλος ] ή να τον κολακεύσει.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » Σφήκες »,{ στ.1291 }.

Πιθηκίζω =μιμούμαι τον πίθηκον ,κολακεύω.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » Βάτραχοι »,{ στ.1083-86 }.

Δημο-πίθηκος =  ο δια κολακειών απατών τον δήμον ,αγύρτης ,απατεών.

ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».

Πιθανόν =αληθινόν, πιστόν, ευπειθές .Πιθανολογία =διάλεξις αληθής. Πιθήσας = πιστεύσας , πισθείς , πιστωθείς.

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  – »  Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης «.

Πίθηκος / πίθακος { < πείθω ?} =μα’ι’μού { Λατ.Simius }.Πας ο φερόμενος ως πίθηκος, ο έχων τρόπους πιθήκου ,ο μίμος.

LIDDELL & SCOTT» Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Πίθηκος = 1.πίθηκας ,’μα’ι’μού [ μιμώ ] 2.είδος  σελαχώδους  ζώου.

J.B.HOFMANN  – » Ετυμολογικόν λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής » .

Πίθηκος {< πίθος }  =δυσειδής ,δύσμορφος.Καλλίας [ κατ’ευφημισμόν ] = ο ημερωμένος πίθηκος .Foedus[ Λατ.]=δυσειδής,βδελυρός.

I.A.E  SCHMIDT – » Eπίτομον Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Πίθων = μικρός πίθηκος { για κόλακες }. 1.Πιθών  { < πίθος }= τόπος πλήρης πίθων               2.Πιθών  { < πείθω } = πιθεών.

ΣΟΥ’Ι’ΔΑ /  ΣΟΥΔΑ  – » Λεξικόν ».

Πίθηξ = η μιμώ  ,παρά το πιθήσω { < πιθώ }, πείθει γαρ ημάς το ζώον. Παροιμία : » πίθηκος εν πορφύρα ».

ΒΑΒΡΙΟΥ  – » Μυθίαμβοι  Αισώπειοι »,[στίχοι χωλιαμβικοί ].

[81].Η αλεπού  και ο πίθηκος .

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ  ΛΑΕΡΤΙΟΥ  – » Βίοι φιλοσόφων ».

»γέρων πίθηκος ουχ αλίσκεται πάγη »=  ο γεροπίθηκος  [~ πολύπειρος ] δεν περιπίπτει εις παγίδαν .

PAROEMIOGRAPHI  GRAECI  – » Διογενιανός », [7, 94 ].

»πίθηκος  εν πορφύρα » = επί του κρύπτοντος  όπισθεν της επιφανειακής αίγλης αισχρότητα ,πονηρίαν ,βδελυρόν χαρακτήρα. »όνος εν πιθήκοις »= αισχρός εν αισχροίς ,παλιάνθρωπος μέσα παλιανθρώπους.

ΑΔ.ΚΟΡΑΗ – » Άτακτα ».

Το πίθηκος [ Ελληνιστ. Πίθηκος και Πίθηξ ] είναι γενικόν όνομα του ζώου ,όπως και το χυδαίον  μα’ι’μού ,από του παρακμάζοντος Ελληνισμού  το Μιμώ , δια το μιμητικόν [ ικανότης μιμήσεως ] του ζώου .Μούνα { <  mona [Iσπ.] } = κήβος [ γένος πιθήκων με ουρά ] = Κερκοπίθηκος { > cercopithecus }. Πιτζάς { < πίθηξ }= νάνος , βραχύς ανθρωπίσκος .

ΑΝΘ. ΓΑΖΗ  – » Επίτομον λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Πίθηκος και πίθηξ  { < πείθω }:  1.ζώον τετράποδον ,η μα’ι’μού  2. χλευαστικόν  παρωνύμιο του ασχήμου [ παρατσούκλι ] 3.είδος σελαχιού .

ΣΚΑΡΛΑΤΟΥ Δ. του ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Πίθηκος { < πείθω } : το γνωστόν μιμητικόν ζώον, η μα’ι’μού. 2.ανθρωπος άσχημος 3. είδος ιχθύος σελαχώδους.

Γ.ΛΑΜΨΑ – » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου ».

Η Μιμώ.

ΑΝΝΗΣ  ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει  Λόγος ».

Πίθηκος { < πείθομαι } = ο υπάκουος.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Των περί τα ζώα ιστοριών », { Β’- VIII }.

Ο πίθηκος  , ο κήβος  και ο κυνοκέφαλος   επαμφοτερίζουν  ανάμεσα  στον άνθρωπο  και  στα  τετράποδα .Οι πίθηκοι είναι τριχωτοί μπροστά ,επειδή είναι όντως ανθρωποειδή και τριχωτοί στην πλάτη, επειδή είναι όντως τετράποδα.

ΑΙΛΙΑΝΟΥ – » Περί ζώων ιδιότητος » , { ΙΣΤ’ – 10 }.

Semnopithecus entellus = Σεμνοπίθηκος ο ανθρωπόνους.

ΠΑΠΥΡΟΥ – » Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας ».

Πίθηκος [ ΝΜΑ ] και πίθηκας [Ν] και πίθακος . ΕΤΥΜΟΛ. λέξις αγνώστου  ετυμολογίας  ,η οποία εμφανίζει επίθημα με άηχο ουρανικό -κ- ,το οποίο απαντά και σ’άλλα ονόματα ζώων .Η λέξις είναι πιθανόν δάνεια. Η παλαιότερη άποψη που συνδέει το ‘‘πίθηκος’‘  με το Λατ.» foedus »{ = άσχημος , δυσειδής } δεν θεωρείται πιθανή .Η άποψις αυτή στηριζόταν στην κατ’ ευφημισμόν  χρήσιν της λέξεως καλλίας { < κάλλος } για τον πίθηκο.

A.Π.Θ {Ιδρ. Μαν.Τριανταφυλλίδη} – » Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής ».                              

ΑΚΑΔ.ΑΘΗΝΩΝ – » Χρηστικό λεξικό της Νέο-ελληνικής γλώσσας ».

Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ  – » Ετυμολογικό  Λεξικό της νέας Ελληνικής  γλώσσας ».

Πίθηκος ,αγνώστου ετύμου [;] μάλλον πρόκειται για δάνειο [;]. Με όλο τον σεβασμό στον εξαίρετο καθηγητή ,το ‘πίθηκος’ δεν μπορεί να είναι αγνώστου ετυμολογίας , διότι έχουν καταγραφεί ετυμολογήσεις της λέξεως .Συνεπώς μάλλον πρέπει να γραφεί ,ότι υπάρχουν αβέβαιες,  μη παραδεκτές ή αμφιλεγόμενες  ετυμολογήσεις αντί  αγνώστου ετυμολογίας  .Το δε » μάλλον πρόκειται για δάνειο»  εμπίπτει στην σφαίρα των επιστημονικών υποθέσεων και όχι στην επιστημονική απόδειξη.

ΣΤΕΦ.Α. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ –  » Λατινο-Eλληνικόν Λεξικόν «.

Fides ={ < [ Fid -] Ell. [ πιθ-] }= πίστις ,πειθώ. Fidius -ii { < fido } = πίστιος. Fido = πείθω. φίντις = φίλος [Δωρ.]. Fidelis,e =πιστός,αληθινός,ειλικρινής. Foedus ,a,um =αισχρός { την όψιν } ,δυσειδής ,βδελυρός,μιαρός,αηδής. Simus,a,um = σιμός . Simia-ae [ < simus ] = πίθηκος ,μιμώ, πιθηκοειδής άνθρωπος.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » Όρνιθες », { στ.439-442 }.

<< ….όχι,αν συμφωνία δεν κάμουν σαν εκείνη που ο μαχαιράς, αυτή η μαϊμού, είχε κάνει με τη γυναίκα του : …  >>        { αναφορά ίσως σε κάποιον άσχημον ,ο οποίος  μάλλον ήθελε ν’αποφύγει τις πολλές διαχύσεις της  συζύγου του κι έκλεινε συμφωνίες μαζί της }..

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » Αχαρνής », { στ. 905-907 }.

» …σαν πίθηκον με κακίες γεμάτον ».

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ  – » Ιχνευταί », { στ. 121-122 }.

Oι » Ιχνευταί »  είναι το μόνο  σατυρικό δράμα του ποιητή ,το οποίο σώζεται  όχι ολόκληρον,αλλά περίπου το μισό.»σαν πίθηκος που σκυφτά { κύβδα < κύπτω }ξεφυσάει ».

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ – » Υπέρ Κτησιφώντος  περί  του στεφάνου », { 242 }.

O Kτησιφών προτείνει να τιμηθεί ο Δημοσθένης για τις υπηρεσίες του στην πόλη.Ο Αισχύνης  όμως προσέβαλε αμέσως την πρόταση με  »γραφή παρανόμων» υποστηρίζοντας ότι έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενους νόμους. Ακολουθεί η εκδίκαση της υπόθεσης ,όπου εκεί αποκαλείται ο Αισχύνης » αυτοτραγικός πίθηκος ».

ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝΟΣ  –  » Λεξικόν των Δέκα Ρητόρων  ».

Tραγικός πίθηκος ,έτσι  φαίνεται να  χαρακτηρίζει  ο ρήτορας τον Αισχύνη και για τις ατυχείς υποκριτικές του  ικανότητες ,» και μιμουμένου μάλλον τραγωδούς ή τραγωδείν δυναμένου ».

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Πολιτεία », { Ι’-620 c }.

Στο [ Ι’ ]  και τελευταίο βιβλίο της »Πολιτείας » του, ο Πλάτων, παραθέτει τον εσχατολογικό μύθο του Ηρός.,δια του οποίου ζωντανεύουν οι  περιπέτειες της ψυχής στον άλλο κόσμο.Στο σημείο που οι ψυχές επιλέγουν την επόμενη  ενσάρκωση τους ,ο Ήρ είδε την ψυχή  του παλιάτσου και δύσμορφου Θερσίτη να ντύνεται με μορφή  μα’ι’μούς.!

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Ιππίας  Μείζων », { 289 a}.

» Ο ομορφότατος  [ κάλλιστος ] των πιθήκων είναι άσχημος  [ αισχρός ] αν τον συγκρίνουμε με το γένος των ανθρώπων » .

ΛΥΚΟΦΡΟΝΟΣ  – » Αλεξάνδρα », { στ. 1000-1 }.

Λυκόφρωνγραμματικός και ποιητής τραγωδιών .To »Αλεξάνδρα  ή Κασσάνδρα’‘ είναι  απ’ τα σκοτεινότερα  αλλά και  διασημότερα  ποιήματα της ελληνικής αρχαιότητας.  H Αλεξάνδρα είναι η Κασσάνδρα, η κόρη του Πριάμου με ικανότητες προφητικές και αλάνθαστες. H Κασσάνδρα-Αλεξάνδρα φυλακίζεται κι εκεί προφητεύει με έναν μακρύ μονόλογο. ..Πιθηκόμορφος = ο έχων μορφήν πιθήκου.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ  – » Ηθικά », Πώς αν τις διακρίνειε  τον κόλακα του φίλου », { 7 }.

Ο  κόλακας  μοιάζει και  διαφέρει από τον πίθηκο .Ο  πίθηκος  επιχειρεί  να μιμηθεί        τον άνθρωπο ,όπως ο κόλακας [ με διαφορετικόν όμως τρόπον μιμήσεως ].

ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ – » Ἁλιεὺς ἢ Ἀναβιοῦντες » , { 36 }.

Όταν ο Αιγύπτιος βασιλιάς δίδαξε κάποτε σε πιθήκους τον πολεμικό χορό » πυρρίχη».


ΠΑΝ.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ –»Λεξικό Ρημάτων της Αρχ. Ελληνικής γλώσσας».

Πείθω = αποδεικνύω ,πιστεύω. Πείθομαι =υπακούω.

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα Ρήματα της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Πείθω : ρ.[πειθ-] και κατά *μετάπτωσιν —–> [πιθ- ] και  [ποιθ-]. ΠΑΡΑΓ. : Πειθώ,πεποίθησις ,πίστις [< πιστεύω ] ,πιστός, πιθανός, εύπιστος,δύσπιστος.    ΑΝΤΙΘ. : βιάζομαι.απειθώ,απειθαρχώ.

ΠΑΝ.ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των Βασικών Ρημάτων της Αττικής Πεζογραφίας ».

Πείθω = παραπλανώ ,απατώ,καθησυχάζω,παρορμώ,αποδεικνύω. Πείθομαι =υπακούω.

ΠΑΝ.ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν  ρημάτων εις τους Αττικούς πεζολόγους ».

Πείθω = πείθω,καταπείθω τινά.

ΚΥΑΝΟΠΙΘΗΚΟΙ ,{τοιχογραφία – Ακρωτήρι Σαντορίνης }

300px-Akrotiri_blue_monkeys

2.ΠΙΘΗΚΟΥΣΣΕΣ [ ΙΣΚΙΑ ]. 

 Φλεγραίες Νήσοι (Iταλ. sole Flegree) . Βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του κόλπου της Νάπολης ,που είναι μέρος του Τυρρηνικού πελάγους [Περιφέρεια Καμπανίας] .Τα κύρια νησιά του συμπλέγματος είναι η  Ίσκια { Ischia } [ ή Πιθηκούσσες , όπως την ονόμασαν οι πρώτοι Ευβοείς  άποικοι . Ήταν η  πρώτη αποικία των αρχαίων Ελλήνων στη Δύση ], η Προτσίντα { Procida = Προχύτη } και η Νησίδα { Nisida }. 

ΤΙΤΟΥ  ΛΙΒΙΟΥ – » Ιστορία της Ρώμης  από την ίδρυση της πόλης », { VIII-22 }.

Τον 8ο αι. π.Χ. οι Ευβοείς ίδρυσαν αποικία σε νήσο την οποίαν ονόμασαν Πιθηκούσσες. Ήταν η πρώτη αποικία που ίδρυσαν οι Ευβοείς  στην Δύση . Λίγα χρόνια αργότερα πέρασαν από τις Πιθηκούσσες  στην απέναντι ακτή ιδρύοντας την αποικία Κύμη.. » Αφού αποβιβάστηκαν πρώτα στα νησιά Aenaria [Αιναρία] και Pithecusae [Πιθηκούσσες], έπειτα αποτόλμησαν να μεταφέρουν τους οικισμούς τους στην ηπειρωτική χώρα ».

ΣΤΡΑΒΩΝΟΣ  –  » Γεωγραφικά » { E’ – 4.9 }.

Η νήσος Προχύτη ,  είναι κομμάτι το οποίο αποσπάσθηκε από τις Πιθηκούσσες                  { Προχύτη και Ισχία λέγονταν Πιθηκούσσες } .Αυτές κατοικήθηκαν από αποίκους της Ερέτριας και της Χαλκίδας.

PAROEMIOGRAPHI  GRAECI  – » Zηνόβιος ».

»Μη συναντήσεις τυχαία μελάμπυγον [ μελάμπυγος, ο έχων μέλαινα πυγή [=οπίσθια] ]»  : »μη συναντήσεις τυχαία κάποιον ανδρείον και ισχυρόν [ στον δρόμο σου ]» .Η παροιμία  προήλθε από εδώ : Η Θεία ,θυγατέρα του Ωκεανού ,γέννησε δύο παιδιά .Αυτοί τους περαστικούς χρησιμοποιώντας βία αδικούσαν .Τους παραινούσε δε η μητέρα τους να μην αδικοπραγούν  ,μήπως συναντήσουν κάποιον μελάμπυγον και τους τιμωρήσει. Κάποτε στη σκιά ενός δέντρου  κοιμόταν ο Ηρακλής .Όταν οι Κέρκωπες δοκίμασαν να του κλέψουν τα όπλα ,ο Ηρακλής ξύπνησε ,τους έπιασε ,τους έδεσε από τα πόδια με το κεφάλι προς τα κάτω από ένα ραβδί και στήριξε το ραβδί στους ώμους του. Οι κέρκωπες δεν έχασαν την ευθυμία τους και  βλέποντας τα τριχωτά οπίσθια του ήρωα γέλασαν ,ενθυμούμενοι τα λόγια της μητέρας τους για τον μελάμπυγον .Αφού δε πληροφορήθηκε ο Ηρακλής την αιτία των γέλιων τους ,τόσο πολύ ευχαριστήθηκε που τους άφησε ελεύθερους [ σε άλλη παραλλαγή ,ο Ηρακλής οργισμένος τους σκοτώνει ].  

ΑΘ.ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ  – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία », { Βιβλ.Ε’,σελ.121-122 }. 

Οι Κέρκωπες ήσαν μόνιμοι κάτοικοι των λεγομένων Πιθηκουσών νήσων ,κοντά στην Καμπανία.Αναφέρονται δε πολλά γένη αυτών.Οι δε μόνιμοι κάτοικοι των νήσων αυτών ήσαν μεν πολλοί ,αλλά αναφέρονται μόνον δύο επισημότατοι ,που τους ονόμαζαν  Κάνδουλο  και Άτλαντα  και τους θεωρούσουν  γιους της Θείας ,κόρης του Ωκεανού.Ονομάστηκαν δε Κέρκωπες από τα επιχειρήματά τους ,επειδή ήσαν δόλιοι,  ψεύτες ,κόλακες , πανούργοι όπως οι αλεπούδες και εξαπατούσαν όλους τους ανθρώπους. Κάποτε λοιπόν  που πολεμούσε  ο Δίας με τους Τιτάνες ,έπεισε τους Κέρκωπες να συμμαχήσουν έναντι χρημάτων. Αλλά αυτοί  εξαπάτησαν ακόμη και τον Δία ,διότι και τα χρήματα πήραν και δεν πήγαν στον πόλεμο. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος αγανάχτησε ο Δίας και τους απολίθωσε {τους μεταμόρφωσε σε νησάκια } ή τους μεταμόρφωσε σε πιθήκους ,και γι’ αυτό ονομάστηκαν τα νησιά αυτά Πιθηκούσες.

ΟΒΙΔΙΟΥ – » Μεταμορφώσεις », { XIV ,89-100 }.

» Ο Δίας μεταμόρφωσε τους Κέρκωπες σε άσχημα ζώα ,ώστε ανόμοια με τους ανθρώπους να είναι και όμοια με αυτούς να δείχνουν. Τους πήρε δε το χάρισμα της ομιλίας και τους άφησε την πλασμένη για ψευδορκίες γλώσσα ,για να μπορούν να κλαψουρίζουν με βραχνιασμένους  κριγμώδεις  ήχους ».

LIDDELL & SCOTT» Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ». 

Κέρκωψ { < κέρκος } : a] Μυθώδεις ανθρωποπίθηκοι ή άνθρωποι πανούργοι b]. μεταφορ. άνθρωπος δόλιος ,πανούργος απατεών  // πίθηκος μικρόουρος  [ cercops ].

 

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » Ειρήνη »,{ στ.1054 }.

Κερκοσκοπία .Πολλάκις οιωνίσματα ελαμβάνοντο εκ της κέρκου του θυσιαζομένου ζώου. [δηλ. εξέταζαν την ουρά του ζώου , για να δουν τα μελλούμενα ].

                                                                                                                                                        

Ι.ΚΑΚΡΙΔΗ – » Ελληνική Μυθολογία »,,{ σελ.111 }. 

  ΗΡΑΚΛΗΣ  και ΚΕΡΚΩΠΕΣ.  



xxx

3. ΠΙΘΗΚΟΣ  ΚΑΙ  ΑΝΘΡΩΠΟΣ . 

Σε τι  μοιάζουμε  και σε τι διαφέρουμε από τον πίθηκο

JOHN & MARY GRIBBIN – »Η κοινωνιοβιολογία του ανθρώπου ».

Ευρωπαίοι επιστήμονες, που «διάβασαν» τον γενετικό κώδικα και κατάφεραν  να αποκωδικοποιήσουν το γονιδίωμα , διαπίστωσαν ότι οι χιμπατζήδες είναι οι πιο στενοί συγγενείς μας  [κατά 99% του DNA ] κι ακολουθούν  οι γορίλες [κατά  98% ], οι ουρακοτάγκοι [ κατά 97% ] και τέλος οι γίββωνες [κατά 96% ].   

Ομοιάζει ο άνθρωπος  με τον πίθηκο και γενετικά και στην ικανότητα της μιμήσεως, μιμητικόν γαρ το ζώον »] γι’ αυτό μάλλον κι ο πίθηκος προσπαθεί να  ομοιάσει του ανθρώπου μιμούμενος αυτόν ,χωρίς να αποκλείεται και το αντίθετο [εάν o άνθρωπος πιθηκίζει] ειδικά σε  εποχές παρακμής ,σήψεως και εντροπίας. Ο πίθηκος  μεν είναι μιμητικώτερον [ των άλλων ζώων ],ο άνθρωπος δε είναι μιμητικώτατον .

a].Η ΜΙΜΗΣΙΣ .

 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Περί Ποιητικής », { 1448 b }, IV. Γένεσις της ποιήσεως.

<< Η μίμησις είναι σύμφυτος στους ανθρώπους από παιδιά και κατά τούτο υπερέχουν των άλλων ζώων ,επειδή ο άνθρωπος είναι μιμητικότατον  και τις πρώτες μαθήσεις αποκτά δια της μαθήσεως >>. Συνεπώς η μίμησις στον άνθρωπο  είναι πολύ σημαντική,διότι μέσω αυτής ο άνθρωπος λαμβάνει τα πρώτα μαθήματα και εξ αιτίας της μιμήσεως αισθάνεται χαρά για τα μιμήματά του. Άρα μάθησις ίσον μίμησις  ,μίμησις  ίσον ευχαρίστησις .! Άρα η μάθησις δεν είναι η απόκτησις στείρων γνώσεων ,στα θρανία κάποιου σχολείου, αλλά είναι κάτι περισσότερο. Μανθάνω =μετέχω παντοιοτρόπως του πράγματος ,στο οποίον απευθύνεται η γνώσις. Μάθησις = συμμετοχή ,επικοινωνία, ενεργός μέθεξις σε ό,τι προσεγγίζουμε.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ρητορική  Τέχνη », { Α’- 1371 b }.

» Αφού η μάθησις κι ο θαυμασμός είναι ευχάριστα πράγματα ,κατ’ ανάγκην είναι ευχάριστα και τα όμοιά τους : οι μιμητικές τέχνες ».

ΠΛΑΤΩΝΟΣ -» Θεαίτητος », { 155d }.

» τὸ Θαυμάζειν· οὐ γὰρ ἄλλη ἀρχὴ φιλοσοφίας ». Αρχή φιλοσοφίας ο θαυμασμός !

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Προβλήματα 3 »,{ Λ’- 6 }.[ Όσα περί φρόνησιν και νούν και σοφία].

Γιατί  πρέπει να εμπιστευόμαστε περισσότερο τον άνθρωπον από κάθε άλλο ζώο ; Μήπως επειδή απ’όλα τα ζώα είναι το μόνον ,που ξέρει να μετράει  ή μήπως επειδή είναι το πιο μιμητικόν απ’όλα ; Πράγματι ,η ιδιότητα αυτή του επιτρέπει να μαθαίνει.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Επινομίς », { 977 c }.

Η » Επινομίς » ,ουσιαστικά συμπληρώνει τους »Νόμους » του Πλάτωνος. Εδώ ο μεγάλος  μαθηματικός -φιλόσοφος […]υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία της επιστήμης των αριθμών. Ο Πλάτων πιστεύει πως μόνο αυτή αξίζει να θεωρείται σοφία. Έτσι : α]. δεν υπάρχει αρετή χωρίς κρίση ,ούτε κρίση χωρίς την επιστήμη των αριθμών.Άρα δεν υπάρχει και αρετή χωρίς την επιστήμη των αριθμών β]. δεν υπάρχει ευτυχία χωρίς αρετή ,ούτε αρετή χωρίς σοφία,άρα δεν υπάρχει ευτυχία χωρίς την μαθηματική επιστήμη. Συνεπώς οι αριθμοί είναι το αίτιο τόσο της σοφίας όσο και της ευτυχίας { πρόλογος }. Αν αφαιρέσουμε τον αριθμό από την ανθρώπινη φύση δεν είναι ποτέ δυνατόν να γίνουμε λογικοί. 

RENE  MAGRITTE  – » The son of man » .

rené-magritte-le-fils-de-lhomme-son-of-man

ΙΠΠΟΛΥΤΟΥ  ΡΩΜΗΣ – » Φιλοσοφούμενα ή κατά πασών αιρέσεων έλεγχος » . [ IX ,9 ]  & απόσπασμα [50] -Ηρακλείτου.

<<  Επειδή ακούσατε  όχι εμένα αλλά  τον Λόγον, είναι σοφία  να συμφωνήσετε  ,ότι τα πάντα αποτελούν ενότητα [ ένα]  >>.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Πολιτικά », { Α’-1253 a }.

» ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως προορισμένος να διαβιοί σε πολιτειακώς οργανωμένη κοινωνία », » ο  άπολις εκ φύσεως και όχι εκ τύχης είναι ή φαύλος ή ανώτερος του ανθρώπου [ υπεράνθρωπος ] », »χωρίς οικογένεια ,χωρίς νόμους ,χωρίς εστία », » ουδέν ασκόπως η φύσις ποιεί », » εξ όλων των ζώων ,μόνον ο άνθρωπος έχει το χάρισμα του λόγου ‘‘, » ο λόγος υπάρχει για να φανερώνεται [εκφράζεται] το συμφέρον και το βλαβερό [επιζήμιο] συνεπώς το δίκαιο και το άδικο » , » [ το αποκλειστικό γνώρισμα του ανθρώπου σε σχέση με τ’άλλα ζώα ] μόνον αυτός έχει το αίσθημα [ αντίληψη] του αγαθού και του κακού ,του δικαίου και του αδίκου και των άλλων συναφών [αξιών]».

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ρητορική  προς  Αλέξανδρον »,{ 1421 a }.

Τούτο [ ο λόγος ] είναι ,στο οποίο διαφέρουμε από τα υπόλοιπα ζώα.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Περί ζώων Γενέσεως »,{ Ε’-VII,20 }.

Η φύσις απέδωσε στους ανθρώπους  την τιμή να είναι οι μόνοι από τα ζώα ,που χρησιμοποιούν τον λόγον. Η δε ύλη [ υλικό ] του λόγου είναι η φωνή.

ΘΕΩΝΟΣ  ΣΜΥΡΝΑΙΟΥ  – »«Των κατά τον μαθηματικόν  χρησίμων εις την Πλάτωνος  ανάγνωσιν » ,[ ιη’ ].

Προσαχώς λέγεται λόγος [ πόσες έννοιες έχει η λέξις  λόγος ] ; Κατά τον Πλάτωνα ,με τέσσαρες τρόπους λέγεται ο λόγος :

ΑΝΝΗΣ  ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει  Λόγος ».

ΛΕΓΩ σημαίνει εξ [6]  :

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Σοφιστής »,{263 }

Διάνοια και Λόγος ταυτίζονται και διαφέρουν . Διάνοια = ο εντός της ψυχής  μυστικός διάλογος με το εαυτό της ,άνευ φωνής [ σκέψις ].

ΚΑΙΝΗ  ΔΙΑΘΗΚΗ  – » Το κατά Ιωάννην », { Α’-1,2 }.

{ Λόγος – Θεός }  1].»Στην αρχή ήταν ο Λόγος ,και ο Λόγος ήταν προς τον Θεόν ,και Θεός ήταν ο Λόγος.  2]. Αυτός ήταν από την αρχή προς τον Θεόν »…Θεός είναι ο Λόγος και ο Λόγος  είναι προς τον Θεόν . Ο άνθρωπος  είναι το μόνον έλλογο ζώον του πλανήτη.

THE NEW TESTAMENT – ‘‘  John ,chapter 1 » .

Προσέξτε την μετάφραση του Λόγου στην Αγγλικήν.  Λόγος = Word {;}!.Μα ο Λόγος [logical } ξεπερνάει την λέξη [ word ] !.Λόγος είναι πολλά περισσότερα από το Word.    Και η σύγχυση που προξενεί στην νόηση η ταύτιση του αφηρημένου[ Word ]  με το συγκεκριμένο [ word ] παγιδεύει την διάνοια σε αδιέξοδη οδό.

  ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ.

ca9456ad89fef6c66a71b99b32dfe05e_L


[*].Ετεροίωσις :   η κατά ποιόν  μεταβολή  των φωνηέντων και των διφθόγγων των λέξεων .Αποτελεί μέρος του γενικότερου φαινομένου της μεταπτώσεως και προήλθε από παλαιότερο τονισμό.Κατά την ετεροίωση τρέπεται το θεματικό φωνήεν ή η δίφθογγος της λέξεως σε άλλο φωνήεν ή δίφθογγο αντίστοιχα.

ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – » Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».




Kαλά  Χριστούγεννα και Καλή  Χρονιά.

Η  απόδοση των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .

Τα περισσότερα  αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α

Bάναυσες τέχνες και Καλές.

Βάναυσοι ή Βαναυστικές τέχνες  ονομάζονταν  στην αρχαιότητα τα χειρωνακτικά επαγγέλματα ,όπως του σιδηρουργού ,του βαφέα , του τέκτονος {= κτίστη } κ.α.  Επειδή δε τα επαγγέλματα αυτά τ’ ασκούσαν ως επί το πλείστον δούλοι , οι ελεύθεροι  και εν γένει οι πολιτείες  δεν τα εκτιμούσαν. Διότι θεωρούσαν ότι οι βαναυστικές  τέχνες φθείρουν και το σώμα και την ψυχή. Στις τέχνες αυτές δεν υπαγόταν η γεωργία .Τα χειρωνακτικά  επαγγέλματα ,επειδή  τότε ήσαν πολύ βαριά  και εξουθενωτικά ,δεν άφηναν σε αυτούς που τα ασκούσαν ελεύθερο χρόνο για πνευματική καλλιέργεια ,φιλικές συναναστροφές και συζητήσεις με πολιτικά θέματα. 


Tα είδη της Τέχνης  .

Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ  – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Bάναυσος-η-ον = ο εργαζόμενος διά πυρός { =καμινευτής }, ο έχων κάποια χειρωνακτική εργασία ,ο χειροτέχνης. . Βαύνος = κλίβανος ,κάμινος, φούρνος.

THOMAS  GAISFORD  -»  Etymologicon Magnum Lexicon »

Βαύνος = η κάμινος .Βαύνος =[ {β}  <—  πλεονασμός }+ αύος  < αύω [=καίω].

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Πολιτικά », { Θ’- 1337 b }.

Τα έργα χωρίζονται σ’ εκείνα που ταιριάζουν σε ελευθέρους και σ’ εκείνα που ταιριάζουν σε ανελευθέρους . Βάναυση είναι μια τέχνη και μία  μάθηση , όταν διαμορφώνει άχρηστο το σώμα ή την ψυχή ή την διάνοια  των ελεύθερων ανθρώπων .

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ  – » Οικονομικός », { κεφ. IV’ ,2 }.

<<oι λεγόμενες  βαναυσικές {χειρωνακτικές εργασίες }καταστρέφουν τα σώματα των εργατών.. Και όταν τα  σώματα εκθηλύνονται , οι ψυχές τους γίνονται πιο αδύναμες ‘ >>.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Πολιτεία  », { Θ’- 590 c }.

»Τα βάναυσα επαγγέλματα και οι χειρωνακτικές εργασίες ,για ποιόν λόγο νομίζεις ότι μας φέρνουν ντροπή  ;»

ΣΤΟΒΑΙΟΥ  – » Ανθολόγιον », τομ. Η’ { περί γεωργίας ότι αγαθόν ΝΣΤ’ }.

Όσες από τις εργασίες επιτρέπουν στο σώμα να μην κουράζεται πολύ ,αυτές δεν  εμποδίζουν την ψυχή να επιδίδεται σε υψηλούς διαλογισμούς και να γίνεται σοφώτερη.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά  Νικομάχεια » , { Δ’-1122 a }.

Η έλλειψη της μεγαλοπρεπείας  { ποταπότητα }αποκαλείται μικροπρέπεια και η υπερβολή της μεγαλοπρεπείας αποκαλείται βαναυσία { χυδαιότητα }.

ΧΡ.ΛΑΖΟΥ – » Μηχανική & Τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα », { σελ.27 }.

Οι κλίβανοι ,η παραγωγή μετάλλων με πυρομεταλλουργικές τεχνικές και η  μορφή μεταλλευτικής τεχνολογίας  αποτελούν σημαντικότατο  στάδιο  στην ανθρώπινη εξέλιξη και  δείχνουν  τον βαθμό αναπτύξεως ενός πολιτισμού.

Μεταλλευτικοί  κλίβανοι στην Αρκαδία { 2500 π.Χ. }.

ΠΑΝ. ΚΟΛΛΙΑ -»Λεξικόν των βασικών ρημάτων της Αρχ. Αττικής πεζογραφίας».

Τίκτω = γεννώ ,παράγω ,δημιουργώ . Παράγωγα:  τέκνον ,τέκτων ,τέχνη , τοκετός ,τόκος.

ΑΙΣΧΥΛΟΥ – » Προμηθεύς  Δεσμώτης »,  { στ. 506 },  [ απόδ. Α.Τζιροπούλου-Ευσταθίου].

Όλες οι τέχνες από τον  Προμηθέα [ διδάχθηκαν ]  στους  θνητούς : οι ανατολές των άστρων και οι δύσεις, οι αριθμοί , οι συνθέσεις των γραμμάτων , μνήμη των πάντων .

ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

Τέχνη { < τεύχω = κατασκευάζω  } .Τέχνη = τέκνη { = το πνευματικό τέκνο του καλλιτέχνη ].

Π.ΚΑΒΒΑΔΙΑ  – » Ιστορία της Ελληνικής Τέχνης », { σελ.15 }.

Τέχνη καλείται γενικώς κάθε δημιουργία του ανθρώπου που έχει σκοπό την κάλυψη των βιοτικών αναγκών του ή την τέρψη και την ψυχαγωγία του. Η μεν πρώτη καλείται βιομηχανία ή βάναυσος τέχνη , καθ’ όσον για την εξάσκησή της απαιτούνται μάλλον σωματικές παρά διανοητικές δυνάμεις ,  η  δε δεύτερη καλείται ελευθέριος τέχνη ,επειδή είναι ηαυτή που πρέπει [πρέπουσα] για αυτούς που έχουν εκπαιδευτεί με ελευθερία. Καλείται δε ιδιαιτέρως  και  κατ’ εξοχήν  τέχνη { Kunst }  και χαρακτηριστικότερα καλή τέχνη ή καλλιτεχνία , επειδή  αυτή επιδιώκει την παράσταση του καλού .Διότι μόνο με αυτό { το καλό  } είναι δυνατόν να τέρπεται [ τέρψη = ευχαρίστηση ] η ψυχή μας. …Ειδικά όμως καλές τέχνες καλούνται εκείνες ,οι οποίες με την βοήθεια των βαναύσων τεχνών  αποτυπώνουν  επί της ύλης  τα δημιουργήματά τους. Αυτές είναι : η Αρχιτεκτονική , η Πλαστική  και η Γραφική , οι οποίες είναι οι κατ’ εξοχήν δημιουργικές τέχνες και τις οποίες ο Πλάτωνας ονομάζει εικαστικές και ειδωλοποιητικές.

ΤΕΧΝΗ   &   ΚΑΛΕΣ  ΤΕΧΝΕΣ.

ΑΛΕΞ -ΡΙΖΟΥ  ΡΑΓΚΑΒΗ – » Ιστορία της Αρχαίας Καλλιτεχνίας »,{ σελ.4,5,7 }.

ΠΕΡΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΑΣ ΓΕΝΙΚΩΣ.

Καλλιτεχνία είναι η τέχνη ,η οποία έχει ως σκοπόν το καλόν. Τέχνη δε είναι η δημιουργία.Η τέχνη παράγεται από το ρ.’Τέκω’ { < τίκτω } ,που είναι συγγενής της λ. »Τέκτων » { ο οποίος ασκεί την τέχνη }, και του »τεύχος’‘,{ που είναι το προ’ι’όν της εξασκήσεως της τέχνης }. Φανερώνει δε η λέξη , κυρίως, την κάθε γέννηση ή παραγωγή. Αλλά η γλώσσα περιορίζει την χρήση της μόνο στην παραγωγή, που προκύπτει από ανθρώπινη ενέργεια για οποιονδήποτε σκοπό ή ωφέλεια ή τέρψη. Δεν είναι φερ’ ειπείν τεχνούργημα το δέντρο που φύεται αυτόματα και εξαιτίας της φυσικής δύναμης , ούτε ο κορμός πού κόβεται από τον ξυλοκόπο άνευ σχεδίου για να παραδοθεί στην φωτιά…..Διότι ο άνθρωπος , ύλη και πνεύμα , για δύο λόγους δημιουργεί : για την ικανοποίηση των υλικών αναγκών ή για την τέρψη των αισθήσεων και της διανοίας. Και η μεν τέχνη ,που επιδιώκει κυρίως τον πρώτο σκοπό λέγεται βιομηχανία και ιδίως βαναυσουργός ή χειρονακτική , αν για την εξάσκησή της απαιτείται καταβολή δυνάμεων σωματικών μάλλον παρά διανοητικών .Η δε τέχνη που επιδιώκει μάλιστα την τέρψη ,ονομάζονταν από τους αρχαίους ελευθέριος τέχνη { artes liberales } , καθότι είναι η μόνη που αρμόζει προς την αγωγή ελευθέρων πολιτών και μπορεί καταλλήλως να ονομαστεί καλλιτεχνία .Διότι το καλόν είναι αυτό που τέρπει { ευχαριστεί } την αίσθηση , όπως το αισχρόν, που είναι το αντίθετον στο καλόν είναι το δυσάρεστον και το ατερπές { α στερ. + τέρπω > τέρψις }….Οι πραγματιστές { realistes } ή ρωμαντικοί ,όπως καλούνται θέλουν την τέχνην ως απαράλλακτην αντιγραφήν της φύσεως , μια ομοιογραφία { portrait } αυτής , με την στενότατη σημασία της λέξης .Οι αντιφρονούντες παντελώς προς τους πραγματιστές καλούνται ιδανιστές ή κλασικοί .Το υλικόν κάλλος είναι κατ’ αυτούς μια σφραγίδα αμυδρή και κίβδηλη ,ο δε εντελής και αδιάφθορος τύπος πρέπει να αναζητηθεί στον χώρο της άυλης σφαίρας { χώρος των Ιδεών }.Οι τεχνικές ιδέες δε, πρέπει να απορρέουν από την δημιουργική δύναμη της ψυχής αυτοφυώς και πρωτοτύπως.

Αλλά  η γραμμή της αληθείας είναι , ως συνήθως , η διαγώνιος.

 ΤΑ  ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ  & Η ΓΡΑΜΜΗ  ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ . 

ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ  – » Λεξικόν  ερμηνευτικόν ».

 Τίκτω  < τιτέκω . 

ΔΑΜ. ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ  – » Ετυμολογικό λεξικό της Ελληνικής ».

Τύκω = κατασκευάζω , ετοιμάζω. Τίκτω / Τίτκω = φέρνω στον κόσμο τέκνον. Τέκνον = το τεχθέν { »Θεὸς το τεχθέν, η δε Μήτηρ Παρθένος. »} , το παιδί.

ΠΑΝ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ  – «Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

Ποια η σχέση του ‘τεύχω’ με το ‘τυγχάνω‘ ; Έχουν τον ίδιον  παθ. αόρ. : ετεύχθην .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά  Νικομάχεια » , { ΣΤ’-1140 a }.

Τέχνη  και Τύχη. 

Η κατασκευή αντικειμένων { ποίησις } και η πράξη{ πράξις } διαφέρουν .Η τέχνη πρέπει να έχει σχέση με την κατασκευή { αντικειμένων}. Επίσης , η τύχη και  η τέχνη έχουν σχέση : »η τέχνη την τύχη αγαπά  , και η τύχη την τέχνη» .
Η τέχνη είναι  »έξις τις μετά λόγου αληθούς ποιητική » { =μια κατασκευαστική  έξη [= ψυχική διάθεση] } έλλογη {= που καθοδηγείται από την λογική της αληθείας } , αντίθετα, η ατεχνία είναι κατασκευαστική έξη  που καθοδηγείται από μια εσφαλμένη  λογική { μετά λόγου ψευδούς ποιητική έξις } . Αντικείμενο και των δύο είναι αυτό που ενδέχεται να έχει διαφορετική μορφή { περὶ το ενδεχόμενον άλλως έχειν  }.

H αλήθεια επιτυγχάνεται δια των 5 στοιχείων { 1139 b – 1140 a } :    

Εμπειρία  και Τέχνη   –  Απειρία  και Τύχη. 

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Μετά τα Φυσικά », { Α’ – 981 a }.

Η εμπειρία είναι κάτι παρόμοιο με την επιστήμη και την τέχνη .Οι άνθρωποι φτάνουν στην επιστήμη και στην τέχνη διαμέσου της εμπειρίας . Διότι όπως λέει και ο Πώλος ο Ακραγαντίνος { μαθητής του Γοργία }: ‘η εμπειρία δημιούργησε την τέχνη και η απειρία την τύχη » ,{ δλδ. ο άνθρωπος προχωράει στην κατανόηση των πραγμάτων  και στην επινόηση των μέσων ή  εργαλείων δια μέσου της εμπειρίας }.Η τέχνη γεννιέται  όταν , μετά από πολλές εμπειρικές γνώσεις { πείρα } ,προκύπτει μια συνολική αντίληψη για τα όμοια πράγματα { αφαιρετική γνώση }.

 ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Γοργίας », { 448 c }.

Πολλές τέχνες οι άνθρωποι έχουν επι­νοήσει  δια της εμπειρίας  και  πρακτικώς, διότι η  εμπειρία κάνει να περνάμε τη  ζωή μας σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης , ενώ η απειρία  { έλλειψη εμπειρίας } μας κάνει να την περνούμε σύμφωνα με την τύχη.

Τί ζωγραφίζει ο καλλιτέχνης ;

Σάρωση_20180505

ΚΑΛΛΟΣ  και  ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΑ. 

ΟΜΗΡΟΥ  – » Οδύσσεια », { σ , 192-194 }.

Με κάλλος  { η Αθηνά } πρώτα τα καλά της { Πηνελόπης } προσώπατα  λάμπρυνε αμβρόσιο , μ’αυτό που η καλλιστέφανη  Κυθέρεια { Αφροδίτη } χρίεται ,όταν πηγαίνει στον ποθητό χορό των Χαρίτων.

ΓΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ  –  «Λεξικόν  ερμηνευτικόν «. Οδύσσεια . { σ ,192 -194}.

Πρώτα της καθάρισε το ωραίο πρόσωπο με κάλλος [= είδος θεϊκού μύρου ].

LIDDELL & SCOTT  – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Κάλλος -εος { < καλός } = ευμορφία { επί του Γανυμήδη , επί γυναικών }.Η Αθηνά κατέστησε  το πρόσωπο της Πηνελόπης  λαμπρό με αθάνατο κάλλος , με το οποίο η Αφροδίτη την αλείφει Ο Όμηρος θεωρεί το κάλλος ως κάτι το εξωτερικόν ,που επιχύνεται στον άνθρωπο.

ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ -» Παρεκβολαί εις την Ιλιάδα και την Οδύσσειαν ».

Το  »κάλλος αμβρόσιον » αλληγορικώς  [είναι ] , η φυσική καλλονή και η ευπρέπεια , η επιπολάζουσα { = που αφθονεί } κατά πρόσωπον. . Το κάλλος  όμως δεν είναι μόνον μύθου πλάσμα ,αλλά και πραγματικό μύρο ,χρήσιμον ως καλλωπιστικόν.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – »Ρητορική προς  Αλέξανδρον », { 1447 b }.

Είναι συμφέρον στο σώμα  η ευεξία , το κάλλος , η ρώμη  και η υγίεια ,ενώ στην ψυχήν η σοφία ,η φρόνησις ,η ανδρεία ,η σωφροσύνη και η δικαιοσύνη ,και για τα δύο μαζί { συναμφότερα ] είναι τα χρήματα και οι φίλοι .

ΑΧ.ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΥ – »Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Προσέξτε τα παραθετικά του επιθέτου καλός-η-ον . Ο θετικός βαθμός είναι καλός -ή-όν { θ.καλ-}. Ο συγκριτικός  είναι ο ,η καλλίων -το κάλλιον { θ.καλλ-} και ο υπερθετικός  είναι  κάλλιστος-η-ον { θ.καλλ-}. Άρα  καλλ-ίτερος  και όχι καλ-ύτερος . Δηλαδή , τα δύο -λλ- πρέπει να περιέχονται στα παραθετικά του επιθέτου , διότι δηλώνουν το αποτέ-λεσμα της συγκρίσεως Άλλωστε η κατάληξη [-ύτερος ] καλύτερος ] δηλώνει επίθετο με την κατάληξη [-ύς ],όπως τα ταχύς,βραδύς ,παχύς κ.α. ,κάτι που δεν ισχύει για το επίθετο καλός.

THOMAS  GAISFORD  -» Etymologicon Magnum Lexicon ».

Ο καλλίων δεν προέρχεται από το καλός , αλλά από το κάλλος . Αυτό φανερώνει και η γραφή και η σημασία του. Η μεν γραφή , διότι  καλός γράφεται  με ένα [λ] , ενώ το καλλίων ,  κάλλιστος με δύο [λλ]. Η δε σημασία , διότι ο ποιητής συνήθιζε να χρησιμοποιεί την λέξη καλός για να χαρακτηρίσει τον ανδρείον , όπως το αντίθετο , χρησιμοποιούσε την λέξη κακός για να χαρακτηρίσει τον δειλόν. { χάζω =δειλιάζω > χακός > κακός }.

ΑΝΑΚΡΕΟΝΤΟΣ  – »ΩΔΑΙ  » 

{ παραλλαχθείσαι εις την κοινήν διάλεκτον εις μέτρον Ανακρεόντειον  υπό Χ. Στεφανίδου ].

Ωδή {ιη’}..»Εις ποτήριον αργυρούν »

Υπάρχουν δύο εκδοχές της ωδής  :άλλοι μεν [γράφουν] ‘καλή  τέχνα ‘ ,άλλοι δε  καλλιτέχνα ‘..Επειδή όμως  το μέτρον αυτής  είναι ανόμοιον και βεβιασμένον ,πολλοί ισχυρίζονται ότι μάλλον πρόκειται περί ξένης χειρός.

Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ  – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Καλλιτέχνης [ κάλλος +τέχνη }= τεχνίτης , εργαζόμενος μετά καλαισθησίας τα έργα του, αριστοτέχνης. 2. Ο ασκών μίαν εκ των καλών τεχνών .

ΣΤΕΦ.Α. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λατινοελληνικόν Λεξικόν ».

Ars – artis { < αρ – αρίσκω = προσ –αρ– μόζω  , ar-s } = η ακριβής επιστήμη και εμπειρία για κάποιο πράγμα. Υπάρχουν δύο διαφορετικά είδη  τεχνών : liberales  και illiberales.

ΑΝΝΗΣ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ- »Αρχιγένεθλος  Ελληνική γλώσσα ». 

Ars –artis  { < άρ τιος = τέλειος  < αρ – αρίσκω } = η τέχνη του προσ- αρμόζειν.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Φίληβος », { 64 e }.

Η φύσις του μέτρου και της συμμετρίας . Η έννοια του μέτρου παραπέμπει στην αρετή ,διότι αρετή άνευ μέτρου δεν νοείται,  και η  έννοια της συμμετρίας  στο κάλλος , διότι  κάλλος ,που δεν  στηρίζεται επί της συμμετρίας ,δεν νοείται.


          Tας θύρας κλείσατε ,τους οφθαλμούς ανοίξατε. Εκάς οι αμύητοι.


xxx

Η  ΜΙΜΗΣΙΣ. 

ΧΕΓΚΕΛ  – » Αισθητική » , { σελ. 17,21,24 }.

H αισθητική έχει για αντικείμενό της το απέραντο κράτος του ωραίου .Είναι η φιλοσοφία της τέχνης ή η φιλοσοφία των καλών τεχνών ..Το καλλιτεχνικά ωραίο είναι πιο υψηλό από το ωραίο  μέσα στην φύση .Επειδή η καλλιτεχνική ωραιότητα  είναι η  γεννημένη  εκ του πνεύματος ωραιότητα , άρα  γεννημένη δύο φορές . Η μίμηση { απομίμηση ,imitation } παράγει αριστουργήματα τεχνικής ,ποτέ όμως αριστουργήματα τέχνης….Η τέχνη όταν περιορίζεται να μιμείται { απομιμείται } δεν μπορεί να συναγωνιστεί την φύση .

Αισθητική :

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Φυσική Ακρόασις », { Β’- 194 a }.

Εάν η τέχνη μιμείται την φύση ,είναι στην αρμοδιότητα μιας και της αυτής επιστήμης να γνωρίζει θεωρητικά -στο πεδίο της τέχνης-το είδος και την ύλη μέχρις ορισμένου σημείου. { δλδ. πρέπει να γνωρίζει  η τέχνη την φύσιν αυτού , το οποίο μιμείται }.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Περί Ποιητικής », { 1448 b }.

Την Ποιητική  τέχνη  γέννησαν  δύο αιτίες και αυτές είναι φυσικές : α].»το μιμείσθαι »{ το ένστικτο της μιμήσεως } β].»το χαίρειν τοις μιμήμασι »{ εκτός της ηδονής που δημιουργεί η μίμηση και την οποία εισπράττει ο μιμούμενος ,και οι άλλοι ευφραίνονται με τις μιμήσεις { απομιμήσεις } του} . …Η μίμηση είναι σύμφυτη στους ανθρώπους από παιδιά και κατά τούτο   υπερέχουν των άλλων ζώων .Επειδή  ο   άνθρωπος  είναι  μιμητικώτατον   { ον } και αποκτάει τις πρώτες μαθήσεις του με την μίμηση.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Περί Ποιητικής », { 1448 b }. [ αποδ. υπό Ι.Συκουτρή }.

Οι πρώτες γνώσεις αποκτώνται δια της απομιμήσεως .Άρα η μίμηση συνδέεται με την θεμελιώδη σημασία της έξεως στο παιδαγωγικό σύστημα. Και τα ζώα μιμούνται ,αλλά και λιγότερα [από τον άνθρωπο] και λιγότερο συνειδητά [ από τον άνθρωπο ].

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  — » Ρητορική Τέχνη », { Α’- 1371 b }.

Επειδή η μάθηση και ο θαυμασμός είναι ευχάριστα πράγματα , ευχάριστα είναι και τα όμοιά τους , όπως οι μιμητικές τέχνες {π.χ.  ζωγραφική, γλυπτική, ποίηση}, έστω και αν δεν είναι ευχάριστο { ηδύ } αυτό που μιμούνται · γιατί αυτό που προκαλεί την ευχαρίστηση είναι ο συλλογισμός : « αυτό είναι εκείνο », με αποτέλεσμα να μαθαίνει κανείς κάτι.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Κρατύλος », { 432 a-c }.

ΣΩΚΡ. Διαφέρει ο αριθμός από τον ζωγραφικό πίνακα στο εξής : από έναν ορισμένον αριθμόν ,αν προσθαφαιρέσουμε κάτι, αμέσως γίνεται  διαφορετικός  ενώ , εάν προσθαφαιρέσουμε κάτι σ ‘έναν πίνακα ζωγραφικής ,αυτός δεν θα αλλοιωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να πάψει να αποδίδει την ουσία του απεικονιζόμενου . Άλλωστε  δεν  είναι ανάγκη για την ποιότητα της εικόνας να αποδοθούν όλα- καθώς [όλα] τα έχει εκείνο το οποίον απεικονίζει -εάν πρόκειται να είναι εικόνα ,διότι κάτι που είναι απομίμηση{ εικών } δεν είναι δυνατόν να αποδώσει απόλυτα την ουσία του πράγματος. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε δύο πράγματα τα εξής : παραδείγματος χάριν τον Κρατύλον και την εικόνα του Κρατύλου. Αν κάποιος από τους θεούς απεικόνιζε όχι μόνον  τα εξωτερικά [το χρώμα και το σχήμα ]αλλά και όλα τα εσωτερικά μέρη τα έκανε όμοια σαν τα δικά σου, και έθετε εντός αυτών  κίνηση και ψυχή και φρόνηση σαν τη δική σου, και με έναν λόγο ,όλα όσα εσύ έχεις άλλα όμοια ακριβώς τοποθετούσε κοντά σου αυτά θα  ήσαν τότε ο Κρατύλος και η εικόνα του Κρατύλου, ή δύο Κρατύλοι;

P.PAVIS – » Λεξικό του θεάτρου », { σελ.31,32 }.

Μίμηση [1]: < imitation < imitatio { Λατ.}  Μίμηση [2] : mimesis { Aγγλ.}.

ΑΝΝΗΣ  ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ- »Αρχιγένεθλος  Ελληνική γλώσσα ». 

Μιμήτωρ { =μιμητής } > imitor {= μιμούμαι }. Imago =εικών .  Μίμος { > μιμούμαι = παριστάνω ,εικονίζω } > mimus {=μίμος}.

ΜΑΝ.ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ  – » Ο Πλάτων και η Τέχνη », { σελ.48,49 }.

Στον διάλογό του [ ο Σωκράτης ]με τον ζωγράφο  Παρράσιο  καθορίζει την ζωγραφική σαν » εικασία των ορωμένων »,που οι ζωγράφοι » διά των χρωμάτων απεικάζοντες εκμιμούνται‘ ..Η μίμηση -ακόμα και για τον Σωκράτη – ξεπερνάει τα όρια της δουλικής αντιγραφής ..και  οι ψυχικές καταστάσεις είναι μιμητές.

ΜΑΝ.ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ  – » Ο Πλάτων και η Τέχνη », { σελ.63}.

Η πραγματική μίμηση παύει να είναι  απομίμηση  και δουλικά πιστή απεικόνιση του κόσμου όταν η μίμηση  γίνεται απόδοση.

Δ.ΠΑΠΑΔΙΤΣΑ , Ε.ΛΑΔΙΑ – ‘‘ Ομηρικοί Ύμνοι », Εις  Απόλλωνα »,{στ. 162-63 }.

Γνωρίζουν καλά { οι Δηλιάδες κόρες } να μιμούνται  { μιμείσθαι } όλων των ανθρώπων τις φωνές και το χοροκροτάλισμα { κρεμβαλιαστύς = κρότος από κρέμβαλα [ = κρόταλα ,crepare [ Λατ.] } προς δήλωση του χρόνου κατά την όρχηση.

Γ.ΛΑΜΨΑ  – » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου [ Ελλάδα- Ρώμη ].

Μιμώ = πίθηκος , μαϊμού.

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ  – » Απομνημονεύματα », { Γ’,  κεφ. X’ , 1-5 }.

Συνομιλία του Σωκράτη με τον ζωγράφο Παρράσιο. H ζωγραφική τέχνη μπορεί να  απεικονίζει, εκτός απ’ αυτά που βλέπουμε, { εξωτερικά χαρακτηριστικά } και το ήθος της ψυχής των ανθρώπων { εσωτερικός κόσμος }κι  από την έκφρα-ση του προσώπου κι απ’ όλο το παρουσιαστικό ,και όταν στέκονται και όταν κινούνται.

bandicam 2018-05-15 16-01-50-926

ΑΝΝΗΣ  ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ  ‘‘ Περί  Ζωγραφικής ». 

Παρράσιος ο ζωγράφος και σκιτσογράφος. 

ΧΡ.ΤΣΟΥΝΤΑ  – » Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης », { σελ. 350-351 }.

Παρράσιος ο Εφέσιος.

Δ.ΒΙΤΣΩΡΗ  – » Τέχνη και εποχή », { σελ.28-29 }.

Την έντονη αναζήτηση της ελληνικότητας της γενιά του ’30 ,εκφράζει ο εξέχων εξπρεσιονιστής ζωγράφος Μίμης Βιτσώρης στο δοκίμιό του »Τέχνη και εποχή » { 1940 },όπου δηλώνει : << η φωτογραφική αναπαράσταση ενός δέντρου δεν είναι τέχνη .Η φύση  είναι ένα μεγάλο έργο ,ώστε δεν είναι δυνατόν και δεν υπάρχει λόγος να την μεταφέρουμε φωτογραφικά >>.

ΜΙΜΗΣ  ΒΙΤΣΩΡΗΣ { 1902 – 1945 } : » To λιμάνι », » Το καμπαρέ ».

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ  – » Απομνημονεύματα », { Γ’,  κεφ. X’ , 8 }. 

Συζήτηση  του Σωκράτη με τον γλύπτη  Κλείτωνα .Πρέπει ο ανδριαντοποιός,  δια της μορφής ,να απεικονίζει τις ψυχικές διαθέσεις.

Γ.ΛΑΜΨΑ  – » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου [ Ελλάδα- Ρώμη ] ».

Κλείτων ,ο ανδριαντοποιός αθλητών.

Μ. ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ  – »Εισαγωγή στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΓΛΥΠΤΙΚΗ » , { σελ.24 }.

Η αρχαία Ελλάδα δημιουργεί και μεγάλη ζωγραφική , η οποία γρήγορα ανακάλυψε τους νόμους της προοπτικής.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά  Νικομάχεια » , { ΣΤ’-1140 a }.

Η πράξη  δεν είναι κατασκευή [ ποίησις ] , ούτε η κατασκευή ,πράξη ... Η τέχνη  δεν ανήκει εις τα εξ ανάγκης υπάρχοντα ή εις τα εξ ανάγκης γινόμενα , ούτε εις τα εκ φύσεως υπάρχοντα και γινόμενα .Διότι τα εκ φύσεως δημιουργημένα έχουν μέσα τους την αιτία της δημιουργίας τους…Τέχνη : έξις ποιητική , μετά λόγου αληθούς.

bandicam 2018-05-07 15-39-54-815

W. KANDINSKY  – » Τέχνη  και  Καλλιτέχνες », {σελ. 19 }.

Η μορφή είναι απλώς έκφραση του περιεχομένου. Την μορφή δημιουργεί η αναγκαιότητα.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  -» Σοφιστής », {235 d – 236 c}.

Τα δύο είδη της μιμητικής : εικαστική και φανταστική. Α].Εικαστική { απεικονιστική }.

bandicam 2018-05-15 16-42-51-635

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  -» Σοφιστής », {236 a- c}.

Β]. Φανταστική { φαντασματοπλαστική }. .   φάντασμα {*}

Inkedbandicam 2018-05-16 11-19-59-949_LI

AΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί  ζώων μορίων », { Α’ -639 b }.

Η τελική αιτία και το ωραίο { καλό } ενυπάρχουν περισσότερο στα έργα της φύσεως παρά στα έργα της τέχνης.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Μετά τα Φυσικά », { Α’ – 987 a }.

Οι Πυθαγόρειοι  ισχυρίζονταν , ότι τα όντα υπάρχουν δια της μιμήσεως των αριθμών { μιμήσει }, ενώ ο Πλάτων δια της μεθέξεως { μεθέξει }.

 

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Παρμενίδης »,  { 132 d } .

Οι ιδέες βρίσκονται στη φύση ως υποδείγματα .Τα πράγματα μοιάζουν με αυτές και είναι ομοιώματα τους. Η μέθεξη των πραγμάτων στις ιδέες  γίνεται ως απεικόνιση .

  

RENE  MAGRITTE  – » The Return of the Flame », { 1943 }.

Σάρωση_20180504 (2)


Ι. Ι. ΒΙΝΚΕΛΜΑΝ  – » Σκέψεις  για τη μίμηση των Ελληνικών έργων στη Ζωγραφική και τη Γλυπτική », { σελ.8}.

{*}.Φάντασμα

 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – »Μικρά Φυσικά » , Περί μνήμης και αναμνήσεως ,{ 450 a , 451 a }.     Άνευ εικόνος φανταστικής  η νόηση είναι ανύπαρκτη  ,γιατί το νοείν { νόηση } είναι το ίδιο  με το  διαγράφειν { σχεδίαση εικόνων }….Μνήμη και μνημόνευση είναι κατοχή  παραστάσεως { φαντάσματος } ,ως εικόνος του πράγματος που απεικονίζει.


Μεγάλο πρόβλημα δημιουργούν οι αποδόσεις στη καθομιλουμένη βασικών λέξεων της αρχαίας ελληνικής όπως : καλό = ωραίο{!} . Διαφέρει όμως το καλό από το ωραίο {= ώριμο } και  το άγουρο { < άωρο < άγωρο <  άγουρο }. Όπως δια-φέρει και το καλό { ρ. καλ- } από το κάλλος { ρ. καλλ- }.


Η  απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .

Τα περισσότερα  αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α