Λύσις ή περί φιλίας .

Ποία η αξία της φιλίας στην ζωή των ανθρώπων ; Ποιοι λόγοι ωθούν τους ανθρώπους να συνάπτουν φιλικούς δεσμούς; Γιατί ορισμένοι άνθρωποι γίνονται φίλοι μεταξύ τους και άλλοι όχι ; Στηρίζεται η φιλία στο όφελος [ συμφέρον ] που μπορεί να έχουν δυο φίλοι ; Υφέρπει ερωτική έλξη στην οικοδόμηση μιας φιλικής σχέσης ; Έχει σημασία η ομοιότητα ή η ανομοιότητα του χαρακτήρα δύο φίλων για να εκδηλωθεί η φιλική σχέση ; Ποία η αξία της ισότητας στην οικοδό-μηση μίας φιλικής σχέσης ; Υπάρχει αξία ή απαξία στην πολυφιλία ; Πολλά τα φιλοσοφικά ερωτήματα για την ουσία της αληθινής φιλίας . Πολλοί οι ένοχοι λίγοι οι αθώοι.

ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ.ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΟΥ ‘ΗΛΙΟΥ‘ .

Φιλία. Η αγάπη, η αφοσίωση προς κάποιον, που διαφέρει από τον έρωτα.

ΧΡ. Γ . ΡΩΜΑ – » Λεξικόν ανεπτυγμένων εννοιών ».

Φιλία: Είναι ελεύθερος ψυχικός σύνδεσμος μεταξύ δύο ή περισσότερων προσώπων, στηριζόμενος στην αμοιβαία εκτίμηση, εμπιστοσύνη και κατανόηση. Η σύναψη φιλίας αποτελεί βαθύτατη ψυχική ανάγκη του ανθρώπου.

Στις ελεγείες του Θέογνη απαντάται για πρώτη φορά η λέξη φιλία [ φιλίη ] .Εδώ αγαθοί και εσθλοί είναι οι αριστοκρατικοί , αντιθέτως κακοί και δειλοί είναι οι δημοκρατικοί.

ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ. Κύλιξ ερυθρόμορφη εσωτερικό {~ 5ος αι. π.Χ. }. Mus. Staatliche .

Ο Αχιλλέας με περικεφαλαία και γονατιστός, επειδή γνωρίζει την ιατρική τέχνη από τον Κένταυρο Χείρωνα , επιδένει το πληγωμένο χέρι του φίλου του. Ο τραυματίας Πάτροκλος ,που υποφέρει από τους πόνους , έχει γυρισμένο το κεφάλι του για να μην βλέπει και υποβαστάζει το τραυματισμένο χέρι με το άλλο.

Γενικά – Πρόσωπα του διαλόγου -Μέρη του διαλόγου [ Προοίμιον ,Κυρίως θέμα { ορισμοί φιλία } ,Επίλογος }.






ΠΛΑΤΩΝΟΣ -» Λύσις ‘, {σελ.3 } , [ πρόλ. ΑΡ.ΚΑΜΠΑΝΗ }.

Ο Σωκράτης περπατώντας έξω απ’ το τείχος της πόλεως συναντά τον Ιπποθάλη, τον Κτήσιππο κι ένα πλήθος από νεαρούς . Ο Ιπποθάλης αγαπά ερωτικώς τον Λύσιν ή αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται ο Κτήσιππος, και δεν μπορεί να τ’ αρνηθεί ο Ιπποθάλης. Ο Σωκράτης εισερχόμενος στην εκεί παλαίστρα αρχίζει συνομιλία με τον ίδιον τον Λύσι ,τον Μενέξενο και τον Ιπποθάλη για το πώς μπορεί κάποιος να προσελκύσει την φιλίαν ενός νέου. Ο διάλογος δεν καταλήγει σε κανένα οριστικό συμπέρασμα περί φιλίας .

ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΙΠΠΟΘΑΛΗΣ, ΚΤΗΣΙΠΠΟΣ, ΜΕΝΕΞΕΝΟΣ, ΛΥΣΙΣ.

1).ΛYΣΙΣ : yιός του Δημοκράτους από πλούσια οικογένεια εξαιρετικού κάλλους με θαυμαστή σωφροσύνη και σεμνό-τητα , συνομήλικος φίλος του Μενέξενου και ερωμένος του Ιπποθάλους 2). ΜΕΝΕΞΕΝΟΣ : υιός του Δημοφώντος από πλούσια οικογένεια , εξάδελφος του Κτησίππου και επιστήθιος φίλος του Λύσιδος. 3).ΙΠΠΟΘΑΛΗΣ : υιός του Ιερωνύμου και εραστής του Λύσιδος χάριν του οποίου γράφει διηγήσεις και στίχους. Ήταν μεταξύ των μαθητών του Πλάτωνος. 4).ΚΤΗΣΙΠΠΟΣ : εξάδελφος του Μενέξενου, από τον δήμο της Παιανίας ,που συνοδεύει τον Σωκράτη στην παλαίστρα.

ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ.ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΟΥ ‘ΗΛΙΟΥ‘.

Η λύσις.

i ].Προοίμιον. ii]. Κύριον θέμα iii]. Επίλογος.

Ο Σωκράτης συναντά τον Ιπποθάλη και τον Κτήσιππον .





ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ.

Ο έρωτας του Ιπποθάλη για τον Λύσι. O Λύσις -όπως και ο συνομήλικος Μενέξενος – θα πρέπει να ήταν τουλάχιστον 12 ετών, επειδή είναι ικανός παίζει την λύρα. Ενώ ο Ιπποθάλης θα πρέπει να ήταν 15-16 χρονών. Ο Σωκράτης εμφανίζεται ως γνώστης των ερωτικών θεμάτων.

ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Περὶ εβδομάδων » ,[ 5 ].

Οι ηλικίες του ανθρώπου : Παιδίον – παις [ 2χ7 ]– μειράκιον· νεηνίσκος – ανὴρ – πρεσβύτης – γέρων .

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».

Βρέφος –παιδίον – παιδάριον ,παιδίσκος – παις [ ή πάλληκας / πάλλακας { εξ ου παλληκάρι } , βούπαις, αντίπαις , μελλ[ο]έφηβος } -μειράκιον – μείραξ – νεανίσκος – νεανίας – ανὴρ – προβεβηκώς [ < προβαίνω ] ή ωμογέρων – γέρων – πρεσβύτης- εσχατόγηρως.

FR.G.WAGNER – » Poetorum Tragicorum Grecorum fragmenta »,

Sophocles fragm. [ LXXIV ].» ότω δ᾽ έρωτος δήγμα παιδικὸν προσή ».

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – »Πώς αν τις αίσθοιτο εαυτού προκόπτοντος επ’ αρετή», [ 4 ].

Έρωτος δήγμα παιδικών πρόσεστι.

Το θέμα του παιδικού έρωτα στην αρχαιότητα δεν ήταν κάτι το απαγορευτικό ,όπως στις σύγχρονες κοινωνίες. Αποτελεί μια παγιωμένη συνήθεια για τους αρχαίους και έναν αναγνωρισμένο κοινωνικό θεσμό, με κανόνες, παραδόσεις και τεχνική. Δεν πρόκειται για μια ηθική διαστροφή του καιρού τους, αλλά για ένα στοιχείο που οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες ανέφεραν ως δείγμα πολιτισμού έναντι των Βαρβάρων. Συνεπώς πρέπει να γίνει επιστημονική εξέταση αυτής της συνήθειας, όπως και για την δουλεία, την θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα κ.α.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Συμπόσιον », { εισ.: ΙΩ.ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ }, [ σελ.45 – 52 ].

4.Ο παιδικός έρως εις τους αρχαίους Έλληνας. Ευτυχώς η επιστήμη ξέφυγε προ πολλού απ’ το δίλημμα: έγκρισις ή κατάκρισις . Έργον της είναι η κρίσις, δηλαδή η κατανόηση και το έργον αυτό εγκλείει πολύ μεγαλύτερη δικαιοσύνη και σεβασμό προς τους πατέρες του ωραίου και του αληθινού, απ’ όσον η μονοκόμματη καταδίκη ή, το χειρότερον , η δήθεν ευλαβής και μηδέν μεν λέγουσα, πολλά δε σημαίνουσα παρασιώπηση.

Το παιδαγωγικό στοιχείο υπάρχει σε κάθε έρωτα. { σημ. [1] ,σελ.65 }.

Παιδεραστία – Φιλεραστία { σημ.[3] ,σελ.91 }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Γοργίας », { 481 d – 482 a },[ αποδ. : ΚΑΚΤΟΣ ].

ΣΩΚΡ. Τα δικά μου παιδικά είναι η φιλοσοφία.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Γοργίας », { 481 d – 482 a } ,[ σχόλιο : ΣΤ.ΤΖΟΥΜΕΛΕΑΣ ].

Τα παιδικά: Φιλικός σύνδεσμος των πρεσβυτέρων με τους νεώτερους.

NEΩΤ. ΕΓΚ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ‘ – » Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα ».

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » ,[ σελ.475 ],[ αναλ.: Κ. Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ }.

Φιλία. Η αρετή αυτή έχει για τον ̓Αριστοτέλη όχι μόνον ηθικήν, αλλά και πολιτική και κοινωνική σημασία .Διότι το θεμέλιο της πολιτείας ,η φιλία, είναι σταθερότερον από την δικαιοσύνη . Το πλάτος της εννοίας της φιλίας στα αριστοτελικά συγγράμματα είναι πολύ μεγάλο. Συμπεριλαμβάνει την εύνοια, την φιλική διάθεση από την απλή συμπάθεια μέχρι την πολύ στενή σύνδεση. Σ’ αυτήν περιλαμβάνονται και τα οικογενειακά συναισθήματα της αγάπης [ γονέων προς τα τέκνα και των τέκνων προς τους συγγενείς ] καθώς και η πολιτική ομοφροσύνη και ομόνοια. Η αριστοτελική φιλία δεν συμπεριλαμβάνει τον παιδικόν έρωτα, τον οποίον ρητώς ο ̓Αριστοτέλης αποδοκιμάζει, χαρακτηρίζοντας αυτόν ως θηριώδη διαστροφή .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια», [ Η’ ],{ 1148 b – 1149 a }.[ αποδ. : ΔΗΜ. ΛΥΠΟΥΡΛΗΣ ].

Οι Θηριώδεις έξεις [ διαθέσεις ] προσιδιάζουν στα θηρία και είναι ξένες προς την φύση του ανθρώπου.

Sr.ALEX. GRAND – » Ethics of Aristotle ,essays and notes »,{ p.214 }.

{*}. ἡ τῶν ἀφροδισίων τοῖς ἄρρεσιν :

It is important to observe here the strong terms in which the unnatural character of these practices is denounced. An equally strong and more explicit passage occurs in the ‘Laws’ of Plato [ p. 636 b ], where the advantages and disadvantages of the gymnasia and syssitia are discussed .{ Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε εδώ τους έντονους όρους με τους οποίους καταγγέλλεται ο αφύσικος χαρακτήρας αυτών των πρακτικών. Ένα εξίσου ισχυρό και πιο σαφές απόσπασμα βρίσκεται στους »Νόμους» του Πλάτωνος [ 636 b ], όπου συζητούνται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των γυμνασίων και των συσσιτίων }.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Νόμοι » , { 636 b-e },{ αποδ. : Δ.ΛΥΠΟΥΡΛΗ }.

H συνεύρεση αρσενικών με αρσενικούς ή θηλυκών με θηλυκά θεωρείται παρά φύσιν.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Ερωτικός », { 23 }, { εισ. : Ι.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ [ σελ.34-35 ] , Γ.ΡΑΠΤΗ [ σελ. 44 ] }.

Αντίθετα η ομοφυλοφιλία, όσο και αν είναι ερωτική έκφραση, την οποία ενδεχομένως συνοδεύουν χαρακτηριστικά του Έρωτα, επισωρεύει δεινά στους συντρόφους, τα οποία ο Πλούταρχος περιγράφει σαφώς στο κείμενο { 768 e – f }…Με σεβασμό στο «διαφορετικό» ο Πλούταρχος, με την ευρυμάθειά του και τις «καταδύσεις» του στην ελληνική, ρωμαϊκή και αιγυπτιακή φιλολογία, λογοτεχνία και παράδοση, αναδεικνύεται ο υπέρμαχος του γάμου, εξυψώνοντας τη γυναίκα στο έπακρο ως αξιέραστη και ενάρετη με πλήθος ισχυρών παραδειγμάτων, οριζόντια και κάθετα στην Ιστορία, αφού «Τὴν μὲν πρὸς ἄρρεν ̓ ἄρρενος ὁμιλίαν μᾶλλον δ’ ἀκρασίαν καὶ ἐπιπήδησιν εἴποι ἄν τις».

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Ερωτικές διηγήσεις ή προς ερώντας », [ σελ.328 -29 }.

ΑΚΤΑΙΩΝ – ΑΡΧΙΑΣ και ΤΗΛΕΦΟΣ [ εισαγωγή -περίληψη : Γ.ΡΑΠΤΗΣ }.

W.K.C. CUTHRIE – » Σωκράτης », { σελ.110 }.

Έρωτας και φιλοσοφία .Ο Σωκράτης καταδίκασε την παιδεραστία τόσο στην Πολιτεία όσο και στους Νόμους.

Α.Ε.TAYLOR – » Πλάτων, ο άνθρωπος και το έργο του », { σελ. 96 }.

Το μυστήριο της έλξης.

ΝΕΩΤ. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ ,{ σελ.439 }.

Π.Π.ΚΟΛΟΝΑΡΟΥ : Παιδεραστία.

Θ. ΤΑΜΠΑΚΗ / Σ. ΤΑΜΠΑΚΗ – » Η παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα »,{ σελ.166 }.

Η λέξη παιδεραστία προέρχεται από το « παις » και « εράν ». Η δεύτερη στα λεξικά της αρχαιοελληνικής γλώσσας σημαίνει αγαπώ, έχω έρωτα, ερωτεύομαι. Η χρησιμοποίηση του όρου κατά συνέπεια για να δηλώσει την εκπόρνευση αγοριών είναι ατυχής. Ενώ στη σημερινή εποχή η λέξη παιδεραστία εκφράζει τη «σεξουαλική έλξη ενός ενηλίκου προς ένα μικρό παιδί», λέει η Reay Tannahill στο βιβλίο της «Η ιστορία των σεξουαλικών ηθών», για τους αρχαίους Έλληνες σήμαινε «αγάπη ενός άνδρα προς ένα αγόρι που είχε περάσει την εφηβεία, αλλά δεν ήταν ενήλικο». Τον 6ο, τον 5ο και τον 4ο π.Χ. αι. η ενηλικίωση γινόταν στα 17 και οι ερωτικές επαφές μεταξύ ενός μεγάλου άνδρα και ενός προεφήβου ξεκινού-σαν από την ηλικία των 12 ετών .Οι παραπάνω σχέσεις όταν αφορούσαν σε καθηγητή και μαθητή αποτελούσαν κλάδο της ανώτερης παιδείας και αποτελούσαν την «παιδευτική παιδεραστία». Ο βιασμός, όμως, ανηλίκου τιμωρείτο πολύ σοβαρά με δήμευση ιδιοκτησίας, εξορία και βάσει των νόμων του Σόλωνα (6ος αιώνας), ακόμη και με θανατική ποινή! {Δελτ Α’ Παιδ, Κλιν Παν. Αθηνών [ 55, 2008 ] }.



Τα αγαθά των αληθινών φίλων είναι κοινά.

Του σοφού και του αγαθού και του χρήσιμου , όλοι γίνονται φίλοι και οικείοι ,αντιθέτως του ανωφελούς κανείς.



Α’ ΟΡΙΣΜΟΣ .

Η αμοιβαία φιλία.

Β’ ΟΡΙΣΜΟΣ .

Ο Όμηρος και ο Εμπεδοκλής συμφωνούν ,ότι »ο όμοιος αγαπά τον όμοιον‘ (213-2146).» Όμοιος τον όμοιον αγαπά, κι η κοπριά τα λάχανα ‘‘.

ΟΜΗΡΟΥ – » Οδύσσεια », [ ρ’ 218 ].[ Απόδ.: Κ.ΔΟΥΚΑΣ ] .

Λόγια του πονηρού [ κακού ] Μελάνθιου για δύο πονηρούς { τον Εύμαιο [ συβώτης ] και τον Οδυσσέα [ επαίτης ] }.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί ψυχής », { 404 b } .

Εμπεδοκλέους [ fragm.109 ].

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα φυσικά », { Β’,1000 b }.

Η γνώση του ομοίου αποκτάται με το όμοιον.

NΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ’ – » Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ. 30 ,220 }.

Εμπεδοκλής { Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ ]. Κάθε γνωστική λειτουργία είναι κάποιον είδος εκλεκτικής συμπάθειας μεταξύ ομοειδών πραγμάτων.

Γ’ ΟΡΙΣΜΟΣ .

Κατά τον Ηράκλειτον » το εναντίον εστί φίλον τω εναντίω » . Παροιμία : » τα αντίθετα έλκονται‘.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Παραμυθητικός προς Απολλώνιον », { 10 }.

Η βαθύτερη ενότητα των αντιθέτων.

Δ’ ΟΡΙΣΜΟΣ.

Κατά τον Σωκράτη : »Το ουδέτερο (το μήτε αγαθόν μήτε κακόν) μπορεί να είναι φίλον του αγαθού» (216 d -217 a).

Το αγαθόν γίνεται φίλος με το ουδέτερον.

Ανώτερος σκοπός είναι το [ »πρώτον φίλον» ] πρωταρχικό φιλικό ,που είναι και το »αληθώς φίλον’ » ,το ύψιστον και απόλυτον αγαθόν. Για να καταλήξουμε σε μια πρώτη αρχή , που δεν θα χρειάζεται πια να αναχθεί σε κάποιο άλλο φιλικό πράγμα, αλλά θα έχει φτάσει στο πρωταρχικά φιλικό, σ᾽ αυτό που για χάρη του είναι φιλικά όλα εκείνα τα άλλα..

Αγαπάμε το αγαθόν εξ αιτίας της παρουσίας του κακού;

Aληθινά φιλικό και αγαπητό φαίνεται ότι είναι αποκλειστικά εκείνο, στο οποίο καταλήγουν όλες αυτές οι ας τις πούμε φιλίες.Tο αληθινά φιλικό γίνεται φιλικό για χάρη κάποιου άλλου φιλικού πράγματος ; Εξαιτίας του κακού αγαπάμε το καλό, επειδή το καλό είναι φάρμακο του κακού ;

Αιτία της φιλίας είναι η επιθυμία .Και επιθυμούμε αυτό που έχουμε ανάγκη…Και έχουμε ανάγκη αυτό που μας αφαιρείται. Άρα η φιλία σχετίζεται με κάτι δικό μας. Όταν κάποιος αγαπάει κάποιον άλλο, ταιριάζει με αυτόν ή στην ψυχή ή στον χαρακτήρα ή στη μορφή. Το εκ φύσεως οικείον δημιουργεί κατ’ ανάγκη τη φιλία.To οικείον είναι ταυτόν προς το όμοιον ή διάφορον ; [ 221 d-222 b ].

Η επιθυμία ανήκει στο επιθυμητικό ;

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Τοπικά », { Β’.7 }.

Η φιλία βρίσκεται στο θυμοειδές ή στο επιθυμητικόν μέρος της ψυχής ; Έχει η φιλία ως αντίθετο τo μίσος ;

Γ. ΛΑΘΥΡΗ – » Οι ‘ΟΡΟΙ‘ του Σπευσίππου ».

Επιθυμία – βούλησις.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία Ή’ » { 558 e – 559 c }.

Eπιθυμίες αναγκαίες και μη αναγκαίες .

Αναγκαίες επιθυμίες είναι αυτές που δεν μπορούμε ν’ απομακρύνουμε και όσες μας ωφελούν όταν ικανοποιηθούν κατά φυσική αναγκαιότητα. Μη αναγκαίες επιθυμίες είναι εκείνες ,που μπορεί κάποιος ν απαλλαχθεί, αν εξασκηθεί από τα νιάτα του, και που δεν κάνουν κανένα καλό αν υπάρχουν, αλλά το αντίθετο.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Κρατύλος » { 419 e } .

Επιθυμία – θυμός.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Συμπόσιον » { 200 e } .[ αποδ. Ι.ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ }.

Επιθυμία και έρωτας.

ΙΩ.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της αρχαίας ελληνικής γλώσσης ».

Ορέγομαι ,όρεξις.

ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

Ορέγω.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί ψυχής », { 433 a-b }.

Η δύναμη της ψυχής , η αποκαλούμενη όρεξις, κινεί. Oι ορέξεις πολλές φορές αλληλοεναντιώνονται ,όταν το λογικόν και οι επιθυμίες τυχαίνει να είναι ενάντιες .Αυτό παρατηρείται στα έμψυχα όντα που διαθέτουν αίσθηση χρόνου.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί αρετών και κακιών », { 4,5,6 }.

Το τρίτο μέρος της ψυχής είναι το επιθυμητικόν .Αρετές του επιθυμητικού είναι η σωφροσύνη και η εγκράτεια ,ενώ κακίες είναι η ακολασία και η ακρασία.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – »Λύσις »,{ εισ. : ΑΝΔΡ. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ },[ σελ. 11 ].

Η επιθυμία είναι η αιτία της φιλίας και επιθυμεί κάποιος εκείνο ,που του λείπει ή του αφαιρέθηκε, το απαραίτητο για την ζωή. Αυτό είναι το « οικείον » ,που είναι ή ταυτόν ή διάφορον προς το όμοιον.

A.E. TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του », { σελ.104-5 }.

Φαίνεται ,ότι αιτία κάθε δεσμού (φιλίας) είναι η επιθυμία, και «ό,τι κάποιος επιθυμεί είναι επιθυμητό σ’ αυτόν, και τότε, όταν το επιθυμεί». Ένα ον που επιθυμεί τακτικά, επιθυμεί εκείνο στο οποίο είναι «ελλειμματικό» (ενδεές). Έτσι «το ελλειμματικό» (ενδεές) είναι «προσηλωμένο» (φίλον) σε εκείνο στο οποίο είναι «ελλειμματικόν». «Ελλειμματικότη-τα» η ελάττωμα» σημαίνει να «στερείται» κάποιος κάτι, του λείπει κάτι για να είναι ολόκληρος. Άρα, το «πάθος» (ο έρως), η φιλία και η επιθυμία είναι όλα τους [συν]αισθήματα που στρέφονται σε κάτι το οποίο «ανήκει στον ίδιο τον εαυτό μας» (κάτι οικείον). Έπεται ότι οι φίλοι η εραστές, είναι οικείοι μεταξύ τους· ο ένας «ανήκει» στον άλλο· καθένας τους, θα λέγαμε, είναι «μέρος του άλλου», και μάλιστα «στην ψυχή η το χαρακτήρα η το σώμα» (κατά την ψυχήν η κατά το της ψυχής ήθος η τρόπους η είδος). Τότε ό,τι αγαπάμε μας είναι φύσει οικείον, «κατάδικό μας»…Για να είναι κάποιος «γνήσιος εραστής», η αγάπη του πρέπει να ανταποδίδεται. Η ανταπόδοση αποτελούσε βέβαια το τελευταίο πράγμα που θα ήταν δυνατό να περιμένει ο διεστραμμένος από τα παιδικά του, όπως εξηγείται στον ‘Φαίδρο’. Ο κομψευόμενος εραστής του συρμού, εννοείται εδώ, δεν αξίζει καθόλου τον τίτλο του εραστή.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις »,{ αποδ. στο μονοτ. βασ. στην ερμ. σημ. του Ν.Μ.ΣΚΟΥΤΕΡΟΠΟΥΛΟΥ }, [ σελ.70-73 ].

Φιλία είναι η επιθυμία του οικείου.

̓Ακόμη, τα δύο σκέλη της διάζευξης, ψυχολογικά τουλάχιστον, προβάλλονται από τον Σωκράτη με τρόπον άνισον, αφού μόνο στο Β’ σκέλος έχουν ξεδιπλωθεί οι επιμέρους περιπτώσεις. Ενώ θα έπρεπε να αναπτυχθούν και όλες οι δυνατές περιπτώσεις του Α’ σκέλους για να ολοκληρωθεί το φάσμα των περιπτώσεων. Καθώς όμως ο Λύσις και ο Μενέξενος επιλέγουν ανεπιφύλακτα το Β’ σκέλος της διάζευξης, το Α’ σκέλος της (το αγαθό είναι συγγενικό με τα πάντα ) μένει κατά βάσιν ανεξέταστο. Και επειδή η άποψη ,ότι » έκαστον εκάστω οικείον είναι » συγκρούεται με συγκεκριμένα συμπεράσματα [ ότι κατά τη γνώμη τους καθένα απ’ αυτά τα τρία ζεύγη είναι συγγενικό ] ,που πριν είχαν γίνει αποδεκτά από όλους , η συζήτηση καταλήγει σε αδιέξοδο. Αναλυτικά η απάντηση των παιδιών υπέρ της Β'[ εκδοχής,» έκαστον εκάστω οικείον είναι » περικλείει τα εξής [ 3 ] ζεύγη οικειότητας και φιλίας :

Έτσι επιστρέφουμε στην εκδοχή του Α’ σκέλους , ότι »το αγαθόν είναι οικείον [ συγγενές ] με όλα », ( ταγαθὸν οικείον θήσομεν παντί ), αλλά τώρα ο Σωκράτης ταυτίζει το αγαθόν με το οικείον » το αγαθὸν και το οικείον αν ταυτόν φώμεν είναι » [ αν δεχτούμε, ότι το αγαθό και το συγγενικό ταυτίζονται). Από αυτό απορρέει η πρόταση ,ότι » ο αγαθός τω αγαθώ μόνον φίλος» [ο αγαθός μόνο με τον αγαθό μπορεί να είναι φίλος] ,αλλά κι αυτή, έχει ήδη ανασκευαστεί . Έτσι η συζήτηση καταλήγει σε αδιέξοδο. Ωστόσο το Α’ σκέλος της ερώτησης του Σωκράτη, ότι »το αγαθόν είναι οικείον με όλα»’ ,έμεινε ουσιαστικά αδιερεύνητη. Το ξετύλιγμα αυτής της πρότασης θα έδινε τα ακόλουθα ζεύγη οικειότητας και φιλίας :

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις »,{ εισ. ΔΗΜ. ΤΖΩΡΤΖΟΠΟΥΛΟΣ } , [ σελ. 484-85 ].

Η επιθυμία είναι η αιτία για την φιλία, που σημαίνει, ότι ανήκει στη φύση του ίδιου του ανθρώπου να αγαπά, να επιθυμεί . Όποιος επιθυμεί κάτι, επιθυμεί αυτό που δεν έχει, δηλαδή , αυτό που στερείται · και εκείνο που στερείται, είναι κάτι που αφαιρέθηκε από τον άνθρωπο, άρα δεν του είναι ξένο αλλά φιλικό.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις » ,[ εισαγ. ΚΑΚΤΟΣ }.

Σε τί διαφέρει το οικείον από το όμοιον ;

ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Στρωματείς » , { VII .ΙΑ’ }.

Η φιλία καταλήγει σε ομοιότητα.

Η συζήτηση καταλήγει σε αδιέξοδο. Τίποτα απ’ όσα εξέτασαν δεν είναι φιλία.

Πολλοί δούλοι από βαρβαρικές χώρες χρησιμοποιούνταν ως παιδαγωγοί ( 208 c ) και ήταν φυσικό να μιλούν τα Ελληνικά με βαρβαρική προφορά.

ΣΩΚΡ. ΤΣΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικόν των Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών αρχαιοτήτων », { Β’. σελ.720 }.

Παιδεία , παιδαγωγός. Την παιδαγωγία ανέθεταν  οι ελληνικοί οίκοι των ευγενών και πλουσίων στον πάρα πολύ έμπιστο από τους δούλους. Οδηγούσε τα παιδιά απ’ το πατρικό σπίτι στο σχολείο ή στο γυμναστήριο και μετά επέστεφαν μαζί στο σπίτι .

WILL DURANT – » Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού », { B’. σελ.301-2 }.

Διαφέρει ο παιδαγωγός από τον παιδονόμο και τον διδάσκαλο.

Το όνομα παιδαγωγός δίδεται όχι στον διδάσκαλο αλλά στον δούλον , ο οποίος οδηγεί καθημερινά το παιδί στο σχολείο και το επαναφέρει στην  οικία του. Η Φοίτηση  εξακολουθεί μέχρις ηλικίας δέκα τεσσάρων  ή δέκα έξι ετών ή και περισσότερο για τους ευπόρους. Τα σχολεία δεν έχουν θρανία , αλλά μόνον πάγκους .Ο μαθητής κρατεί στα γόνατά του τον κύλινδρο τον οποίον διαβάζει ή το υλικό στο οποίο γράφει. Ο διδάσκαλος  διδάσκει όλα τα μαθήματα και φροντίζει για τον χαρακτήρα των μαθητών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρία μαθήματα : γραφή , μουσική  και γυμναστική.

ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΉΛΙΟΥ’ . ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις » ,{ Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ }.

Ο ‘Λύσις’ είναι πλατωνικός διάλογος ,που έχει ως υπόθεση την φιλία, η οποία μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων ήταν ιδιότυπο συναίσθημα, το οποίο δεν είναι ούτε έρως, ούτε η σύγχρονη φιλία, υπότιτλος δε του διαλόγου είναι «η περί φιλίας, μαιευτικός». Ο Πλάτων θέτει το ερώτημα :

Δ. Ελάσσονες Σωκρατικοί Διάλογοι .Λύσις : Ο άνθρωπος έχει ένα τέτοιο φυσικὸν « αγαθόν » που αποτελεί το πιο αξιαγάπητο πράγμα στη ζωή. Η φιλία, στην πληρέστερη έννοιά της, είναι δυνατή μόνο μεταξύ «των αγαθών ».

U. WILAMOWITZ – MOELLENDORFF – » Πλάτων , τα χρόνια της νεότητας », { σελ.313- 15 }.

Ο Σωκράτης κάνει ένα απότομο πέρασμα από τη φιλία στην αγάπη – για τους αρχαίους ήσαν δύο εντελώς διαφορετικές σχέσεις – και εκβιάζει την συναίνεση ,πως η αγάπη ενός αληθινού εραστή πρέπει να ανταποδίδεται με φιλία.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις »,{ εισ. ΚΑΚΤΟΣ }.

Το καλό δεν γίνεται φιλικό σε μας εξαιτίας του κακού, αλλά εξαιτίας της ενδιάθετης επιθυμίας στον άνθρωπο.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις »,{ εισ.: ΑΠ.ΤΖΑΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ }.

Τα προσφιλή [οικεία ] σ’ εμάς πράγματα είναι πολλά και αποτελούν μία κλιμακωτή σειρά .Έτσι πρέπει να υπερβούμε όλες τις ενδιάμεσες βαθμίδες της κλίμακος για να φθάσουμε στο απολύτως « φίλον », το αγαθόν.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις »,{ εισ.: Ν.Μ.ΣΚΟΥΤΕΡΟΠΟΥΛΟΣ }.

Στην εισαγωγή του διαλόγου είναι έντονα αισθητή η ατμόσφαιρα της αττικής παιδεραστίας. Αυτό το ερωτικό κλίμα συνδέεται ,ως ένα βαθμό, με το θέμα του διαλόγου.. . Ωστόσο στον» Λύσι » η φιλία δεν περιορίζεται στο ερωτικό πλαίσιο ,αλλά έχει έναν ευρύτερο χαρακτήρα με διαφορετικούς τύπους της φιλικής σχέσης. Οι δύο διάλογοι [ Λύσις -Χαρμίδης ] συγγενεύουν προβάλλοντας ανάγλυφα την παιδαγωγική όψη της προσωπικότητας του Σωκράτη.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις »,{ εισ. : ΑΝΔΡ. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ }.

Αγαπάμε κάτι ,που το έχουμε ανάγκη, που το στερούμαστε .Απαιτείται συνεπώς η παρουσία ενός μικρού κακού για να προκαλέσει την επιθυμία του αγαθού. Το απολύτως αγαθόν ,επειδή έχει αυτάρκεια ,είναι αδύνατον να αγαπά.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Λύσις »,{ εισ. : ΔΗΜ. ΤΖΩΡΤΖΟΠΟΥΛΟΣ } , [ σελ.485 – 493 ].

Η αληθινή αιτία για την φιλία αναζητείται στην τάση μας να επιδιώκουμε το »πρώτο φίλον’‘ , το οποίον αγαπάμε, επειδή μας είναι »φύσει οικείον». Η φιλία ή αγάπη ως πνευματικό φαινόμενο συνιστά τμήμα της πνευματικής μας ύπαρξης ,που διαφοροποιείται από την επιθυμία ως συστατικό στοιχείο της καθημερινής μας ύπαρξης.




Ετυμολογική και γραμματική έρευνα και προσπάθειες  προσέγγισης της σημασίας της λέξεως.

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – » Ανώμαλα ρήματα της αρχαίας ελληνικής γλώσσης ».

ΠΑΝ.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ». 

ΠΑΝ.ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ -» Λεξικό απάντων των ρημάτων ».

1. Φιλώ =/= Εχθαίρω , Μισώ   2 .Φίλος =/= Εχθρός .

Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Ομηρικόν Λεξικόν ».

ΙΩ .ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – »Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ». 

Φιλότης { < φίλος }. Φίλτατος  = φίντατος . Φιλτίας  = Φιντίας.

H. LIDDELL & R .SCOTT – » Mέγα λεξικόν της Ελληνικής  γλώσσης  ».

Διαφέρει η φιλία [ φιλική αγάπη ] από τον έρωτα , όπvς διαφέρει η amicitia από το amor. Ο Όμηρος χρησιμοποιεί το  κύσω αντί του φιλώ.

J.B.HOFMANN – » Ετυμολογικόν λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής ».

Φιλία ,φιλέω, φίλημα , φίλτρο.

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ του ΣΟΦΙΣΤΟΥ – » Λεξικόν κατά στοιχείον ΙΛΙΑΔΟΣ και ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ ».

ΗΣΥΧΙΟΥ  του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ   – » Λεξικόν ».

Φίλος και φιλότης.

TH.GAISFORD S.T.P. – Μέγα Ετυμολογικόν Λεξικόν ».

Φιλία – Φιλητής / Φιλήτης – Φίλιος Ζευς.

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».

Διαφέρει το φιλείν από το κυνείν ,όπως  και το φίλος από το εταίρος.

ΣΟΥΔΑ / ΣΟΥ’Ι’ΔΑ – » Λεξικόν ».

Φιλητής και Φιλήτης , Φιλία ,Φίλιος. Φίλος α’, β’, γ’.

ΙΩ. ΖΩΝΑΡΑ – » Λεξικόν ».

Φίλος ,φίλον και φιλία.

ΑΝΘ. ΓΑΖΗ – » Λεξικόν της ελληνικής γλώσσης »,[Γ’].

Φίλος, φίλη ,φίλον.

Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα λεξικόν της ελληνικής γλώσσης »

Φιλία, φίλιος-α-ον.

ΙΔΡ.ΜΑΝ.ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ – » Λεξικό της κοινής νεοελληνικής ».

Φιλία.

P. CHANTRAINE – » Ετυμολογικό λεξικό της αρχαίας ελληνικής ».

Φίλος. Στις υπόλοιπες Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες καμμία λέξη δεν μπορεί να συγκριθεί με την ρ. *{ φιλ ή φιλο}.

ΠΑΠΥΡΟΥ – » Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας ».

Φίλος-η-ο.

Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ  – » Ετυμολογικό λεξικό ».

Η  λέξη φίλος απαντάται στις Μυκηναϊκές  επιγραφές.

Κ. ΔΟΥΚΑ – » Λεξικόν διεθνών λέξεων του Ομήρου ».

Φίλος { φίλος }.

ΑΡΙΣΤ. Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ – » Η Οικουμενική διάσταση της Ελληνικής γλώσσας ».

Φιλία [ philia }.

Α. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – ‘ Αρχιγένεθλος Ελληνική Γλώσσα ».

Fils [ υιός ] , Fille [ θυγατέρα ].

ΕΥΣΤΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικόν Ελληνο-Λατινικόν ».

Αmicus ,amo,amor, jungo.

ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινοελληνικόν ».

Αmicitia,amico,amor ,Αmor.

ΕΥΣΤΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ – » Λεξικόν Λατινο-Ελληνικόν ».

Φιλητός, φίλητρον ,φιλία, φίλιος, φιλόω-ώ .

Γ. Χ. ΠΡΙΝΙΑΝΑΚΗ – » Η γλώσσα των Ελλήνων είναι η γλώσσα που ομιλεί η φύση», { σελ.70 }.

Από το φλάω το φιλάω.

Α. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

Φιλότης.

ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ » Ίων » , { στ.730-32 }.

Ευχάριστο πράγμα είναι να μοιράζεσαι τις χαρές και παρηγοριά τις λύπες με τους φίλους.

ΔΙΟΓΕΝOYΣ  ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Bίοι Φιλοσόφων » .ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ { 76 }.

Φιλότης { = έλξις }  –  Νείκος  { =άπωσις }.

ΟΜΗΡΟΥ – ‘‘ Ιλιάς » , { Γ , 441- 446 }.

Φιλοτήσια  έργα  = ερωτικό σμίξιμο. Η Φιλότης  είναι ομηρική λέξη. Δεν έχει βέβαια  την σημερινή έννοια  ,του φιλιού αλλά της ‘αγάπης’  και της ερωτικής συνευρέσεως.

ΑΠ.ΓΟΝΙΔΕΛΗ – » Η Γένεση κατά τους αρχαίους Έλληνες », { Ε’} ,[ σελ.111-117 ].

Α’. Φιλότης { < φίλος }.

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ   -‘ Αντιγόνη ‘, { στ.521 }.

Στα  λόγια της Αντιγόνης  εντοπίζεται  και το εννοιολογικό δίπολο : Συμφιλείν [ συν + φιλέω-ώ ] – Συνέχθειν [ συν + εχθαίρω } .Φιλώ  – Εχθαίρω { < *έχθος [ = μίσος ] > εχθρός  . Εχθός = ο εκτός της πόλεως ,της  χώρας κ.τ.λ }.Κατά λέξη : συμφιλώ = αγαπώ μαζί με άλλους ,συναγαπώ και συνεχθαίρω = μισώ μαζί με άλλους, συμμισώ. Και οι δύο λέξεις είναι πεποιημένες [ποιητικές ] από τον Σοφοκλή.

ΙΩ. ΓΡΥΠΑΡΗ – » Σκαραβαίοι και Τερρακότες ». Ο όρθρος των ψυχών { 1928 }.

Ξημερώνει μετά από αιματηρή μάχη κι ο κάμπος είναι στρωμένος από μαυρισμένα κορμιά . Πάνω από τις εφήμερες φιλίες και έχθρες η μοίρα των σκοτωμένων να γίνουν βορά στ’ αγρίμια και στα όρνια. Σκληρή υπενθύμιση ,ότι κοινή είναι η μοίρα των θνητών εχθρών και φίλων : το ‘μόρσιμον ήμαρ‘ θα ‘ρθει για όλους στο τέλος.

 H αναγκαιότητα της φιλίας – Η εύνοια – Το αντιπεπονθός – Ποία είναι  η πραγματική  φιλία – Η  φιλία των αγαθών  και  των ομοίων  κατ’ αρετήν – Η πραγματική φιλία θέλει ισότητα – Η πολυφιλία – Είδη φιλίας .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1155 a }.

Η φιλιά είναι αναγκαιότατο πράγμα στην ζωή του ανθρώπου.

Κατά τη γνώμη μου, μητέρα της φιλίας είναι η φύση και όχι η ανάγκη. Υπάρχει μια φυσική κλίση της ψυχής, μια τάση να αγαπήσουμε και σ’ αυτό το συναίσθημα δεν εμπεριέχεται ο υπολογισμός και το συμφέρον. Θα μπορούσε κανείς να το διαπιστώσει αυτό και στα ζώα ακόμη.

Η εύνοια στρέφεται γι’ αυτόν ή για εκείνο τον λόγον και προς πρόσωπα, που μας είναι άγνωστα και που δεν έχουμε καμμία επαφή. [ π.χ. για έναν ξένο μουσικό ].Ακόμη δεν εκδηλώνεται με πράξεις .Η φιλία αναπτύσσεται μεταξύ γνωστών προσώπων και στηρίζεται στην αμοιβαιότητα των συναισθημάτων και των πράξεων.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { Θ’ .1167 a  }.

Η εύνοια  { ευ + νους } φαίνεται ότι έχει τα χαρακτηριστικά της φιλίας ,αλλά  όμως  δεν είναι φιλία. Ομοιάζει  με την αρχή  της φιλίας.   Η εύνοια  είναι μια αδρανής φιλία.

Γ. ΛΑΘΥΡΗ – » ‘Όροι’  του Σπευσίππου ».

Εύνοια ,συμπάθεια[ ασπασμός ] ανθρώπου προς άνθρωπον.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Ηθικά Νικομάχεια », { 1155 b }.

Η φιλία είναι  ευμένεια { εύνοια  } που υπάρχει κατά την αμοιβαία ανταπόδοση { αντιπεπονθός } ,δηλ. κατά την περίσταση αμοιβαιότητα .,

Τι είναι φιλία ; ‘Εύνοια εν αντιπεπονθόσιν». Οι σχέσεις με τα άψυχα δεν λέγονται φιλίες.

ΠΑΝ.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ‘‘. 

Αντιπεπονθός [ Μτχ . ουδ. γέν. ,Ενεργ., Πρκμ . του ρ. αντιπάσχω < αντί + πάσχω : υποφέρω , υφίσταμαι και εγώ [ αμοιβαίως ] } = αμοιβαιότης.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { Ε’. 1132 b }. 

ΤΟ ΑΝΤΙΠΕΠΟΝΘΟΣ = Το καθ’ αμοιβαιότητα δίκαιον .

 

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », {Ε’. 1133 a }.                                                                       

Ο βωμός των Χαρίτων. Η ανταπόδοση του καλού.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Νικομάχεια », { Η’.1159 a  }.

KΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ – » Δάμων και Φιντίας ».

Το πιο συγκινητικό παράδειγμα αληθινής φιλίας.

ΔΑΜΩΝ – ΦΙΝΤΙΑΣ – ΔΙΟΝΥΣΟΣ.

GAIUS JULIUS HYGINUS – » Fabulae ».[ CCLVII ]. Qui inter se amicitia iunctissimi fuerun .

ΥΓΙΝΟΥ – »Μύθοι». [ 257 ]. Αυτοί που ήσαν πιο ενωμένοι [ στενοί ] φίλοι μεταξύ άλλων.

Εκτός από τον Αχιλλέα με τον Πάτροκλο ή τον Αλέξανδρο με τον Ηφαιστίωνα, πιστοί φίλοι ήσαν και : << Ο Πυλάδης, γιος του Στρόφιου, με τον Ορέστη, γιο του Αγαμέμνονα. Ο Πειρίθους, γιος του Ιξίωνα, με τον Θησέα, γιο του Αιγέα. Ο Αχιλλέας, γιος του Πηλέα, με τον Πάτροκλο, γιο του Μενοίτιου. Η Διομήδης, γιος του Τυδέα, με τον Σθένελο, γιο του Καπανέα. Ο Πηλέας, γιος του Αιακού, με τον Φοίνικα, γιο του Αμύντορα. Ο Ηρακλής, γιος του Ιόβη, με τον Φιλοκτή-τη, γιο του Ποίαντα. Ο Νίσος ήταν φίλος του Ευρύαλου και πέθανε γι’ αυτόν. Ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτονας {*} είχαν αδελφική αγάπη.

Harmodius et Aristogiton ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΓΕΙΤΩΝ .

{*}. Ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων ήσαν οι γνωστοί τυραννοκτόνοι, που φόνευσαν τον Ιππία ,υιόν του Πεισιστράτου.

ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ – » Άπαντα » . Τόξαρις ή περί φιλίας.

Ο Σκύθης Τόξαρις υπερηφανεύεται στον Μνήσιππον, ότι μόνον οι Σκύθες γνωρίζουν τί σημαίνει αληθινή φιλία κι όχι οι Έλληνες Ο Μνήσιππος το αρνείται και στο τέλος της λογομαχίας βάζουν ένα στοίχημα .Ο Τόξαρις ,αν χάσει θα κόψει το δεξί του χέρι ,ενώ ο Μνήσιππος την γλώσσα του .Θα διαγωνιστούν φέρνοντας πέντε παραδείγματα φιλίας ο καθένας .Στο τέλος -ελλείψει και κριτή – γίνονται και οι δύο φίλοι.

Αβαύχας και Γυδάνης . [ Ο Αβαύχας χρησιμοποιεί το ίδιο επιχείρημα με την Αντιγόνη του Σοφοκλέους ].

ΜΟΝΤΑΙΝΙΟΥ – »Δοκίμια »,[ Ι .28 }.Περί φιλίας.

Το ύψιστο σημείο της τελειότητας στην συναναστροφή είναι η φιλία. Φιλίες μπορούν να κριθούν εκείνες ,όπου οι χαρακτήρες στερεώθηκαν και ωρίμασαν με τα χρόνια.

ΙΩ.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ – »  Έργα ».Υπόμνημα εις το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον » [ τομ.66 , 67 }.

Ομιλίαι ΜΗ’ ,ΝΘ’, Ξ’. Απόδοσις – Σχόλια :ΔΙΟΝ. Μ. ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΥ Θεολόγου (ME’-MH’) , ΙΩ.Γ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ θεολόγου – φιλολόγου (ΝΔ’ – Ξ’).

Φιλία δεν είναι το »δούναι και λαβείν’‘ .Η φιλία δεν είναι μέσο εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο ούτε συνεργα-σία ανθρώπων με βάση τα υλικά αγαθά , αλλά μία αγνή πνευματική σχέση ανθρώπων, πού στηρίζουν ο ένας τον άλλον δίχως να λαμβάνουμε υπόψιν υλικά εμπόδια. Η φιλία είναι πάνω από όλα ζήτημα πνευματικής αρετής.

ΑΛ. ΝΕΧΑΜΑ – » Περί φιλίας »,{ σελ. 37 , 49 }.

«Ο φίλος είναι ένας άλλος εαυτός» .

»AΝΤΙΟ ΦΙΛΕ » { 1968 }.Σκηνοθεσία Ζαν Βωτρέν, σενάριο Σεμπαστιάν Γιαπριζό .Γαλλo-ιταλική αστυνομική νεο-νουάρ ταινία .




ΝΕΩΤ.ΕΓΚΥΚΛ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ ‘ – »Το αρχαίον ελληνικόν πνεύμα » {σελ.71 }.

Κ.Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ- » Αριστοτέλης » : Πίναξ Ηθικών Αρετών.»

Από τις αρετές τις μεν αποκαλούμε διανοητικές [ σοφία, σύνεση ,φρόνηση ] και τις άλλες ηθικές [ ελευθεριότητα ,σωφροσύνη ] ,επειδή προσδιορίζουν το ήθος [ χαρακτήρα ] ενός ανθρώπου .

Η αρετή ως «μεσότητα » αποδίδεται -από τον Αριστοτέλη- μόνο στις Ηθικές Αρετές,. Αυτές δεν έχουν σχέση με τις «διανοητικές αρετές» οι οποίες αναφέρονται στην ενεργητικότητα του νου και του λόγου Τέτοιες διανοητικές αρετές τυγχάνουν η σοφία, η σύνεσις και η φρόνησις. (ΗΘ. Νικ. 1103α 5). Ως προς αυτές δεν ισχύει ο χαρακτηρισμός της μεσότητος. Οι υπόλοιπες αρετές δεν αναφέρονται στον ΝΟΥΝ , αλλά στο ΗΘΟΣ, δηλαδή στην βουλητική ηθική πράξη και γι’ αυτόν τον λόγον καλούνται Ηθικές.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – ‘‘ Ηθικά  Ευδήμεια »  { Β’. 1221 a }.

ΚΟΛΑΞ : ο  παρ’ αξίαν  επαινών. Αυτός που εγκωμιάζει τινά ή τι χωρίς να το αξίζει με υπερβολικές φιλοφρονήσεις ή φιλοφροσύνες .ΦΙΛΟΣ : ούτε  κόλακας ,  ούτε  εχθροπαθής .Η φιλική διάθεση που αρμόζει στην περίσταση , η εύνοια. ΑΠΕΧΘΗΣ  { εχθροπαθής } : o επαινών λιγότερον απ’ όσο  πρέπει .Ο δύσκολος ,» δυσκοίλιος», δύστροπος άνθρωπος.

ΈΛΛΕΙΨΗ [-] ΜΕΣΟΝ { =ΟΡΘΟΝ }ΥΠΕΡΒΟΛΗ [+] 

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Πώς αν τις διακρίνοιε τον κόλακα τού φίλου » { 1. 25 }.

Ο κόλακας είναι επικίνδυνος -γιατί χρησιμοποιεί το χαρακτηριστικό όπλο του φίλου, την παρρησία -κάνει τον καθέ-να να αυταπατάται, να μη γνωρίζει τον εαυτό του και όλα τα καλά και τα κακά που τον αφορούν. Πρέπει κάποιος να αποβάλει από μέσα του την φιλαυτία και την οίηση ,γιατί αυτή είναι που αρχίζει πρώτη τις κολακείες και μας κάνει πιο τρωτούς στους θύραθεν κόλακες,

ΠΛΑΤΩΝΟΣ » Γοργίας » {463 a -b }.

Η κολακεία είναι τέχνη, όπως η οψοποι’ι’κή  [ οψοποιός : ο παρασκευάζων όψα= εδέσματα .Εξ ου και η λέξη οψάριον ή ψάρι].

Οι ευρύτερες «τέχνες» που αντιστοιχούν στις δύο υποστάσεις του ανθρώπου είναι η πολιτική για την ψυχή και αυτή που χαρακτηρίζεται ως ιατρική και γυμναστική για το σώμα. Η πολιτική έχει αντίστοιχό της στο σώμα την γυμναστική, ενώ ως αντίστοιχο της ιατρικής τίθεται η δικαιοσύνη. Οι τέσσερις τούτες επιζητούν την βελτίωση του σώματος και της ψυχής, ανάλογα με τον τομέα για τον οποίον έχουν ταχθεί. Οι μεταξύ τους αντίστοιχες ενεργούν κατά τον ίδιο τρόπο ό,τι επιτελεί η μια για την ψυχή, επιτελεί η αντίστοιχή της για το σώμα.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ – » Χαρακτήρες ».

Β’. Περί κολακείας.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί παρασίτου » { 841 – 43 }.

Η παρασιτική [ ενν. τέχνη ] είναι το επάγγελμα του παρασίτου, το να σιτίζεται κάποιος από το τραπέζι άλλου.

Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης ».

Κόλακας και παράσιτος . »Καλλίτερα να πέσεις στα ‘χέρια’ κορακιών παρά κολάκων ».

G. HAMILTON – » Ο Αχιλλέας θρηνεί τον θάνατο του Πατρόκλου » { 1760 -63 }.



ΚΗ‘. Περὶ της Tιμής, Αρετής, ̓Αφθονίας και Φιλίας.

ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ – » Προς Νικοκλέα » { 8 }.

Να αποκτάς φίλους ,που είναι σύμφωνοι με τον χαρακτήρα σου.

Η φιλία μεταξύ ίσων και μεταξύ εκείνων ,που διαφέρουν κατά την θέση και την ιδιότητα. Η σταθερότητα της φιλίας έγκειται μάλλον στο να αγαπά κανείς παρά να αγαπιέται .Η φιλία όπως και το δίκαιον είναι αποτέλεσμα της αμοιβαίας επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » [ Η’. 1239 a ,1242 a ].

Υπάρχουν τρία [ 3 ] είδη φιλίας : από αρετή ,από συμφέρον και από ηδονή. Αυτές [ οι φιλίες ] μπορούν να διαιρεθούν σε δύο τάξεις : αυτές ,που βασίζονται στην ισότητα και αυτές ,που στηρίζονται στην ανισότητα [ υπάρχει υπεροχή του ενός από τους δύο φίλους ]. Η οικογένεια είναι ένα είδος φιλίας.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Περί πολυφιλίας » { 2 -6 ,8-9 ].

O άνθρωπος, που έχει πολλούς φίλους μοιάζει με τις ακόλαστες [ non castigatus ] γυναίκες. Όταν ο Σωκράτης ρώτησε τον Μένωνα ,τί είναι αρετή , αυτός άρχισε να απαριθμεί πολλές αρετές. Τότε ο Σωκράτης του απάντησε ,ότι δεν γνώριζε ούτε μία αρετή ,διότι αντί για μία του απάντησε με σμήνος αρετών. Η δυάδα [ φιλικοί δεσμοί μεταξύ δύο προσώπων ] είναι το μέτρο της φιλίας .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ηθικά Ευδήμεια » {Η’. 1245 b }.   

» ουδείς φίλος ω πολλοί φίλοι » [ αυτός που έχει πολλούς φίλους δεν έχει φίλο ].

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ – » Ιέρων ή τυραννικός » { III }.

Ασφαλώς οι πιο σταθερές αγάπες θεωρούνται εκείνες των γονιών για τα παιδιά τους, των παιδιών για τους γονείς, των αδελφών για τους αδελφούς, των γυναικών για τους άντρες τους, και των φίλων για τους φίλους.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Πολιτεία » { Α’. 351 c-d }.

Η αδικία δημιουργεί ταραχές και μίσος και εχθροπραξίες του ενός προς τον άλλο, ενώ η δικαιοσύνη φέρνει ομόνοια και φιλία.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – »Κλειτοφών », { 409 d-e }.

Η φιλία είναι πάντα καλό και ποτέ κακό . Η φιλία των παιδιών και των θηρίων δεν αποτελούν φιλία, γιατί αυτές οι φιλίες είναι περισσότερο βλαβερές παρά καλές. Η πραγματική και αληθινή φιλία δηλώνεται πιο καθαρά με την λέξη ομόνοια. Η φιλία είναι κάτι αγαθό και έργο της δικαιοσύνης.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Επιστολαί » { Θ’ }.

Ο Πλάτων συμβουλεύει τον τύραννο του Τάραντα και Πυθαγόρειο φιλόσοφο Αρχύτα : »κανείς από μας δεν γεννήθηκε μόνο για τον εαυτό του ,αλλά ανήκουμε στην πατρίδα, στους γονείς και στους φίλους.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – » Ερωτικός », { 16 }.

Είδη φιλίας .

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – » Βίοι Φιλοσόφων ».ΠΛΑΤΩΝ [ 81 ].

Είδη φιλίας .



ΖΩ’Ι’ΤΣΑ Κ.ΤΕΝΤΑ – » Πλουτάρχου ΕΡΩΤΙΚΟΣ : Μία νέα ανάγνωση » .[ Διδακτ. Διατρ. Δ.Π.Θ ] ,{ σελ.53 }.

Ο Διογένης ο Λαέρτιος μας πληροφορεί, ότι αυτός ο διαχωρισμός της φιλίας οφείλεται στον Πλάτωνα, δεν μας δίνει όμως κάποια περαιτέρω διευκρίνιση για το κείμενο που τον περιείχε. Ούτε ο Πλούταρχος αναφέρει τον Πλάτωνα ως πηγή του.

CICERONE – » Laelius De Amicitia » [ VI ]. ΚΙΚΕΡΩΝΟΣ – » Περί Φιλίας » { σελ.30-32 }.

Εκτός από τη σοφία, η φιλία είναι ίσως το μεγαλύτερο δώρο που έχουν δώσει οι θεοί στον άνθρωπο. Η πραγματική φιλία κάνει την ευτυχία μεγαλύτερη και τη δυστυχία λιγότερο οδυνηρή γιατί μοιράζει το βάρος της.

Τ. ΒΟΥΡΝΑ – » Αισώπου μύθοι ‘ { * } .

3. Αετός και ̓Αλώπηξ. (S. 1. C. 1 et p. 279 sq. F. 1.) .

CAR. HALM – » Αισωπείων μύθων συλλογή » { σελ. }.

Όφις και Καρκίνος.

{*}. Οι ερμηνείες και τα συμπεράσματα στο τέλος των μύθων είναι ενός πολυμαθούς και λογίου βυζαντινού μοναχού ,του Μάξιμου Πλανούδη, τα οποία ενίοτε προσεγγίζουν την πραγματικότητα σε κάποια βασικά σημεία κι άλλες φορές όχι. Πολλά μάλιστα από τα γεγονότα των μύθων , αναφέρονται και στο «Συμπόσιο των Επτά Σοφών» του Πλουτάρχου, όπου μάλλον τα δανείστηκε.

ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ – » Γνώμαι μονόστιχοι » [ σελ. 333-34 }.

H φιλία σε μονόστιχα { έμμετρη απόδοση : Ζωή Φυτούση }.

ΑΝ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ – » Λεξικόν κυρίων ονομάτων: μυθολογικό, ιστορικό, γεωγραφικό ».

Η Φιλία.


ΦΙΛΙΑ – ΑΓΑΠΗ .

Ποία η σχέση της φιλίας με την εντολή της αγάπης στο κατά Ιωάννην ευαγγέλιον ;   Βλ. <<Η εντολή της αγάπης >>.


ΙΩ. ΓΡΥΠΑΡΗ – » Σκαραβαίοι και Τερρακότες ». Ο όρθρος των ψυχών { 1928 }.

ικόνα πεδιάδας τα ξημερώματα ύστερα από μια αιματηρή μάχη, όπου δε βλέπει κανείς παρά μονάχα συντρίμμια και κορμιά στρωμένα. Πάνω από τις περαστικές έχθρες, η μοίρα των σκοτωμένων που βρίσκονται ανακατωμένοι και είναι όλοι τους τροφή για τα όρνια, μπορεί να μας θυμίσει πως η ανθρώπινη μοίρα στο τέλος είναι κοινή για όλους.

N. POUSSIN – » The Birth of Bacchus » { 1657 }.

Διακρίνουμε τον αγγελιοφόρο των Θεών Ερμή ,που φέρνει στις Νύμφες ένα μωρό [ Βάκχο ], τον Πάνα με τον αυλό του ,τον Δία πάνω σε ένα σύννεφο να δέχεται ένα ποτό από την Ήβη, έναν αετός να κάθεται στην άκρη του σύννεφου και κάτω δεξιά έναν νεκρό.

ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΔΟΓΜΑΤΑ .

Σχεδόν όλα τα έργα του Πλάτωνα είναι διάλογοι τρόπον τινά θεατρικοί και όχι επιστημονικά δοκίμια. Οι προσωπι-κές απόψεις του ποιητή -φιλοσόφου περί αγαθού είναι αδύνατον να βρεθούν καταγεγραμμένες ,διότι ΔΕΝ έγραψε ποτέ τίποτα γι’ αυτό . Ο Αριστοτέλης γράφει για κάποια » ΑΓΡΑΦΑ ΔΟΓΜΑΤΑ » τού δασκάλου του , τα οποία δίδασκε μόνο μέσα στην σχολή και μόνο στους μαθητές του.

A.E.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του » { σελ. 30 }.

Β’. ΤΑ ΠΛΑΤΩΝΙΚΑ ΕΡΓΑ. Η »άγραφη διδασκαλία » [ άγραφα δόγματα ].

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φίληβος » { 16 c, 18 e -19 b}.

Όσα υπάρχουν ,αποτελούνται από ένα κι από πολλά. Το πέρας και το άπειρον ενυπάρχουν σ’ αυτά σαν ιδιότητες σύμφυτες. Η ιδέα του απείρου δεν πρέπει να αποδίδεται στο πλήθος, προτού εξακριβωθεί το σύνολο του αριθμού του, που υπάρχει ανάμεσα στο άπειρο και στο ένα.

ΕΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ.

Το καθένα απ’ αυτά τα δύο [ φρόνηση και ηδονή ] είναι ένα. Υπάρχουν ή όχι είδη ηδονής και φρονήσεως ; Πόσα και ποία είναι αυτά; Πώς συνδέονται το εν και τα πολλά ;

A.E.TAYLOR – » Πλάτων ,ο άνθρωπος και το έργο του » { σελ.475-76 }. ΦΙΛΗΒΟΣ.

Ο ΠΛΆΤΩΝ θέλησε να γράψει βιβλίο, που θα προσέφερε υπαινιγμούς, ικανούς ίσως να επιτρέψουν σε ανθρώπους με δημιουργική σκέψη να ανακαλύψουν την σκέψη του με επίμονη προσωπική περισυλλογή.



Η  απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .

Τα περισσότερα  αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α





S .BOTTICELLI – » Mystic Nativity » { 1500-1 }.

Είναι το μοναδικό έργο του Μποτιτσέλι ,που φέρει χρονολογία και υπογραφή και είναι σε καμβά χωρίς τελάρο για να μπορέσει μετά να τον τυλίξει και να τον κρύψει ! ! ! Στο πάνω μέρος υπάρχει μία επιγραφή στα ελληνικά με σκοτεινό νόημα και αμφίβολες ερμηνείες : «Το έργο αυτό, ζωγράφισα εγώ, ο Αλεσάντρο, στο τέλος του έτους 1500, σε καιρούς ταραγμένους για την Ιταλία, στα μισά του χρόνου, πριν από την εκπλήρωση της προφητείας του 11ου Κεφαλαίου της Αποκάλυψης του Ιωάννη, την εποχή της δεύτερης πληγής της Αποκάλυψης, όταν ο Διάβολος εξαπολύεται ελεύθερος για τρία και μισό χρόνια. Μετά θα αλυσοδεθεί ξανά, σύμφωνα με το 12ο Κεφάλαιο, και θα συντριβεί ολοκληρωτικά, όπως σε αυτό το έργο».

ΚΕΝΤΡΟ : Ο Χριστός γυμνό βρέφος πάνω σε σεντόνι με τον Ιωσήφ [ πλάτη ]και την Παναγία ,που σκύβει ,αλλά δεν αγκαλιάζει το Θείον βρέφος σε στάβλο με ένα βόδι [ καθαρό ζώο ] κι ένα γαϊδούρι [ ακάθαρτο ζώο ]και πίσω τους μία σπηλιά – ΑΡ. : Τρεις Βασιλείς υποδέχονται τον Ιησού με άδεια χέρια ! – ΔΕΞ. : οι βοσκοί . -ΠΑΝΩ :Ο χρυσός θόλος του ουρανού με 12 αγγέλους ,που περιστρέφονται φορώντας κόκκινα, πράσινα και λευκά άμφια { Πίστη (λευκό), Ελπίδα (πράσινο) και Φιλανθρωπία ή αγάπη (κόκκινο) } , κρατούν κλαδιά ελιάς [ η Κυριακή των Βαΐων ονομαζόταν τότε Κυριακή των Ελαιών ] πλεγμένα με ειλητάρια ,που κάποτε ήταν χαραγμένα με τα 12 προνόμια ή αρετές της Παναγίας [ ψευτο-όραμα του Σαβαναρόλα ] και κρεμασμένα με στέμματα. Στην σκεπή της ξύλινης καλύβας ,καθισμένοι τρεις άγγελοι φορώντας κόκκινα, πράσινα και λευκά άμφια -ΚΑΤΩ : τρία ζεύγη αγγέλων [ έχουν κλαδιά ελιάς με κορδέλες που ρέουν που λένε: «Ειρήνη στη γη σε ανθρώπους καλής θέλησης» ] και ανδρών [ Ποίοι είναι αυτοί ; Αγκαλιάζονται ,παλεύουν ή κλαίνε ; ] μοτίβο που συνήθως υποβιβάζεται σε αποδόσεις της Εσχάτης Κρίσεως και της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού . -ΚΑΤΩ : επτά μικροσκοπικοί δαίμονες τρέχουν να βρουν καταφύγιο στον κάτω κόσμο μέσα από ρωγμές στα βράχια ,με μερικούς να καρφώνονται στα δικά τους δόρατα. Άραγε βρισκόμαστε σε μια εποχή μετάβασης και μεταμόρφωσης ;





ΛΕΞΙΚΟΘΕΑΤΡΟΝ ΙΙ .

Από τα αρνητικά χαρακτηριστικά της εποχής μας – όπου όλα καταρρέουν εξ αιτίας της παρατεταμένης παρακμής και της προχωρημένης σήψης ,όπου την θέση του λογικού καταλαμβάνει το παράλογο και το παρά φύσιν αντικαθιστά το κατά φύσιν – είναι η αυξανόμενη ρευστότητα { το ευμετάβλητον , η αστάθεια } ,η γενική σύγχυση { η ασάφεια ,η αδυ-ναμία διακρίσεως των ορίων } ,η αμφισβήτηση των πάντων ,ο φόβος για το αύριο. Σύγχυση [ συν + χέω ] είναι το ανα-κάτεμα ανομοίων πραγμάτων ή λέξεων ή εννοιών ,κάτι που δυσκολεύει την αναζήτηση για το τί είναι αληθινό , βέβαιο ,πραγματικό .Σήμερα η έρευνα για την αλήθεια δεν πάσχει από ελλιπή πληροφόρηση , τουναντίον πάσχει από » υπερ-πληροφόρηση» και γενικευμένη παραπληροφόρηση. Ποία από όλες αυτές τις »πληροφορίες» , που κυκλοφορούν αδέ-σποτες παντού, είναι πράγματι πληροφορία [ = αυτή που φέρει πλήρως, η γεμάτη από κάτι ] ,που μπορεί να οδηγήσει στην γνώση ; Υπάρχει δρόμος ασφαλής εκτός από τον έλεγχο της αξιοπιστίας αυτών των »πληροφοριών» ή »γνώσεων» ,που προσφέρονται απλόχερα γύρω μας και ειδικά στο διαδίκτυο ; Όχι ! Η μόνη οδός αληθείας είναι η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης ,η τέχνη του να διακρίνει κανείς το αληθές από το ψευδές και εν τέλει η μέθοδος της επιστημονικής έρευνας . Και διαφέρει η απλή έρευνα από την επιστημονική στο εξής : η απλή έρευνα δεν βασίζεται σε επιστημονική μέθοδο, επειδή δεν χρειάζεται να φτάσει σε βάθος , γι’ αυτό και δεν έχει ανάγκη αποδείξεων ‘ τα αντίθετον ισχύει για την επιστημονική. Η επιστημονική έρευνα για παράδειγμα στις κλασσικές σπουδές , προϋποθέτει την επαρκή γνώση της ελληνικής και λατινικής γλώσσας , την ικανότητα αναζήτησης και κριτικού ελέγχου των πηγών , την διασταύρωση των στοιχείων ,την ικανότητα διάκρισης των πλαστών από τα γνήσια χειρόγραφα , την χρονολόγηση , την αφαίρεση ενίοτε των συγγραφικών υπερβολών ή των μετέπειτα προσθηκών σε ένα κώδικα κ.τ.λ.

Γ. ΓΑ’Ί’ΤΗ – » Το χρηματιστήριο / Αδιαπέραστο / Το κίτρινο » { 1977 }.

Α’.ΜΕΡΟΣ .

ΠΟΛΛΟΙ ΜΕΝ ΟΙ ΑΥΤΟΚΛΗΤΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ,ΟΛΙΓΟΙ ΔΕ ΟΙ ΕΚΛΕΚΤΟΙ .

Διότι στις τελετές [ προς τιμήν του Βάκχου Διονύσου ] πολλοί μεν είναι αυτοί που κρατούν τους νάρθηκες [ νάρθηξ : φυτό, του οποίου τα στελέχη χρησίμευαν σαν ράβδοι (θύρσοι) των πανηγυριστών του Διονύσου ] , παύροι [ = ολίγοι ] δε οι Βάκχοι [ οι ένθεοι και ένθερμοι θιασώτες του Βάκχου, οι πραγματικοί λατρευτές ,που βρίσκονταν σε κατάσταση ιεράς μανίας , έξαψης ].

<< Διότι πολλοί είναι οι προσκεκλημένοι στην βασιλείαν του Θεού, αλλά ολίγοι είναι οι εκλεκτοί >>.

Η ΕΡΕΥΝΑ.

Έρευνα μπορεί να θεωρηθεί μία φιλοσοφική αναζήτηση , μία επιστημονική εξέταση ,μία εξερεύνηση ή απλώς ένα λεπτομερές ψάξιμο ,η οποία δια της συλλογής εγκύρων πληροφοριών προσπαθεί να διευκρινίσει αμφισβητούμενα πράγματα ή να απαντήσει σε απλά ερωτήματα και σύνθετες πεύσεις με σκοπό να επιλύσει, κατά το δυνατόν , ποικίλα προβλήματα στην ζωή του ανθρώπου .Τα είδη ερευνών είναι πολλά ,όπως η επιστημονική έρευνα [ φιλολογική , βιβλική [ των Γραφών } , μαθηματική , αστρονομική κ.α. ] , η κοινωνική ,η οικονομική, η σωματική ,η ψυχική ,η έρευνα κατ’ οίκον κ.τ.λ. Μοναδικός στόχος της ερεύνης είναι η αποκάλυψη της αληθείας .

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Α’.

Μέθοδος έρευνας .

Η έρευνα στα φιλολογικά αρχίζει από τα λεξικά. Όπως είπε και ο Διδάσκαλος του Γένους Αδ. Κοραής : ‘‘Το πρώτο βιβλίο κάθε έθνους είναι το λεξικό της γλώσσας του ‘‘. Όμως ,ποία απ’ όλα τα λεξικά ; Η ελληνική γλώσσα είναι μία ,σε διάφορες μορφές ανάλογα με την χρονική περίοδο .Συνεπώς η έρευνα αρχίζει από τα Ομηρικά λεξικά , τα λεξικά των κλασσικών χρόνων , της Ελληνιστικής περιόδου , της Ρωμαϊκής , της Βυζαντινής ,τα νεώτερα μέχρι και τα σύγχρονα. Πραγματικά , Αληθινά Λεξικά είναι αυτά ,που έχουν και ετυμολογία. Μεγάλη σημασία εδώ έχει η ορθογραφία .Η ορθογραφία οδηγεί στην ετυμολογία και η ετυμολογία προϋποθέτει την ορθογραφία . Τούτα βοηθούν τον ερευνητή ,εάν έχει τις απαραίτητες γνώσεις , να ελέγξει το έτυμον της λέξεως που αναζητεί [ εν προκειμένω της λέξεως έρευνα ] .


Ι. ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Ομηρικόν λεξικόν » // H .LIDDELL & R. SCOTT – » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Σ.ΔΩΡΙΚΟΥ / Κ.ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ – » Το δίγαμμα F ».

ΠΑΝ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

ΑΡΙΣΤ. ΠΑΝ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – » Λεξικό της κοινής νεοελληνικής » // ΑΚΑΔ.ΑΘΗΝΩΝ – » Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής γλώσσας ». 

Στα λεξικά αυτά δεν υπάρχει ΕΤΥΜΟΛΟΓΊΑ και αναφέρουν απλώς αγγλικές ή γαλλικές λέξεις για την έρευνα.

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Β».

Έλεγχος αξιοπιστίας των συμπληρωματικών πηγών ,

Εκτός των γνωστών και εγκύρων ετυμολογικών λεξικών υπάρχουν και αξιόλογα δοκίμια με ενδιαφέρουσες ετυμολο-γικές αναλύσεις ,που βοηθούν στην προσέγγιση του νοήματος της λέξεως . Αυτά πρέπει να ελέγχονται ως προς την αξιοπιστία τους ,ειδικά εάν αναφέρονται σε αμφιβόλου ποιότητας πηγές.

ΓΙΑΝ. ΠΡΙΝΙΑΝΑΚΗ – » Η γλώσσα των Ελλήνων είναι η γλώσσα που ομιλεί η φύση », { σελ.45 }.

Στα αρχαιοελληνικά λεξικά υπάρχουν και το ουσ. έρα [=γη] και το ρ. ευνάω -με όλες τις σημασίες του – και η ευνή και η εύνις και ο ευναστής .Η ετυμολογική ανάλυση όμως [ έρα +ευνάω = έρευνα ] δεν συμφωνεί με τα ετυμολογικά λεξικά .Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απορριπτέα. Διότι προσθέτει μία ενδιαφέρουσα οπτική , χωρίς όμως η ετυμολογική ανάλυση της λέξεως να είναι επισήμως αποδεκτή { Εάν αντικατασταθεί το έρα με το ερέω [ δηλ. έρευνα : ερέω < είρω [ Α’ ] + ευνά / ευνή ] , τότε έρευνα [ μεταφ.] = επίμονη αναζήτηση με έρωτα και κάνοντας ερωτήσεις περί της ευνής δηλ. της φωλιάς , της συζυγικής κλίνης ,του λέκτρου , όπου εκεί όλα γεννώνται . Ο πραγματικός ερευνητής πάντα στοχεύει την πηγή της αληθείας }. Συνελόντι ειπείν ,στα ολοκληρωμένα Λεξικά*[ που περιέχουν και ετυμολογία ] διαπιστώνουμε τεκμηριωμένα ,ότι η λέξη έρευνα ετυμολογείται από την ρ.*{ ΕΡΕΦ- } > ρ. είρω [Α’] > ρ. Ερέω [ Α’] = [ανα] ζητώ , ερωτώ , εξετάζω. Άρα οι αναφερόμενες ετυμολογικές προτάσεις για την λέξη έρευνα { έρα + ευνάω ή ερώ + ευνή } ,αν και είναι δυνατόν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των ερευνητών , εν τούτοις δεν παύουν να είναι αποτέλεσμα μίας εικασίας .Συνεπώς μπορούν να σταθούν μόνον ως προτάσεις συμπληρωματικές ,διότι δεν μπορούν να τεκμηριωθούν.

H .LIDDELL & R. SCOTT – » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Έρα [ terra ] =γη. Ευνάω / ευνάζω ,Ευνάζομαι , Ευνή.

Η ΜΕΘΟΔΟΣ

μέθοδος:  (μετά + οδός ), αναζήτηση, επιδίωξη, κατάκτηση, [ ιδ.], κατάκτηση γνώσης, επιστημονική αναζήτηση, έρευνα, ερευνητική μέθοδος.

ΝΙΚ. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗ – » Ιστορία μιας λέξης »[ Β’. σελ.89 ].

Η μέθοδος [ μετά + οδός ].


Ταξιδεύετε σε μία άλλη διάσταση .Μία διάσταση ,όχι μόνον της εικόνας ,αλλά και του πνεύματος .Ένα ταξίδι σε μία φανταστική χώρα ,της οποίας τα σύνορα είναι μόνον αυτά : της φαντασίας [ και της ανοησίας ].


Εισέρχεσθε στον »ιερόν χώρον » της παραφιλολογίας ,παραγλωσσολογίας παρετυμολογίας, παραρχαιολογίας , παραϊστορίας ,παραθεολογίας ,παραμυθολογίας ,παραψυχολογίας ,παραφυσικής ,παραχημείας ,παραπολιτικής και γενικώς στο βασίλειο των »ερευνητών» της παραεπιστήμης και του παραδόξου.

MAX ERNST – » The Horde », { 1927 }.

Ασχολούνται με ανύπαρκτα ,φανταστικά έως και παρανοϊκά πράγματα { όπως η επίπεδη γη , τα ρυπαρά έθνη , οι ερ-πύζουσες ή έρπουσες σκιές , οι εξωγήινες μάχες ,οι αποκαλύψεις συνωμοσιών , οι διαθήκες του Προμηθέα , η ομάδα Ε , ο χαμένος πολιτισμός της Ταρταρίας , οι κρυμμένες χρονοπύλες ,οι ερπετόμορφοι ή σαυροειδείς Ανουνάκηδες ,οι αποκαλύψεις [ διά της επιφοιτήσεως ; ] των Ελευσινίων και λοιπών αρχαιοελληνικών Μυστηρίων , οι διαφόρων ειδών εσχατολογίες [ π.χ. » ο καιρός γαρ εγγύς »] κ.τ.λ. Πολλάκις συμβαίνει να έχουν ανώτερο επίπεδο σπουδών [ π.χ. δικη-γόροι ,φιλόλογοι, μαθηματικοί , φυσικοί , μηχανικοί κ.α. ] , το οποίον όμως δεν τους εμποδίζει να γράφουν τερατο-λογίες και παραλογισμούς σε βιβλία { όπως , ότι το Όργανον του Αριστοτέλους περιέχει κωδικούς για την κατασκευή … ιπταμένου δίσκου !!! }. Το βασικό χαρακτηριστικό σε όλες αυτές τις ευφάνταστες άμα και αλλόκοτες διηγήσεις είναι : i}. η έλλειψη επιστημονικών πηγών [ διότι απλά δεν υπάρχουν ] με αποτέλεσμα την αντικατάσταση των πηγών είτε από την αχαλίνωτη φαντασία του κάθε ημιπαράφρονα ή παράφρονα συγγραφέα είτε από τα σενάρια ταινιών επιστημονικής φαντασίας ii}.η απόρριψη της Λογικής και τα απανωτά θανατηφόρα λακτίσματα στην κοινή λογική μέχρι την εξόντωσή της , επειδή είναι του… »κατεστημένου »!!

Εκείνοι που ασχολούνται με υπαρκτά πράγματα άξια ερεύνης .Αγαπημένος τόπος – σύμφωνα με τις επιταγές της μό-δας- είναι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ,η ανάλυση ή η αποκωδικοποίηση των αρχαίων ελληνικών συγγραμμάτων / χειρογράφων και η μελέτη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας Αυτοί χωρίζονται σε δύο υποκατηγορίες : α} Στους ερευ-νητές { στην πλειονότητά τους ΔΕΝ είναι κλασσικοί φιλόλογοι } ,που χρησιμοποιούν μεν πηγές και κείμενα ,αλλά προχωρούν σε αυθαιρεσίες κατά την απόδοση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην σύγχρονη μορφή της ,αλλοιώνοντας – ενίοτε ή κατ’ εξακολούθησιν ,εκουσίως ή ακουσίως- το αρχαίο κείμενο με αποτέλεσμα να αλλάζει ολοκληρω-τικά ή εν μέρει το νόημά του ,λόγω του βιασμού που υπέστη. β}. Στους επιστήμονες -ερευνητές , που και επιστημο-νικές βάσεις έχουν και μέθοδον ερεύνης διαθέτουν και πηγές παραθέτουν και ικανότητα έχουν στην διασταύρωση και την κριτική των πηγών αυτών. Τα γραφόμενα αυτών έχουν αξιοπιστία ,διότι δεν παρερμηνεύουν ούτε εικοτολογούν ,αλλά βασίζονται πάντα σε γραπτά διακεκριμένων συγγραφέων από εξειδικευμένους εκδοτικούς οίκους , όπου μπορεί ο καθένας να προστρέξει και- ει δυνατόν- να τα ελέγξει .

Tέλος , υπάρχει και μία κατηγορία »ερευνητών – δοκησισόφων» , » τσαρλατάνων -θαυματοποιών » και επιτήδειων »ατζέντηδων »,που γράφουν κάτω από ιδεολογικά κίνητρα βιβλία προπαγανδιστικά υπέρ ή κατά της ελληνικής γλώσ-σας και του ελληνικού πολιτισμού. Από αυτούς οι μεν υπερβάλλουν : »τα πάντα είναι ελληνικά» ,οι δε απαξιώνουν : »τίποτα δεν είναι ελληνικό» [ η έρευνα όμως είναι αυτή που πρέπει να αποδείξει τί είναι και τί δεν είναι ελληνικό ] .Η πικρή διαπίστωση είναι , πως αυτοί οι θεότρελοι, οι μεν Θαυματοποιοί -Τερατολόγοι ή οι δε Σταυροφόροι -κυνηγοί { ghostbusters } καμώνονται- υπό την επήρεια της μεθυστικής ημιμαθείας συνεργεία της ανοησίας- άλλοι ότι γνωρίζουν δήθεν τα μυστικά της ελληνικής γλώσσας ή τον απόκρυφο ελληνικό πολιτισμό και άλλοι ότι γνωρίζουν τάχα τον τρόπο να αποδομούν τα επιχειρήματα των προηγούμενων και να ξεσκεπάζουν τα ψεύδη τους .Ενώ και οι δύο, στηριζόμενοι στατιστικώς στην απαιδευσία της αγέλης και στην απουσία κριτικής σκέψης των πολλών ,τους εκμεταλλεύονται πρόσκαιρα ή διαρκώς.

ΚΩΝ. ΜΗΤΡΟΠΕΤΡΟΥ – » Προσεγγίσεις στους Μεγάλους Λογικούς Μύθους », { σελ.61 }.

Προσοχή στα κακέκτυπα σοφιστών, που έχουν -εκτός από ημιμάθεια ή άγνοια – φανερά ή κρυφά ψυχολογικά ή ψυχικά προβλήματα και λυμαίνονται τον χώρο της γλώσσας και της ετυμολογίας, γράφοντας « βιβλία », κάνοντας « διαλέξεις » ή εκπομπές και « διδάσκοντας » υπό τύπον σεμιναρίων, σε πνευματικά ανώριμους τα συντεταγμένα γλωσσικά τους παραληρήματα για να τους ..»αφυπνίσουν’‘ με το αζημίωτο βέβαια!

MAX BECKMANN – » Carnival », { 1920 }.

Εν κατακλείδι , η αληθινή έρευνα [ δηλ. η επιστημονική , διότι η άλλες ασχολούνται με δοξασίες ] χρειάζεται και αποδείξεις με παράθεση πηγών και κριτική των πηγών αυτών και αμεροληψία και τιμιότητα ,χωρίς αυτό να σημαίνει , ότι η έρευνα θα αποδώσει πάντα το αναμενόμενα αποτελέσματα . Όμως η μέθοδος της έρευνας είναι πιο σημαντική κι από τα ίδια τα αποτελέσματα .Διότι η έρευνα είναι πάντα ανοικτή , συνεχίζεται και θα συνεχίζεται ες αεί , θέτοντας εκ νέου ερωτήματα .

ΘΕΟΔ. Γ. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ – » Πόθεν και πότε οι Έλληνες ; », [ σελ.545 }.

Η επιστήμη δεν είναι τόσο το « τι » όσο το « πώς », δηλ. το σύστημα και η μέθοδος της έρευνας.

ΚΩΝ.Ι. ΒΟΥΡΒΕΡΗ – » Εισαγωγήν εις την αρχαιογνωσίαν και την κλασσικήν φιλολογίαν », { σελ.101-102 }.

Κεφ. Β’. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Η ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ( INTERPRETATIO ).



α}. Ο χώρος της αναζήτησης.

Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την εμφάνισή του ένας απροσδιόριστος , ελώδης και ομιχλώδης »χώρος » ,αυτοαπο-καλούμενος ως »χώρος της αναζήτησης » ή »χώρος της εναλλακτικής γνώσης και πληροφόρησης » .Υπάρχει άραγε τέτοιου είδους »χώρος» ; Η αναζήτηση ενδέχεται να έχει »χώρο » [ μάλλον τόπο ] ή να μην έχει . Έτσι , είναι δυνατόν , κάποιος να αναζητεί ένα απολεσθέν πράγμα ή ένα εξαφανισμένο προσώπου ,αλλά και άυλα ,πνευματικά ,νοητά αγαθά . Η λέξη αναζήτηση ,δηλαδή , μπορεί να έχει και συγκεκριμένη και αφηρημένη έννοια . Συνεπώς πρώτα πρέπει να προσδιοριστεί το είδος της αναζητήσεως και το αντικείμενο της ,για να έχει κάποια αξία το όποιο αποτέλεσμα. Επομένως ,διαφέρει η αναζήτηση του Θεού από τις αναζητήσεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ή από την αναζήτηση ενός μονοπατιού στο δάσος ή από το ψάξιμο για τα χαμένα κλειδιά του αυτοκινήτου. Κατόπιν τούτου πρέπει ακολουθεί η μέθοδος της έρευνας με αποδείξεις [ αποδεικτικά στοιχεία του ζητήματος που ερευνάαι ] και όχι με ενδείξεις . Χαριτολογώντας ,ο λεγόμενος »χώρος της αναζήτησης » μου φέρνει στην μνήμη το » τετράδιο λίγο απ’ όλα ‘‘, που είχε παλιά ένας μαθητής Γυμνασίου ονόματι Κλέοπας Αγροικόπουλος από ένα ημιορεινό χωριό -την Φουνισκαριά- πλησίον του Αιγίου . Ήταν ένα μεγάλο εκατοντάφυλλο τετράδιο με σκληρό εξώφυλλο , φαγωμένες τις γωνίες και αυτοκόλλητο μία φρουτιέρα ,το οποίο ήταν ‘‘γενικής χρήσης’‘ ,δηλαδή για όλα τα μαθήματα . Όμως περιείχε τόσο κακογραμμένες , σκόρπιες και ανάκατες σημειώσεις , που ούτε ο ίδιος μπορούσε να βγάλει άκρη ούτε άλλος ,εάν βεβαίως έμπαινε στον κόπο να τις διαβάσει.

H .LIDDELL & R. SCOTT – » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

β ]. Ο χώρος της »εναλλακτικής »γνώσης και πληροφόρησης .

Η προσέγγιση της πληροφόρησης ή γνώσης που δεν βασίζεται στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης αναφέρεται και ως εναλλακτική γνώση ή πληροφόρηση .Συνήθως αυτά τα μέσα είναι ανεξάρτητα και προσπαθούν να προβάλουν δια-φορετικές απόψεις και νέα ,που δεν καλύπτονται από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης .Ουσιαστικά πρόκειται για τα παλαιά undergtound ρεύματα με άλλη , μάλλον άστοχη, ονομασία. Το επίθετον εναλλακτικός -η -ον προέρχεται από το ρήμα εναλλάσσω { εν + αλλάσσω / αλλάττω },που σημαίνει αλλάζω κάτι διαδοχικά με κάτι άλλο , ανταλλάσσω κάτι με κάτι άλλο , μεταστρέφω ,μεταβάλλω , αντικαθιστώ κάτι με κάτι άλλο . Συνεπώς γίνεται αντικατάσταση μεταξύ δύο αντιθέτων διαδοχικά [ εναλλάξ ] δηλ. μία το ένα ,μία το άλλο . Παραδείγματος χάριν ο βηματισμός με εναλλαγή των ποδιών [ εναλλάξ ] ή το εναλλασσόμενο ρεύμα ή η εναλλακτική ιατρική [ μέθοδος θεραπείας δια των ομοίων ] αντί της αλλοπαθητικής [ ενάντια εναντίων εισίν ιάματα ] .»Εναλλακτική γνώση ή πληροφόρηση » σημαίνει π.χ. ότι περιο-δικά και εναλλάξ η θεωρία του Ηλιοκεντρισμού αντικαθίσταται από την θεωρία του Γεωκεντρισμού ή ότι η περί του σφαιροειδή πλανήτη γη θεωρία περιοδικά και εναλλάξ αντικαθίσταται από την θεωρία περί της επιπέδου γης. Αυτό όμως δεν ισχύει ,διότι στην πρώτη έχουμε επιστημονική απόδειξη , ενώ στην δεύτερη αντί για επιστήμη έχουμε γρον-θοκοπήματα αλλόφρονα και παλληκαρισμούς εναντίον της λογικής και της πραγματικότητας ή αλλιώς κοτσάνες !. Δεν μπορούν ,λοιπόν, τα πάντα και πάντοτε να έχουν εναλλακτική πλευρά ,ούτε το κάθε τι μπορεί να εναλλάσσεται με οτιδήποτε.

H .LIDDELL & R. SCOTT » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης » // Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ‘ Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

AKΑΔ. ΑΘΗΜΩΝ – » Χρηστικό λεξικό της Νεοελληνικής γλώσσας » // ΑΡΙΣΤ. ΠΑΝ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – » Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής ».

Τα δύο αυτά Νεοελληνικά λεξικά περιορίζονται στο να καταδείξουν ,ότι το επίθετον εναλλακτικός ,η, ον προέρχεται από το ελληνιστικόν εν-αλλακ-τικός = αυτός που εναλλάσσει κάτι ή κάποιον , ανώμαλος [ ασελγής ] ,που έχει δεχθεί σημασιολογική επίδραση [ δάνειο ] από το γαλλ. alternatif ή από το αγγλ. alternative .Ετυμολογικά όμως δεν παρέ-χουν καμμία πληροφορία.

Γ. ΓΑ’Ί’ΤΗ – » Χωρίς τίτλο » { 1970 }.


ΑΛΤΕΡΝΑΤΙΒΑ.

EY.ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΖΗ – ΑΠΕΡΓΗ , ΧΑΡ.ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΥ – » Βασικό λεξικό ξένων λέξεων της Νέας Ελληνικής».

ISID. MASTROMICHALAKI – » Ελληνογαλλικό- Γαλλοελληνικό Λεξικό » .

ΣΤΕΦ.ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Λεξικόν Λατινοελληνικόν » .

Στα Λατινικά το Alter ,era,erum = 1. ο έτερος 2. ο πέλας , ο πλησίον , έτερος. Συνεπώς δεν είναι γενικά ο άλλος , αλλά συγκεκριμένα από τους δύο ο έτερος. Άρα εναλλακτικός ,είναι αυτός που εντός του έχει δύο που διαδέχεται εναλλάξ το ένα το άλλο .

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν Ομοίων και Διαφόρων λέξεων ».


Β.ΜΕΡΟΣ.

Η αληθής γνώση δεν είναι αποτέλεσμα επιφοίτησης .Κάθε επιφοίτηση έρχεται μετά από επίπονη φοίτηση . Η αληθής γνώση έχει αναβαθμούς [ σκαλοπάτια ] τα οποία χρειάζεται πολύ κόπο να τα ανέβει κανείς ,εάν τα ανέβει .Η αλήθεια δεν είναι πεταλούδα να την αδράξει κάποιος με την απόχη του και να φυλακίσει πεθαμένη για πάντα κοντά του μέσα σ’ ένα βάζο . Η μάχη με την λήθη θα δείξει ,εάν κάποιος είναι ικανός ή μη να προσεγγίσει στην αλήθεια.


Τας θύρας κλείσατε , τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι.



Τα ακόλουθα είναι μόνο για τους μυημένους .Δηλαδή αυτούς ,που όταν τα διαβάσουν , [ ανα]γνωρίζουν πράγματα εξ-ειδικευμένα περί της αρχαίας ελληνικής γραμματείας . Μυημένος χαρακτηρίζεται όποιος αντιλαμβάνεται ή κατέχει την ειδική γλώσσα , ώστε να κατανοεί τα σύμβολα και το απορρέον νόημα .Πραγματικά αμύητοι είναι οι αδαείς και οι ημιμαθείς ,που νομίζουν ότι είναι ειδήμονες [ διπλή άγνοια ]. Μία μορφή μυήσεως είναι και οι Φιλοσοφικοί Μύθοι ,όπως οι Λογικοί Μύθοι του Πλάτωνος. Αυτούς δεν μπορεί ο καθένας , ούτε είναι ορθόν και πρέπον , να τους αποκω-δικοποιήσει ,παρά μόνον εξειδικευμένοι δάσκαλοι .

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Θεαίτητος », { 155 e }.

ΟΙ [ 4 ] ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ.

Τα είδη της γνώσεως είναι τέσσερα : εικασία , πίστις , διάνοια , νόησις .

ΕΓΚ. ΛΕΞΙΚΟΝ του ‘ΗΛΙΟΥ ‘– » Το Αρχαίον Ελληνικόν Πνεύμα », { σελ. 314 -315 }.
Κ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ – » Ο γενικός χαρακτήρας και τα θέματα της πλατωνικής γνωσιολογίας ».

Τα στάδια [ ή κλίμαξ ] της γνώσεως από το κατώτερο στο ανώτερον , από την άγνοια στην γνώση :
1}. Εικασία [ < εικάζω < είκω ], γνώση από τις απεικονίσεις των αντικειμένων .
2}. Πίστις [ < πείθω ] , γνώση από τα υπαρκτά αντικείμενα της πραγματικότητας και τα αισθητά γεωμετρικά σχήματα .
3}. Διάνοια [ < διά + νους ] , γνώση από τις μαθηματικές και τις υπόλοιπες επιστημονικές έννοιες.
4}. Νόησις { < νοέω-ώ } , γνώση από τις Ιδέες και τις Πρώτες Αρχές .

Η μεσάζουσα ασταθής κατάσταση της δόξας [ 1,2 ] δεν έχει την σταθερότητα της επιστήμης [ 3,4 ] και παρόλο που δεν είναι άγνοια ,δεν είναι όμως ούτε και γνώση.

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ :

Το διαφορετικό μήκος των γραμμικών τμημάτων συμβολίζει την διαφορά της μετοχής των αντιστοίχων ειδών της γνώσεως στην αλήθεια. Συνεπώς, όπως συμπεραίνουμε από το ανωτέρω σχήμα , τα τέσσερα είδη της γνώσεως μπορούν να συνοψιστούν σε δύο :

Το ένα είναι η γνωστική λειτουργία , που αναφέρεται στα ορατά και αισθητά. Το δεύτερον είναι αυτό που αναφέρεται στα νοητά, δηλαδή στις ιδέες και τις θεμελιώδεις αρχές των επιστημών. Το πρώτο και κατώτερο τμήμα ,που ονομάζει ο Πλάτων γενικώς » δόξαν » ,υποδιαιρείται σε δύο μερικώτερα τμήματα , την εικασία και την πίστη. Το δεύτερον και ανώτερον τμήμα που ονομάζει ο Πλάτων επιστήμη και αλήθεια υποδιαιρείται και αυτό σε δύο μερικώτερα τμήματα ,την διάνοια και την νόηση . Από την διάνοια [ υποθετικός λόγος ] δεν είναι δυνατόν να φθάσει κάποιος στην νόηση [ Ανυπόθετον ] παρά μόνον δια της ενοράσεως [ ενόρασις = η ικανότητα της άμεσης [ βιωματικής ] γνώσεως της ουσίας των πραγμάτων ,χωρίς την μεσολάβηση των αισθήσεων ή της διανοίας ]. Ο χωρισμός αυτός δεν έχει απόλυτη γνωσιολογικήν αξία, διότι χρησιμεύει κυρίως για την εποπτική περιγραφή των φαινομένων.

Γ. ΓΑ’Ί’ΤΗ – » Χωρίς τίτλο » { 1971 }.

Γ’.ΜΕΡΟΣ

Μετά από την έρευνα για την ετυμολογία των λέξεων και την διασταύρωσή τους με επιλεγμένα συμπληρωματικά λεξικά ετυμολογικού ενδιαφέροντος ,έφτασε η ώρα για το τρίτο και δυσκολότερο στάδιο : τον έλεγχο για την ορθή απόδοση του αρχαίου κειμένου στην κοινή ελληνική με σκοπό την αποτροπή της διαστρέβλωσης και αλλοίωσης του νοήματος. Σημειωτέον ,ότι κάθε απόπειρα απόδοσης του αρχαίου κειμένου στην καθομιλουμένη αποτελεί κατά το μάλλον ή ήττον επέμβαση στο έργο του συγγραφέως . Η αληθινή και μόνη οδός κατανοήσεως ενός αρχαίου ελληνικού κειμένου είναι η γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Γ».

Εμβάθυνση στην απόδοση του αρχαίου κειμένου .

Η σημασία των λέξεων , η εννοιολογική σηματοδότηση των λέξεων , οι λέξεις-έννοιες που αντανακλούν την ουσία των πραγμάτων έχουν μεγάλη αξία στο αρχαίο κείμενο .Έτσι χρειάζεται μεγάλη προσοχή ,όταν αποδίδονται λέξεις από την αρχαία ελληνική στην σύγχρονη ,πτωχή , μονοτονική , κοινή ελληνική. Το σύνηθες είναι η αντικατάσταση της α΄ ελληνικής λέξεως με μία β΄ ελληνική λέξη ,που χαρακτηρίζεται ως »συνώνυμη ».Η ελληνική γλώσσα ,όμως, ΔΕΝ έχει συνώνυμα. Ο σωστός δρόμος είναι η ανάλυση της λέξεως { η εύρεση της λεπτής εννοιολογικής της απόχρωσης ,η ανα-κάλυψη του κρυμμένου της νοήματος , η σχέση της με την υπόλοιπη πρόταση } και όχι η αντικατάστασή της [ η οποία πολλάκις είναι ΚΑΙ λανθασμένη ! ]. Ένα σύνηθες λάθος είναι η αντικατάσταση π.χ. της λέξεως αγαθός με την λέξη κα-λός ή της λέξεως καλός με την λέξη ωραίος ή η χρησιμοποίηση λανθασμένων αντιθέτων ,όπως της λέξεως κακός ως αντίθετον της λέξεως καλός . Χρειάζεται μεγάλη προσοχή σε αυτά , διότι εάν δεν ληφθούν υπόψιν καταλήγουν σε κωμικοτραγικά έως και θλιβερά αποτελέσματα. Τότε συμβαίνει οι εκκολαπτόμενοι ,αλλά απαίδευτοι »μεταφραστές », ερμηνευτές , σχολιαστές κυριολεκτικά να »αλλάζουν τα φώτα »στα αρχαία ελληνικά κείμενα .


Ας πάρουμε για παράδειγμα την παρακάτω πρόταση , η οποία αποτελεί την εισαγωγή στο έργο »Μετά τα Φυσικά »του Αριστοτέλους :

Μία συνήθης »μετάφραση » [ το ορθόν είναι απόδοση , μετάφραση λέγεται από μία γλώσσα σε άλλη ] είναι << όλοι οι άνθρωποι από την φύσιν  τους επιθυμούν την γνώση >> ή << Ό­λοι οι άν­θρω­ποι έ­χουν α­πό τη φύ­ση τους έ­φε­ση για γνώ­ση>> ή << Όλοι οι άνθρωποι από την φύση τους διψούν για μάθηση >> ή << Όλοι οι άνθρωποι από την φύση τους θέλουν την γνώση >>. Ποίες είναι σωστές και ποίες λανθασμένες από αυτές τις αποδόσεις ; Το ρήμα . ‘ορέγονται» είναι το ίδιο με το ‘επιθυμούν» ή το »διψούν» ή το »έχουν έφεση » ή ‘ το »θέλουν » ; Το απαρέμφατον » ειδέναι » είναι το ίδιο με το ουσια-στικό » γνώση » ή » μάθηση » ; Εάν ισχύει αυτό , γιατί ο Αριστοτέλης χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο ρήμα και απαρέμ-φατο ; Μήπως με την αντικατάσταση αυτών ,αλλάζει και το νόημα του κειμένου ;

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Μετά τα Φυσικά », { 980 a }.

Eπειδή το ορέγομαι = απλώνω το χέρι μου να πιάσω κάτι [ άρα αυτό είναι εντός του οπτικού μου πεδίου και δίπλα μου ] και το ειδέναι [ απρμφ. του οίδα < είδω = βλέπω και γνωρίζω ] = γνωρίζω κάτι αφού το έχω δει , tότε :

Οι αισθήσεις της οράσεως και της ακοής καλούνται σχηματικά και ανώτερες αισθήσεις ,διότι είναι αισθήσεις ,που συντελούν στην γνώση μιας και ουσιαστικά μας υποδεικνύουν τις ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των πραγμάτων. Ιδιαιτέρως δε η όραση [ εκεί βασίζεται η λεγόμενη εποπτική διδασκαλία ] τονίζει ο Αριστοτέλης.

Α. ΟΡΕΞΙΣ .

H .LIDDELL & R. SCOTT – » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Ορέγω ,ορέγομαι. Θέλω -μπορώ .Επιθυμία- βούλησις.

ΒΟΥΛΕΣΘΑΙ ΚΑΙ ΕΘΕΛΕΙΝ

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων κα διαφόρων λέξεων ».

Το βούλομαι πρέπει να λέγεται μόνον για τα λογικά { βούληση έχουν μόνον οι άνθρωποι ,ως έλλογα ζώα ,διότι έχει σχέση με την βούλευση και την προαίρεση } ,ενώ το θέλω τίθεται και επί αλόγου ζώου.

Έχει διαφορά το βούλομαι με το θέλω και το επιθυμώ .Όπως έχει ομοιότητα το εμπορώ [ εν + πόρος < περάω = περνάω απέναντι ‘ εξ ου και περάτης , έμπορος } , ημπορώ ,μπορώ με το εθέλω. Το »δεν θέλω» ισοδυναμεί με το » δεν μπορώ ».

Β. ΕΙΔΕΝΑΙ .

ΙΩ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ – » Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης ».

Είδω ,{ F }ίδω , {Λατ.} video = βλέπω . Οι σημασίες του κατανέμονται σε δύο ομάδες : α]. Βλέπω β]. Γνωρίζω.

ΟΡΩ – ΟΙΔΑ .

Το ορώ και το οίδα σχετίζονται ως ρήματα γνώσεως. Το μεν ορώ μεταφορικά τίθεται επί της διανοητικής »οράσεως» , το δε οίδα σχηματίζει τους παρελθοντικούς χρόνους από το γιγνώσκω.

H .LIDDELL & R. SCOTT – » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΠΑΝ. Ε. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

ΓΙΓΝΩΣΚΩ – ΟΙΔΑ

Το γιγνώσκω και το οίδα είναι και τα δύο ρήματα γνώσεως. Το οίδα ουσιαστικά είναι ρήμα παρελθοντικού χρόνου [ παρακείμενος [του είδω Β ] με σημασία ενεστώτος , δηλ. έχω γνωρίσει ,αφού έχω ιδεί ] και δανείζεται τους χρόνους του από το γιγνώσκω .Το γιγνώσκω δεν είναι απαραίτητα γνώση διά των ομμάτων [ δια της οράσεως ] και σημαίνει την άμεση μάθηση [ μαθαίνω να γνωρίζω ].

H .LIDDELL & R. SCOTT – » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΠΑΝ. Ε. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – » Λεξικό ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ».

ΕΙΔΗΜΩΝ – ΕΠΑ’Ί’ΩΝ .

Το οίδα { < είδω Β } και το επα’ί’ω είναι σημαντικά ρήματα γνώσεως δια των ανωτέρων αισθήσεων [οράσεως και ακοής ] .Επα’ί’ων είναι π.χ. ένας ακουστικός φοιτητής ή σπουδαστής .Ειδήμων είναι ο ειδικός , ο έχων και εικόνα του πράγματος . Και οι δύο είναι γνώστες από διαφορετικούς δρόμους ο καθένας.

Eἰδήμων (*εἴδω Β) : γνωρίζω , είμαι ειδικός σε κάτι ,έμπειρος ,γνώστης μέσω της οράσεως .
Ἐπαίων { ἐπί + ἀΐω } : .ακούω με προσοχή , αντιλαμβάνομαι μέσω της ακοής, κατανοώ, καταλαβαίνω .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Τα Μετά τ Φυσικά », { 982 b }.

Διά το θαυμάζειν οι άνθρωποι ήρξαντο φιλοσοφείν. Φιλόμυθος ο φιλόσοφός .Ο μύθος σύγκειται εκ θαυμασίων.

Γ. ΓΑ’Ι’ΤΗ – » Μέσα στο κενό / Μαύρη κορνίζα σε προφίλ / Μαύρο – άσπρο », { 1978 }.

Η ΜΙΜΗΣΙΣ.

Μίμησις είναι το μιμείσθαι . Η παράστασις διά της τέχνης .Η εικόνα , το ομοίωμα.

ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ »ΗΛΙΟΥ ».

H.LIDDELL & R.SCOTT – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί ποιητικής », { 1448 b }.

Την ποιητική γέννησαν δύο αιτίες ,που είναι και οι δυο φυσικές. Η μίμηση, είναι σύμφυτη στους ανθρώπους από την παιδική τους ηλικία και αυτό που κάνει τους ανθρώπους να διαφέρουν από τα άλλα ζώα είναι, ότι ο άνθρωπος είναι το πιο μιμητικό από τα άλλα ζώα και τις πρώτες γνώσεις του τις αποκτά με τη μίμηση. Τα προϊόντα της μίμησης προκα-λούν ευχαρίστηση σε όλους τους ανθρώπους. Απόδειξη γι’ αυτό είναι ότι πράγματα που μας προκαλούν δυσαρέσκεια όταν τα βλέπουμε, όταν αντικρίζουμε τις πιο ακριβείς απεικονίσεις τους , μας προκαλούν ευχαρίστηση π.χ. οι εικόνες ευτελέστατων ζώων ή νεκρών. Αιτία είναι το ότι η γνώση και η κατανόηση των πραγμάτων δεν είναι κάτι το εξαιρετι-κά ευχάριστο μόνο στους φιλοσόφους, αλλά και στους άλλους ανθρώπους , αυτοί όμως μετέχουν σ᾽ αυτήν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα.

Σχόλια Ι. Συκουτρή :

I.Ο Αριστοτέλης εκφέρει με κάθε επιφύλαξη ‘‘εοίκασι » [ έοικα = είμαι όμοιος, φαίνομαι όμοιος // παρακ. με σημασία ενεστ. < είκω } Ως υπόθεση ,όπως θα λέγαμε σήμερα , την γνώμη του περί της αρχής της ποιήσεως Οι αρχές της ποιήσεως είναι φυσικές όχι υπερφυσικές , όπως η μυθική παράδοση περί ορισμένου Θεού [ Απόλλωνος ,Ερμού , Μουσών ] ή ήρωος [ Ορφέως , Λίνου κλπ.] ο οποίος εφεύρε την ποίηση , ή η πεποίθηση περί της θείας μανίας , η οποία κάμνει κάποιον ποιητή [ Πλάτων , Δημόκριτος ]. II.Οι δύο αιτίες της ποιήσεως είναι : α]. το μιμείσθαι ,δηλαδή το ένστικτο της μιμήσεως ,όπως λέμε σήμερα β]. το χαίρειν τοις μιμήμασι, δηλ. ,ότι όχι μόνον ο μιμούμενος ευχαριστείται με την ενέργειά του να μιμείται [ όπως συμβαίνει στο παιχνίδι , όπου την ηδονή δημιουργεί αυτή η ίδια η ενέργεια του σώματος και της ψυχής , και μόνον αυτή ], αλλά και οι άλλοι ευφραίνονται με τις απομιμήσεις του.. Αυτοί οι δύο παράγοντες της καλλιτεχνικής ζωής , είναι η αρχή της μιμήσεως από την άποψη αυτού που δημιουργεί και από την άποψη αυτού που απολαμβάνει το καλλιτέχνημα.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Προβλήματα ». Λ. Όσα περί φρόνησιν και νουν και σοφίαν. [6].

Ο άνθρωπος είναι το πιο μιμητικόν από όλα τα ζώα. Η ιδιότητα αυτή τού επιτρέπει να μαθαίνει

»Οι πρώτες γνώσεις [ ακόμη και στο επάγγελμα ] αποκτώνται ,όχι δια της θεωρητικής ανασκοπήσεως των αιτίων και των σκοπών και των μέσων εκάστης πράξεως ,αλλά και δια της απομιμήσεως ‘ συνδέεται τούτο προς την θεμελιώδη σημασία της έξεως στο παιδαγωγικό σύστημα του φιλοσόφου. Και το ζώο μιμείται ,αλλά και ολιγωτέρα και ολιγώτερον συνειδητά» . { Ι. Συκουτρής ].

Η ΜΑΘΗΣΙΣ

Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί ποιητικής », { 1448 b }.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ,η μάθηση δεν είναι μία απλή απόκτηση γνώσεως κάποιου αντικειμένου , αλλά συμμετο-χή και επικοινωνία με το πράγμα , προς το οποίο κατευθύνεται η γνωστική μας ενέργεια .Επομένως η μάθηση δεν εί-ναι μία λεπτή νοητική εκδήλωση ή μία νοησιοκρατική έκφραση,αλλά μία ενεργός μέθεξη σε ό,τι προσεγγίζουμε διαμέ-σου αυτής. Μανθάνω σημαίνει ,λοιπόν, μετέχω διά παντοίων τρόπων σ’ αυτό το πράγμα που απευθύνεται η γνώση και εξ αιτίας δε της συμμετοχής αυτής στο πράγμα, το οποίο είναι το αντικείμενο της γνώσεως ,αισθάνομαι ηδονή [χαρά].

ΣΧΟΛΙΑ Ι.ΣΥΚΟΥΤΡΗ .

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Ρητορική », { 1371 a -b }.

Kαι το μανθάνειν και το θαυμάζειν είναι ηδύ .Διότι μέσα στον θαυμασμόν υπάρχει η επιθυμία τής μαθήσεως ,ώστε το θαυμαστόν είναι επιθυμητόν , και με την μάθηση ο άνθρωπος αποκαθίσταται στην αληθινή του φύση…

H.LIDDELL & R.SCOTT – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Γ. ΓΑ’Ί’ΤΗ – » Αυτοκινητόδρομος »{ 1976 }.

Ο ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ.

ΗΣΙΟΔΟΥ – » Ασπίς Ηρακλέους » , { στ. 139-140 }.

» Θαύμα ιδέσθαι ‘‘= χάρμα οφθαλμών.

H .LIDDELL & R. SCOTT – » Mέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης »

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Θεαίτητος », { 155 a }.

Το θαυμάζειν τίθεται ως αρχή του φιλοσοφείν . Η αναστάτωση της ανθρωπίνης ψυχής ενώπιον των αποριών της , ενεργοποιεί την αίσθηση της ελλείψεως της γνώσεως και ωθεί τον φιλόσοφο στον στον στοχασμό.

Ο Πλάτων στον »Κρατύλο » συνάπτει την Ίριν με το ‘είρειν‘ [ =λέγειν ,408 b ] και το είρειν’ με την διαλεκτική [ 398 b ]. Έτσι η Ίρις [ φιλοσοφία ] είναι κόρη του Θαύμαντος [ θαυμασμού ].

ΑΜΜΩΝΙΟΥ – » Λεξικόν ομοίων και διαφόρων λέξεων ».

[ τερατόομαιούμαι { Μέσ.} = προσβλέπω κάτι ατενώς ως κάτι πράγματι θαυμαστόν , αποθαυμάζω [ = δείχνω μεγάλο θαυμασμό σε κάτι ,εκπλήττομαι ] χάσκων [ =  μένοντας με το στόμα ανοιχτό ].Τέρας [ τείρος ] = σημάδι, ασυνήθιστο φαινόμενο .Τα τείρεα =αστερισμοί στον ουρανό, ουράνια σημάδια. Σημείον = σύμβολο, σημάδι που προέρχεται από τους θεούς, οιωνός, χαρακτηριστικό γνώρισμα ]. Εναργής ,ες [ εν + αργός =λαμπερός ] = ορατός, ψηλαφητός, με σωματική μορφή [ κυρ. ως το εμφανής ].

Γ. ΓΑ’Ι’ΤΗ – » Γιομιστή κεφαλή / Πολλαπλό πορτραίτο », { 1969 }.

Η ΙΡΙΣ.

Η Ίρις είναι δευτερεύουσα θεότητα του Ολύμπου .Ανήκει στην ακολουθία των Μεγάλων Θεών και εκτελεί χρέη αγγε-λιοφόρου ,όπως ο Ερμής . Παριστάνονταν νέα με ποικιλόχρουν βραχύ χιτώνα , με μεγάλες πτέρυγες στους ώμους ,με φτερωτά σανδάλια και με κηρύκειον ,όπως ο Ερμής. Επτάχρωμος [ αλληγορία του ουρανίου τόξου ] χαρασσόταν στον ουράνιο θόλο ο δρόμος της ,τον οποίον ακολουθεί κατά την πτήση της η ευκίνητη Θεά , όταν έτρεχε να φέρει από την Στύγα το απαιτούμενο νερό ,για τον Όρκο των Θεών , σε χρυσή υδροχόη.

ΑΠΟΣΤ. ΓΟΝΙΔΕΛΗ – » Ησιόδου ,’Θεογονία’ », { στ.265-57 }.

ΕΥ.ΜΠΕΞΗ / Γ. ΤΣΑΓΚΡΙΝΟΥ – » Ησιόδου ,’Θεογονία’ » { στ. 265-57 }.

ΑΘ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία ». { σελ.224 }.Κεφ. ΚΑ’. Περί της Ίριδος και Άρκης.

Η Ίρις ήταν θυγατέρα του Θαύμαντος και της Ηλέκτρας [ κόρης ] του Ωκεανού .Είχε αδελφές τις Άρπυιες ,την Αελλώ [ < άελλα = γρήγορη σαν θύελλα ] και την Ωκυπέτη [ < ωκύς [= γρήγορος ] + πέτομαι = ταχέως πετομένη ].

ΑΘ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ – » Ωγυγία ή Αρχαιολογία », { σελ. 36 }. Κεφ. Δ’. Περί του Θαύμαντος .

Θαύμας . Θεός των νεφών και των παραδόξων μετεωρολογικών φαινομένων .

Πομπηία : Ίρις ,προπομπός σε γαμήλιες τελετές , Ζευς και Ιδαίοι Δάκτυλοι [;]. Τοιχογραφία από το »Σπίτι του τραγικού ποιητή » { ~75 π.Χ. } .Nεάπολη , Museo Nazionale Archaiologico .

Στην ανατομία του οφθαλμού ίρις [ κοινώς ίριδα ] ονομάζεται το δισκοειδές διάτρητο διάφραγμα στην πρόσθια μοίρα του οφθαλμού ,που βρίσκεται μεταξύ του κερατοειδή χιτώνα και του φακού και στο μέσον της οποίας βρίσκεται το άνοιγμα της κόρης.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Μεταβατική χαρακτηρίζεται η περίοδος η οποία μεσολαβεί μεταξύ δύο εποχών και έχει ως ιδιαίτερο γνώρισμα το σύντομο χρονικό διάστημα που διαρκεί. Μεταβατική ιστορική περίοδος είναι η ενδιάμεση κατάσταση όπου το πα-ρακμιακό και παλαιό δεν έχει ακόμη πεθάνει και συμπλέκεται ή συγχέεται με το ανθηρό και νέο .Το νέο που έχει μεν αμυδρά εμφανιστεί ,αλλά ακόμη δεν έχει εδραιωθεί . Πόσο διαρκεί αυτό το πέρασμα [ ή αλλιώς ποιοτικόν άλμα ] ; Δυ-στυχώς ο ιστορικός χρόνος διαφέρει από την χρονική διάρκεια του ανθρωπίνου βίου και δεν πρέπει να ταυτίζονται. Ο ιστορικός χρόνος μετριέται σε αιώνες, ο χρόνος του ανθρωπίνου βίου σε έτη. Η μεταβατική ιστορική περίοδος , λοι-πόν, λειτουργεί πάντα ως προθάλαμος μίας »Νέας Εποχής» που ακολουθεί.Αυτό δεν σημαίνει ,ότι αναγκαστικά η επό-μενη »Νέα Εποχή » θα είναι καλλίτερη [ φάση ακμής ] από την προηγούμενη ,διότι μπορεί να συμβεί και το αντίθετο : να είναι χειρότερη [ φάση παρακμής ].

OΔ.ΕΛΥΤΗ – » Ιδιωτική οδός ». [ Δ’ ].




ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :

ΑR.SCHOPENHAUER – » Περί ανάγνωσης και βιβλίων », { 295 a }.

Tο κοινό διαβάζει βιβλία , όχι όμως και τα ίδια τα έργα των κλασικών. Διότι προτιμά να διαβάζει μόνο ό,τι είναι φρεσκοτυπωμένο.

===========================================================================================

7.Κρατύλος ή περί ορθότητος ονομάτων .

6.Χαρμίδης ή περί σωφροσύνης.

5.Ευθύφρων ή περί οσίου.

4.Αντιγόνη { Antigone } iv.

3.Πρoστατευμένο: Αντιγόνη { Antigone } iii .

2.Αντιγόνη { Antigone } ii .

1.Αντιγόνη { Antigone }.