Τί εννοούμε σήμερα με την λέξη  μουσείο; Μάλλον ένα κτίριο που στεγάζει έργα τέχνης  ή αντικείμενα του μακρινού ή προσφάτου παρελθόντος ,τα οποία έχουν περιπέσει σε αχρηστία και λειτουργούν πια ως εκθέματα  με σκοπό την σύνδεση  και επικοινωνία κατά κάποιο τρόπο με το παρελθόν.  Σύμφωνα  με τον ICOM (Internat. Council of Museums) : είναι ένα μόνιμο ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρος, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της αναπτύξεως αυτής , ανοικτό στο κοινόν, το οποίον έχει ως έργον του την συλλογή, την μελέτη, την διατήρηση, την γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του ανθρωπίνου πολιτισμού και περιβάλλοντος, με στόχο την μελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία.

AMBROSE  & CR. PAINE  – » Museum Basics » , { p.8 }.

Μερικοί ορισμοί για το »μουσείο».Ορισμός του ICOM :

ΑΚΑΔΗΜΙΑ  ΑΘΗΝΩΝ – » Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής γλώσσας ».

Τι σήμαινε  άραγε ‘Μουσείον’ στην αρχαιότητα και ποία η σχέση του με το  ‘μουσείο’  της  σύγχρονης εποχής ; Εάν δεν γνωρίζουμε τί είναι ιστορικώς το μουσείον, μπορούμε να προσδιορίσουμε » τον ρόλο του Μουσείου στη σύγχρονη κοινωνία‘ ; 

Εν τέλει τί δηλώνει ετυμολογικώς η λέξη Μουσείον και ποία η σχέση του με τις Μούσες και την μουσική ;

---

1.ΜΟΥΣΕΙΟΝ. 

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Mουσείον { ιερόν } είναι το ουδέτερο του επιθέτου  Μουσείος -α-ον .

Αναλυτικά :

1]. Iερόν [ ναός ] των Μουσών ,έδρα και ενδιαίτημα των Μουσών.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Φαίδρος », { 278 b }.

Μουσείον Νυμφών  = ιερό [ναός] των Νυμφών .

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ  – »Περί πολυπραγμοσύνης », { 521 d-e }.

Ευφρόνη{ < εύφρων }  = η καλή ώρα ,η ευνο’ι’κή  { κατ’ ευφημισμόν αντί του νυξ }.      Όπως Ευμενίδες ,οι κατ’ευφημισμόν Ερινύες.

ΖΑΧΑΡΙΟΥ [ Σχολαστικού ή  Μυτιληναίου ]   – » Ο διάλογος Αμμώνιος  ».

Τέμενος των Μουσών = ο ιερός χώρος των Μουσών.

2]. Παιδευτήριον [σχολείον ] των τεχνών  και πάσης  μαθήσεως .                                    

ΑΘΗΝΑΙΟΥ  – » Δειπνοσοφιστές », { Ε’ -187 d }.

Αθηναίων πόλις , το της Ελλάδος μουσείον.

[ μεταφορικώς ]

ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ – » Ελένη » , { στ. 174 }.

‘ μουσεία θρηνήμασι ξυνωδά ‘‘ =χοροί ομού  θρηνώντων  {δλδ. το  βασίλειον του Πλούτου και της  Περσεφόνης } . Φερσέφασσα  =Περσεφόνη [= η φέρουσα το Φως ].

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – »Βάτραχοι », { στ. 92-93}.

»Χελιδόνων  μουσεία » = τοποθεσίες ,όπου τετερίζουν τα χελιδόνια.

ΓΡ.ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ  – » Λεξικόν  Ερμηνευτικόν ».

Mουσείον = μουσών ναός ,σχολείον . » χελιδόνων μουσεία »=  βαρβαριζούσης πολυλογίας κατοικητήρια { δοχεία }.

EYΡΙΠΙΔΟΥ – » Αποσπάσματα  » , Αλκμήνη .

»χελιδόνων μουσείον » = φλυαρία.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ  – » Φαίδρος », { 267 c }.

» μουσεία λόγων » = σχολεία ,όπου διδάσκονται νέες λέξεις [ διπλασιολογία ].

3].Μουσεία [ ιερά ] = εορτή των Μουσών .                                                                         

ΑΙΣΧΙΝΟΥ – »  Κατά  Τιμάρχου  » ,{ 1.10  }.

»περί Μουσείων »= η εορτή των Μουσών.

ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ  –  ‘‘Ελλάδος Περιήγησις , Βοιωτικά », { 31.3 }.

Μούσεια : οι Θεσπιείς τελούσαν την γιορτή κάθε πέντε χρόνια στο άλσος των Μουσών . Σ’ αυτήν συναγωνίζονταν ποιητές επών ,αυλωδοί και αυλητές.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ  – » Συμποσιακά », { Θ’- 736 D }.

»εν τοις Μουσείοις »= στην εορτή των Μουσών.

ΑΘΗΝΑΙΟΥ– » Δειπνοσοφιστές » , { ΙΔ’ – 26 }.

»περί του εν Ελικώνι Μουσείου » = περί του ναού των Μουσών στον Ελικώνα.

4].»Μουσείον» :a] Είδος  φιλοσοφικής σχολής και Βιβλιοθήκη.  

{ Αθήνα  και  Αλεξάνδρεια }.                                                                                             

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ  ΛΑΕΡΤΙΟΥ  – » Βίοι φιλοσόφων» , IV.{ I }. Σπεύσιππος  .

» …εν τω μουσείω τω υπό Πλάτωνος εν Ακαδημεία ιδρυθέντι  = … στην  φιλοσοφική σχολή ,που είχε ιδρύσει ο Πλάτωνας πλησίον  του δημοσίου άλσους στην Ακαδημεία.

ΣΑΡ.ΚΑΡΓΑΚΟΥ – »Ιστορία των Αρχαίων Αθηνών », { Α’ ,σελ. 247-248 }.

Ακαδήμεια ή Ακαδημία.

Γ.ΛΑΜΨΑ  – » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου ‘.

Μουσείον : ιερόν των Μουσών και τόπος διδασκαλίας.

ΣΤΡΑΒΩΝΟΣ  – » Γεωγραφικά » , { Aίγυπτος ,  ΙΖ’ – 8  }.

Μέρος των ανακτόρων { Αλεξανδρείας } είναι και το Μουσείον μέσα στο οποίο  σιτίζονται οι φιλόλογοι ,που εργάζονται στο Μουσείον.

Γ. ΛΑΜΨΑ  –  » Λεξικό του Αρχαίου κόσμου ‘.

Το Μουσείον { της Αλεξανδρείας } ήταν μια σύνοδος ,ένας θίασος των Μουσών,υπό την διεύθυνση ενός ιερέα ,που τον διόριζε ο βασιλιάς.Τα μέλη του Μουσείου ορίζονταν από τον βασιλιά ,ο οποίος διέθετε και τα κοινά χρήματα [ Ο ρόλος αυτός των βασιλέων τονίζει και τον μοναρχικό χαρακτήρα του θεσμού σε αντίθεση με την Ακαδήμεια και τον Περίπατο ].Τα μέλη του Μουσείου είχαν πλήρη σίτιση και σταθερές απολαβές την επονομαζόμενη σύνταξη και δεν πλήρωναν φόρους.

4].»Μουσείον» : b]. Λόφος των Αθηνών. 

ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ – » Ελλάδος Περιήγησις  », Αττικά »,[ 25.7 ].

Μουσείον ,ο λόφος των Αθηνών.

ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ – » Μουσαίος  ».

Ο Μουσαίος ,πατέρας του Ευμόλπου  ,ήταν μυθικός μάντης και ιερέας, πιθανόν υιός του Ορφέως . Θεωρείται  ο ιδρυτής της  ιερατικής ποιήσεως στην Αττική.Συνέθεσε λατρευτικούς και εξαγνιστικούς ύμνους .πραγματείες σε πεζό λόγο και χρησμούς.Οι Ευμολπίδες ήσαν αρχαίον ιερατικό γένος της Ελευσίνας και της Αττικής .Από αυτούς  προερχόταν ο Ιεροφάντης των Ελευσινίων Μυστηρίων. Το επόμενο απόσπασμα είναι από το ‘ Πάριον Μάρμαρο’.

ΙΧΩΡ  – »  Το  Πάριον  Χρονικόν  ».

Tο »Πάριον  Χρονικόν » ή ‘‘Πάριον Μάρμαρο » είναι μια μαρμάρινη στήλη [ αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα ελληνικού χρονολογικού πίνακα ] η οποία σώζεται μέχρι σήμερα.Είναι χωρισμένο σε τρία τμήματα.Στην Πάρο διασώζεται το κάτω τμήμα της στήλης.

                          ΜΟΥΣΕΙΟΝ  ή  ΛΟΦΟΣ  ΜΟΥΣΩΝ  ή  ΛΟΦΟΣ  ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΥ.

4].»Μουσείον» : c].» opus musivum ». 

ΣΤΕΦ. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ  – » Λεξικόν Λατινο-Ελληνικόν ».

musivum [ opus ] = μουσείον, φηφιδωτά.

4].»Μουσείον» : d].Επιγραφή βιβλίου { Αλκιδάμαντος }.

Ι.ΣΤΟΒΑΙΟΥ – » Ανθολόγιον». [ ΡΚ’ . Έπαινος  θανάτου ].           

---

ΑΝΘ. ΓΑΖΗ  – » Επίτομον λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Μουσείον : 1} τόπος , ναός ,τέμενος ,θρόνος,κατοικία των Μουσών  2}.»Μουσεία [ιερά] = η εορτή των Μουσών 3}.Το »μουσείον» =τόπος αντίκρυ της Ακροπόλεως των Αθηνών ,όπου έψελνε και τελικώς τάφηκε ο Μουσαίος  4}.[μεταγ.] μουσείον = η ζωγραφική σύνθεσις από διαφορετικά – κατά το χρώμα -πετράδια ,ψηφοθέτημα  5].Μουσείον = μικρή πόλη της Μακεδονίας.

ΣΚΑΡΛΑΤΟΥ Δ. του ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Μουσείος-α-ον : 1}. Αυτός που ανήκει στις Μούσες ,ο μουσικός // Το μουσείον = κατοικητήριον των Μουσών // [συνεκδ.] γυμνάσιον ,σπουδαστήριον 2}. [Βυζ.] μουσείον = η ζωγραφιά δια ψηφίδων { mosaique }

ΣΩΚΡ. ΤΖΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ  – » Λεξικόν των Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών  Αρχαιοτήτων ».

Μούσεια  :  εορτή με αγωνίσματα. Μουσείον : Το όνομα αυτό σήμαινε καθόλου τόπον αφιερωμένο στις Μούσες.Ειδικότερα δε ονομάστηκε μουσείον κατάστημα στην Αλεξάνδρεια ,που θεμελιώθηκε από τον  Πτολεμαίο τον Φιλάδελφο περί το 280 π.Χ. για την προαγωγή και διάδοση της μάθησης και την προστασία των πεπαιδευμένων . Το μουσείο αποτελεί μέρος των βασιλικών ανακτόρων.

Ν.Π.ΑΝΔΡΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό Λεξικό της Κοινής  Νεοελληνικής ».

Mουσείον =   μουσ – είον .

ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ». 

Η κατάληξη  σε [ -ειος  -εια ,-ειον ] σημαίνει εκείνον ο οποίος ανήκει ή έχει σχέση  προς εκείνο το οποίο δηλώνει το πρωτότυπο .

Δ.ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ – » Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

ΠΑΠΥΡΟΥ  – » Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας ».

A.Π.Θ {Ιδρ. Μαν.Τριανταφυλλίδη} – » Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής ».                             

Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ – » Ετυμολογικό  Λεξικό της νέας Ελληνικής  γλώσσας ».

 2. ΜΟΥΣΕΣ. 

ΑΘ.ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ  – » Ωγυγία  ή  Αρχαιολογία » ,{ Β’ ,σελ. 276-277 }.

Τις δε  Μούσες’ παράγουν από το μάω , ή από το μώομαι ή μώσις { =το επιθυμώ } ή το  Μούσαι από το  ‘ομού ούσαι ‘{= αυτές που είναι μαζί }. Oι Μούσες είναι η αλληγορία των μαθήσεων. Γι’ αυτό είναι  θυγατέρες της Μνημοσύνης ,επειδή η μνήμη τις γεννά. Και του Διός θυγατέρες ,το οποίον σημαίνει του νου , διότι τα μαθήματα είναι θείον δώρον.Άρα ο ΝΟΥΣ  με την ΜΝΗΜΗ , αφού έσμιξαν ερωτικά πολλές φορές ,γέννησαν τις ΜΑΘΗΣΕΙΣ. Απ΄αυτό και η διαμονή τους στα όρη και στις ερημιές.Καθότι οι μαθήσεις ζητούν ησυχία και ειρήνη , και περιφρονούν τελείως την διατάραξη της ησυχίας.

ΗΕΝ.  STEPHANUS  – » Θησαυρός της Ελληνικής  γλώσσης ».

Μούσα : Από  την μία ονομάστηκαν όλες  Μούσες.Ο Μνασίας δε ισχυρίζεται ,ότι όλες οι Μούσες  είναι  τρεις : Μούσα { Οδύσσεια },Θεά { Ιλιάδα } , Υμνώ { Παλαμηδεία }.Από το μούσα και το ρήμα μοισώ των Συρακουσίων .Οι Ρηγίνοι λένε μούσα ,οι Αιολείς μοίσα [ Πίνδαρος ] ,οι Αττικοί – Ίωνες – Συρακούσιοι λένε μούσα ,οι Λάκωνες  μώσα [ οι μεταγενέστεροι Λάκωνες  μώα ,χωρίς το -σ- ].Το μούσα δε, παράγεται από το μονοσύλλαβο ρήμα  μώ. Οι λέξεις  Μούσες και μουσική από το μώσθαι ,ήτοι και από της ζητήσεως και  από της φιλοσοφίας. O Πλάτων στον ‘ Κρατύλο’ γράφει ότι  »τας  μούσας τε και όλην την μουσικήν »από το» μώσθαι» παράγονται. Ευσέβιος : To  Μούσα ,πραγματικά  προέρχεται από το μυείν  ,επειδή  έργο της Moύσας  σημαντικό  είναι το διδάσκειν και το παιδεύειν.

ΗΡΩΔΙΑΝΟΥ – »Περί κυρίων και επιθέτων και προσηγορικών μονόβιβλον ».

Το μούσα από το μω = ζητώ . Η μετοχή  : [αρσ.] μων  , [θηλ.] μούσα.

Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ – » Ομηρικόν Λεξικόν  ».

Μούσα/μώσα { < *μα – ,μαίομαι } = η επινοούσα , αυτή που μηχανεύεται.

ΟΜΗΡΟΥ – » Οδύσσεια », { ω , 60-61 }.

Μούσαι εννέα [ 9 ] .

ΗΣΙΟΔΟΥ – » Θεογονία », { στ.915-917 }.

Μνημοσύνη, η μητέρα των εννέα Μουσών.

Γ.ΤΣΑΓΚΡΙΝΟΥ / ΕΥ.ΜΠΕΞΗ – » ΗΣΙΟΔΟΥ : Θεογονία».

Η  Μνημοσύνη και οι εννέα Μούσες.

ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».

Μούσα = τέχνη .Τεχνίτες = σοφοί και μουσικοί. Μούσες = θεές .

ΣΟΥ’Ι’ΔΑ /  ΣΟΥΔΑ  – » Λεξικόν ».

Μούσα {< μω = ζητώ} : η γνώσις ,επειδή αυτή τυγχάνει αιτία κάθε παιδείας. Όπως ήταν φυσικό ,οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμασαν μούσαν. Είναι δε όλες μαζί εννέα [9]: Kλειώ,Ευτέρπη,Θάλεια,Μελπομένη,Τερψιχόρη,Ερατώ,Πολύμνια,Ουρανία,Καλλιόπη.

ΔΙΟΔ.ΣΙΚΕΛΙΩΤΗ – » Βιβλιοθήκη Ιστορική », { Δ’ – 7 }.

Μούσας ,από του μυείν τους ανθρώπους {= διδάσκειν τα καλά και συμφέροντα } και υπό των απαιδεύτων αγνοούμενα.

J.B.HOFMAN  – » Ετυμολογικόν  Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής ».

Mούσα / μοίσα /μώσα  = μουσική ,άσμα ,ευπρέπεια .

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  – »  Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης «.

Μούσα / Μοίσα / Μώσα  : 1]. η θεά της ποιήσεως ,της μουσικής ,του άσματος ,της ορχήσεως και των καλών τεχνών γενικά 2].μούσα =μουσική ,άσμα //  ευγλωττία ,ευφράδεια,πειθώ // μούσαι = τέχνες ,προσόντα ,δεξιότητες  3]. μούσα = το πρέπον ,το προσήκον ,η ευπρέπεια .{σ.σ Άρα άμουσος = ο απρεπής }.ΕΤΥΜ.  μούσα < μονθ-jα , μανθάνω ,μενθήρη.

H.LIDDELL & R. SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Μούσα / Μώσα { < μάω }.

ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ – ΜΟΥΣΕΣ.

ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ – » Βοιωτικά », { 29.2 }.

Μούσες ήσαν [3] : Μελέτη ,Μνήμη ,Αοιδή.

Μ.Τ.CICERONIS [ ΚΙΚΕΡΩΝΟΣ ]– »  De natura Deorum» [ περί φύσεως Θεών ],{ III, 21 }.

Οι πρώτες [πρώτη γενιά ] Mούσες  ήταν [4] : Θελξινόη , Αοιδή , Αρχή, Μελέτη.

 

Ι.Θ.ΚΑΚΡΙΔΗ  – » Ελληνική Μυθολογία », ΟΙ ΘΕΟΙ , {σελ.263-266} .

Μούσες , ανάλυση και σχόλια.

ΙΩ.ΖΩΝΑΡΑ – » Λεξικόν ».

Μουσείον = σχολείο { < μούσα = λόγος }. Μούσειον = στόλισμα .Μουσίον  = το ψηφιδωτό. Μουσηγετών = ο κιθαρίζων .

ΣΚΑΡΛΑΤΟΥ Δ. του ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – » Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης ».

Μούσα { < μάω  ή μύθος } : 1.θεότης της ποιήσεως [ μουσικής κ.τ.λ. ] 2.{συνεκδ.} ποίησις ,μουσική κ.τ.λ.  3.{γεν.} οι ελεύθερες τέχνες και επιστήμες και ο ενθουσιασμός γι’ αυτές 4.{ ενίοτε} ωδή ,ήχος μουσικής  5.{σπαν.} ποιήτρια ή ψάλτρια.

ΔΑΜ. ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ  – » Ετυμολογικό λεξικό της Ελληνικής ».

Μούσα ,Μοίσα ,Μώσα , Μώα { < μαίομαι ,μέδομαι } = θεότητα της μουσικής .Μουσική =η τέχνη του τραγουδιού ή των μουσικών οργάνων.

ΑΛΚΜΑΝΟΣ  – » Παρθένειον »,{14}.

Μώσα = Μούσα.

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ  – » Λυσιστράτη », { στ.1246-1249 }.

Μώα = μούσα.

ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ».

   Οι εννέα Μούσες.

---

3. ΜΑΩ-Ω .

ΠΛΑΤΩΝΟΣ – » Κρατύλος », { 406 a }.

Mώσθαι { < μώ } = επιθυμώ διακαώς .

THOMAS  GAISFORD  S.T.P  – » Etymologicon Magnum Lexicon ».

Moύσα : 1.Kάποιοι ισχυρίζονται ότι  Μούσα =η μυούσα .Διότι σε τίποτα δεν διαφέρει η μουσική από τα μυστήρια{ δλδ. μυώ > μουσική ,μυστήριο}.2. Όπως δε άλλοι λένε ,ότι Μούσα =η μώσα .Διότι μω και μώμαι = ζητώ. Και την μητέρα του Ερμού { =λόγου } Μαίαν την λένε ,από την [ανα]ζήτησιν και την εύρεσιν των μαθημάτων. Από αυτό [ το ρήμα μω ] και η μαία και η μούσα.

ΕΠΙΧΑΡΜΟΥ  [Κωμικού]-» Αποσπάσματα » ,{80}.

O Θεόκριτος  χαρακτηρίζει [τον Επίχαρμο  τον Μεγαρέα] ρητώς ως ευρετήν της τραγωδίας. { Επιγρ.18 }.

Μω= υπέρ το δέον προθυμούμαι ,επιθυμώ ,ζητώ .

ΘΕΟΓΝΙΔΟΣ  – » Ελεγείαι » , { στ.769-772 } .

Μούσαι – μώσθαι { απαρεμφ. του ρ. μάω-ώ }.

ΠΑΝ.ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ – »Λεξικόν απάντων των ρημάτων εις τους Αττικούς πεζολόγους».

Mάω,μέμαα = επιθυμώ,ποθώ ,επιζητώ,εποφθαλμιώ . Αυτόματος  = ο πράττων κάτι εξ οικείας βουλήσεως  ,τυχαίος , φυσικός.

ΑΝ. ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ  – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ – » Ο εν τη λέξει Λόγος ». 

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Μάω : a].επιθυμώ τι ,το επιδιώκω μετά θέρμης ,το ποθώ  b].επιθυμώ να είμαι  , αξιώ ότι είμαι. Διαιρείται σε :

MAΩ [1] = σφοδρά επιθυμία ,πόθος ,σύντονος σκοπός // ΜΑΩ [2] = Έξαψις του νου ,διατάραξις // ΜΑΩ[3] =Σκέψις ,διάσκεψις ,εμμονή .

ΠΑΝ.ΚΟΛΛΙΑ – » Λεξικόν των Βασικών Ρημάτων της Αττικής Πεζογραφίας ».

Μανθάνω = μαθαίνω ,εξακριβώνω ,ερωτώ,παρατηρώ ,αισθάνομαι. ΕΤΥΜ. Εκ του μάω =επιθυμώ σφοδρώς .

---

          Τας θύρας  κλείσατε, τους οφθαλμούς ανοίξατε .Εκάς οι αμύητοι.

---

---

ΜΟΥΣΑΓΕΤΗΣ  ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΣ . 

LIDDELL & SCOTT – » Μέγα λεξικόν  της  Ελληνικής γλώσσης ».

Μουσαγέτης / Μουσηγέτης  { Μusagetes } = ο ηγέτης των Μουσών , o Aπόλλων .   Έτσι επίσης καλείται και ο Ηρακλής.

                                        ΑΠΟΛΛΩΝ  ΦΟΙΒΟΣ.

ΙΩ.ΠΑΣΣΑ  – » Ορφέως  Ύμνοι », { XXXIV . Απόλλωνος  θυμίαμα  }.

Απόλλων  :  Μουσαγέτης.

Ι.Θ.ΚΑΚΡΙΔΗ  – » Ελληνική Μυθολογία », OI ΘEOI.

Οι έρωτες του Απόλλωνος με τις Μούσες και οι καρποί τους, { σελ. 152-154 }.

ΚΩΝ.ΚΟΝΤΟΓΟΝΗ – » Επιτομή Ελληνικής Μυθολογίας », [ 1847] ,{ σελ. 135 }.

Οι Μούσες  αν και ήσαν κόρες αδιάφθοροι και αειπάρθενοι εν τούτοις μνημονεύονται και κάποια παιδιά τους ,όπως : Ορφεύς , Αίνος ,Υάκινθος ,Ρήσος , Υμέναιος  και Σειρήνες. Ο κύκνος ,το αηδόνι και η ακρίδα ήσαν ζώα αφιερωμένα σ’ αυτές. Η λατρεία τους εξαπλώθηκε από την Ελλάδα στην Ιταλία και μάλιστα στην Ρώμη.

ΠΡΟΚΛΟΥ – » Σχόλια εις τον Κρατύλον  Πλάτωνος » ,{ 177  }.

Μούσες ονομάστηκαν εξ αιτίας της αναζητήσεως { Μούσα < μάω-ώ }. Ο Μουσηγέτης φανερώνει στις ψυχές την αλήθεια  κατά μίαν ΑΠΛΟΤΗΤΑ  νοερή.Ενώ οι Μούσες  τελειοποιούν τις πολλές και ΠΟΙΚΙΛΕΣ  ενέργειές μας  προς το ΕΝ το νοερόν . Ο Πλάτων αποκαλεί την φιλοσοφία ‘‘μεγiστην μουσικήν‘‘ { Φαίδων , 61 a } ,διότι κάνει τις ψυχικές δυνάμεις να κινούνται αρμονικά.

ΠΡΟΚΛΟΥ – » Σχόλια εις τον ‘Κρατύλον’ του Πλάτωνος » ,{ 176 }.

» …διότι ο Απόλλων εξυμνείται ως Μουσηγέτης ,και είναι ο ίδιος ΜΟΝΑΔΑ σε σχέση με την εντός του σύμπαντος ΑΡΜΟΝΙΑ .Ο χορός των Μουσών εξάλλου είναι δεκτικός του σύνολου αριθμού της ΕΝΝΕΑΔΟΣ » από τα δύο αυτά στοιχεία άλλωστε ο κόσμος όλος       << δέθηκε με τ’ άλυτα δεσμά >>…..»

ΑΠΟΛΛΩΝ  < Απολών  :{ α = ομού } + πολεί = θέτει σε περιστροφή τα πάντα με αρμονία    << , έπιστατεΐ δέ ούτος ό θεός τή άρμονία, όμοπολών» αύτά» πάντα και κατά θεούς και κατ’ άνθρώπους. >> . Αυτός ο θεός επιστατεί στην αρμονία κινώντας όλα μαζί συγχρόνως  ( ομοπολών ) και σε θεούς και σε ανθρώπους { Κρατύλος  ,495 }.                                              Η μουσική ιδιότητα του θεού Απόλλωνος  έγκειται στην ικανότητά του να συνδέει τις ανόμοιες μορφές της πολλαπλότητας.                                                                                                                                          

ΕΝ    ΠΟΛΛΑ { ΕΝ -ΝΕΑ }.                                                             

                              ΦΟΙΒΟΣ  ΜΟΥΣΑΓΕΤΗΣ  &  ΧΟΡΟΣ  ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ.

Ι.ΠΑΣΣΑ – » Το Αρχαίον   Ελληνικόν  Πνεύμα »,  [ ΠΡΟΚΛΟΣ ] , σελ.530.

Ο  γενικός νόμος της τριαδικής αναπτύξεως στο σύστημα του Πρόκλου :

ΜΟΝΗ – ΠΡΟΟΔΟΣ – ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ.

Τα τρία κίνητρα ,που με την διαρκή επανάληψη τους αναπτύσσεται το σύνολο των όντων είναι :  Η παραμονή του παραγώγου σε εκείνο που το παράγει { μονή }, το ξεκίνημά του έξω από εκείνο { πρόοδος } και το ξαναγύρισμα σε αυτό { επιστροφή }.Το μεθοδικά  δομημένο σύστημα του Πρόκλου  χρησίμευσε μετέπειτα ως υπόδειγμα στην χριστιανική και μωαμεθανική σχολαστική φιλοσοφία.

Ι.ΠΑΣΣΑ – » Το Αρχαίον   Ελληνικόν  Πνεύμα », {ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ},σελ.185

O αριθμός τρία [3] είναι ΙΕΡΩΤΑΤΟΣ ,διότι παριστάνει την Αρχή ,το Μέσον και το Τέλος { Γέννησις -Ζωή – Θάνατος }.

Ι.ΠΑΣΣΑ – » Το Αρχαίον   Ελληνικόν  Πνεύμα », { ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ }, σελ.185.

Οι Πυθαγόρειοι και ο γεωμετρικός συμβολισμός των αριθμών.

 

Πρώτος ,Δεύτερος ,Τρίτος  τρίγωνος αριθμός.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ – » Περί ουρανού », { Α’, 286 a  }.

» το παν και τα πάντα τοις τρισίν ώρισται » .Ο αριθμός του  παντός είναι το τρία [3] διότι αρχή ,μέσον και τέλος  δίνουν τον αριθμό του παντός.

[  Ε ]  και  [ 3 ] 

Tο γράμμα  { Ε }. 

ΑΘ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΗ  -» Ωγυγία », { Γ’ ,σελ.459 }.  ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ .

Σοφός  Έλληνας  άγνωστος στο ευρύ κοινό και αγνοημένος από τον Όμηρον , ήρωας του Τρω’ι’κού πολέμου . Εκπαιδεύτηκε  από τον κένταυρο Χείρωνα ,και έγινε άριστος εποπο’ι’ός { συνθέτης επικών ποιημάτων } και ευφυέστατος φιλόσοφος.Επινόησε δε και πολλά από τα γράμματα όπως το : π , φ , χ  ή  το α, β, γ ,δ ,ε ,ι ,κ , μ , ν , ο , π , ρ , σ , τ, υ. Επινόησε και τους αριθμούς ,το στρατιωτικό σύνθημα  ,τις τάξεις των στρατιωτικών ,τους κύβους κ.α.

ΑΚΤ.ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ  – » Η πρωτογένεσις της Ελληνικής γλώσσης  » , { σελ.21-22}.

Το γράμμα [ Ε ] δηλώνει την διαχρονικότητα ,διότι  συνδέει το παρελθόν ,το παρόν και το μέλλον .Κάθε οριζόντια γραμμή του γράμματος -Ε- παριστάνει έναν από τους τρεις χρόνους [ παρελθόν-παρόν-μέλλον ].Όλες δε οι οριζόντιες γραμμές συνδέονται δια μιας καθέτου γραμμής και απαρτίζουν μίαν έννοιαν.  

Το [ Ε ].

ΗΣΙΟΔΟΥ – »Θεογονία », { στ. 38-39  }.

»τα τε Εόντα τα τε Εσσόμενα προ τα Εόντα », { 3Ε } = παρελθόν  – παρόν – μέλλον.  » φωνή ομηρεύσαι » =με ταιριαστή φωνή .Ομηρεύω { < ομού + αραρίσκω } = συνταιριάζω.

THOMAS  GAISFORD  S.T.P  – » Etymologicon Magnum Lexicon ».

Στο  στοιχείον Έ-ψιλον  ,ο ίδιος τύπος  γράμματος ,δηλώνει και το κυκλοτερές και την επέκτασιν του αιώνος .

AΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – »περί  ουρανού », { 279 a }.

Αιών = αεί είναι.

Ι.ΠΑΣΣΑ  – » Ορφέως  Ύμνοι », { ΧΧΧ . Διονύσου θυμίαμα } .

Διόνυσος ο  τρίγονος = Διόνυσος  ο τρις γεννηθείς.

ΠΡΟΚΛΟΥ  – » Ιεροί  Ύμνοι », Εις Διόνυσον , {αποσπάσματα }.

» μονάδα τριούχον »= τριαδική μονάδα.

ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΤΡΙΟΥΧΟΣ ,TΡΙΓΟΝΟΣ.

ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ  ΤΗΣ  ΕΛΛΑΔΑΣ .

Αγία ,Ομοούσιος και Αδιαίρετος ΤΡΙΑΣ.

M.C.ESCHER – » Three intersecting  planes », { 1954 }.

---

---

4.ΜΟΥΣΙΚΗ.                                                                                                                                        

ΑΚΑΔ.ΑΘΗΝΩΝ – » Χρηστικό λεξικό της Νέο-ελληνικής γλώσσας ».

‘Μουσική , ‘πάσα τέχνη και επιστήμη ‘.                                                                                        

Η μουσική ,όπως την εννοούμε σήμερα , λέγονταν Αρμονία.                                   

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Πρώτη  Φιλοσοφία  [Τα μετά τα Φυσικά ] », { Ν ,1093 a }.

Αρμονία = μουσική κλίμακα.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ  – » Περί ψυχής  », { A ‘, 407 b }.

Αρμονία = κράσις [ < κεράννυμι = αναμιγνύω ] και σύνθεσις  εναντίων [ αντιθέτων ].  Αρμονία είναι αναλογία ή σύνθεσις των πραγμάτων που αναμίχθησαν  και το σώμα είναι είδος αρμονίας. Η ψυχή είναι άκρατη ,ως εκ τούτου η ψυχή  ΔΕΝ είναι είδος  αρμονίας.

I.ΦΙΛΟΠΟΝΟΥ  – »  Σχόλια στο του Αριστοτέλους ‘περί ψυχής’ ».

Σχόλια στο : <<  και γαρ την αρμονίαν κράσιν και σύνθεσιν εναντίων είναι.. >>.

H αρμονία από αντίθετα [στοιχεία ] συντίθεται. Και το έμψυχο σώμα  από αντίθετα  συντίθεται , σαφώς από τέσσερα στοιχεία : ξηρό ,υγρό ,ψυχρό ,θερμό.Άρα το έμψυχο  σώμα είναι αρμονία. Το μεν ,ότι η αρμονία από αντίθετα συντίθεται ,είναι αληθές. Διότι  αρμονία κατά τους Πυθαγορείους είναι η ένωσις των διαφορετικών  στοιχείων  [πολυμιγής = πολυανακατεμένος } και  η συμφωνία των διαφωνούντων. Όμως  ότι το σώμα συντίθεται από αντίθετα δεν είναι απολύτως αληθές. Διότι τα ουράνια έμψυχα όντα δεν συντίθενται από αντίθετα. Επειδή είναι απλά. ….

Επιπλέον { εξ αυτού του συλλογισμού} ,αν ήταν [ αληθινός ] συλλογισμός , δεν συνάγεται το συμπέρασμα  ότι η ψυχή είναι αρμονία ,αλλά το σώμα. Διότι η αρμονία είναι κράσις και σύνθεσις .Κράσις μεν των στοιχείων.

ΝΙΚΟΜΑΧΟΥ  [ Γερασηνού ] – » Αριθμητική  εισαγωγή », { Β’-19 }.

Αρμονία ,εξ εναντίων [αντιθέτων] γίνεται.Αρμονία ,πολυμιγέων [διαφορετικών] ένωσις.

ΕΥ. ΣΠΑΝΔΑΓΟΥ  – » Των κατά το μαθηματικόν  χρησίμων  εις την  Πλάτωνος  ανάγνωσιν ,του  Θέωνος  Σμυρναίου » . Α’ << ότι  αναγκαία τα μαθήματα >>.

Μουσική : εναντίων συναρμογή [ =αντιθέτων ταίριασμα ] και των πολλών ένωσις και των διχοφρονούντων  [=διαφωνούντων ] συμφρόνησιν  [ =συμφωνία].

ΗΣΥΧΙΟΥ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ – » Λεξικόν ».

Μουσικά ,αυτά που προκαλούν τέρψιν ,ευχαρίστηση με τους αυλούς και τας κιννύρας { < ο Κινύρας [βασιλιάς ] ,έγχορδο μουσικό όργανο } και τα παρόμοια. Μουσικήν  ονόμαζαν οι Αττικοί  κάθε τέχνη . Μουσικός : ο ψάλτης και ο τεχνίτης.

ΦΩΤΙΟΥ  – » Λέξεων  Συναγωγή ».

Μουσικήν : οι παλαιοί ονόμαζαν έτσι  και την μαντεία και τον βιρτουόζο μουσικό και την μελωδία.

ΣΩΚΡ. ΤΖΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΥ  – » Λεξικόν των Ελληνικών και Ρωμα’ι’κών  Αρχαιοτήτων ».

Μουσική { musica}  : κάθε τέχνη που διατελούσε υπό την προστασία των Μουσών. Οι αρχαίοι συνολικά ονόμαζαν Αρμονικήν  ό,τι σήμερα εμείς ονομάζουμε Μουσική επιστήμη.

Ι.ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ  – »  Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης «.

Μουσική τέχνη : κάθε τέχνη που εποπτεύεται και  προστατεύεται από τις Μούσες { κυρ.Λυρική ποίηση ,απαγγελλομένη με συνοδεία  μουσικών οργάνων } // γράμματα, παιδεία ,καλές τέχνες. Ήταν δε η ΜΟΥΣΙΚΗ  ένας από τους τρεις κλάδους της μορφώσεως των νέων στην αρχαία Αθήνα.Οι άλλοι δύο ήσαν τα ΓΡΑΜΜΑΤΑ και η  ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ .

ΣΤΕΦ.ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗ – » Συναγωγή λέξεων  αθησαυρίστων ».

Mουσική εσήμαινε εκτός των άλλων και τον λεγόμενον κανόνα αρμονικόν  { δεκαπεντάχορδον μουσικόν όργανον }.

ΑΝΝΗΣ  ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-‘‘ Αρχιγένεθλος Ελληνική γλώσσα ».

Μούσα { muse } – μουσείον { museum } – μουσική { musique } .

CARAVAGGIO – » Οι μουσικοί », { 1595 }. 

---

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :

ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ  ΒΙΒΛΙΑ  , ΕΛΕΓΧΕΤΕ  ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ.

Η  απόδοσις των αρχαίων κειμένων δεν είναι φωτογραφική . Συνεπώς βασίζεται, αλλά ενίοτε δεν ταυτίζεται απόλυτα με αυτή των μεταφραστών συγγραφέων .

Τα περισσότερα  αρχαία κείμενα ,από όσα χρησιμοποιήθηκαν ,μπορείτε να τα αναζητήσετε στο διαδίκτυο ,όπως στα πολύ χρήσιμα »google books » ,» wikisource» , »anemi » ,» πύλη» κ. α